30 Batalion Straży Granicznej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1923 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
rotm. Zygmunt Sosnowski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Wilejce |
30 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 30 batalion celny przemianowany został na 30 batalion Straży Granicznej.
30 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Wilejce, a jego dowództwo stacjonowało w Radoszkowicach[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5].
Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 24 maja 1923 zarządzono likwidację Straży Granicznej do dnia 1 lipca 1923[6]. Jednak 30 batalion Straży Granicznej, już w nowym etacie[a], pozostał na granicy do jesieni 1923[7]. Potem batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[8].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Od lipca 1923 batalion ochraniał odcinek granicy od m. Cybulki do m. Woromejki (granica powiatu wilejskiego i stołpeckiego)[9]
- Wydarzenia
- 8 lutego 1923 roku w trakcie przeszukania prowadzonego w zaścianku Borowe, w gminie Chocieńczyce, podporucznik Lucjan Pyttel, dowódca plutonu 2 kompanii zastrzelił posterunkowego Feliksa Barana. Postępowanie wyjaśniające przeprowadzone przez komendanta batalionu, rotmistrza Sosnowskiego wykazało, że posterunkowy Baran wykazał się lekkomyślnością i nie zastosował się do czterokrotnego wezwania porucznika Pyttla. W przeszukaniu zaścianka uczestniczył także dowódca 2 kompanii porucznik Miłosz[10].
- Sąsiednie bataliony
- 44 batalion Straży Granicznej ⇔ 32 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922[3][11]
Żołnierze batalionu[edytuj | edytuj kod]
- Komendanci batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| rotmistrz | Zygmunt Sosnowski | IX 1922[12] – | oficer rezerwy 22 p.uł. |
| major | Wacław Michałowski |
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
| Ordre de Bataille 30 batalionu Straży Granicznej w Radoszkowicach na dzień 14 listopada 1922[13] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompanie | 1. Wiazyń | 2. | 3. Bakszty | 4. |
| placówki | Majorowszczyzna | Ferma | Rakoszkowicze | flw. Łowcowicze |
| Seledczyki | Siewino | Udranka | Zacisze | |
| Weremejki | Malkowszczyzna | Nowy Młynek | Dworce | |
| Poniazyn | Klimonty | Suchinki | ||
| Wołoki | Cyganowo | Helenowo | ||
| Dworzyszcze | Lachy | |||
| Bućki | Czerwiaki | |||
| w. Łowcowicze | Borki | |||
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ a b Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
- ↑ Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 8.
- ↑ a b Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 9.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 10.
- ↑ Wypadek a nie zła wola. „Polska Zbrojna”. 61, s. 5, 1923-03-03. Warszawa.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 15.
- ↑ Wykaz placówek bSG ↓, s. 2.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Wykaz placówek niektórych batalionów Straży Granicznej, 1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące organizacji sześciu batalionów Straży Granicznej na terenie Delegata Rządu w Wilnie, 1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.