2 Warszawska Dywizja Piechoty: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 34: | Linia 34: | ||
'''2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego''' (2 DP) – [[związek taktyczny]] [[piechota|piechoty]] [[Ludowe Wojsko Polskie|ludowego Wojska Polskiego]]. |
'''2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego''' (2 DP) – [[związek taktyczny]] [[piechota|piechoty]] [[Ludowe Wojsko Polskie|ludowego Wojska Polskiego]]. |
||
Sformowana w Sielcach w 1943 roku |
Sformowana w Sielcach w 1943 roku{{odn|Sobczak|1975|s=36}}. Weszła w skład [[1 Armia Wojska Polskiego|1 Armii WP]]. W sierpniu 1944 walczyła na [[przyczółek warecko-magnuszewski|przyczółku warecko-magnuszewskim]]. W styczniu 1945 uczestniczyła w walkach o Warszawę, przełamywała [[Wał Pomorski]] i wyszła pod [[Kamień Pomorski]]. Szlak bojowy zakończyła nad Łabą. |
||
Sztab dywizji stacjonował pierwotnie w [[Kielce|Kielcach]], a potem w [[Częstochowa|Częstochowie]] przy ul. Śląskiej. W 1956 rozformowana{{odn|Piotrowski|2003|s=185}}. Jej tradycje przejęła 7 Dywizja Piechoty przeformowująca się na [[2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana|zmechanizowany związek taktyczny]]. |
Sztab dywizji stacjonował pierwotnie w [[Kielce|Kielcach]], a potem w [[Częstochowa|Częstochowie]] przy ul. Śląskiej. W 1956 rozformowana{{odn|Piotrowski|2003|s=185}}. Jej tradycje przejęła 7 Dywizja Piechoty przeformowująca się na [[2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana|zmechanizowany związek taktyczny]]. |
Wersja z 23:48, 14 mar 2020
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1943 |
Rozformowanie |
1956 |
Nazwa wyróżniająca |
Warszawska |
Patron | |
Tradycje | |
Święto | |
Kontynuacja | |
Dowódcy | |
Pierwszy |
płk Antoni Siwicki |
Ostatni |
płk Zbigniew Ohanowicz |
Działania zbrojne | |
przyczółek warecko-magnuszewski | |
Organizacja | |
Dyslokacja |
Częstochowa[1]</ref>, Kielce |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
1 Korpus Polski w ZSRR |
Skład |
4 pułk piechoty |
Odznaczenia | |
2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego (2 DP) – związek taktyczny piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Sformowana w Sielcach w 1943 roku[2]. Weszła w skład 1 Armii WP. W sierpniu 1944 walczyła na przyczółku warecko-magnuszewskim. W styczniu 1945 uczestniczyła w walkach o Warszawę, przełamywała Wał Pomorski i wyszła pod Kamień Pomorski. Szlak bojowy zakończyła nad Łabą.
Sztab dywizji stacjonował pierwotnie w Kielcach, a potem w Częstochowie przy ul. Śląskiej. W 1956 rozformowana[3]. Jej tradycje przejęła 7 Dywizja Piechoty przeformowująca się na zmechanizowany związek taktyczny.
Formowanie
Formowanie jednostki 2 Dywizji Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego zostało rozpoczęte w pierwszej dekadzie sierpnia 1943, w obozie sieleckim, według etatu Nr 04/500. 30 sierpnia ukazał się pierwszy rozkaz dowódcy dywizji. 2 DP weszła w skład 1 Korpusu Polskiego w ZSRR.
Struktura organizacyjna dywizji w okresie formowania
- Dowództwo 2 Dywizji Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego
- 4 pułk piechoty
- 5 pułk piechoty
- 6 pułk piechoty
- 2 pułk artylerii lekkiej
- 2 batalion saperów
- 2 samodzielny dywizjon przeciwpancerny
- pluton dowodzenia dowódcy artylerii
- 2 samodzielny szkolny batalion piechoty
- 2 samodzielna kompania zwiadowcza
- 2 samodzielna kompania łączności
- 2 samodzielny batalion sanitarny
- 2 samodzielna kompania chemiczna
- 2 samodzielna kompania (kolumna) samochodowo-transportowa
- 2 ruchomy warsztat taborowo-mundurowy
- 2 piekarnia polowa
- 2 Szpital (Samodzielny Ambulans) Weterynaryjny
- 1901 Polowa Kasa Banku Państwowego
- 2886 Wojskowa Stacja Pocztowa
- Oddział Informacji 2 Dywizji Piechoty
11 listopada 1943, w Chutorze Białym, żołnierze złożyli przysięgę wojskową[4]. 11 grudnia w skład dywizji włączono 2 kompanię fizylierek. 26 grudnia dywizja otrzymała sztandar ufundowany przez Związek Patriotów Polskich. Do 31 grudnia nie zakończono formowania i szkolenia dywizji. 1 stycznia 1944 stan ewidencyjny dywizji liczył 8.942 żołnierzy, czyli 80 procent stanu etatowego (11.164 żołnierzy). Stan liczebny koni wynosił 58,7 procent stanu etatowego.
10 stycznia 1944 dywizja ześrodkowała się w rejonie Smoleńska i rozpoczęła marsz przez Wołyń, by 24 lipca 1944 osiągnąć Chełm. W marcu tego roku 2 DP włączona została w skład 1 Armii Polskiej w ZSRR, w lipcu w skład l Armii WP.
7 maja 1944 nakazano rozformowanie 2 samodzielnego dywizjonu przeciwpancernego. 5 czerwca w skład 2 DP włączona została radziecka jednostka artylerii samobieżnej SU-76 i przemianowana na 2 dywizjon artylerii samochodowej.
Marsze i działania bojowe
Brała udział w walkach o przyczółki nad Wisłą w rejonie Puław (lipiec-sierpień 1944), działała na przyczółku warecko-magnuszewskim (sierpień-wrzesień 1944).
Pułki dywizji próbowały też przyjść z pomocą walczącej Warszawie (przyczółek czerniakowski)[a].
W czasie ofensywy styczniowej forsowała Wisłę i brała udział w zajęciu Warszawy (styczeń 1945), przełamała Wał Pomorski i w pościgu doszła do Kamienia Pomorskiego (luty-marzec 1945).
Na podstawie rozkaz ogólnego Nr 060 dowódcy 1 Armii WP z 24 lutego 1945, wydanego w wykonaniu rozkazu Nr 011 Naczelnego Dowództwa Armii Radzieckiej z 19 lutego 1945 dywizja otrzymała nazwę wyróżniającą "Warszawska".
W operacji berlińskiej, po sforsowaniu Odry, prowadząc działania bojowe, doszła do Łaby (kwiecień 1945).
2 Warszawska Dywizja Piechoty zakończyła szlak bojowy 4 maja 1945[4]. W kolejnych miesiącach pełniła służbę okupacyjną na terenie Niemiec. Działając w składzie wojsk okupacyjnych jej sztab stacjonował w Chociebużu.
4 maja 1945 Rada Najwyższa ZSRR odznaczyła Batalion Orderem Czerwonej Gwiazdy za "wzorowe wypełnianie zadań dowództwa w walce z wrogiem przy zdobyciu miast Deutsch Krone, Märkisch Friedland i wykazane przy tym męstwo i odwagę"[5].
Okres powojenny
Na przełomie lipca i sierpnia 1945 dywizja wróciła do kraju i weszła w skład Okręgu Wojskowego Śląsk. Od 15 lipca 1945 pełniła służbę graniczną na odcinku granicy południowej między Paczkowem, a Cieszynem. Sztab dywizji rozlokował się w Koźlu.
We wrześniu 1945 została przesunięta w obszar OW – VI (Łódź), a jej jednostki zakwaterowano w Kielcach, Częstochowie, Radomiu i Piotrkowie Trybunalskim.
Tutaj też nastąpiło przejście 2 WDP na etat pokojowy. Dostosowano struktury organizacyjne do nowych zadań i warunków działania, przy możliwie największym obniżeniu liczebności wojska.
W 1949 poszczególne oddziały i pododdziały dywizji rozmieszczone były w garnizonach:
- Dowództwo 2 Dywizji Piechoty w Kielcach przy ul. Kapitulnej 4
- 4 pułk piechoty w Kielcach przy ul. Wojska Polskiego 57
- 5 Kołobrzeski pułk piechoty w Piotrkowie (JW 1228)
- 6 pułk piechoty w Częstochowie przy ul. Sabinowskiej 64
- 2 pułk artylerii lekkiej w Radomiu (JW 1258)
- 2 dywizjon artylerii przeciwpancernej w Radomiu (JW 2431)
- 2 batalion saperów w Kielcach
Na podstawie rozkazu Nr 0099/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 września 1950 r. 2 Dywizja Piechoty miała zostać przeformowana w 2 Terytorialną Dywizję Piechoty, a jej składzie miały być sformowane nowe pododdziały:
- 30 batalion sanitarny (JW 3904)
- 14 bateria artylerii przeciwlotniczej (bez numeru)
- 32 kompania obrony przeciwchemicznej (bn)
- 23 kompania zwiadu (bn)
- 56 kompania samochodowo-transportowa (bn)[6]
Na podstawie rozkazu Nr 024/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 marca 1951 r. anulowano rozkaz o przeformowaniu 2 DP według etatów terytorialnej dywizji piechoty i sformowaniu w jej składzie nowych pododdziałów oraz nakazano utrzymać oddziały na dotychczasowych etatach dywizji piechoty z 14 września 1949[7].
17 maja 1951 wydany został rozkaz w sprawie przeniesienia 2 DP na etaty dywizji piechoty typu B "konna mała" z jednoczesnym włączeniem w skład 11 Korpusu Piechoty[8].
W 1952 dywizja wchodziła w skład 11 Korpusu Armijnego z Gliwic.
- Dowództwo 2 Dywizji Piechoty w Częstochowie przy ul. Kościuszki 6, a później ul. Śląskiej (JW 1615)
- 4 pułk piechoty w Kielcach (JW 2729)
- 6 pułk piechoty w Częstochowie (JW 1598)
- 36 pułk piechoty w Lublińcu (JW 1784)
- 37 pułk artylerii lekkiej w Tarnowskich Górach (JW 2945)
- 11 dywizjon artylerii przeciwpancernej w Tarnowskich Górach (JW 2982)
- 24 dywizjon artylerii przeciwlotniczej w Lublińcu (JW 2133)
- 2 batalion saperów w Kielcach (JW 2732)
- 18 batalion łączności w Częstochowie (JW 2510)
Rozkazem Nr 0026/0rg. Ministra ON z 2 września 1956 roku Dywizję rozformowano ( bez 6 pp, 36 pp i 24 daplot)[9].
Jednocześnie 7 Łużycka Dywizja Piechoty została przeformowana na zmechanizowany związek taktyczny oraz przejęła sztandar i tradycje 2 DP z jednoczesną zmianą nazwy na 2 Warszawską Dywizję Zmechanizowaną im gen. Henryka Dąbrowskiego. Dywizja przejęła też nie rozformowane oddziały 2 DP.
Żołnierze dywizji
Dowódcy dywizji[10] :
- płk Antoni Siwicki (od 15 sierpnia 1943 – 18 września 1944)
- płk Jan Rotkiewicz (od 18 września 1944 – 19 marca 1945)
- płk Dionizy Surzyc (19 marca 1945 – styczeń 1946)
- płk Stanisław Kupsza styczeń 1946 – wrzesień 1948
- płk Józef Bielecki (1 października 1948 – 25 września 1949)
- płk Emil Cimura (25 września 1949 – 20 czerwca 1950)
- ppłk Arseniusz Wadejko (1953 – 1955)
- ppłk Artur Raginia (1955 – 1956)
- płk Zbigniew Ohanowicz (1956)
Uwagi
- ↑ Według Lecha Kowalskiego w "Generał ze skazą" pozorowały próby przyjścia z pomocą Warszawie (wrzesień 1944). "
Przypisy
- ↑ a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.
- ↑ Sobczak 1975 ↓, s. 36.
- ↑ Piotrowski 2003 ↓, s. 185.
- ↑ a b Komornicki 1965 ↓, s. 132 – 135.
- ↑ Organizacja i działania bojowe ... s. 365.
- ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 148.
- ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 149.
- ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 150.
- ↑ Piotrowski 2003 ↓, s. 139.
- ↑ Mąsior 2005 ↓.
Bibliografia
- Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 – 1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
- Drugie dywizje w bojach o Polskę 1776-2000, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2003, ISBN 83-11-09575-2, OCLC 830529540 .
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958.
- Wiesław Mąsior: Dowódcy dywizji Wojska Polskiego. Profesjonalne Forum Wojskowe. Serwis-militarny.net, 2005. [dostęp 2018-02-05].
- Dywizje piechoty ludowego Wojska Polskiego
- Jednostki ludowego Wojska Polskiego odznaczone Orderem Czerwonego Sztandaru
- Jednostki odznaczone Orderem Krzyża Grunwaldu
- Jednostki o nazwie wyróżniającej Warszawska
- Ludowe Wojsko Polskie w Kielcach
- Polskie Siły Zbrojne w ZSRR 1943–1944
- Ludowe Wojsko Polskie w Częstochowie
- Dywizje piechoty Wojska Polskiego typu C
- Terytorialne dywizje piechoty Wojska Polskiego
- Dywizje piechoty Wojska Polskiego typu B
- Lubelski Okręg Wojskowy