48 Batalion Saperów (1939)

48 Batalion Saperów
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	26 marca 1939
Rozformowanie	1939
	Dowódcy
Pierwszy	mjr sap. Wacław Wasliewski
	Działania zbrojne
	kampania wrześniowa
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	Armia „Pomorze”

48 Batalion Saperów (48 bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego II RP.

Batalion nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 przez 8 batalion saperów z Torunia.

Formowanie i działania[edytuj | edytuj kod]

Batalion został sformowany 26 marca 1939, w Toruniu, według planu mobilizacyjnego „W”, w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim. Jednostką mobilizującą był 8 batalion saperów^[1]. Równocześnie został sformowany pluton mostowy 4-tonowy nr 48. Batalion razem z plutonem mostowym został podporządkowany dowódcy Armii „Pomorze”. W składzie tej armii wziął udział w kampanii wrześniowej.

2 sierpnia 1939 roku, w koszarach 8 bsap, została zmobilizowana 2 kompania pod dowództwem porucznika służby stałej Tadeusza Jarzymowskiego, absolwenta Szkoły Podchorążych Inżynierii z 1933 roku. 2 września 48 batalion z rejonu Torunia przetransportował do Bydgoszczy człony mostowe i rozpoczął budowę przeprawy w rejonie Fordonu, po nalocie samolotów niemieckich, most rozczłonkowano i przetransportowano w rejon Solca Kujawskiego. Po licznych nalotach batalion otrzymał nowy rozkaz wieczorem 3 września, przemieścić most w rejon Torunia i następnie Złotorii, gdzie dotarł w dniu 5 września. 6 września żołnierze batalionu budowali lekkie przeprawy promowe między Toruniem a Ciechocinkiem. 9 września batalion dostał rozkaz zniszczenia mostów i przepraw i udanie się w rejon Sochaczewa. 11 września batalion wziął udział w natarciu na Sochaczew. W nocy z 11 na 12 września batalion budował most przez Bzurę. W dniu 18 września część batalionu dostała się do niewoli niemieckiej^[2].

Struktura i obsada etatowa[edytuj | edytuj kod]

Obsada personalna we wrześniu 1939^[3]:

dowódca batalionu – mjr Wacław Wasliewski
zastępca dowódcy batalionu – kpt. Antom Brzostowicz
dowódca 1 kompanii saperów – por. Tadeusz Jarzymowski
dowódca I plutonu – ppor. rez. Bohdan Wierzbicki
dowódca II plutonu – ppor. rez. Marian Dunkiewicz
dowódca III plutonu – ppor. rez. Piotr Maciej Kozłowski
zastępca dowódcy III plutonu – kpr. rez. Zieliński
dowódca IV plutonu – ppor. rez. Julian Sawicki
dowódca 2 kompanii saperów – kpt. Antom Brzstowicz
dowódca kolumny saperskiej – ppor. rez. Julian Sawicki

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Cutter 2003 ↓, s. 162.
↑ Piotr Maciej Kozłowski, Relacja z kampanii wrześniowej spisana 12 grudnia 1945 roku, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.30B, s. 23.
↑ Cutter 2003 ↓, s. 313.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W", Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks" i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3
Konrad Ciechanowski: Armia Pomorze 1939. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1983. ISBN 83-11-06793-7.

[CITEREFCutter2003162-1] Cutter 2003 ↓, s. 162.

[2] Piotr Maciej Kozłowski, Relacja z kampanii wrześniowej spisana 12 grudnia 1945 roku, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.30B, s. 23.

[CITEREFCutter2003313-3] Cutter 2003 ↓, s. 313.

[1]

[2]

[3]

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna