Przejdź do zawartości

Milanówek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 77.115.64.79 (dyskusja) o 16:58, 31 lip 2011. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]]
{{{opis zdjęcia}}}
Herb [[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]]
[[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo {{{państwo}}}
Zarządzający

Burmistrz

Powierzchnia

13,44[1] km²

Wysokość

ok. 100 m n.p.m.

Populacja (2008)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Nr kierunkowy

{{{numer kierunkowy}}}

Kod pocztowy

{{{kod pocztowy}}}

Tablice rejestracyjne

{{{tablice rejestracyjne}}}

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Milanówek – miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, leży 31 km na południowy zachód od Warszawy. Miasto wchodzi w skład aglomeracji warszawskiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.

Położone na Nizinie Środkowomazowieckiej, konkretniej na Równinie Łowicko-Błońskiej.

Według danych z 2007 roku miasto liczyło 15 838 mieszkańców.

Historia

Milanówek powstał na przełomie XIX i XX w. w wyniku parcelacji dóbr należących do Michała Lasockiego, a leżących wzdłuż Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Od początku swego istnienia Milanówek był przede wszystkim letniskiem dla zamożnych mieszkańców Warszawy, którzy stawiali tu wystawne domy letniskowe, które często, gdy właściciele postanawiali przenieść się na stałe, zamieniały się w okazałe wille. Najsłynniejszym letnikiem z pierwszych lat był Bolesław Prus. Stałym mieszkańcem miasteczka był m.in. rzeźbiarz Jan Szczepkowski.

W okresie międzywojennym rozwijała się, dominująca do dziś w starszej części miasta, architektura willowa. W latach 20. powstała Centralna Doświadczalna Stacja Jedwabnicza, po wojnie przekształcona w Zakłady Jedwabiu Naturalnego "Milanówek".

W czasie II wojny światowej w kościele św. Jadwigi w Milanówku przechowywano przeniesioną z Kościoła Świętego Krzyża na Krakowskim Przedmieściu urnę z sercem Fryderyka Chopina. W czasie trwania powstania warszawskiego do Milanówka przeniosły się najważniejsze organy Polskiego Państwa Podziemnego, co zyskało mu przydomek "małego Londynu" i status faktycznej stolicy wolnej Polski.

W 1951 miejscowość otrzymała prawa miejskie. W 1961 granice miasta zostały rozszerzone, wchłonięta została m.in. wioska Nowa Wieś (obecnie ta część Milanówka nazywana jest Kazimierówką). W okresie PRL nastąpił dalszy rozwój przemysłu, przede wszystkim powstanie fabryki narzędzi stomatologicznych i chirurgicznych "MIFAM". Po reformie administracyjnej z 1999 Milanówek stał się jedną z sześciu gmin tworzący powiat grodziski. W 2004 decyzją ministra kultury Milanówek stał się siedzibą Archiwum Państwowego Dokumentacji Osobowej i Płacowej, najmłodszego spośród głównych archiwów państwowych.

Milanówek w kulturze

Najbardziej znanym dziełem obfitującym w odniesienia do milanowskiej codzienności jest tom wierszy Zachód słońca w Milanówku Jarosława Marka Rymkiewicza, wyróżniony Nagrodą Literacką Nike za rok 2003. Melomani mogą też pamiętać piosenkę Hanny Banaszak Truskawki w Milanówku – autor tekstu Wojciech Młynarski

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[2] Milanówek ma obszar 13,52 km², w tym:

  • użytki rolne: 46%
  • użytki leśne: 3%

Miasto stanowi 3,69% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z rocznika demograficznego GUS z 31 grudnia 2008 r.[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 15 858 100 8391 53 7467 47
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)		 1179,9 624,3 555,6

Według danych z roku 2002[2] średni dochód na mieszkańca wynosił 1460,08 zł.

Osoby związane z Milanówkiem

Władze

  • Burmistrz: Jerzy Wysocki (od 1998)
  • Zastępca burmistrza: Ryszard Malinowski
  • Skarbnik: Bożena Sehn
  • Sekretarz miasta: Anna Zajączkowska (p.o.)
  • Przewodnicząca Rady Miasta: Maria Sobczak[22]

Administracja

Zabytki

Zabytki Milanówka to kościół parafialny pw. św. Jadwigi, zespół willowy Turczynek, kwatera żołnierzy z okresu II wojny światowej oraz wiele willi z lat 1896 – 1945, m.in. "Potęga", "Matulinek", "Hygea", "Borówka". Wpisane są one do krajowego rejestru zabytków (26 pozycji). 388 przedwojennych willi i innej wartościowej zabudowy w środkowej części Milanówka zostało wpisanych jako "zespół urbanistyczno-krajobrazowy" do krajowego rejestru zabytków. Liczne wille i pensjonaty tworzą genius loci Milanówka, stanowią o jego charakterze.

Religia

W Milanówku znajdują się dwie świątynie Kościoła rzymskokatolickiego, a dokładniej archidiecezji warszawskiej. Północną część miasta obejmuje parafia św. Jadwigi Śląskiej, a południową parafia Matki Bożej Bolesnej. Ponadto w Milanówku zlokalizowana jest Sala Królestwa Świadków Jehowy. Wierni innych wyznań uczęszczają do świątyń w innych miejscowościach.

Sport

Piłka nożna

W mieście znajduje się klub piłki nożnej, KS Milan Milanówek, występujący w V Lidze. Klub znajduje się przy ulicy Turczynek, na terenie znajdują się trzy boiska, oraz skate park.

Koszykówka

Klub koszykarski UKS 3, występuje w trzeciej lidze koszykówki mężczyzn. Co roku organizowane są zawody streetball, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem.

Łyżwiarstwo szybkie

Działa sekcja żeńska łyżwiarstwa w Uczniowskim Klubie Sportowym „3” . Dziewczęta trenują na warszawskim torze "Stegny". W rankingu krajowym pod względem zdobytych nagród znajduje się na 3 miejscu.

W mistrzostwach Polski Seniorów 2008 milanowianin Sławomir Chmura (AWF Warszawa)zdobył I miejsce i tytuł Mistrza Polski na dystansie 10 km, srebrny medal na 5 km i brązowy na 1500 m.

Luiza Złotkowska, milanowianka, (AWF Kraków) wywalczyła tytuł Mistrzyni Polski na dystansach 1500 m. i 5 km. Zajęła też drugie miejsce na 1000 m i trzecie na 500 m. Jest ona także medalistką Igrzysk Olimpijskich.

Strzelectwo

Działa strzelnica miejska w piwnicach Zespołu Szkół przy ul. Piasta której inicjatorem jest Zbigniew Kubek, instruktor z zawodowymi uprawnieniami (Fundacja Byłych Żołnierzy Jednostek Specjalnych "Grom"). Coraz więcej ludzi startuje w konkursach o Puchar burmistrza Milanówka. W kwietniu 2009 odbędą się Powiatowe Zawody Szkół Średnich w strzelectwie.

Szachy

Co roku odbywają się Mistrzostwa Milanówka w Szachach. Działa klub szachowy "Jedwabnik".

Tenis ziemny

Korty tenisowe w Milanówku mają tradycje przedwojenne. Grała na nich m.in. wicemistrzyni Wimbledonu 1936 r. – Jadwiga Jędrzejowska. Co roku we wrześniu rozgrywane są tu Otwarte Mistrzostwa Milanówka w Tenisie Ziemnym. W okresie letnim 2009 roku miasto odwiedzą znani aktorzy, którzy zagrają w tenisa przed publicznością.

Taniec

W klubie tanecznym "Twist" w Centrum Kultury ćwiczy wielu laureatów Mistrzostw Polski.

Turystyka rowerowa

W ramach sekcji kolarskiej przy Centrum Kultury odbywają się kilka razy w roku wycieczki rowerowe po Mazowszu oraz tzw. "Mila Milanowska" – wyścig o puchar Burmistrza. Milanowscy kolarze odwiedzili również Niemcy oraz Włochy.

Lekka atletyka

W Milanówku mieszka i trenuje Katarzyna Panejko-Wanat dwukrotna Akademicka Mistrzyni Polski w maratonie i jedna najlepszych biegaczek uczestniczących w biegach ulicznych

Edukacja

Na terenie miasta znajduje się 5 szkół podstawowych (w tym 3 publiczne i 2 niepubliczne), 3 gimnazja (w tym 2 publiczne i 1 niepubliczne), 2 zespoły samorządowych szkół średnich oraz liceum społeczne.

Najstarszą szkołą w mieście jest 100-letni Zespół Szkół Gminnych nr 1 im. ks. Piotra Skargi (obecnie w nowym kompleksie budynków).

Dojazd

Samochodem
Milanówek leży przy drodze wojewódzkiej nr 719 wiodącej z Warszawy (wyjazd Alejami Jerozolimskimi) do Żyrardowa. Według planów Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, przez teren miasta ma wkrótce przejść fragment autostrady A2. W granicach gminy nie będzie jednak możliwości wjazdu na nią – najbliższy wjazd znajdzie się w Tłustem.

Pociągiem
Przez miasto przechodzą dwie linie kolejowe. Pierwsza to linia PKP przy której działa przystanek osobowy Milanówek. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi osobowe spółki Koleje Mazowieckie jadące z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, Żyrardowa oraz Skierniewic. Druga to linia WKD – na terenie Milanówka znajdują się trzy stacje (Brzózki, Polesie, Milanówek Grudów). Ta ostatnia jest stacją końcową jednej z nitek linii.

Samolotem
Najbliższym portem lotniczym jest port lotniczy Warszawa-Okęcie na warszawskim Okęciu.

Podział na osiedla

  • Osiedle Gospodarska
  • Osiedle Inżynierska
  • Osiedle Jedwabnik
  • Osiedle Królewska
  • Osiedle Okólna
  • Osiedle Wojska Polskiego
  • Osiedle "Berliny"
  • Osiedle "TBS" (Towarzystwo Budownictwa Społecznego)

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Szablon:Linki do map Polski

  1. ↑ a b Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 1.10.2009].
  2. ↑ a b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  3. ↑ Rocznik demograficzny 2009
  4. ↑ Andrzej Pettyn, Profesor Jerzy Bralczyk – showman o wielkim sercu, Towarzystwo Miłośników Milanówka [dostęp 25.04.2010]
  5. ↑ a b Olimpijczycy z Milanówka. Obiektyw.info[dostęp 5.05.2011]
  6. ↑ Sylwetka na stronach Europejskiego Kongresu Kultury[dostęp 5.05.2011]
  7. ↑ Historia Doświadczalnych Warsztatów Lotniczych RWD http://rwd-dwl.net/pracownicy/chylinski/index.htm
  8. ↑ Mirosław Bohdan ,Śmiechoterapia, czyli XI Kabareton Milanowski, "Bibuła Milanowska", 2008-01-28 [dostęp 2010-10-03]
  9. ↑ Nina Gąsowska. strona artystki[dostęp 5.05.2011]
  10. ↑ Katarzyna Przybyszewska Szczęście nie jest na chwilę - wywiad z Edytą Górniak "Viva!" [dostęp 2010-10-03]
  11. ↑ Wywiad z Katarzyną Grocholą w piśmie elejdis [dostęp 7.05.2011]
  12. ↑ a b Dom w Milanówku, krystynajanda.pl [dostęp 25.04.2010]
  13. ↑ O Wojciechu Jóźwiaku w Astroportalu[dostęp 5.05.2011]
  14. ↑ Nominacje w Pałacu Prezydenckim, samoobrona.org.pl, 5.05.2006, [dostęp 25.04.2010]
  15. ↑ Gruzińska love story (wywiad z Katarzyną Pakosińską), gala.onet.pl [dostęp 25.04.2010]
  16. ↑ Jarosław Marek Rymkiewicz, Zachód słońca w Milanówku, Sic!, Warszawa 2002.
  17. ↑ Andrzej Pettyn, Ojciec pisarza z Milanówka – bohaterem nowego polsko-amerykańskiego filmu, Towarzystwo Miłośników Milanówka [dostęp 25.04.2010]
  18. ↑ dorotastalinska.pl [dostęp 25.04.2010]
  19. ↑ Szaranowicz szefem sportu w TVP, sport.wp.pl [dostęp 2010-10-03]
  20. ↑ Jan Szczepkowski – życie i twórczość, miasto.milanowek.pl [dostęp 25.04.2010]
  21. ↑ Wywiad z Andrzejem Zaorskim, polki.pl, 2003-12-09 [dostęp 2010-10-03]
  22. ↑ Milanówek Miasto-ogród. [dostęp 2010-12-05].
Powiat grodziski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Herb powiatu grodziskiego

Powiat grodziski / grodziskomazowiecki (do 1869 i 1948–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
(do 1869 → i ← 1948–75)
Gminy wiejskie
(do 1869 → , ← 1948–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Powiat pruszkowski (1952–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1952–1954 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Milanówek&oldid=27458156”