7 Batalion Straży Granicznej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1923 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Witold Kwiatkowski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
7 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 7 batalion celny przemianowany został na 7 batalion Straży Granicznej.
7 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Nieświeżu, a jego dowództwo stacjonowało w Oranach[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5]. Z uwagi na eksterytorialne stacjonowanie, batalion odkomenderował oficera łącznikowego do starosty lidzkiego[6].
W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[7].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
W połowie listopada 1922 r., w celu wzmocnienia ochrony odcinka orańskiego, do Oran czasowo dyslokowany został 7. Batalion SG. 22 listopada oddziały batalionu przejęły ochronę odcinka 41. Batalionu SG od Oran do wsi Monczagiry z wartą na moście kolejowym nad rzeką Ułą. 7 Batalion SG nadal pozostawał w podległości służbowej Komendy Wojewódzkiej SG w Nowogródku[8].
W trzeciej dekadzie października 1922 batalion przybył na teren województwa nowogródzkiego i obsadzał odcinek graniczny w powiecie lidzkim od rzeki Ula do rzeki Mereczanka[9]. Batalion luzował Grupę Marcinkańce[10] i placówki 41 batalionu Straży Granicznej[11][8].
- 1 kompania pod dowództwem por. Franciszka Langera obsadziła odcinek od lewego skrzydła 4/15bSG na przecięciu toru kolejowego, droga prowadzącą z Bartel do Giedrojć (Gierajce?), aż po wieś Girażery. Długość jej odcinka wynosiła ok. 10 km.
- 2 kompania por. Jakuba Hęćko obsadziła odcinek od lewego skrzydła 1/7 bSG, od skrzyżowań dróg w odległości około 1 km od Miergażer. Lewym skrzydłem dochodziła do wsi Monczagiry w okolicach rzeki Uła. Na swoim prawym skrzydle współdziałała z kompanią 41 bSG
- 3 kompania i kompania karabinów maszynowych pozostawała „w rezerwie” przy dowództwie batalionu, a 4 kompania por. Władysława Kadowa stacjonowała w Zerwinach[12].
7 batalion SG nadal pozostawał w podległości służbowej Komendy Wojewódzkiej SG w Nowogródku[8].
W 1923 zlikwidowany został pas neutralny na granicy z Litwą. Komenda Wojewódzka Straży Granicznej w Wilnie 6 marca 1923 wydała zarządzenie które nakazywało nową obsadę granicy. 7 batalion Straży Granicznej miał oddać swój odcinek 15. i 43 batalionowi SG i objąć odcinek od granicy powiatu wileńskiego i święciańskiego na wysokości Spuska do jeziora Olany /wył./. Siedziba komendy batalionu w Podbrodziu[13]. Odcinek batalionu należało podzielić na cztery pododcinki kompanijne[13]:
- od północnej granicy powiatu wileńskiego do jeziora Prował /wył./ z siedzibą kompanii Baranowo.
- od jeziora Prował do Dubinka z m.p komendy kompanii w Orniantach.
- od jeziora Dubinka do Liczun /wył./ z siedzibą dowództwa kompanii w Kiejdanielach
- od Liczun do jeziora Olany /wył./ z siedzibą dowództwa w Giedrojcach
Wszystkie obiekty w Oranach 7 batalion miał przekazać 15 batalionowi SG[14].
W kwietniu 1923 placówka nr 1 kompanii 3 Grzybice została przeniesiona do wsi Surgańce, a placówka nr 2 Orniany do wsi Szerajkiszki[15]
- Sąsiednie bataliony
Kadra batalionu[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| kpt. | Witold Kwiatkowski (p.o.) | IX 1922[17] – | |
| mjr | Antoni Winczewski | XI 1922[18] | |
| kpt. | Stanisław Wiśniewski | XII 1922[19] -był VI 1923 |
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
| Ordre de Bataille 7 batalionu Straży Granicznej w Oranach na dzień 9 listopada 1922[12] | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| kompanie | 1. Orany | 2. Mergażery | 3. Orany[a] | 4. Zerwiny[a] | k ckm |
| dowódcy[18] | por. Franciszek Sanger | por. Jakub Hećko | por. Konstanty Jucewicz | por. Władysław Wadow | por. Stanisław Podraza |
| placówki | Berżupie | Mergażery | |||
| Bortele | tor kolejowy | ||||
| Orany-most | ziemianka | ||||
| Orany-ziemianka | Monczagiry | ||||
| Girażery | |||||
| Ordre de Bataille 7 batalionu Straży Granicznej w Oranach na dzień 1 grudnia 1922[19] | |||||
| kompanie | 1. Orany | 2. Mergażery | 3. Orany[b] | 4. Zerwiny | k ckm[b] |
| dowódcy[18] | por. Franciszek Sanger | por. Jakub Hećko | por. Konstanty Jucewicz | por. Władysław Wadow | por. Stanisław Podraza |
| placówki | Berżupie (0/17)[c] | Mergażery (0/25) | Most nad rz. Utą (1/12) | ||
| Bortele (0/15) | Tor kolejowy (0/20) | ||||
| Orany stacja towar. (0/17) | ziemianka (0/20) | ||||
| Orany most (0/15) | Monczagiry (0/19) | ||||
| Girażery (0/12) | |||||
| Ordre de Bataille 7 batalionu Straży Granicznej w Podbrodziu w marcu 1923[13] | |||||
| kompanie | 1. Baranowo | 2. Ornianty | 3. Kiejdaniele | 4. Giedrojce | k ckm |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 50.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ a b c Ochał 2017 ↓, s. 117.
- ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 11.
- ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 9.
- ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 27.
- ↑ a b c Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 25.
- ↑ a b c Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 212.
- ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 213.
- ↑ Szkice dyslokacyjne bSG ↓, s. 56.
- ↑ Szkice dyslokacyjne bSG ↓, s. 51.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 7.
- ↑ a b c Szkice dyslokacyjne bSG ↓, s. 11.
- ↑ a b c Szkice dyslokacyjne bSG ↓, s. 84.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Artur Ochał: Na litewskiej rubieży Brygada KOP Grodno (1929-1939). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017. ISBN 978-83-8098-148-5.
- Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych:przeniesienia siedzib komend, baonów Straży Granicznej , obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne baonów Straży Granicznej 1922−1923. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.