Tu-148

Tu-148

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Tupolew
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	metalowa
Dane techniczne
Napęd	2 x silnik turboodrzutowy RD-19R-2 (wersja 100) 2 x silnik turboodrzutowy RD-36-41 (wersja 33)
Ciąg	14 200 kG (z dopalaniem, z silnikami RD-19R-2)
Wymiary
Osiągi
Prędkość maks.	2500 km/h
Pułap	18 000 m
Zasięg	5000 km (z prędkością poddźwiękową) 2500 km (z prędkością naddźwiękową)
Dane operacyjne
Użytkownicy
ZSRR

Tu-148 – niezrealizowany projekt radzieckiego myśliwiec przechwytujący zaprojektowany na bazie doświadczeń i konstrukcji samolotu Tu-128.

Historia

W drugiej połowie lat 60. XX wieku, wraz z rozwojem rakietowych systemów przeciwlotniczych, taktyka działania lotnictwa uderzeniowego zaczęła ewoluować w stronę operowania na niskich i skrajnie niskich wysokościach. Służące na dalekiej północy Tu-128, mające za zadanie przechwytywanie nieprzyjacielskich wypraw bombowych na dalekich podejściach do terytorium Związku Radzieckiego, przy dolnym pułapie operacyjnym rzędu 8000 - 10 000 metrów, nie były zdolne do sprostania nowym wyzwaniom. Aby zachować zdolności operacyjne maszyn Tu-128, biuro konstrukcyjne Tupolewa rozpoczęło trzy etapowy proces modernizacji konstrukcji. Pierwszy z nich zakładał obniżenie pułapu bojowego, zwiększenie odporności radarowej głowicy pocisku R-4R na zakłócenia. Kolejne dwa etapy modernizacji miały zostać osiągnięte dzięki dwóm nowym konstrukcjom, bazującym na płatowcu Tu-128, samolotom oznaczonym jako Tu-138 i Tu-148.

Wstępny projekt Tu-148 został przygotowany w 1965 roku. Samolot miał być elementem nowego kompleksu przechwytującego typu powietrze-powietrze, opartego o rakiety K-100. Samolot Tu-148-100, uzbrojony w rakiety K-100, miał być wyposażony w radar Smiercz-100 oraz dwa silniki turboodrzutowe RD-19R-2. Myśliwiec miał operować na bardzo szerokim zakresie pułapu operacyjnego. Od 50 - 100 metrów, gdzie miał mieć możliwość realizowania lotu z prędkością rzędu 1400 km/h, do 16 000 - 18 000 m i lotu z prędkością 2500 km/h. Utrzymanie efektywnej pracy płatów w obydwu profilach lotu miało zapewnić zastosowanie skrzydeł o zmiennej geometrii. Nowa konstrukcja miała charakteryzować się dużą wszechstronnością. Tu-148 miał mieć możliwość przenoszenia pocisków przeciwradarowych, realizować misje zwiadu radioelektronicznego oraz uderzenia bombowe. Paradoksalnie, wszechstronność okazała się być wadą nowej konstrukcji. Radzieckie siły powietrzne dysponowały już bombowcem frontowym Su-24, który spełniał ich oczekiwania, zatem kolejny tego typu bombowiec nie był już potrzebny. Z kolei Wojska Obrony Powietrznej, miały poważne wątpliwości, czy wielozadaniowy samolot jaki oferował im Tupolew, będzie dobrym myśliwcem przechwytującym.

W drugiej połowie lat 60. Tupolew zaprezentował zmodyfikowaną wersję Tu-148, przystosowaną do przenoszenia rakiet powietrze-powietrze dalekiego zasięgu K-33. Samolot Tu-148-33 miał być wyposażony w radar Zasłon z fazową anteną, skrzydła o zmiennej geometrii i nowe silniki RD-36-41. Maszyna miała być zdolna do przechwytywania szerokiej gamy celów, zwłaszcza trudno wykrywalnych lecących na niskiej wysokości na tle powierzchni ziemi i wody, pocisków manewrujących i balistycznych. Tym razem projekt cieszył się poparciem dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Anatolija Kadomcewa. Niestety w 1969 roku Kadomcew zginął w katastrofie samolotu MiG-25P a nowe kierownictwo za bardziej perspektywiczne uznało instalacje radaru Zasłon w konstrukcji MiG-31. Prace nad Tu-148-33 zakończono na etapie budowy makiety maszyny.