Celestyn V: Różnice pomiędzy wersjami

Święty
Celestyn V
Czczony przez	Kościół katolicki
Kanonizacja	1313; przez Klemensa V
Szczególne miejsca kultu	Sulmona, Włochy

Celestyn V
	Piotr z Morrone
	Papież
Data i miejsce urodzenia	1209/1210 ; Isernia
Data i miejsce śmierci	19 maja 1296 ; zamek Fumone nieopodal Ferentino
Miejsce pochówku	?↗
	Papież
Okres sprawowania	5 lipca 1294 – 13 grudnia 1294
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Pontyfikat	5 lipca 1294
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 17:09, 7 kwi 2020

Celestyn V (łac. Celestinus V, właśc. Piotr z Morrone OSB; ur. w 1209 lub w 1210 w Isernia w prowincji Molise, zm. 19 maja 1296 na zamku Fumone^[1]) – papież w okresie od 5 lipca do 13 grudnia 1294, święty Kościoła katolickiego^[2].

Życiorys

Wczesne życie

Był ostatnim z jedenaściorga dzieci ubogiej chłopskiej rodziny Angeleria i Marii^[1]. Zanim został papieżem, był zakonnikiem benedyktyńskim^[2]. Początkowo w klasztorze w Faifoli, następnie pustelnikiem: 1235–1238 na górze Morrone, 1240–1243 na La Maiella, gdzie stworzył zręby zakonu celestynów^[2]. W latach 1276–1279 był opatem w Faifoli. Znany był z pobożności i pokory^[2].

Skupił wokół siebie uczniów, tworząc wspólnotę monastyczną, później nazwaną celestynami^[1]. Papież Urban IV włączył ich do zakonu benedyktyńskiego i przyjęli regułę św. Benedykta^[1]. Piotr będąc już papieżem zatwierdził swoją wspólnotę jako „kongregację ubogich eremitów” z regułą św. Franciszka. Ich przełożonym został Piotr z Maceraty.

Wybór na papieża

Osobny artykuł: Papieska elekcja 1292–1294.

Wybrany na papieża 5 lipca 1294 roku po śmierci Mikołaja IV w wyniku elekcji, w której, jako niebędący kardynałem, nie brał udziału^[1]. Wskutek impasu religijno-politycznego, a także konfliktów personalnych, kardynałowie nie mogli wybrać kandydata, który osiągnąłby 2/3 głosów^[1]. W ciągu 27 miesięcy część kardynałów dwukrotnie opuszczała konklawe, a część z nich usiłowała wybrać papieża na własną rękę^[1]. Gdy w 1293 roku do Perugii przybył Karol II Andegaweński, by ratyfikować traktat z Jakubem II Sprawiedliwym, narzucił kardynałom 4 kandydatów^[1]. Pomimo że elektorzy nie ugięli się, to nadal nie potrafili wybrać następcy św. Piotra^[1]. Po zamieszkach, jakie wybuchły w maju i czerwcu w Orvieto, zaproponowano pustelnika Piotra z Morrone^[1]. Negocjacje zarówno z Piotrem, jak i pomiędzy purpuratami, przyniosły efekt 5 lipca, kiedy to Piotr został jednomyślnie wybrany^[1].

Pontyfikat

Jego wybór został przyjęty w wielu środowiskach kościelnych z wielką radością^[1]. W tym wyborze widziano wypełnienie proroctwa Joachima z Fiore, który zapowiadał nową erę w dziejach Kościoła, gdy miał nim kierować papież „anielski” i „duchowny”^[1].

Był politykiem uważanym za nieudolnego, pozostającego pod wielkim wpływem dworu neapolitańskiego i rodu Andegawenów^[2], co przejawiło się zwłaszcza w nominacjach kardynalskich. Powołał wówczas dwunastu nowych kardynałów, wyraźnie nawiązując do liczby apostołów^[1]. Nie zważał na dyplomatyczne i administracyjne obowiązki papieża^[3]. Odmawiał spotkań z kardynałami, których światowość i wyrafinowanie go przerażały^[3]. Karol II utrudniał także Celestynowi przeniesienie się z Neapolu do Rzymu^[2]. 1 października 1294 Celestyn ratyfikował traktat pomiędzy Karolem II a Jakubem II, w którym zostało zawarte żądanie, by Jakub II opuścił Sycylię w ciągu trzech lat^[1].

Celestyn V wydał bullę Quia in futurum (28 września 1294), w której przywrócił przepisy bulli Ubi Periculum Grzegorza X z 1274 r., dotyczące wyboru papieża.

Rezygnacja z papiestwa

Przed adwentem Celestyn V chciał się oddać modlitwie, powierzając rządy nad Kościołem trzem kardynałom^[1]. Papieski pomysł spotkał się ze zdecydowanym sprzeciwem^[1]. Wówczas Celestyn polecił sprawdzić, czy jest możliwa z punktu widzenia prawa kanonicznego rezygnacja z urzędu papieskiego^[2]. Sprawę badało dwóch kardynałów: Benedetto Gaetani i Gerardo Bianchi, znanych ekspertów prawa kanonicznego^[1]. Po otrzymaniu odpowiedzi twierdzącej, co dopuszczała doktryna kościelna (choć dyskutowano nad sposobem: czy samodzielnie, czy przed soborem czy kardynałami), kilka dni później, 10 grudnia wydał bullę^[2] Constitutionem. Stwierdzał w niej, że normy ustanowione przez papieża Grzegorza X dotyczące przeprowadzenia konklawe obowiązują także w wypadku abdykacji papieża^[1]. W dniu 13 grudnia 1294 r. złożył urząd w Castel Nuovo w Neapolu odczytując w obecności kardynałów formułę własnej rezygnacji, złożył insygnia papieskie oraz poprosił ich o wybór nowego papieża^[2]. Swoimi namowami przyczynił się do tego głównie kardynał Benedetto Gaetani, który został jego następcą^[2].

Ustępujący papież pragnął powrócić do życia jako pustelnik^[2]. Następca, Bonifacy VIII, obawiał się jednak, że Celestyn V, jako były papież, może stać się elementem manipulacji ze strony kościelnych środowisk radykalnych, a może nawet doprowadzić do schizmy^[2]. Z tego powodu trzymał go pod strażą^[2]. Po kilku miesiącach Piotrowi udało się zbiec w góry, jednak został zatrzymany, dostał nakaz udania się do zamku Fumone koło Ferentino i zakaz powrotu do pustelni^[1]. Ostatnie miesiące życia przebywał tam uwięziony w ciasnej celi.

Francesco Petrarca uznał krok Celestyna V za wyraz wielkiej wolności, dokonany w duchu anielskim, który nie znosił nakazów podyktowanych koniecznością praktycznego i politycznego sprawowania urzędu. Z kolei Dante Alighieri uznał zrzeczenie się godności papieskiej za przejaw tchórzostwa i umieścił Celestyna w swoim dziele Boska komedia w piekle.

Śmierć

Celestyn V zmarł w wieku 86 lub 87 lat. Najprawdopodobniej zmarł wskutek zakażenia, wywołanego wrzodem^[1]. Nie ma dowodów świadczących o surowym traktowaniu Celestyna w celi^[1].

Kanonizowany został przez Klemensa V 5 maja 1313 roku^[2]. Relikwie świętego Celestyna są przechowywane w katedrze w mieście Sulmona w prowincji L'Aquila. Jest on patronem swojego rodzinnego miasta Isernia w regionie Molise. Wspomnienie liturgiczne przypada 19 maja^[1].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 288-291. ISBN 83-06-02633-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 105. ISBN 83-7006-437-X.
↑ ^a ^b Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-04-07] .

Bibliografia

Pope St. Celestine V. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-01-01]. (ang.).
M. Gryczyński, Poczet papieży, Poznań 2006, s. 164–165.
A. M. Piazzoni, Historia wyboru papieży, Kraków 2004, s. 201–204.

Linki zewnętrzne

Zobacz w Wikiźródłach hasło Celestyn V w Encyklopedii kościelnej

Ilu papieży abdykowało? Jaki był ich los? Jak wyglądało konklawe w średniowieczu?. historia.org.pl. [dostęp 2013-02-15]. (pol.).

[Kelly-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 288-291. ISBN 83-06-02633-0.

[Wollpert-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 105. ISBN 83-7006-437-X.

[:0-3] Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-04-07] .

[4] Na powyższej liście każdy papież wyniesiony na ołtarze zostaje wpisany według pontyfikatu

[5] Kanonizowany bez zatwierdzenia cudu

[1]

[2]

[3]

[A]

[B]

@@ Linia 82: / Linia 82: @@
 Jego wybór został przyjęty w wielu środowiskach kościelnych z wielką radością{{r|Kelly}}. W tym wyborze widziano wypełnienie proroctwa [[Joachim z Fiore|Joachima z Fiore]], który zapowiadał nową erę w dziejach Kościoła, gdy miał nim kierować papież „anielski” i „duchowny”{{r|Kelly}}.
-Był politykiem uważanym za nieudolnego, pozostającego pod wielkim wpływem dworu [[neapol]]itańskiego i rodu [[Andegawenowie|Andegawenów]]{{r|Wollpert}}, co przejawiło się zwłaszcza w nominacjach kardynalskich. Powołał wówczas dwunastu nowych kardynałów, wyraźnie nawiązując do liczby [[apostoł]]ów{{r|Kelly}}. Karol II utrudniał także Celestynowi przeniesienie się z Neapolu do Rzymu{{r|Wollpert}}. 1 października 1294 Celestyn ratyfikował traktat pomiędzy Karolem II a Jakubem II, w którym zostało zawarte żądanie, by Jakub II opuścił [[Sycylia|Sycylię]] w ciągu trzech lat{{r|Kelly}}.
+Był politykiem uważanym za nieudolnego, pozostającego pod wielkim wpływem dworu [[neapol]]itańskiego i rodu [[Andegawenowie|Andegawenów]]{{r|Wollpert}}, co przejawiło się zwłaszcza w nominacjach kardynalskich. Powołał wówczas dwunastu nowych kardynałów, wyraźnie nawiązując do liczby [[apostoł]]ów{{r|Kelly}}. Nie zważał na dyplomatyczne i administracyjne obowiązki papieża<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2020-04-07 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,25839366,nieszpory-sycylijskie-najkrwawsze-nabozenstwo-w-historii.html?disableRedirects=true}}</ref>. Odmawiał spotkań z kardynałami, których światowość i wyrafinowanie go przerażały<ref name=":0" />. Karol II utrudniał także Celestynowi przeniesienie się z Neapolu do Rzymu{{r|Wollpert}}. 1 października 1294 Celestyn ratyfikował traktat pomiędzy Karolem II a Jakubem II, w którym zostało zawarte żądanie, by Jakub II opuścił [[Sycylia|Sycylię]] w ciągu trzech lat{{r|Kelly}}.
 Celestyn V wydał [[bulla|bullę]] Quia in futurum (28 września 1294), w której przywrócił przepisy bulli [[Ubi Periculum]] Grzegorza X z 1274 r., dotyczące wyboru papieża.