Harry Belafonte
Harry Belafonte (1970) | |
Imię i nazwisko |
Harold George Belafonte Jr. |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
1 marca 1927 |
Data i miejsce śmierci |
25 kwietnia 2023 |
Gatunki | |
Zawód | |
Aktywność |
1948–2023 |
Wydawnictwo | |
Odznaczenia | |
Harry Belafonte, właśc. Harold George Belafonte Jr.[1] lub Harold George Bellanfanti Jr.[2] (ur. 1 marca 1927 w Nowym Jorku, zm. 25 kwietnia 2023 tamże[3]) – amerykański piosenkarz, aktor filmowy, teatralny i telewizyjny oraz aktywista społeczny[4] odznaczony w 1994 Narodowym Medalem Sztuk[5][6]. W 2022 wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame[7].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Harry Belafonte był synem Melvine (z domu Love) i szefa kuchni Harolda George’a Belafonte[8]. Popularny szczególnie w latach 50., wykonywał głównie taneczne piosenki w stylu calypso[4]. Śpiewał również pieśni religijne – spirituals[4].
Był pierwszym Afroamerykaninem zdobywcą nagród Emmy. W 1985 był autorem pomysłu na nagranie utworu „We Are the World”[9]. Znany z walki o prawa człowieka, w 1987 został mianowany ambasadorem dobrej woli UNICEF.
W 1953 po raz pierwszy wystąpił jako aktor w roli dyrektora szkoły w dramacie Bright Road z Dorothy Dandridge. Rok później Otto Preminger powierzył mu rolę Joego, obiecującego żołnierza, wybranego do szkoły lotniczej, w dramacie muzycznym Czarna Carmen (Carmen Jones, 1954) u boku Dorothy Dandridge, Brocka Petersa, Pearl Bailey i Diahann Carroll. W dramacie Jána Kadára Mój anioł stróż (The Angel Levine, 1970) wystąpił jako Alexander Levine. Sidney Poitier zaangażował go do roli duchownego w westernie Buck and the Preacher (1972) z udziałem Ruby Dee i Camerona Mitchella oraz jako gangstera Geechie Dan Beauford w komedii Sobotnia noc (Uptown Saturday Night, 1974) z Billem Cosby. W 1978 gościł w programie Muppet Show. Zagrał też w filmach Roberta Altmana: Gracz (1992), Prêt-à-Porter (1994) i Kansas City (1996). Użyczył swojego głosu w filmie animowanym I pies, i wydra (1999). Można go było następnie zobaczyć w dramacie Emilio Esteveza Bobby (2006) i miniserialu dokumentalnym Kiedy puściły wały: Requiem w 4 aktach (2006).
18 czerwca 1948 poślubił Marguerite Mazique Byrd, mieli dwie córki: Shari (ur. 1954) i Adrienne. 28 lutego 1957 rozwiedli się. Wkrótce, 8 marca 1957, ożenił się z Julie Robinson, z którą miał dwoje dzieci: syna Davida (ur. 1957) i córkę Ginę (ur. 1961). W 2008 doszło do rozwodu. W kwietniu 2008 poślubił Pamelę Frank.
Zmarł nad ranem, 25 kwietnia 2023, w swoim domu na Manhattanie w Nowym Jorku, wskutek niewydolności serca[10][11].
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]- 1954: Mark Twain and Other Folk Favorites
- 1956: Belafonte
- 1956: Calypso
- 1957: An Evening with Belafonte
- 1957: Belafonte Sings of the Caribbean
- 1958: To Wish You a Merry Christmas
- 1958: Belafonte Sings the Blues
- 1959: Love Is a Gentle Thing
- 1960: My Lord What a Mornin'
- 1960: Swing Dat Hammer
- 1961: Jump Up Calypso
- 1962: Midnight Special
- 1962: The Many Moods of Belafonte
- 1963: Streets I Have Walked
- 1964: Ballads, Blues and Boasters
- 1966: In My Quiet Room
- 1966: Calypso in Brass
- 1967: Belafonte on Campus
- 1968: Belafonte Sings of Love
- 1970: Homeward Bound
- 1970: Belafonte by Request
- 1971: The Warm Touch
- 1971: Calypso Carnival
- 1973: Play Me
- 1977: Turn the World Around
- 1981: Loving You Is Where I Belong
- 1988: Paradise in Gazankulu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Personalidade: Harry Belafonte (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2018-05-13]. (port.).
- ↑ Muzyka world od A do Z - Harry Belafonte - zazyjkultury.pl [online], zazyjkultury.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Harry Belafonte nie żyje. Amerykański artysta miał 96 lat. tvn24.pl, 2023-04-25. [dostęp 2023-04-26]. (pol.).
- ↑ a b c Jason Ankeny: Harry Belafonte Biography. AllMusic. [dostęp 2017-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-13)]. (ang.).
- ↑ Harry Belafonte (1 de Março de 1927). Filmow. [dostęp 2018-05-13]. (port.).
- ↑ National Medal of Arts. arts.gov. [dostęp 2017-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-13)]. (ang.).
- ↑ Inductees Announced. 4 maja, 2022.
- ↑ Harry Belafonte Biography (1927-). Filmreference.com. [dostęp 2018-05-13]. (ang.).
- ↑ Megan Garber (2015-03-10): 'We Are the World' at 30: Stars Will Never Be That Earnest Again. The Atlantic. [dostęp 2017-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-13)]. (ang.).
- ↑ Harry Belafonte nie żyje [online], tvp.info, 25 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-25] (pol.).
- ↑ Harry Belafonte, 96, Dies; Barrier-Breaking Singer, Actor and Activist
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Harry Belafonte w bazie IMDb (ang.)
- Harry Belafonte w bazie Filmweb
- Harry Belafonte w bazie Notable Names Database (ang.)
- Harry Belafonte w bazie Discogs.com (ang.)
- ISNI: 0000000114676536
- VIAF: 10032514
- LCCN: n84028909
- GND: 118508555
- NDL: 001175357
- BnF: 138913048
- SUDOC: 035370815
- SBN: RAVV104217
- NLA: 35427164
- NKC: ola2002152451
- BNE: XX872138
- NTA: 073111554
- BIBSYS: 99065580
- CiNii: DA16795562
- Open Library: OL233730A
- PLWABN: 9810692947605606
- NUKAT: n2011164323
- J9U: 987007522508305171
- LNB: 000265107
- NSK: 000120610
- CONOR: 17759843
- BNC: 000728670
- KRNLK: KAC201957485
- LIH: LNB:CDVX;=BR
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy aktorzy telewizyjni
- Amerykańscy aktorzy głosowi
- Amerykańscy wokaliści popowi
- Amerykańscy wokaliści folkowi
- Ambasadorowie dobrej woli UNICEF
- Laureaci Nagrody Grammy
- Członkowie Rock and Roll Hall of Fame
- Laureaci nagrody Tony
- Laureaci Nagrody za działalność humanitarną im. Jeana Hersholta
- Odznaczeni National Medal of Arts
- Odznaczeni Orderem Jamajki
- Odznaczeni Orderem Towarzyszy O. R. Tambo
- Amerykanie pochodzenia szkockiego
- Amerykanie pochodzenia jamajskiego
- Urodzeni w 1927
- Zmarli w 2023
- Laureaci Kennedy Center Honors
- Ludzie urodzeni w Nowym Jorku