Bob Dole

Robert Joseph Dole

Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1923 Russell
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 2021 Russell
Senator Stanów Zjednoczonych z Kansas 15. i 18. lider większości w Senacie
Okres	od 3 stycznia 1969 (senator) 3 stycznia 1985 (lider, 1) 6 stycznia 1995 (lider, 2) do 11 czerwca 1996 (senator) 3 stycznia 1987 (lider, 1) 11 czerwca 1996 (lider,2)
Przynależność polityczna	Partia Republikańska
Poprzednik	Frank Carlson (senator) Howard Baker (lider, 1) George J. Mitchell (lider, 2)
Następca	Sheila Frahm (senator) Robert Byrd (lider, 1) Trent Lott (lider 2)
Kandydat Partii Republikańskiej na urząd wiceprezydenta w 1976 (porażka)
Poprzednik	Spiro T. Agnew
Następca	George H.W. Bush
Kandydat Partii Republikańskiej na urząd prezydenta w 1996 (porażka)
Poprzednik	George H.W. Bush
Następca	George W. Bush
Odznaczenia

Bob Dole, właśc. Robert Joseph Dole (ur. 22 lipca 1923 w Russell w stanie Kansas, zm. 5 grudnia 2021 tamże) – amerykański polityk, jeden z czołowych działaczy Partii Republikańskiej w drugiej połowie XX wieku. Był mężem senator z Karoliny Północnej Elizabeth Dole.

W czasie swojej kariery był m.in. liderem większości i mniejszości w izbie wyższej Kongresu, a także kandydatem swej partii na urząd prezydenta i wiceprezydenta.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Urodził się i spędził większość ze swego dzieciństwa w Russell w stanie Kansas. Podczas Wielkiego Kryzysu życie w prowincjonalnym i słabo rozwiniętym, w porównaniu z niektórymi innymi stanami, Kansas było bardzo ciężkie. Młody Bob pracował w owym czasie m.in. w aptece.

Ukończył szkołę wiosną 1941, po czym podjął studia prawnicze na stanowym uniwersytecie, ale zostały one przerwane przystąpieniem USA do II wojny światowej. Tak też studia dokończył z opóźnieniem, już na innej uczelni, w 1952.

II wojna światowa

W 1942 wstąpił do armii, gdzie został porucznikiem w jednostkach górskich. W kwietniu 1945 walczył z wojskami niemieckiego Wehrmachtu w północnych Włoszech, gdzie został dość poważnie ranny. Czekał przeszło dziesięć godzin na polu walki, dopóki nie zabrano go do lazaretu, a potem przewieziono do szpitala wojskowego w stanie Michigan. Jego prawa ręka została częściowo sparaliżowana.

Za swoją służbę był dwukrotnie dekorowany purpurowym sercem i medalem brązowej gwiazdy.

Kariera zawodowa

Po ukończeniu studiów prawniczych, pracował w zawodzie, pełnił funkcję prokuratora okręgu Russel County.

Kariera polityczna

Kongresmen

Stan Kansas jest stanem tradycyjnie konserwatywnym. Konserwatystą z przekonania był też Dole, który został wybrany, w 1961 kongresmenem z 6. okręgu Kansas jako republikanin. Kiedy ubiegał się o reelekcję, jego okręg został zlikwidowany i kandydował w okręgu pierwszym, również odnosząc zwycięstwo. W Izbie zasiadał od 3 stycznia 1961 do 3 stycznia 1969.

Senator

Senatorem Stanów Zjednoczonych wybrano go po raz pierwszy w 1968, przy czym wyborcy odnawiali jego mandat w latach 1974, 1980, 1986 i 1992. Ostatniej kadencji nie ukończył, rezygnując z fotela, kiedy republikanie mianowali go kandydatem na prezydenta w 1996. W latach 1971–1973 był tytularnym przewodniczącym swej partii. Jego następcą na tym stanowisku był George H.W. Bush.

Jako senator pełnił m.in. funkcje:

• Przewodniczący Komitetu ds. Finansów (1981–1985)
• Lider większości (1985–1987 i 1995–1996)
• Lider mniejszości (1987–1995)

Kandydat na wiceprezydenta (1976)

Prezydent Gerald Ford obejmując w posiadanie Biały Dom po ustąpieniu Richarda Nixona, swoim wiceprezydentem mianował przedstawiciela liberalnego skrzydła partii Nelsona Rockefellera, byłego gubernatora Nowego Jorku. Jednakże w partii prym wiodą konserwatyści, którym osoba nowego człowieka nr 2 wyraźnie nie pasowała. Jednym z nich był ówczesny sekretarz obrony Donald Rumsfeld, który dopuścił, aby przecieki o nastrojach w republikańskim establishmencie dotarły do wiceprezydenta i zmusiły go do rezygnacji z ubiegania się o pełną kadencję u boku Forda.

Ford swoim partnerem na liście mianował właśnie senatora Dole’a. Jednakże wybory wygrali wówczas demokraci Jimmy Carter i Walter Mondale.

Kandydat na prezydenta (1996)

Bob Dole na 60. obchodach Dnia Weterana

W 1996 Dole został mianowany kandydatem prezydenckim republikanów, pokonując w prawyborach m.in. senatora Phila Grahama z Teksasu, gubernatora Lamara Alexandra z Tennessee i Pata Buchanana. Jego kandydatem na wiceprezydenta został kongresmen z Nowego Jorku Jack Kemp.

Rywalami Dole’a i Kempa z ramienia demokratów byli urzędujący prezydent Bill Clinton i Al Gore.

Poważne wątpliwości w czasie kampanii budziło to, czy Dole nie jest za stary do tej pracy (Clinton sarkastycznie powiedział w czasie debaty z jego oponentem, że to wiek jego poglądów mnie niepokoi, na co Dole odparował: jeżeli ktoś nie ma własnych poglądów, to rzeczywiście moje mogą mu się nie podobać). Poza tym administracja Clintona i Gore’a cieszyła się wielką popularnością dzięki udanej polityce i to oni zdecydowanie wygrali.

• Clinton – 47 402 357 głosów (379 elektorskich)
• Dole – 39 198 755 głosów (159 elektorskich)
• Perot – 8 085 402 głosy (0 elektorskich)

Emerytura

Na emeryturze występował m.in. w różnych problemach i jako lobbysta. W czasie próby usunięcia z urzędu prezydenta Clintona bronił go wbrew stanowisku swej partii.

W 2019 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Zmarł 5 grudnia 2021 roku w wieku 98 lat.

Życie prywatne

W 1948 ożenił się z Phyllis Holden, terapeutką w szpitalu w Michigan. Ich córka Robyn urodziła się w 1954. Rozwiedli się w 1972.

W 1975 poślubił Elizabeth, która była później sekretarzem w gabinetach prezydentów Ronalda Reagana i George’a Busha seniora, kandydatką do nominacji prezydenckiej republikanów w 2000 oraz senatorem z Karoliny Północnej.

Linki zewnętrzne

• Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (ang.)