38 Batalion Straży Granicznej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1923 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kapitan Jan Ziołecki |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Kamionki (do 18 V 1923) |
| Formacja | |
| Podległość | |
38 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[2]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[3]. 38 batalion celny przemianowany został na 38 batalion Straży Granicznej.
38 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Tarnopolu, a jego dowództwo stacjonowało w Kamionkach[4]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[5]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[6]. Z uwagi na eksterytorialne stacjonowanie, batalion odkomenderował oficera łącznikowego do starosty zbarażskiego i skałatskiego[7].
W dniu 18 maja 1923 komenda batalionu została przeniesiona do Podwołoczysk[8].
W lipcu 1923 roku 38 batalion SG w Podwołoczyskach[1] przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[9].
Żołnierze batalionu[edytuj | edytuj kod]
| Komendanci batalionu | |||
|---|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
| pułkownik | Jan Werstakowski[10] | 1922 – IX 1922 | emeryt[11] |
| kapitan | Jan Ziołecki | IX 1922[12] – | |
| major | Jan Zięba | był XII 1922 | |
| mjr rez. piech. | Mikołaj Szmieloff[13] | od 23.04.1923 do 30.06.1923 | komisarz Policji Państwowej |
| Inni oficerowie | |||
| por. piech. | Franciszek Boczek | ||
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
| Ordre de Bataille 38 batalionu SG w Kamionkach 30 listopada 1922[14] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompania | 3. Podwołoczyska | 2. Rożyska | 3. Toki | 4. Kokoszyńce |
| wartownia | Mysłowa (1/21)[a] | Tarnoruda (0/27) | Prosowce (1/29) | Leśniewska Kozina (0/9) |
| wartownia | Zadmieszówka[b][15] (0/9) | Rożyska (0/8) | Podczapieńce[c] (0/8) | Kokoszyńce (1/61) |
| wartownia | Podwłoczyska (1/49) | Rożyska II (0/13) | Sobołówka[d] (0/8) | f. Jacówka[e] (0/9) |
| wartownia | Staromiejszczyzna (0/9) | Rożyska III (0/15) | Toki (2/25) | Łuka Mała (1/17) |
| wartownia | Zagroble[16] (0/8) | Rożyska IV (1/28) | punkt 311 (0/8) | Łuka Mała II (0/11) |
| wartownia | Dorofijówka (1/18) | Orzechowiec (1/26) | punkt 309 (0/8) | Faszczówka (1/14) |
| wartownia | Dorofijówka II (0/18 | Żukowce[f] (0/8) | Faszczówka (0/9) | |
| Palczyńce (0/14) | ||||
| Białozórka (1/28) | ||||
Kompania karabinów maszynowych stacjonowała w Kamionkach.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W liczniku podano liczbę oficerów, w mianowniku – pozostałych żołnierzy.
- ↑ Na południe od Podwołoczyska, obecnie część miasta
- ↑ Chutor na południe od Worobijówki, w zakolu Zbrucza
- ↑ Położona na południe od Toków
- ↑ Folwark na południe od wsi Łuka Mała
- ↑ Na północ od Nowej Grobli, na południowy wschód od wsi Palczyńce
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Likwidacja SG 1923 ↓, s. 12.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 52.
- ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 243.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 6.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 22.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 19.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 18 kwietnia 1923 roku, s. 258.
- ↑ OdeB batalionów SG ↓, s. 141.
- ↑ Zadniszówka, pow. skałecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 247.
- ↑ Zagrobela, część Podwołoczyska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 274.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928, 1931 i 1934. [dostęp 2016-02-15].
- Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych:przeniesienia siedzib komend, baonów, obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Ordre de Bataille batalionów Straży Granicznej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące likwidacji Straży Granicznej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.