41 Batalion Straży Granicznej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1923 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Alfred Klotz |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
41 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 41 batalion celny przemianowany został na 41 batalion Straży Granicznej.
41 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Sopoćkiniach, a jego dowództwo stacjonowało w Druskiennikach[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5].
W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[6].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
W grudniu 1922 batalion ochraniał odcinek granicy państwowej długości 52 km od Przewałki do rzeki Uły[7]. Na przełomie 1922 i 1923 do dyspozycji Komendy Powiatowej Policji Państwowej w Sejnach przydzielono z batalionu ppor. Stanisława Lichoniewicza i 55 żołnierzy. Po przydzieleniu do policji żołnierze zostali przemundurowani i pełnili służbę na podstawie regulaminów policyjnych. Ich zadaniem była obrona ludności na terenie polskiego pasa neutralnego przed atakami litewskich partyzantów[8].
Z dniem 30 kwietnia 1923 dokonano korekty obsadzenia granic. 41 batalion zajmował odcinek około 53 km od wsi Miliniszki do wsi Mielniki /wył./ i wystawiał 19 placówek[9].
W dniach 25-30 czerwca 1923 pododcinek ochraniany przez batalion, wraz z wyposażeniem granicznym oraz większością sprzętu, został przekazany Policji Państwowej. Większość oficerów zdecydowała się na służbę w oddziałach granicznych policji[10].
- Sąsiednie bataliony
- 42 batalion Straży Granicznej ⇔ – XII 1922
Żołnierze batalionu[edytuj | edytuj kod]
- Komendanci batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| kpt. piech. | Alfred Klotz (p.o.) | IX 1922[11] – | |
| mjr kol. | Władysław Długowski | 19 X 1922 – IX 1923[12] | 3 pułk kolejowy |
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
| Ordre de Bataille 41 batalionu Straży Granicznej w Miejszogole w maju 1923[9] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompania | 1. Marcinkańce | 2. Randomańce | 3. Przewałki | 4. odwód |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 196.
- ↑ Ochał 2017 ↓, s. 122.
- ↑ a b Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 237.
- ↑ Ochał 2017 ↓, s. 127.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 11 września 1923 roku, s. 568.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Artur Ochał: Na litewskiej rubieży Brygada KOP Grodno (1929-1939). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017. ISBN 978-83-8098-148-5.
- Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928, 1931 i 1934. [dostęp 2016-02-15].
- Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych:przeniesienia siedzib komend, baonów, obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.