Kopalnia Węgla Kamiennego Anna: Różnice pomiędzy wersjami
Na mapach: 
50°02′42″N 18°23′26″E/50,045000 18,390556
50°02′42″N 18°23′26″E/50,045000 18,390556| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, ilustracja |
→Galeria: drobne merytoryczne |
||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Początki kopalni Anna sięgają 1832 r., kiedy Ferdinand Friedrich August Fritze dokonał zgłoszenia kopalni wraz z prawem do budowy sztolni i prowadzenia robót w odkrytym na terenie [[Pszów|Pszowa]] [[Pokład (geologia)|pokładzie]] węgla kamiennego<ref name="sitg">{{cytuj stronę|url=http://www.sitg.rybnik.pl/1/index.php?historia-kwk-anna-,28|tytuł=Historia KWK "Anna"|opublikowany=sitg.rybnik.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W zgłoszeniu Fritze nazwał kopalnię imieniem „Anna”. Pokład udostępniono [[Szyb (górnictwo)|szybem]] „Fund” o głębokości ok. 31 metrów<ref name="sitg">{{cytuj stronę|url=http://www.sitg.rybnik.pl/1/index.php?historia-kwk-anna-,28|tytuł=Historia KWK "Anna"|opublikowany=sitg.rybnik.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W 1903 r. wydobycie kopalni „Anna” wyniosło 148 tys. ton [[węgiel kamienny|węgla kamiennego]], a zatrudnienie wzrosło ze 194 do 483 osób<ref name="sitg">{{cytuj stronę|url=http://www.sitg.rybnik.pl/1/index.php?historia-kwk-anna-,28|tytuł=Historia KWK "Anna"|opublikowany=sitg.rybnik.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W 1914 r. wybudowano linię kolejową łączącą KWK Anna ze stacją kolejową [[Olza (stacja kolejowa)|Olza]]<ref name="pszow">{{cytuj stronę|url=http://pszow.pl/portal3/index.php?option=com_content&task=view&id=56&Itemid=77|tytuł=Kalendarium najważniejszych wydarzeń w Pszowie|opublikowany=www.pszow.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W latach 1914-1919 wg projektu wybitnego architekta [[Hans Poelzig|Hansa Poelziga]] zbudowano zespół zabudowań szybu "Chrobry I" (dawniej "Rudolf") obejmujący budynek maszyny wyciągowej, nadszybie, sortownię z płuczką, warsztaty oraz zespół elektrowni z kotłownią i rozdzielnią<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Anna Syska |tytuł = Przemysłowa nowoczesność. Hans Poelzig w Pszowie |czasopismo = Zeszyty Naukowe Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska |data dostępu = 2018-08-22 |url = https://www.academia.edu/37273956/Przemys%C5%82owa_nowoczesno%C5%9B%C4%87._Hans_Poelzig_w_Pszowie |język = en}}</ref>. W kopalni Anna w 1940 r. wydobyto 1,377 mln ton węgla, a już trzy lata później 1,736 mln ton<ref>[http://nowiny.rybnik.pl/artykul,33969,kopalnie-powiatu-rybnickiego-w-latach-okupacji.html Kopalnie powiatu rybnickiego w latach okupacji]</ref>. W latach 1975-1994 zakład nosił nazwę "Kopalnia Węgla Kamiennego Anna w [[Wodzisław Śląski|Wodzisławiu Śląskim]]" (Pszów był wówczas dzielnicą Wodzisławia)<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1994|numer=132|pozycja=671}}</ref>. Kopalnia posiadała szyby górnicze w [[Pszów|Pszowie]], [[Jedłownik|Wodzisławiu Śląskim-Jedłowniku]], [[Kokoszyce|Wodzisławiu Śląskim-Kokoszycach]], [[Zawada (Wodzisław Śląski)|Wodzisławiu Śląskim-Zawadzie]] oraz [[Czyżowice (województwo śląskie)|Czyżowicach]]<ref name="sitg">{{cytuj stronę|url=http://www.sitg.rybnik.pl/1/index.php?historia-kwk-anna-,28|tytuł=Historia KWK "Anna"|opublikowany=sitg.rybnik.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W okresie stanu wojennego w kopalni miał miejsce strajk, przystąpiono wtedy do „militaryzacji” zakładu<ref name="Hojka">Piotr Hojka, ''Stan wojenny w Wodzisławiu Śląskim. Bombowcy ze Śląska-zapomniana historia'', [w:] ''Nowiny Wodzisławskie'' nr 49/2011</ref>. Podziemny strajk był jednym z najdłuższych w stanie wojennym i zakończył się dopiero 20 grudnia 1981<ref name="Hojka"></ref>. W marcu 2004 r. oficjalnie połączono kopalnie Anna i [[Kopalnia Węgla Kamiennego Rydułtowy|Rydułtowy]]<ref name="kwsa">{{cytuj stronę|url=http://www.kwsa.pl/o_firmie/oddzialy/Oddział+KWK+%22Rydułtowy+-+Anna%22|tytuł=Oddział KWK "Rydułtowy - Anna"|opublikowany=kwsa.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. Od tej pory KWK Anna działała jako „Ruch Anna” [[Kopalnia Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna|Kopalni Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna]]. W grudniu 2011 r. zamknięta została pszowska część kopalni Rydułtowy-Anna. Proces wygaszania „Ruchu Anna” trwał do lutego 2012 r., kiedy została definitywnie zamknięta. Po 179 latach w rejonie Pszowa wyczerpały się zasoby węgla. W Annie wydobywano bardzo wysokiej jakości węgiel koksujący<ref name="tuwodzislaw">{{cytuj stronę|url=http://www.tuwodzislaw.pl/wiadomosci,ostatnia-barborka-kwk-anna-przechodzi-do-historii,wia5-3273-3215.html|tytuł=Ostatnia Barbórka. KWK Anna przechodzi do historii|opublikowany=www.tuwodzislaw.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-25}}</ref>. W 2013 roku wyburzono warsztaty. W 2015 roku zespół elektrowni i maszynownię projektu Hansa Poelziga wpisano do rejestru zabytków<ref name=":0" />. |
Początki kopalni Anna sięgają 1832 r., kiedy Ferdinand Friedrich August Fritze dokonał zgłoszenia kopalni wraz z prawem do budowy sztolni i prowadzenia robót w odkrytym na terenie [[Pszów|Pszowa]] [[Pokład (geologia)|pokładzie]] węgla kamiennego<ref name="sitg">{{cytuj stronę|url=http://www.sitg.rybnik.pl/1/index.php?historia-kwk-anna-,28|tytuł=Historia KWK "Anna"|opublikowany=sitg.rybnik.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W zgłoszeniu Fritze nazwał kopalnię imieniem „Anna”. Pokład udostępniono [[Szyb (górnictwo)|szybem]] „Fund” o głębokości ok. 31 metrów<ref name="sitg">{{cytuj stronę|url=http://www.sitg.rybnik.pl/1/index.php?historia-kwk-anna-,28|tytuł=Historia KWK "Anna"|opublikowany=sitg.rybnik.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W 1903 r. wydobycie kopalni „Anna” wyniosło 148 tys. ton [[węgiel kamienny|węgla kamiennego]], a zatrudnienie wzrosło ze 194 do 483 osób<ref name="sitg">{{cytuj stronę|url=http://www.sitg.rybnik.pl/1/index.php?historia-kwk-anna-,28|tytuł=Historia KWK "Anna"|opublikowany=sitg.rybnik.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W 1914 r. wybudowano linię kolejową łączącą KWK Anna ze stacją kolejową [[Olza (stacja kolejowa)|Olza]]<ref name="pszow">{{cytuj stronę|url=http://pszow.pl/portal3/index.php?option=com_content&task=view&id=56&Itemid=77|tytuł=Kalendarium najważniejszych wydarzeń w Pszowie|opublikowany=www.pszow.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W latach 1914-1919 wg projektu wybitnego architekta [[Hans Poelzig|Hansa Poelziga]] zbudowano zespół zabudowań szybu "Chrobry I" (dawniej "Rudolf") obejmujący budynek maszyny wyciągowej, nadszybie, sortownię z płuczką, warsztaty oraz zespół elektrowni z kotłownią i rozdzielnią<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Anna Syska |tytuł = Przemysłowa nowoczesność. Hans Poelzig w Pszowie |czasopismo = Zeszyty Naukowe Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska |data dostępu = 2018-08-22 |url = https://www.academia.edu/37273956/Przemys%C5%82owa_nowoczesno%C5%9B%C4%87._Hans_Poelzig_w_Pszowie |język = en}}</ref>. W kopalni Anna w 1940 r. wydobyto 1,377 mln ton węgla, a już trzy lata później 1,736 mln ton<ref>[http://nowiny.rybnik.pl/artykul,33969,kopalnie-powiatu-rybnickiego-w-latach-okupacji.html Kopalnie powiatu rybnickiego w latach okupacji]</ref>. W latach 1975-1994 zakład nosił nazwę "Kopalnia Węgla Kamiennego Anna w [[Wodzisław Śląski|Wodzisławiu Śląskim]]" (Pszów był wówczas dzielnicą Wodzisławia)<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1994|numer=132|pozycja=671}}</ref>. Kopalnia posiadała szyby górnicze w [[Pszów|Pszowie]], [[Jedłownik|Wodzisławiu Śląskim-Jedłowniku]], [[Kokoszyce|Wodzisławiu Śląskim-Kokoszycach]], [[Zawada (Wodzisław Śląski)|Wodzisławiu Śląskim-Zawadzie]] oraz [[Czyżowice (województwo śląskie)|Czyżowicach]]<ref name="sitg">{{cytuj stronę|url=http://www.sitg.rybnik.pl/1/index.php?historia-kwk-anna-,28|tytuł=Historia KWK "Anna"|opublikowany=sitg.rybnik.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. W okresie stanu wojennego w kopalni miał miejsce strajk, przystąpiono wtedy do „militaryzacji” zakładu<ref name="Hojka">Piotr Hojka, ''Stan wojenny w Wodzisławiu Śląskim. Bombowcy ze Śląska-zapomniana historia'', [w:] ''Nowiny Wodzisławskie'' nr 49/2011</ref>. Podziemny strajk był jednym z najdłuższych w stanie wojennym i zakończył się dopiero 20 grudnia 1981<ref name="Hojka"></ref>. W marcu 2004 r. oficjalnie połączono kopalnie Anna i [[Kopalnia Węgla Kamiennego Rydułtowy|Rydułtowy]]<ref name="kwsa">{{cytuj stronę|url=http://www.kwsa.pl/o_firmie/oddzialy/Oddział+KWK+%22Rydułtowy+-+Anna%22|tytuł=Oddział KWK "Rydułtowy - Anna"|opublikowany=kwsa.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-26}}</ref>. Od tej pory KWK Anna działała jako „Ruch Anna” [[Kopalnia Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna|Kopalni Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna]]. W grudniu 2011 r. zamknięta została pszowska część kopalni Rydułtowy-Anna. Proces wygaszania „Ruchu Anna” trwał do lutego 2012 r., kiedy została definitywnie zamknięta. Po 179 latach w rejonie Pszowa wyczerpały się zasoby węgla. W Annie wydobywano bardzo wysokiej jakości węgiel koksujący<ref name="tuwodzislaw">{{cytuj stronę|url=http://www.tuwodzislaw.pl/wiadomosci,ostatnia-barborka-kwk-anna-przechodzi-do-historii,wia5-3273-3215.html|tytuł=Ostatnia Barbórka. KWK Anna przechodzi do historii|opublikowany=www.tuwodzislaw.pl|język=pl|data dostępu=2015-05-25}}</ref>. W 2013 roku wyburzono warsztaty. W 2015 roku zespół elektrowni i maszynownię projektu Hansa Poelziga wpisano do rejestru zabytków<ref name=":0" />. W 2016 roku kopalnia Anna została przez Kompanię Węglową przekazana Spółce Restrukturyzacji Kopalń (SRK), która planuje wyburzenie szybu "Chrobry II" z 1970 roku. |
||
Kopalnię zabezpieczała Okręgowa Stacja Ratownictwa Górniczego w [[Wodzisław Śląski|Wodzisławiu Śląskim]]<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.csrg.bytom.pl/main/wodzislaw | tytuł = OSRG Wodzisław| data dostępu = 2015-05-24| autor = | opublikowany = csrg.bytom.pl| praca = | data = | język =}}</ref>. |
Kopalnię zabezpieczała Okręgowa Stacja Ratownictwa Górniczego w [[Wodzisław Śląski|Wodzisławiu Śląskim]]<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.csrg.bytom.pl/main/wodzislaw | tytuł = OSRG Wodzisław| data dostępu = 2015-05-24| autor = | opublikowany = csrg.bytom.pl| praca = | data = | język =}}</ref>. |
||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
== Galeria == |
== Galeria == |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
Pszow coal mine business tracks.JPG|Widok kopalni w 2012 r. |
Plik:Pszow coal mine business tracks.JPG|Widok kopalni w 2012 r. |
||
Pszow szyb Chrobry 2009-06.jpg|Nadszybie "Chrobry I" projektu Hansa Poelziga z około 1915 roku |
Plik:Pszow szyb Chrobry 2009-06.jpg|Nadszybie "Chrobry I" projektu Hansa Poelziga z około 1915 roku |
||
Pszow szyb Chrobry II 2009-06.jpg|Szyb "Chrobry II" |
Plik:Pszow szyb Chrobry II 2009-06.jpg|Szyb "Chrobry II" z 1970 roku |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
Wersja z 18:02, 22 sie 2018
 Pozostałości po KWK Anna (szyb "Jan") | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1832 |
| Data likwidacji |
2004 (2012) |
| Forma prawna |
samodzielny oddział |
| Zatrudnienie |
4096 (1995) |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 50°02′42″N 18°23′26″E/50,045000 18,390556
| |
Kopalnia Węgla Kamiennego Anna – nieczynna kopalnia węgla kamiennego położona w Pszowie. Wybudowana została w 1832 r., funkcjonowała samodzielnie do marca 2004 r., a jako KWK Rydułtowy-Anna - „Ruch Anna” do lutego 2012 r.
Historia
Początki kopalni Anna sięgają 1832 r., kiedy Ferdinand Friedrich August Fritze dokonał zgłoszenia kopalni wraz z prawem do budowy sztolni i prowadzenia robót w odkrytym na terenie Pszowa pokładzie węgla kamiennego[1]. W zgłoszeniu Fritze nazwał kopalnię imieniem „Anna”. Pokład udostępniono szybem „Fund” o głębokości ok. 31 metrów[1]. W 1903 r. wydobycie kopalni „Anna” wyniosło 148 tys. ton węgla kamiennego, a zatrudnienie wzrosło ze 194 do 483 osób[1]. W 1914 r. wybudowano linię kolejową łączącą KWK Anna ze stacją kolejową Olza[2]. W latach 1914-1919 wg projektu wybitnego architekta Hansa Poelziga zbudowano zespół zabudowań szybu "Chrobry I" (dawniej "Rudolf") obejmujący budynek maszyny wyciągowej, nadszybie, sortownię z płuczką, warsztaty oraz zespół elektrowni z kotłownią i rozdzielnią[3]. W kopalni Anna w 1940 r. wydobyto 1,377 mln ton węgla, a już trzy lata później 1,736 mln ton[4]. W latach 1975-1994 zakład nosił nazwę "Kopalnia Węgla Kamiennego Anna w Wodzisławiu Śląskim" (Pszów był wówczas dzielnicą Wodzisławia)[5]. Kopalnia posiadała szyby górnicze w Pszowie, Wodzisławiu Śląskim-Jedłowniku, Wodzisławiu Śląskim-Kokoszycach, Wodzisławiu Śląskim-Zawadzie oraz Czyżowicach[1]. W okresie stanu wojennego w kopalni miał miejsce strajk, przystąpiono wtedy do „militaryzacji” zakładu[6]. Podziemny strajk był jednym z najdłuższych w stanie wojennym i zakończył się dopiero 20 grudnia 1981[6]. W marcu 2004 r. oficjalnie połączono kopalnie Anna i Rydułtowy[7]. Od tej pory KWK Anna działała jako „Ruch Anna” Kopalni Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna. W grudniu 2011 r. zamknięta została pszowska część kopalni Rydułtowy-Anna. Proces wygaszania „Ruchu Anna” trwał do lutego 2012 r., kiedy została definitywnie zamknięta. Po 179 latach w rejonie Pszowa wyczerpały się zasoby węgla. W Annie wydobywano bardzo wysokiej jakości węgiel koksujący[8]. W 2013 roku wyburzono warsztaty. W 2015 roku zespół elektrowni i maszynownię projektu Hansa Poelziga wpisano do rejestru zabytków[3]. W 2016 roku kopalnia Anna została przez Kompanię Węglową przekazana Spółce Restrukturyzacji Kopalń (SRK), która planuje wyburzenie szybu "Chrobry II" z 1970 roku.
Kopalnię zabezpieczała Okręgowa Stacja Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu Śląskim[9].
Galeria
-
Widok kopalni w 2012 r. -
Nadszybie "Chrobry I" projektu Hansa Poelziga z około 1915 roku -
Szyb "Chrobry II" z 1970 roku
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Historia KWK "Anna". sitg.rybnik.pl. [dostęp 2015-05-26]. (pol.).
- ↑ Kalendarium najważniejszych wydarzeń w Pszowie. www.pszow.pl. [dostęp 2015-05-26]. (pol.).
- ↑ a b Anna Syska, Przemysłowa nowoczesność. Hans Poelzig w Pszowie, „Zeszyty Naukowe Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska” [dostęp 2018-08-22] (ang.).
- ↑ Kopalnie powiatu rybnickiego w latach okupacji
- ↑ Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671
- ↑ a b Piotr Hojka, Stan wojenny w Wodzisławiu Śląskim. Bombowcy ze Śląska-zapomniana historia, [w:] Nowiny Wodzisławskie nr 49/2011
- ↑ Oddział KWK "Rydułtowy - Anna". kwsa.pl. [dostęp 2015-05-26]. (pol.).
- ↑ Ostatnia Barbórka. KWK Anna przechodzi do historii. www.tuwodzislaw.pl. [dostęp 2015-05-25]. (pol.).
- ↑ OSRG Wodzisław. csrg.bytom.pl. [dostęp 2015-05-24].
Bibliografia
- Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984. ISBN 83-00-00648-6.
