Tadeusz Lehr-Spławiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Tadeusz Lehr-Spławiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 20 września 1891
Kraków
Data i miejsce śmierci 17 lutego 1965
Kraków
Narodowość polska
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Cmentarz Rakowicki.
Grobowiec rodziny Spławińskich.

Tadeusz Lehr-Spławiński (ur. 20 września 1891 w Krakowie, zm. 17 lutego 1965 tamże) – polski językoznawca, slawista, profesor UJ i rektor tej uczelni w latach 1938–1939 i 1945–1946, wiceprezes Komisji Intelektualistów i Działaczy Katolickich[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Krakowie. Był synem inżyniera Edwarda Lehra i Marii ze Spławińskich. Uczęszczał do krakowskiego Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego, w latach 1909–1915 odbywał studia z językoznawstwa, historii literatury polskiej i filologii klasycznej na UJ. Kontynuował studia w Wiedniu. W latach 1915–1918 uczył języka polskiego w Zakopanem. W roku 1918 został docentem UJ. W roku 1922 mianowany profesorem zwyczajnym filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie[2]. 9 maja 1938 został wybrany rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego[3] (9 maja 1939 wybrany na lata akademickie 1939/1940–1940/1941). Pełnił funkcję członka Rady Przybocznej Miasta Krakowa (1939). 6 listopada 1939 został aresztowany przez hitlerowców w ramach akcji „Sonderaktion Krakau”. Zwolniony w lutym 1940, brał udział w tajnym nauczaniu. W roku 1945, po wyzwoleniu Krakowa, ponownie objął funkcję rektora UJ, którą pełnił do roku 1946. Prowadził Katedrę Filologii Słowiańskiej UJ (1945–1962).

Zajmował się gramatyką historyczną języków słowiańskich, historią słowiańszczyzny i etnografią, zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce. Twierdził, że praojczyzną Słowian są ziemie w dorzeczu Odry i Wisły (był zwolennikiem teorii autochtonicznego pochodzenia Słowian). Członek PAU, PAN, Instytutu Słowiańskiego w Pradze, Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Doktor honoris causa uniwersytetów w Pradze i Sofii.

W roku 1951 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[4]

Dzieła[edytuj | edytuj kod]

Napisał lub był współautorem ponad 400 prac, m.in.:

  • O mowie Polaków w Galicji Wschodniej
  • O pochodzeniu i praojczyźnie Słowian
  • Kaszubi: kultura ludowa i język

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Janusz Stefaniak, Komisja Intelektualistów i Działaczy Katolickich, w: Encyklopedia Białych Plam, t. XIX, Suplement, Radom 2005, s. 180.
  2. ↑ Komunikaty. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 89 z 28 kwietnia 1922. 
  3. ↑ Nowy rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 105 z 11 maja 1938. 
  4. ↑ M.P. z 1951 r. Nr 93, poz. 1275

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Lehr-Spławiński&oldid=53175474”