Tasak (broń): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
przeredagowanie, usunięcie ogólników bądź wątpliwych informacji nie popartych źródłami.
Linia 1: Linia 1:
__BEZSPISU__
{{Inne znaczenia|rodzaju broni|[[tasak (narzędzie)]]}}
{{Inne znaczenia|rodzaju broni|[[tasak (narzędzie)]]}}
[[Plik:Albion Vassal Medieval Sword 7 (6094104102).jpg|thumb|Tasak średniowieczny]]
[[Plik:Albion Vassal Medieval Sword 7 (6094104102).jpg|thumb|Tasak średniowieczny]]
Linia 5: Linia 6:


W terminologi polskojęzycznej, mianem tasaka określa się następujące typy broni:
W terminologi polskojęzycznej, mianem tasaka określa się następujące typy broni:
* Tasak średniowieczny ([[Język potoczny|pot]]. ''falchion''{{refn|grupa= uwaga|Niepoprawne określenie stanowiące kalkę z języka angielskiego.}}) o szerokiej jednosiecznej głowni (niekiedy ściętej przy sztychu) rozszerzającej się ku sztychowi i osadzonej najczęściej w oprawie mieczowej. Tasaki pojawiły się w Europie w XIII wieku, osiągając apogeum popularności w XIV wieku i stopniowo zanikając w wieku XV.
* Średniowieczną broń o szerokim, czasem ściętym jednym lub kilkoma łukami pod kątem ostrzu oraz charakterystycznej wygiętej rękojeści w stronę głowni, która pojawia się w Europie w XIII wieku, by apogeum popularności przeżyć w wieku XIV. W wieku XV powoli zanika. Wyjątkiem jest tu włoska storta, broń przybierająca formę masywnej szabli lub krótkiego tasaka z jelcem wyposażonym w kabłąk. Najbardziej znanym egzemplarzem przechowywanym w Polsce jest [[Miecz świętego Piotra]].
* Krótka [[szabla]] piechoty z przełomu XVIII-XIX wieku (por. [[kordelas]]) o jednosiecznej (węższej niż w wersji średniowiecznej) wygiętej głowni, często osadzonej w odlewanej mosiężnej rękojeści (choć nie było to regułą). {{fakt|W Polsce, pierwsze tasaki tego typu pojawiły się jako broń [[Janczarzy|janczarów]] polskich w czasach saskich.}}

* Broń boczna [[Pionier (wojsko)|pionierów]] oraz [[Artyleria|artylerzystów]] z XVII-XIX wieku o prostej lub wygiętej głowni, służąca równocześnie jako narzędzie do cięcia [[Faszyna|faszyny]].
* Rodzaj krótkich szabel piechoty z XVIII i XIX wieku; tasaki o jednosiecznej głowni z mosiężną otwartą rękojeścią pojawiły się w XVIII wieku jako broń [[Janczarzy|janczarów]] polskich z czasów saskich. W regimentach pieszych używano tasaków saskich, w okresie napoleońskim – tasaków francuskich, pruskich i austriackich o niewielkich różnicach w kształcie rękojeści, [[głownia|głowni]] i [[pochwa (militaria)|pochwy]].
{{commonscat|Falchions}}

{{commonscat|Fascine knife}}
W środowisku fantasy często niepoprawnie broń tę określa się nazwą ''falchion'' (lub ''falcjon'') będącą kalką z języka angielskiego.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
*[[Maczeta]]
*[[Maczeta]]
*[[Miecz świętego Piotra]]
*[[Miecz świętego Piotra]]

== Uwagi ==
{{Uwagi}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
Linia 19: Linia 23:
* Głosek M., Kajzer I., ''Miecz św. Piotra z katedry poznańskiej'', "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", 1974, R. XXII.
* Głosek M., Kajzer I., ''Miecz św. Piotra z katedry poznańskiej'', "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", 1974, R. XXII.
* ''Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1350-1450'', red. A. Nadolski, Łódź 1990.
* ''Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1350-1450'', red. A. Nadolski, Łódź 1990.

== Linki zewnętrzne ==
{{commonscat|Dussack}}


{{Broń biała}}
{{Broń biała}}

Wersja z 12:28, 27 sie 2021

Tasak średniowieczny
Trzy austriackie tasaki piechoty i pionierów model 1862

Tasak – rodzaj siecznej broni białej o szerokiej głowni, często rozszerzającej się dodatkowo ku sztychowi.

W terminologi polskojęzycznej, mianem tasaka określa się następujące typy broni:

  • Tasak średniowieczny (pot. falchion[a]) o szerokiej jednosiecznej głowni (niekiedy ściętej przy sztychu) rozszerzającej się ku sztychowi i osadzonej najczęściej w oprawie mieczowej. Tasaki pojawiły się w Europie w XIII wieku, osiągając apogeum popularności w XIV wieku i stopniowo zanikając w wieku XV.
  • Krótka szabla piechoty z przełomu XVIII-XIX wieku (por. kordelas) o jednosiecznej (węższej niż w wersji średniowiecznej) wygiętej głowni, często osadzonej w odlewanej mosiężnej rękojeści (choć nie było to regułą). W Polsce, pierwsze tasaki tego typu pojawiły się jako broń janczarów polskich w czasach saskich.[potrzebny przypis]
  • Broń boczna pionierów oraz artylerzystów z XVII-XIX wieku o prostej lub wygiętej głowni, służąca równocześnie jako narzędzie do cięcia faszyny.

Zobacz też

Uwagi

  1. Niepoprawne określenie stanowiące kalkę z języka angielskiego.

Bibliografia

  • Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski, Słownik uzbrojenia historycznego, Warszawa: PWN, 2010, s. 39-40, ISBN 978-83-01-16260-3, OCLC 751388493.
  • Głosek M., Kajzer I., Miecz św. Piotra z katedry poznańskiej, "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", 1974, R. XXII.
  • Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1350-1450, red. A. Nadolski, Łódź 1990.