Bitwa pod Broniną
50°27′56″N 20°45′34″E/50,465556 20,759444| II wojna światowa, agrsja na Polskę | |||
 Pomnik w Broninie | |||
| Czas |
9 września 1939 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Polski w 1939  | |||
| 50°27′56″N 20°45′34″E/50,465556 20,759444
| |||
Bitwa pod Broniną – bitwa stoczona 9 września 1939 w okolicach Broniny między oddziałami Wojska Polskiego a oddziałami armii niemieckiej w czasie niemieckiej agresji na Polskę.
Bitwa[edytuj | edytuj kod]
Do starcia doszło 9 września 1939 roku na terenie miejscowości Bronina i okolic. 22 Dywizja Piechoty Górskiej, dowodzona przez płk dypl. Leopolda Endel-Ragisa wchodząca w skład Armii „Kraków” stoczyła kilkunastogodzinny bój z Oddziałem Wydzielonym niemieckiego VII Korpusu, powracającym w kierunku Pińczowa po nieudanej próbie przejęcia mostu na Wiśle w Szczucinie dnia 7 września 1939 roku i 27 DP VII Korpusu przybyłą OW na odsiecz z Bogucic koło Pińczowa[1].
Ocenia się, że bitwa pod Broniną i bitwa polskiego Zgrupowania Południowego Armii Odwodowej Prusy pod Iłżą, w dniach 8-9 września 1939 roku to dwie największe bitwy wojny obronnej 1939 roku na terenie ówczesnego województwa kieleckiego.
W składzie 22 Dywizji Piechoty Górskiej pod Broniną walczyły:
- 2.Pułk Strzelców Podhalańskich z Sanoka,
- 5.Pułk Strzelców Podhalańskich z Przemyśla,
- 6.Pułk Strzelców Podhalańskich z Sambora,
- 22.Pułk Artylerii Lekkiej z Rzeszowa i
- 22 Dywizjon Artylerii Ciężkiej z Przemyśla[2].
Po ciężkim boju w Broninie dywizja przemieściła się w okolice Stopnicy, gdzie doszło do kolejnego starcia z oddziałami niemieckimi, po którym dywizja dotarła w okolice Rytwian z zamiarem wykonania natarcia pozorującego na Staszów[3].
Straty poniesione w boju pod Broniną przez 22DPG były dotkliwe - szacuje się, że na polu bitwy poległo blisko 200 żołnierzy, w tym kilkunastu oficerów. Było wielu rannych. Ponad 1000 żołnierzy dostało się do niewoli. Artyleria dywizji straciła 13 dział lekkich i 4 ciężkie. Szacunkowe straty niemieckie to około 200 poległych i kilkuset rannych. Większość poległych polskich żołnierzy spoczywa na cmentarzu w pobliskim Szczaworyżu, pozostali na cmentarzu w Busku-Zdroju i w Szańcu[4].
Broń i uzbrojenie pozostałe po bitwie lub ukryte przez żołnierzy polskich służyło w okresie okupacji niemieckiej partyzantom Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej[5].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W okresie Polski Ludowej poległych w bitwie żołnierzy Wojska Polskiego upamiętniono tablicą wmurowaną w ścianę budynku szkoły w Broninie[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Osiński 1999 ↓.
- ↑ Steblik 1989 ↓, s. 717-724.
- ↑ "Powiat Staszowski" PISMO RADY I ZARZĄDU POWIATU STASZOWSKIEGO NR 29/ grudzień 2007 ISSN 1641-8212 str.18 "Historia pewnego sztandaru" Jan Mazanka
- ↑ Zwierzyniecki 2017 ↓, s. 98.
- ↑ Karaszewski 1980 ↓, s. 25-26.
- ↑ Czubryt-Borkowski 1988 ↓, s. 317.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Czesław Czubryt-Borkowski: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1988. ISBN 83-217-2709-3.
- Bogumił Karaszewski: Partyzancka broń. O uzbrojeniu w Batalionach Chłopskich. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1980. ISBN 83-205-3201-9.
- Robert Osiński: Wrzesień 1939 roku na ziemi buskiej. Busko-Zdrój: 1999. ISBN 83-905732-5-3.
- Władysław Steblik: Armia "Kraków" 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07434-8.
- Robert Zwierzyniecki: Zarys historii wsi parafii Szaniec. Kraków: Ridero, 2017. ISBN 978-83-8104-498-1.