Gunde Anders Svan (ur. 12 stycznia 1962 w Vansbro ) – szwedzki biegacz narciarski , kierowca rajdowy , sześciokrotny medalista olimpijski, jedenastokrotny medalista mistrzostw świata, pięciokrotny zdobywca Pucharu Świata w biegach narciarskich oraz brązowy medalista mistrzostw Europy w rallycrossie.
W Pucharze Świata w biegach narciarskich zadebiutował w sezonie 1981/1982 . Nie stanął na podium ani razu, ale parę razy zdobył punkty i zajął 57 miejsce w klasyfikacji generalnej. Swoje pierwsze miejsce na podium w Pucharze Świata zdobył w sezonie 1982/1983 zajmując trzecie miejsce w biegu na 50 km techniką klasyczną w norweskim Oslo 12 marca 1982 r. W każdym kolejnym sezonie, aż do sezonu 1990/1991 , zawsze co najmniej raz wygrywał zawody PŚ. Łącznie 46 razy stawał na podium zawodów Pucharu Świata, w tym 30 razy zwyciężał. Pod względem liczny zwycięstw jest trzecim zawodnikiem w historii po Norwegu Bjørnie Dæhlie (46 zwycięstw) i Kazachu Władimirze Smirnowie (31 zwycięstw). Najlepsze wyniki osiągnął w sezonach 1983/1984 , 1984/1985 , 1985/1986 , 1987/1988 i 1988/1989 , kiedy triumfował w klasyfikacji generalnej. Ponadto w sezonach 1982/1983 i 1989/1990 był drugi, a w sezonie 1986/1987 trzeci w klasyfikacji generalnej. Przez osiem kolejnych sezonów (1982/1983 do 1990/1991) Svan nie opuszczał czołowej trójki klasyfikacji generalnej Pucharu Świata. Nikt przed nim nie mógł poszczycić się takim osiągnięciem. Jedynym zawodnikiem, który osiągnął lepszy wynik w tym zakresie był Bjørn Dæhlie, który utrzymywał się w czołowej trójce przez 10 sezonów.
Jego olimpijskim debiutem były igrzyska w Sarajewie . Został tam mistrzem olimpijskim w biegu na 15 km techniką klasyczną oraz w sztafecie 4x10 km. Szwedzi wystąpili w sztafecie w składzie: Thomas Wassberg , Benny Kohlberg , Jan Ottosson i Gunde Svan. Zdobył ponadto srebrny medal w biegu na 50 km stylem klasycznym oraz brązowy na dystansie 30 km techniką dowolną. Na igrzyskach olimpijskich w Calgary Szwedzi w składzie: Jan Ottosson, Thomas Wassberg, Gunde Svan i Torgny Mogren obronili tytuł mistrzów olimpijskich w sztafecie wywalczony w Sarajewie. Co więcej Svan zdobył także złoty medal w biegu na 50 km techniką dowolną. Na późniejszych igrzyskach już nie startował.
W 1982 r. zadebiutował na mistrzostwach świata biorąc udział w mistrzostwach w Oslo , gdzie zajął 13 miejsce w biegu na 15 km stylem dowolnym. Na mistrzostwach świata w Seefeld zdobył złote medale na dystansach 30 i 50 km techniką klasyczną. Na tych samych mistrzostwach wspólnie z Erikiem Östlundem , Thomasem Wassbergiem i Thomasem Erikssonem zdobył brązowy medal w sztafecie. Dwa lata później, podczas mistrzostw świata w Oberstdorfie , wraz z Östlundem, Wassbergiem i Mogrenem zdobył kolejny medal w sztafecie, tym razem złoty. Indywidualnie jego najlepszym wynikiem było 7 miejsce w biegu na 30 km techniką klasyczną. Mistrzostwa świata w Lahti w 1989 r. były jednymi z najlepszych w jego karierze. Zdobył tam złote medale na dystansach 15 i 50 km stylem dowolnym oraz w sztafecie razem z Christerem Majbäckiem , Larsem Hålandem i Torgnym Mogrenem. Na swoich ostatnich mistrzostwach rozgrywanych w Val di Fiemme w 1991 r. do swojej medalowej kolekcji dołączył złoto w biegu na 30 km techniką klasyczną oraz srebrne medale w biegach na 15 i 50 km techniką dowolną, a także w sztafecie.
Gunde Svan jest także czterokrotnym medalistą mistrzostw świata juniorów oraz szesnastokrotnym mistrzem Szwecji. W latach 1984, 1986 i 1991 był wybierany najlepszym sportowcem Szwecji.
W 1984 otrzymał szwedzką nagrodę Svenska Dagbladets guldmedalj , a w 1985 został nagrodzony norweskim medalem Holmenkollen wraz z norweską biegaczką narciarską Anette Bøe i norweskim skoczkiem narciarskim Perem Bergerudem . Obecnie jest członkiem Międzynarodowej Federacji Narciarskiej . W maju 2008 roku ogłoszono, że Svan zostanie nowym trenerem szwedzkiej reprezentacji, jednak zdecydował się zrezygnować z tego stanowiska 30 czerwca 2009.
Svan próbował także swoich sił w rallycrossie . Został między innymi mistrzem Szwecji, a ponadto zajął trzecie miejsce w sezonie 1995 Mistrzostw Europy w rallycrossie . Jeździł Toyotą Celicą GT-Four [1] . Występował także w telewizji jako prowadzący szwedzkiej edycji programu Gladiators i Fort Boyard , a także w szwedzkim programie Bingolotto .
W latach 1982-1983 Svan odbywał służbę wojskową w pułku Jämtlands fältjägarregemente stacjonującym w Östersund . W tym samym czasie razem z nim służbę odbywał inny utytułowany szwedzki biegacz narciarski Torgny Mogren [2] .
Jest żonaty z byłą reprezentantką Szwecji w biegach Marie Johansson . W 1993 r. na świat przyszło ich jedyne dziecko, córka Julia.
Miejsce
Dzień
Rok
Miejscowość
Konkurencja
Czas biegu
Strata
Zwycięzca
3.
10 lutego
1984
Sarajewo
30 km stylem klasycznym
1:28:56,3
+39,4
Nikołaj Zimiatow
1.
13 lutego
1984
Sarajewo
15 km stylem klasycznym
41:25,6
–
–
1.
16 lutego
1984
Sarajewo
Sztafeta 4x10 km[3]
1:55:06,3
–
–
2.
19 lutego
1984
Sarajewo
50 km stylem klasycznym
2:15:55,8
+4,9
Thomas Wassberg
10.
15 lutego
1988
Calgary
30 km stylem klasycznym
1:24:26,3
+3:04,5
Aleksiej Prokurorow
13.
19 lutego
1988
Calgary
15 km stylem klasycznym
41:18,9
+1:48,4
Michaił Dewiatarow
1.
22 lutego
1988
Calgary
Sztafeta 4x10 km[4]
1:43:58,6
–
–
1.
27 lutego
1988
Calgary
50 km stylem klasycznym
2:04:30,9
–
–
Miejsce
Dzień
Rok
Miejscowość
Konkurencja
Czas biegu
Strata
Zwycięzca
13.
23 lutego
1982
Oslo
15 km stylem dowolnym
38:52,5 min
?
Oddvar Brå
1.
18 stycznia
1985
Seefeld
30 km stylem klasycznym
1:18:24,1
–
–
5.
22 stycznia
1985
Seefeld
15 km stylem klasycznym
40:42,7
+1:04,7
Kari Härkönen
3.
24 stycznia
1985
Seefeld
Sztafeta 4x10 km[5]
1:52:21,0
+40,8
Norwegia
1.
27 stycznia
1985
Seefeld
50 km stylem klasycznym
2:10:49,9
–
–
7.
12 lutego
1987
Oberstdorf
30 km stylem klasycznym
1:24:30,1
+4:47,2
Thomas Wassberg
24.
15 lutego
1987
Oberstdorf
15 km stylem klasycznym
43:01,8
+2:16,7
Marco Albarello
1.
17 lutego
1987
Oberstdorf
Sztafeta 4x10 km[6]
1:38:04,6
–
–
1.
20 lutego
1989
Lahti
15 km stylem dowolnym
40:39,6
–
–
6.
22 lutego
1989
Lahti
15 km stylem klasycznym
42:40,7
+45,9
Harri Kirvesniemi
1.
24 lutego
1989
Lahti
Sztafeta 4x10 km[7]
1:40:12,3
–
–
1.
26 lutego
1989
Lahti
50 km stylem dowolnym
2:15:24,9
–
–
1.
7 lutego
1991
Val di Fiemme
30 km stylem klasycznym
1:16:12,4
–
–
2.
9 lutego
1991
Val di Fiemme
15 km stylem dowolnym
36:57,2
+8,4
Bjørn Dæhlie
2.
15 lutego
1991
Val di Fiemme
Sztafeta 4x10 km[8]
1:39:47,3
+1:51,8
Norwegia
2.
17 lutego
1991
Val di Fiemme
50 km stylem dowolnym
2:03:31,6
+17,2
Torgny Mogren
Miejsca w klasyfikacji generalnej [ edytuj | edytuj kod ]
Nr
Dzień
Rok
Miejscowość
Konkurencja
Czas biegu
Strata
Pozycja
Zwycięzca
1.
12 marca
1983
Oslo
50 km st. klasycznym
–
–
3
Asko Autio
2.
19 marca
1983
Anchorage
15 km st. klasycznym
?
–
1
–
3.
27 marca
1983
Labrador City
30 km st. klasycznym
?
–
1
–
4.
16 grudnia
1983
Ramsau
30 km st. klasycznym
?
–
2
Torgny Mogren
5.
10 lutego
1984
Sarajewo
30 km st. dowolnym
1:28:56,3
+39,4
3
Nikołaj Zimiatow
6.
13 lutego
1984
Sarajewo
15 km st. klasycznym
41:25,6
–
1
7.
19 lutego
1984
Sarajewo
50 km st. klasycznym
2:15:55,8
+4,9 s
2
Thomas Wassberg
8.
25 lutego
1984
Falun
30 km st. klasycznym
?
–
1
–
9.
2 marca
1984
Lahti
15 km st. klasycznym
?
?
3
Lars Erik Eriksen
10.
10 marca
1984
Oslo
50 km st. klasycznym
?
?
3
Tor Håkon Holte
11.
17 marca
1984
Fairbanks
15 km st. klasycznym
?
–
1
–
12.
9 grudnia
1984
Cogne
15 km st. dowolnym
?
?
3
Eilif Kristen Mikkelsplass
13.
18 stycznia
1985
Seefeld
30 km st. klasycznym
1:18:24,1
–
1
–
14.
27 stycznia
1985
Seefeld
50 km st. klasycznym
2:20:49,9
–
1
–
15.
16 lutego
1985
Witosza
15 km st. klasycznym
?
–
1
–
16.
23 lutego
1985
Syktywkar
15 km st. klasycznym
?
–
1
–
17.
9 marca
1985
Falun
30 km st. klasycznym
?
–
1
–
18.
14 marca
1985
Oslo
15 km st. klasycznym
?
?
2
Thomas Wassberg
19.
8 grudnia
1985
Labrador City
15 km st. klasycznym
?
–
1
20.
14 grudnia
1985
Biwabik
30 km st. dowolnym
?
–
1
21.
11 stycznia
1986
La Bresse
30 km st. klasycznym
?
–
1
22.
15 stycznia
1986
Bohinj
5 km st. dowolnym
?
?
2
Torgny Mogren
23.
14 lutego
1986
Oberstdorf
50 km st. dowolnym
?
–
1
–
24.
23 lutego
1986
Kawgołowo
15 km st. klasycznym
?
?
2
Władimir Smirnow
25.
2 marca
1986
Lahti
15 km st. dowolnym
?
?
2
Torgny Mogren
26.
14 marca
1986
Oslo
50 km st. klasycznym
?
–
1
–
27.
10 grudnia
1986
Ramsau
15 km st. dowolnym
?
–
1
–
28.
13 grudnia
1986
Cogne
15 km st. dowolnym
?
–
1
–
29.
12 grudnia
1987
La Clusaz
15 km st. dowolnym
?
?
2
Torgny Mogren
30.
15 grudnia
1987
Castelrotto
30 km st. dowolnym
?
?
2
Torgny Mogren
31.
19 grudnia
1987
Davos
15 km st. klasycznym
?
–
1
–
32.
27 lutego
1988
Calgary
50 km st. dowolnym
2:04:30,9
–
1
–
33.
10 grudnia
1988
Ramsau
15 km st. dowolnym
?
?
2
Torgny Mogren
34.
14 grudnia
1988
Bohinj
30 km st. dowolnym
?
–
1
–
35.
17 grudnia
1988
Val di Sole
15 km łączony
?
–
1
–
36.
13 stycznia
1989
Nové Město
15 km st. dowolnym
?
–
1
–
37.
15 stycznia
1989
Nové Město
30 km st. klasycznym
?
–
1
–
38.
20 lutego
1989
Lahti
15 km st. dowolnym
40:39,6
–
1
–
39.
20 lutego
1989
Lahti
50 km st. dowolnym
2:15:24,9
–
1
–
40.
13 stycznia
1990
Moskwa
30 km st. dowolnym
?
–
1
–
41.
21 lutego
1990
Val di Fiemme
30 km st. klasycznym
?
–
1
–
42.
6 marca
1990
Trondheim
15 km st. klasycznym
?
?
2
Aleksiej Prokurorow
43.
17 marca
1990
Vang
50 km st. dowolnym
?
–
1
–
44.
7 lutego
1991
Val di Fiemme
30 km st. klasycznym
1:16:12,4
–
1
–
45.
9 lutego
1991
Val di Fiemme
15 km st. dowolnym
36:57,2
+8,4
2
Bjørn Dæhlie
46.
17 lutego
1991
Val di Fiemme
50 km st. dowolnym
2:03:31,6
+17,2
2
Torgny Mogren
↑ Wyniki sezonu 1995 ME .
↑ Aftonbladet: Försvaret lägger ner idrottsplutonerna (szw. ) .
↑ Skład drużyny: Thomas Wassberg , Benny Kohlberg , Jan Ottosson , Gunde Svan.
↑ Skład drużyny: Jan Ottosson , Thomas Wassberg , Gunde Svan, Torgny Mogren .
↑ Skład drużyny: Erik Östlund , Thomas Wassberg , Thomas Eriksson , Gunde Svan.
↑ Skład drużyny: Erik Östlund , Gunde Svan, Thomas Wassberg , Torgny Mogren .
↑ Skład drużyny: Christer Majbäck , Gunde Svan, Lars Håland , Torgny Mogren .
↑ Skład drużyny: Thomas Eriksson , Christer Majbäck , Gunde Svan, Torgny Mogren .
↑ Skład drużyny: Jan Ottosson , Gunde Svan, Lars-Göran Dahl
↑ Skład drużyny: Lars-Göran Dahl , Anders Larsson , Gunde Svan
↑ Skład drużyny: Erik Östlund , Lars Håland , Gunde Svan
Mistrzowie olimpijscy w biegach narciarskich (4x10 km)
1936 : (Nurmela , Karppinen , Lähde , Jalkanen )
1948 : (Östensson , Täpp , Eriksson , Lundström )
1952 : (Hasu , Lonkila , Korhonen , Mäkelä )
1956 : (Tierientjew , Kołczin , Anikin , Kuzin )
1960 : (Alatalo , Mäntyranta , Huhtala , Hakulinen )
1964 : (Asph , Jernberg , Stefansson , Rönnlund )
1968 : (Martinsen , Tyldum , Grønningen , Ellefsæter )
1972 : (Woronkow , Skobow , Simaszow , Wiedienin )
1976 : (Pitkänen , Mieto , Teurajärvi , Koivisto )
1980 : (Roczew , Bażukow , Bielajew , Zimiatow )
1984 : (Wassberg , Kohlberg , Ottosson , Svan )
1988 : (Ottosson , Wassberg , Svan , Mogren )
1992 : (Langli , Ulvang , Skjeldal , Dæhlie )
1994 : (De Zolt , Albarello , Vanzetta , Fauner )
1998 : (Sivertsen , Jevne , Dæhlie , Alsgaard )
2002 : (Aukland , Estil , Skjeldal , Alsgaard )
2006 : (Valbusa , Di Centa , Piller Cottrer , Zorzi )
2010 : (Richardsson , Olsson , Södergren , Hellner )
2014 : (Nelson , Richardsson , Olsson , Hellner )
2018 : (Tønseth , Sundby , Krüger , Klæbo )
Wyróżnieni Medalem Holmenkollen
1895: Viktor Thorn
1897: Asbjørn Nilssen
1899: Paul Braaten , Robert Pehrson
1901: Aksel Refstad
1903: Karl Hovelsen
1904: Harald Smith
1905: Jonas Holmen
1907: Per Bakken
1908: Einar Kristiansen
1909: Thorvald Hansen
1910: Lauritz Bergendahl
1911: Otto Tangen , Knut Holst
1912: Olav Bjaaland
1914: Johan Kristoffersen
1915: Sverre Østbye
1916: Lars Høgvold
1918: Hans Horn , Jørgen Hansen
1919: Thorleif Haug , Otto Aasen
1923: Thoralf Strømstad
1924: Harald Økern , Johan Grøttumsbråten
1925: Einar Landvik
1926: Jacob Tullin Thams
1927: Hagbart Haakonsen , Einar Lindboe
1928: Torjus Hemmestveit , Mikkjel Hemmestveit
1931: Hans Vinjarengen , Ole Stenen
1934: Oddbjørn Hagen
1935: Arne Rustadstuen
1937: Olaf Hoffsbakken , Birger Ruud , Martin Peder Vangli
1938: Reidar Andersen , Johan R. Henriksen
1939: Sven Selånger , Lars Bergendahl , Trygve Brodahl
1940: Oscar Gjøslien , Annar Ryen
1947: Elling Rønes
1948: Asbjørn Ruud
1949: Sigmund Ruud
1950: Olav Økern
1951: Simon Slåttvik
1952: Stein Eriksen , Torbjørn Falkanger , Heikki Hasu , Nils Karlsson
1953: Magnar Estenstad
1954: Martin Stokken
1955: Haakon VII Norweski , Hallgeir Brenden , Veikko Hakulinen , Sverre Stenersen
1956: Borghild Niskin , Arnfinn Bergmann , Arne Hoel
1957: Eero Kolehmainen
1958: Inger Bjørnbakken , Håkon Brusveen
1959: Gunder Gundersen
1960: Helmut Recknagel , Sixten Jernberg , Sverre Stensheim , Tormod Knutsen
1961: Harald Grønningen
1962: Toralf Engan
1963: Alewtina Kołczina , Pawieł Kołczin , Astrid Sandvik , Torbjørn Yggeseth
1964: Veikko Kankkonen , Eero Mäntyranta , Georg Thoma , Halvor Næs
1965: Arto Tiainen , Bengt Eriksson , Arne Larsen
1967: Toini Gustafsson , Ole Ellefsæter
1968: Olaf V Norweski , Assar Rönnlund , Gjermund Eggen , Bjørn Wirkola
1969: Odd Martinsen
1970: Pål Tyldum
1971: Marjatta Kajosmaa , Berit Mørdre Lammedal , Reidar Hjermstad
1972: Rauno Miettinen , Magne Myrmo
1973: Einar Bergsland , Ingolf Mork , Franz Keller
1974: Juha Mieto
1975: Gerhard Grimmer , Oddvar Brå , Ivar Formo
1976: Ulrich Wehling
1977: Helena Takalo , Hilkka Kuntola , Walter Steiner
1979: Ingemar Stenmark , Erik Håker , Raisa Smietanina
1980: Thomas Wassberg
1981: Johan Sætre
1983: Berit Aunli , Tom Sandberg
1984: Lars Erik Eriksen , Jacob Vaage , Armin Kogler
1985: Anette Bøe , Per Bergerud , Gunde Svan
1986: Brit Pettersen
1987: Matti Nykänen , Hermann Weinbuch
1989: Marja-Liisa Kirvesniemi
1991: Vegard Ulvang , Trond Einar Elden , Ernst Vettori , Jens Weißflog
1992: Jelena Välbe
1993: Emil Kvanlid
1994: Lubow Jegorowa , Władimir Smirnow , Espen Bredesen
1995: Kenji Ogiwara
1996: Manuela Di Centa
1997: Bjarte Engen Vik , Stefania Belmondo , Bjørn Dæhlie
1998: Fred Børre Lundberg , Łarisa Łazutina , Aleksiej Prokurorow , Harri Kirvesniemi
1999: Kazuyoshi Funaki
2001: Adam Małysz , Bente Skari , Thomas Alsgaard
2003: Felix Gottwald , Ronny Ackermann
2004: Julija Czepałowa
2005: Andrus Veerpalu
2007: Simon Ammann , Frode Estil , Odd-Bjørn Hjelmeset , Harald V Norweski , Sonja (królowa Norwegii)
2010: Marit Bjørgen
2011: Janne Ahonen , Ole Einar Bjørndalen , Michael Greis , Andrea Henkel
2012: Magdalena Neuner , Emil Hegle Svendsen
2013: Tora Berger , Martin Fourcade , Therese Johaug , Gregor Schlierenzauer
2014: Darja Domraczewa , Eric Frenzel , Magnus Moan , Thomas Morgenstern
2015: Eldar Rønning , Anette Sagen , Anders Bardal , Kamil Stoch
2016: Noriaki Kasai , Tarjei Bø
2017: Marie Dorin Habert , Sara Takanashi
2018: Astrid (księżniczka Norwegii) , Charlotte Kalla , Kaisa Mäkäräinen , Hannu Manninen