Petersburg: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Correct template |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Przekierowanie|Leningrad|inne znaczenia słów [[Leningrad (ujednoznacznienie)|Leningrad]], [[Petersburg (ujednoznacznienie)|Petersburg]]}} |
{{Przekierowanie|Leningrad|inne znaczenia słów [[Leningrad (ujednoznacznienie)|Leningrad]], [[Petersburg (ujednoznacznienie)|Petersburg]]}} |
||
{{Duża grafika|HermitageAcrossNeva.jpg|810px}} |
|||
{{Miasto infobox |
{{Miasto infobox |
||
|nazwa = Petersburg |
|nazwa = Petersburg |
||
|nazwa oryginalna = |
|nazwa oryginalna = |
||
|zdjęcie = |
|zdjęcie = St. Petersburg Montage 2016.png |
||
|opis zdjęcia = |
|opis zdjęcia = |
||
|herb = Coat of Arms of Saint Petersburg (2003).png |
|herb = Coat of Arms of Saint Petersburg (2003).png |
Wersja z 10:38, 31 paź 2016
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Gubernator | |||||
Powierzchnia |
1399 km² | ||||
Wysokość |
3 m n.p.m. | ||||
Populacja (2010) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
7812 | ||||
Kod pocztowy |
190000-199406 | ||||
Tablice rejestracyjne |
78, 98 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS | ||||
Podział miasta |
20 rejonów | ||||
Położenie na mapie Rosji Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city} | |||||
Strona internetowa |
Petersburg (forma zalecana)[1], Sankt Petersburg (egzonim wariantowy)[2] (ros. Санкт-Петербург, Sankt-Pietierburg, potocznie Петербург, Pietierburg, Питер, Pitier; dawniej Piotrogród, ros. Петроград, Leningrad, ros. Ленинград) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską na terytorium zawierającym m.in. ponad 40 wysp. W latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia 1439 km², liczba ludności 4 600 276[3].
Petersburg jest miastem wydzielonym Federacji Rosyjskiej i stanowi jej odrębny podmiot. Jest stolicą Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego i obwodu leningradzkiego, chociaż sam do niego nie należy.
Nazwa
Nazwa miasta w ciągu wieków ulegała zmianie. Pierwotnie na cześć św. Piotra miasto nazywało się Sankt Piterburh, co było wzorowane na niderlandzkiej wymowie Sint Petersburg, a wynikało z faktu, iż car Piotr I w młodości przebywał przez pewien czas w Holandii. Później ustabilizowała się nazwa w obecnym odniemieckim brzmieniu.
Po wybuchu I wojny światowej, 31 sierpnia 1914 roku[4] niemiecko brzmiącą nazwę zamieniono ze względów patriotycznych na jej rosyjskie tłumaczenie Piotrogród (Pietrograd). Prawie dziesięć lat później, 26 stycznia 1924 Piotrogród stał się Leningradem – w ten sposób uczczono pamięć Włodzimierza Lenina, zmarłego przywódcy Rosji Radzieckiej. 6 września 1991 miastu przywrócono dawną nazwę[5][6].
Pitier – to z kolei nieoficjalna, pieszczotliwa, potoczna nazwa miasta, która funkcjonowała już w XIX wieku, było używane zarówno w czasach radzieckich, jak też obecnie. Stosuje się też określenia kulturalna stolica lub północna stolica.
Zalecaną polską nazwą miasta (egzonimem), zgodnie z ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych jest tradycyjna forma Petersburg[1]. W 2006 Komisja dopuściła używanie egzonimu wariantowego Sankt Petersburg, w dalszym ciągu zalecając w języku polskim używanie nazwy Petersburg[2].
Charakterystyka
Petersburg jest największym po Moskwie ośrodkiem gospodarczym, kulturalnym i naukowym Rosji, jednak pod względem odwiedzin turystów przewyższa stolicę, i tak np. w 2004 było ich 3,4 mln. Przez UNESCO został ogłoszony ósmym najbardziej atrakcyjnym turystycznie miastem świata, m.in. w związku z opiniami, że jest jednym z najwspanialszych zespołów urbanistycznych świata.
Kilkadziesiąt wysp, na których leży Petersburg, spiętych jest 396 mostami, z których 14 największych jest co noc otwieranych w celu umożliwienia statkom przedostania się na jezioro Ładoga. Z tego względu nazywany bywa Wenecją Północy.
W mieście istnieje 41 szkół wyższych, w tym Petersburski Uniwersytet Państwowy, ponad 170 instytucji naukowo-badawczych, ponad dwa tysiące bibliotek (w tym Biblioteka im. Michaiła Sałtykowa-Szczedrina), obserwatorium astronomiczne Pułkowo, Teatr Maryjski, który w latach 1920–1992 funkcjonował jako Teatr Opery i Baletu im. Sergieja Kirowa. Funkcjonuje ciesząca się światową sławą filharmonia, założona w 1862.
Petersburg jest jednym z głównych centrów muzealnych świata, swoje zasoby udostępnia m.in. jedno z trzech największych muzeów świata – Ermitaż, ponadto Muzeum Rosyjskie, Muzeum Antropologii i Etnografii (Kunstkamera) oraz kilkaset mniejszych muzeów. W pobliżu miasta są liczne miejscowości turystyczno-wypoczynkowe, w których znajdują się kompleksy parkowo-pałacowe byłych carów Rosji, takie jak Puszkin (Carskie Sioło), Peterhof, Pawłowsk, Zielenogorsk czy Gatczyna.
Części miasta
Lp. | nazwa rejonu | nazwa rosyjska | mieszkańców: 1 stycznia 2004 |
mieszkańców: 1 stycznia 2005 |
---|---|---|---|---|
1 | admirałtiejskij | Адмиралтейский район | 184.400 | 181.704 |
2 | centralnyj | Центральный район | 231.100 | 225.821 |
3 | krasnogwardiejskij | Красногвардейский район | 330.200 | 327.484 |
4 | krasnosielskij | Красносельский район | 304.300 | 302.890 |
5 | frunzienskij | Фрунзенский район | 402.700 | 398.994 |
6 | kalininskij | Калининский район | 467.200 | 464.570 |
7 | kirowskij | Кировский район | 336.100 | 332.413 |
8 | kołpinskij | Колпинский район | 174.800 | 176.213 |
9 | kronsztadskij | Кронштадтский район | 43.100 | 42.992 |
10 | kurortnyj | Курортный район | 67.100 | 67.235 |
11 | łomonosowskij | Ломоносовский район | 37.300 | 37.420 |
12 | moskowskij | Московский район | 272.400 | 268.873 |
13 | niewskij | Невский район | 434.500 | 435.097 |
14 | pawłowskij | Павловский район | 16.100 | 16.006 |
15 | pietrodworcowyj | Петродворцовый район | 76.800 | 77.574 |
16 | pietrogradskij | Петроградский район | 131.500 | 128.469 |
17 | primorskij | Приморский район | 397.500 | 401.609 |
18 | puszkinskij | Пушкинский район | 101.000 | 103.009 |
19 | wasileostrowskij | Василеостровский район | 198.700 | 196.815 |
20 | wyborgskij | Выборгский район | 417.300 | 414.812 |
Historia miasta
Wiek XVIII
Sprawą prestiżową dla władców Rosji z dynastii Romanowów było uzyskanie dostępu do Morza Bałtyckiego. Przez ponad sto lat kolejni carowie bezskutecznie starali się osiągnąć wyznaczony cel. Dopiero w okresie rządów Piotra I Rosjanie znaleźli się nad Bałtykiem. Dzięki wojnie północnej, którą toczył ze Szwedami w latach 1701-1721 oraz zwycięstwie w bitwie pod Połtawą w 1709, a także korzystnych ustaleniach pokoju w Nystad (fin. Uusikaupunki), mógł przystąpić do zagospodarowywania nadmorskich obszarów.
Głównym marzeniem cara było zbudowanie od podstaw miasta, które miało świadczyć o narodzinach potęgi państwa rosyjskiego. Prace budowlane, w których brali udział najwybitniejsi architekci ówczesnej Europy, rozpoczęły się już w 1703 na zdobytej rok wcześniej od Szwecji Wyspie Zajęczej (fin. Jänissaari), położonej w Ingrii u ujścia Newy. Był to obszar podmokły i słabo zaludniony, toteż osuszenie tych terenów było podstawowym wyzwaniem dla budowniczych. Pierwszą budowlą wzniesioną na obszarze Wyspy Zajęczej była Twierdza Pietropawłowska, którą rozpoczęto wznosić na mocy rozkazu cara z dnia 16 maja (27 maja według kalendarza gregoriańskiego) 1703. Dzień ten jest uznawany za datę założenia miasta. Na płycie kamiennej specjalnie przygotowanej na tę uroczystość wyryto następujący napis:
- Roku pańskiego 1703, 16 maja założone zostało przez cara i wielkiego księcia Piotra Aleksiejewicza miasto Sankt-Petersburg.
Caryca Elżbieta kazała wybudować sobie w Petersburgu pałac, wzorowany na francuskim Wersalu – tzw. Pałac Zimowy. Jako pierwsza zamieszkała w nim cesarzowa Katarzyna II.
Wiek XIX
Wiek XX
- krwawa niedziela (Petersburg 1905)
- rewolucja lutowa 1917
- rewolucja październikowa
- zamach na Siergieja Kirowa rozpoczął wielki terror, wiele ofiar pochowano w Lewaszowie
- blokada Leningradu
- Anatolij Sobczak mer, współpracował z Władimirem Putinem
Demografia
Skład narodowościowy:
w 1897[7]: |
w 1939:
|
w 1979[8]: |
w 2010: |
Nauka i kultura
- Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz,
W Leningradzie funkcjonowała Leningradzka Szkoła Choreografii[9] .
Gospodarka
Dzięki swojemu dogodnemu położeniu geograficznemu rozwinął się w nim przemysł stoczniowy (np. Stocznia Bałtycka), maszynowy (Zakłady Elektrosiła, Zakłady Kirowskie), elektrotechniczny i elektroniczny, hutnictwo żelaza i metali kolorowych, przemysł chemiczny, a zwłaszcza gumowy, włókienniczy, odzieżowy, skórzano-obuwniczy, poligraficzny, drzewny, papierniczy, materiałów budowlanych oraz spożywczy. W Petersburgu znajduje się zatrudniająca 6700 osób fabryka aut, w której produkowany jest model Chevrolet Cruze.
Transport
Petersburg jest wielkim węzłem kolejowym i drogowym oraz jednym z największych portów morskich Rosji. Port rzeczny połączony jest drogami wodnymi z morzami: Białym, Azowskim, Kaspijskim i Czarnym. Znajduje się tu także międzynarodowy port lotniczy Pułkowo.
- Metro w Petersburgu
- Tramwaje w Petersburgu
- Pulkovo Airlines – linia lotnicza
- Rossiya Airlines – linia lotnicza
Sport
- Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz,
- Z tym tematem związana jest kategoria:
Miasto jest jednym z centrów sportowych Rosji. Istnieje tu Petersburski Kompleks Sportowo-Koncertowy. Działają tutaj takie kluby jak Zenit Petersburg (piłka nożna), SKA Sankt Petersburg (posiadający sekcję hokeja na lodzie oraz piłki nożnej), Dynamo Petersburg czy Spartak Petersburg (koszykówka). W mieście rozgrywany jest także tenisowy turniej Sankt Petersburg Open. W rejonie miasta działa także skocznia narciarska, Kawgołowo.
Wojsko
Miasto jest siedzibą dowództwa Zachodniego Okręgu Wojskowego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej[10].
Współpraca zagraniczna
|
Ludzie związani z miastem
- Z tym tematem związana jest kategoria:
Galeria
Mapy
-
Mapa miasta z 1776
-
Mapa St.Petersburga. Meyers Konversationslexikon, 1888
-
Mapa St. Petersburga i jego okolic. Meyers Konversationslexikon, 1888
-
Plan Leningradu z 1978
Zdjęcia
-
Pałac Zimowy w Petersburgu
-
Kunstkamera (również najstarsze muzeum w Rosji)
-
Jedna z sal Ermitażu
Zobacz też
- ↑ a b Nazewnictwo geograficzne świata. T. 6: Białoruś, Rosja, Ukraina. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 2005. ISBN 83-239-9020-4. [dostęp 2009-07-04].
- ↑ a b Zmiany w polskim nazewnictwie geograficznym świata od 2001.
- ↑ dane Federalnej Służby Statystyki Państwowej na 1 stycznia 2010.
- ↑ Ludwik Bazylow, Polacy w Petersburgu, 1984, s. 410.
- ↑ Указ Президиума ВС РСФСР от 06.09.91 N 1643-1 О возвращении городу Ленинграду его исторического названия Санкт Петербург.
- ↑ Według: Anna Reid „Leningrad. Tragedia oblężonego miasta 1941-1944” strona 566, Wydawnictwo Literackie 2012, ISBN 978-83-08-04729-3, zmiana nazwy nastąpiła z dniem 1 października 1991, a poprzedziło je „zacięte” referendum.
- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ Abrosimow 2009 ↓.
- ↑ Указ Президента РФ от 20.09.2010 № 1144 «О военно-административном делении Российской Федерации»
- ↑ Севастополь и Санкт-Петербург - города-побратимы. Города славы Русского Флота. sevpatriot.ru, 2010-05-26. [dostęp 2014-07-25]. (ros.).
Bibliografia
- Igor Abrosimow: Советская Россия: 1917-1991 - государство, политика, экономика, наука, культура, литература, искусство. proza.ru, 2009.
Linki zewnętrzne
- strona administracji miasta
- Sankt Petersburg po polsku
- poPetersburgu.pl
- Polski miesięcznik w Sankt Petersburgu
- „Sankt Petersburg 1900 – fotokatalog stolicy cesarskiej Rosji”
- Kunstkamera – Muzeum Antropologii i Etnografii
- Strona Ermitażu (ros. • ang. • niderl. • fr. • wł.)
- Mapy miasta (ang. • ros.)
- petersburg-bridges.com (ang.)
- kilka zbiorów zdjęć zabytków Petersburga
- Petersburg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 18 .