Senat Rzeczypospolitej Polskiej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
marszałek senatu |
m drobne |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|struktura = Senat VIII.svg |
|struktura = Senat VIII.svg |
||
|liczba członków = 100 |
|liczba członków = 100 |
||
|stowarzyszenia = |
|||
| ⚫ | |||
'''[[Koalicja rządowa|Koalicja]]''' |
|||
{{colorbox|#FCC741}} [[Platforma Obywatelska|PO]] (61)<br />{{colorbox|#05CC00}} [[Polskie Stronnictwo Ludowe|PSL]] (2)<br /> |
|||
'''Opozycja''' |
|||
| ⚫ | |||
|ordynacja = [[większość względna]] ([[jednomandatowe okręgi wyborcze|okręgi jednomandatowe]]) |
|ordynacja = [[większość względna]] ([[jednomandatowe okręgi wyborcze|okręgi jednomandatowe]]) |
||
|ostatnie wybory = [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2011 roku|9 X 2011]] |
|ostatnie wybory = [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2011 roku|9 X 2011]] |
||
Wersja z 14:00, 30 kwi 2015
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj |
izba wyższa |
| Rok założenia |
1493[1] |
| Kierownictwo | |
| Marszałek Senatu | |
| Wicemarszałek Senatu |
Maria Pańczyk-Pozdziej, Jan Wyrowiński, Stanisław Karczewski |
| Struktura | |
| |
| Liczba członków |
100 |
| Stowarzyszenia polityczne |
Opozycja |
| Ordynacja | |
| Ostatnie wybory | |
| Siedziba | |
| |
| ul. Wiejska 6, Warszawa | |
| Strona internetowa | |
Senat Rzeczypospolitej Polskiej – organ władzy ustawodawczej, druga izba (tradycyjnie określana jako izba wyższa) polskiego parlamentu. Składa się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym, w jednomandatowych okręgach wyborczych na czteroletnią kadencję, rozpoczynającą się i kończącą wraz z kadencją Sejmu (jeśli kadencja Sejmu zostanie skrócona, skróceniu ulega także kadencja Senatu). W przypadku wygaśnięcia mandatu Prezydent RP zarządza wybory uzupełniające.
Bierne prawo wyborcze w wyborach do Senatu RP uzyskuje się w wieku 30 lat.
Organy Senatu
Konstytucyjne organy Senatu to:
Organy wprowadzone przez Regulamin Senatu
Obecna kadencja Senatu
Obecny skład Senatu VIII kadencji został wyłoniony w wyborach 9 października 2011.
Historia Senatu
.jpg)
Polska
 Ustrój i polityka Polski Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
|
Senat w Królestwie Polskim
Senat RP wywodzi się z Rady królewskiej.
W I Rzeczypospolitej, od schyłku XV wieku, był wyższą izbą Sejmu. W skład Senatu I Rzeczypospolitej wchodzili biskupi katoliccy oraz, pochodzący z nominacji królewskiej, wyżsi urzędnicy państwowi (wiryliści).
Senat II RP
W II Rzeczypospolitej instytucja Senatu została (mimo sprzeciwów lewicy) przywrócona od roku 1921 w konstytucji marcowej; senatorowie byli wybierani w wyborach powszechnych – w sumie pięć razy aż do wybuchu wojny w 1939 r. Konstytucja kwietniowa z 1935 znacznie ograniczyła czynne prawo wyborcze do Senatu – przysługiwało ono niewiele ponad 100 tys. wyborców – oraz nadała Prezydentowi Rzeczypospolitej uprawnienia do mianowania jednej trzeciej senatorów.
Senat spełniał rolę izby korygującej projekty ustaw uchwalonych wcześniej przez izbę niższą – Sejm.
Brak Senatu w PRL
W PRL, po II wojnie światowej, instytucja Senatu została zniesiona na podstawie wyników referendum w 1946 r., które zostało sfałszowane. Przez ponad 40 lat Sejm był jedyną izbą polskiego parlamentu aż do wyborów, które odbyły się 4 czerwca 1989 r. Wybrano wówczas Senat I kadencji, głosowanie zakończyło się ogromnym sukcesem „Solidarności”, udało jej się wprowadzić aż 99 przedstawicieli do izby. Senat powstał na podstawie umów okrągłostołowych; ustalono, iż w każdym z województw wybieranych będzie po 2 senatorów (oprócz warszawskiego i katowickiego, w których wybierano po 3).
Przywrócenie Senatu
Po przywróceniu Senatu w 1989 r., miejscem jego posiedzeń do maja 1991 r. była Sala Kolumnowa w Sejmie. Obecnie posiedzenia odbywają się w Sali Obrad w budynku Senatu, mieszczącym się w kompleksie parlamentarnym tuż obok budynku Sejmu.
Uprawnienia Senatu
Do kompetencji Senatu należy[2]:
- zatwierdzanie ustaw uchwalanych przez Sejm
- prawo inicjatywy ustawodawczej
- wyrażanie zgody na zarządzenie przez Prezydenta referendum ogólnokrajowego
- wyrażanie zgody na powołanie przez Sejm:
- podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia lub odrzucenia sprawozdania:
- prawo do wystąpienia z wnioskiem do Marszałka Sejmu o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego
- powoływanie 2 senatorów wchodzących w skład Krajowej Rady Sądownictwa i Krajowej Rady Prokuratury
- powoływanie 2 członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej
- powoływanie 3 członków Rady Polityki Pieniężnej
- powoływanie 1 członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
- wraz z Sejmem uchwala ustawę o wyrażeniu zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej (2/3 głosów)
- możliwość występowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami w sprawach dotyczących zgodności prawa z ustawą
Zobacz też
Ciekawostki
- Od stycznia 2014 internetowa transmisja z posiedzeń plenarnych Senatu jest uzupełniana tłumaczeniem na język migowy. Polski parlament (w 2012 takie rozwiązanie wdrożył Sejm) jest jednym z pierwszych parlamentów w Europie, które umożliwił osobom niesłyszącym bieżące zapoznawanie się z przebiegiem swoich obrad[3].
- ↑ Jerzy Pietrzak: Dzieje polskiego Senatu. Senat RP, 1991 z późniejszymi zmianami. s. 4. [dostęp 2011-09-05]. (pol.).
- ↑ Rola Senatu w polskim ustroju państwowym
- ↑ Obrady Senatu będą tłumaczone na język migowy. [w:] Senat Rzeczypospolitej Polskiej [on-line]. senat.gov.pl. [dostęp 2014-01-20].
Linki zewnętrzne
- Strona oficjalna Senatu RP
- Magdalena Narożna, Robert Stawicki (oprac.): Senat w tradycji i praktyce ustrojowej Rzeczypospolitej. Materiały z konferencji w Senacie RP 11 grudnia 2012. [w:] Kancelaria Senatu [on-line]. senat.gov.pl, 2013. [dostęp 2013-07-02].
Nieprawidłowe parametry: {52|13|32|N|21|1|48|E|region:PL_MZ_type:landmark_scale:1000}