Grupa Operacyjna „Czersk”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
25 sierpnia 1939 |
| Rozformowanie |
5 września 1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
gen.bryg. Stanisław Grzmot-Skotnicki |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa bitwa o Pomorze (1–3 IX 1939) | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Tuchola |
Grupa Operacyjna „Czersk” (GO „Czersk”)[a] – grupa taktyczna Wojska Polskiego II RP, improwizowana w czasie mobilizacji alarmowej i walcząca w kampanii wrześniowej.
25 sierpnia 1939 dowódca Armii „Pomorze”, gen. dyw. Władysław Bortnowski polecił utworzyć grupę osłonową, której głównym zadaniem było ubezpieczanie od zachodu działań Korpusu Interwencyjnego. Dowództwo grupy wydzielone zostało z dowództwa Pomorskiej Brygady Kawalerii[1]. 5 września Grupa formalnie GO została rozwiązana[2]
Ugrupowanie grupy[edytuj | edytuj kod]
Grupa miała za zadanie zapewnić osłonę na kierunku Chojnice, Czersk i ugrupowała się następująco[3][4]:
- na północy wysunięty był Oddział Wydzielony „Kościerzyna” ppłk. Jerzego Staniszewskiego, z zadaniem przejściowej obrony w rejonie Kościerzyny i opóźniania na kierunku Kościerzyna, Starogard przez batalion piechoty nr 84 (dawniej ON „Kościerzyna”) i II Gdyński batalion ON z 3 baterią 11 dak i 1 plutonem 1/16 puł.
- w rejonie Wiele stało gros Pomorskiej Brygady Kawalerii, z zadaniem osłony na kierunku Bytów, Czersk;
- w rejonie Chojnic stał Oddział Wydzielony „Chojnice” płk. Tadeusza Majewskiego; obsadzał on umocnioną pozycję od jeziora Charzykowskiego po Chojnice batalionem piechoty nr 85 (dawniej ON „Czersk”), w Chojnicach — 1 batalionem strzelców, wspartym I/9 pal.
- w rejonie Lichnowy, Moszczenica 18 puł, wsparty 2 baterią 11 dak, osłaniał południowe skrzydło OW „Chojnice”
- w drugim rzucie w rejonie Rytel linii Brdy bronił batalion piechoty nr 81 (dawniej ON „Tuchola”);
- dowództwo GO „Czersk” z odwodem (brygadowy szwadron kolarzy i 81 dywizjon pancerny) stało w Czersku.
- oddział wydzielony „Starogard” ppłk. dypl. Józefa Trepto w składzie 2 pszwol., podległy wprost dowódcy armii, stał w Starogardzie z zadaniem osłony z kierunku Gdańska.
Ordre de Bataille i obsada personalna[edytuj | edytuj kod]
GO „Czersk”
Obsada personalna
Obsada personalna
- Dowództwo Grupy Osłonowej „Czersk”
- dowódca – gen. bryg. Stanisław Grzmot-Skotnicki (dowódca Pomorskiej BK)
- szef sztabu – ppłk dypl. Kazimierz Maks (szef sztabu Pomorskiej BK)
- szef Oddziału III – rtm. Eugeniusz Rękasiewicz
- oficer sztabu – por. Grzegorz Cydzik[2]
- Oddział Wydzielony Kościerzyna – dowódca ppłk Jerzy Staniszewski
- batalion piechoty spec. nr 84 ( na bazie batalionu ON „Kościerzyna”)
- batalion ON „Gdynia II” (1 września zmienił podporządkowanie z OW „Kartuzy” do GO „Czersk”)
- 3 bateria 11 dywizjonu artylerii konnej
- Pomorska Brygada Kawalerii
- KG Pom. BK w m. Wiele
- 8 pułk strzelców konnych
- 16 pułk Ułanów Wielkopolskich
- 11 dywizjon artylerii konnej (bez 2 i 3 baterii)
- 81 dywizjon pancerny
- Oddział Wydzielony (Zgrupowanie) „Chojnice” – płk Tadeusz I Majewski
- dowództwo OW (Zgrupowania) „Chojnice” – dowództwo Pomorskiej Brygady ON
- 18 pułk Ułanów Pomorskich
- 1 batalion strzelców
- batalion piechoty spec. nr 85 (na bazie batalionu ON „Czersk”)
- batalion piechoty spec. nr 81 (na bazie batalionu ON „Tuchola”)
- I dywizjon 9 pułku artylerii lekkiej
- 2 bateria 11 dywizjonu artylerii konnej
Działania zbrojne[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przez innych autorów określana, adekwatnie do zadań jakie miała wykonać i sił jakie weszły w jej skład, jako Grupa Osłonowa lub Grupa Osłony.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ciechanowski 1982 ↓, s. 44.
- ↑ a b Ciechanowski 1982 ↓, s. 248.
- ↑ Kirchmayer 1960-61 ↓, s. Z/274-275.
- ↑ Zakrzewski 1958 ↓, s. 103.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Konrad Ciechanowski: Armia „Pomorze” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06793-7.
- Jerzy Kirchmayer. O sztabach i sztabowcach w przedwrześniowym wojsku. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4.,1.,2.,3., 1960–1961. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN 0043-7182.
- Adam Zakrzewski: Wspomnienia; wrzesień 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1958.