Lars von Trier
| ||
 Reżyser w maju 2011. | ||
| Prawdziwe imię i nazwisko | Lars Trier | |
| Data i miejsce urodzenia | 30 kwietnia 1956 Kopenhaga | |
| Zawód | reżyser, scenarzysta filmowy | |
| Współmałżonek | Cæcilia Holbek (1987–1995) Bente Frøge (1997–2015) | |
| Lata aktywności | od 1983 | |
| Odznaczenia | ||
| ||
Lars von Trier (ur. 30 kwietnia 1956 w Kopenhadze jako Lars Trier) – duński reżyser oraz scenarzysta filmowy. Jego filmy często konfrontują się z tematyką ludzkiej egzystencji, problemów społecznych oraz różnych kwestii politycznych[1]. Jego dzieła nigdy nie uzyskały jednoznacznego uznania krytyków, a sam von Trier znany jest ze swojego kontrowersyjnego i ekscentrycznego zachowania[2][3]. Razem z Thomasem Vinterbergiem zapoczątkował artystyczny manifest Dogma 95, który wzywał do powrotu do realizmu w kinie.
Von Trier jest laureatem Złotej Palmy na Festiwalu Filmowym w Cannes za film Tańcząc w ciemnościach (2000). Na tym samym festiwalu, podczas trwania 64. edycji w 2011 roku został z niego wyrzucony oraz otrzymał status osoby niepożądanej za pronazistowskie komentarze podczas premiery swojego filmu Melancholia[4].
Spis treści
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym filmem Larsa von Triera była produkcja Element zbrodni. Obraz został nakręcony w 1983 roku.
Dwukrotnie otrzymał prestiżową europejską nagrodę Feliksa: w 1996 za film fabularny Przełamując fale i w 2000 za Tańcząc w ciemnościach.
Poza filmami pełnometrażowymi von Trier jest także autorów dwóch miniseriali o nawiedzonym szpitalu, które powstały dla duńskiej telewizji, Królestwo i Królestwo II.
Jego nazwisko brzmi Trier; "von Trier" przezwisko ze szkoły filmowej. Podobno miał sobie dodać "von" na cześć Ericha von Stroheima.
Von Trier znany jest ze swojego trudnego charakteru. Wielu aktorów z trudem wytrzymywało z nim na planie zdjęciowym. Reżyser boi się też latać samolotem, więc nigdy nie był w USA, chociaż kręci tzw. "trylogię amerykańską". Cykl ten zapoczątkowany został przez Dogville; opowiada o losach Grace, która jest elementem łączącym filmy. Dogville traktował o poświęceniu dla bliźnich, zemście i karze oraz o wpływie władzy na społeczeństwo i każdego człowieka. Druga część za temat główny ma niewolnictwo. Całej trylogii przyporządkowano litery U, S i A, gdzie U to Dogville, Manderlay to S, a Washington to A.
Von Trier jest współwłaścicielem i współtwórcą wytwórni Zentropa, która jest obecnie jednym z kluczowych graczy na rynku filmowym w Skandynawii. Od 1997 r. Zentropa poprzez swoją filię pod nazwą Puzzy Power produkuje filmy pornograficzne dla kobiet.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Jego żoną w latach 1987–1995 była Cecilia Holbek[5].
Von Trier w jednym z wywiadów stwierdził, że "w życiu boi się wszystkiego oprócz tworzenia filmów"[6]. Reżyser przejściowo zmagał się z depresją, która była główną inspiracją przy powstawaniu filmu Melancholia[7] oraz bardzo zaawansowaną aerofobią.
W wywiadzie dla "Politiken", który odbył się w 2014 roku, von Trier przyznał, że przez długi czas był uzależniony od alkoholu i narkotyków, oraz że niemal wszystkie scenariusze filmów były tworzone pod wpływem odurzenia, a ten do filmu Dogville powstał w czasie dwunastodniowego ciągu alkoholowego. Pierwszym scenariuszem stworzonym całkowicie w trzeźwości był ten z Nimfomanki[8].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Orchidégartneren (etiuda filmowa, 1977)
- Menthe la bienheureuse (1979)
- Nocturne (etiuda filmowa, 1980)
- Befrielsesbilleder (1982)
- Element zbrodni (Forbrydelsens element, 1984)
- Medea (1987)
- Epidemia (Epidemic, 1988)
- Europa (Zentropa, 1991)
- Królestwo (Riget, miniserial TV, 1994) – film nakręcony dla duńskiej telewizji
- Przełamując fale (Breaking the Waves, (1996) (pierwsza część Trylogii Złote Serce)
- Królestwo II (Riget II, miniserial TV, 1997) – film nakręcony dla duńskiej telewizji
- Idioci (Idioterne, 1998) (druga część Trylogii Złote Serce)
- Tańcząc w ciemnościach (Dancer in the Dark, 2000) (trzecia część Trylogii Złote Serce)
- Dogville (2003, część pierwsza "trylogii amerykańskiej")
- Pięć nieczystych zagrań (De Fem benspænd/The Five Obstructions, 2003; współreżyserowany przez Jørgena Letha)
- Moja droga Wendy (Dear Wendy, 2005, scenariusz)
- Manderlay (2005, część druga "trylogii amerykańskiej")
- Szef wszystkich szefów (Direktøren for det hele (2006)
- Washington (nienakręcona, planowana jako ostatnia część "trylogii amerykańskiej" - projekt porzucony[9])
- Antychryst (2009)
- Melancholia (2011)
- Nimfomanka (2013)
- The House That Jack Built (2018)
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- 1997 – Kawaler Orderu Danebroga[10]. borger.dk
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Politics and Open-ended Dialectics in Lars von Trier's Dogville: a Post-Brechtian Critique, in New Review of Film and Television Studies 11:3 (2013), pp.334–353 (ang.). [dostęp 2017-03-02].
- ↑ Lars von Trier (ang.). [dostęp 2017-03-02]. s. Rotten Tomatoes.
- ↑ A joke or the most brilliant film-maker in Europe? (ang.). [dostęp 2017-03-02]. s. The Guardian.
- ↑ Charlotte Higgins: Lars von Trier provokes Cannes with 'I'm a Nazi' comments (ang.). [dostęp 2017-03-02]. s. The Guardian.
- ↑ Lumholdt, Jan (2003). Lars von Trier: interviews. Univ. Press of Mississippi. pp. 22–23. ISBN 978-1-57806-532-5. http://books.google.com/books?id=voTOt3GaRJAC&pg=PR22. Retrieved 14 October 2010.
- ↑ Jason Burke: Dark days for film-making world as depression lays Von Trier low (ang.). [dostęp 2017-03-02]. s. The Guardian.
- ↑ Jakub Socha: Depresja filmowca (pol.). [dostęp 2017-03-02]. s. Filmweb.
- ↑ Łukasz Muszyński: Lars Von Trier nie wie, czy potrafi jeszcze kręcić filmy (pol.). [dostęp 2017-03-02]. s. Filmweb.
- ↑ Sesión discontinua: Adiós a Washington, sesiondiscontinua.blogspot.com [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Lars von Trier
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lars von Trier. Spowiedź DOGMAtyka, wywiad przeprowadzony przez S. Björkmana.
- T. Szczepański, Dreyer i von Trier: perwersyjne dziedzictwo [w:] Sacrum w kinie, red. M. Przylipiak i K. Kornacki, Gdańsk 2002.
- R. Lasagna, Lars von Trier, Rzym 2003.
- G. Tiefenbach, Drama und Regie (Writing and Directing) Lars von Trier's Breaking the Waves, Dancer in the Dark, Dogville. Würzburg: Königshausen & Neumann 2010.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Lars von Trier w bazie Notable Names Database (ang.)
- Lars von Trier w bazie Filmweb
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||
