Juliusz Poniatowski

Juliusz Poniatowski
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1886 ; Petersburg, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	16 listopada 1975 ; Warszawa, Polska
	Minister rolnictwa i dóbr państwowych
Okres	od 27 lipca 1920; do 17 lutego 1921
Przynależność polityczna	PSL „Wyzwolenie”
Poprzednik	Franciszek Bujak
Następca	Józef Raczyński
	Minister rolnictwa i reform rolnych
Okres	od 28 czerwca 1934; do 30 września 1939
Poprzednik	Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski
Następca	vacat (Rząd RP na uchodźstwie)
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Juliusz Poniatowski (ur. 17 stycznia 1886 w Petersburgu, zm. 16 listopada 1975 w Warszawie) – ekonomista polski, działacz ruchu ludowego i niepodległościowego, od 1934^[1] minister rolnictwa i reform rolnych II RP, wicemarszałek Sejmu, piłsudczyk związany z PSL „Wyzwolenie”, członek zarządu powołanego w Palestynie Związku Pracy dla Państwa^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wychował się w Wilnie, gdzie uzyskał maturę w gimnazjum realnym. Ukończył Studium Rolnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Studiował w Brukseli i Pradze; był członkiem „Strzelca”. Po powrocie do kraju od listopada 1914 walczył w Legionach – wtedy znalazł się w gronie współpracowników Józefa Piłsudskiego. Należał także do Polskiej Organizacji Wojskowej.

W 1915 przyczynił się do powstania PSL „Wyzwolenie” – odegrał znaczącą rolę w kształtowaniu programu agrarnego Stronnictwa. Od 1917 zasiadał w zarządzie głównym, a w latach 1918–1926 był wiceprezesem partii. Członek Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (VII 1916 – V 1917)^[3] Był jednym z czołowych działaczy Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Demokratycznych^[4]. Był posłem na Sejm Ustawodawczy oraz I kadencji w latach 1919–1927, a także sześciokrotnie ministrem rolnictwa: w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej w Lublinie, w pierwszym rządzie Witosa, w rządach Kozłowskiego, Sławka, Zyndrama-Kościałkowskiego i Sławoja Składkowskiego. W latach 1922–1927 piastował stanowisko wicemarszałka Sejmu I kadencji. Później wystąpił z PSL „Wyzwolenie”.

W latach 1922–1924 twórca szkoły rolniczej w Czarnocinie^[5]. W latach 1927–1934 kurator Liceum Krzemienieckiego, następnie od 1934 do 1935 na podobnym stanowisku w Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie. Od września 1939 do grudnia 1957 przebywał na emigracji (jako Onufry Zawada) w Turcji, Palestynie, Rzymie, Paryżu i w Wielkiej Brytanii. Po powrocie do kraju związany z PAN, SGGW i ART w Olsztynie. Jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera: Aleja Zasłużonych 1-151)^[6].

Jego bratem stryjecznym był Józef Maria Poniatowski.

Żoną Juliusza Poniatowskiego była Zofia Pohoska (1888–1942)^[7], która studiowała w Brukseli i Lozannie z Marią Dąbrowską^[8]. 13 marca 1913 roku urodziła się ich córka Barbara, zamordowana w czasie powstania warszawskiego^[9].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1927)^[10]
Odznaka „Za wierną służbę”

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ AnnaA. Mieszczanek AnnaA., Przedwojenni. Historia ziemian, Warszawa 2020, s. 120 .
↑ Alicja Bieńkowska, Działalność Związku Pracy dla Państwa na Bliskim Wschodzie w czasie II wojny światowej, [w:] Archiwum Emigracji, Studia — Szkice — Dokumenty, Toruń, Rok 2009, Zeszyt 1 (10), s. 76.
↑ Jerzy Z. Pająk, O rząd i armię. Centralny Komitet Narodowy (1915–1917), Kielce 2003, s. 246 ISBN 83-7133-208-4.
↑ Jerzy Z. Pająk, Zjazdy Okręgowej Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Niepodległościowych w Kielcach w listopadzie 1917 roku, [w:] Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne pod red. K. Brachy i S. Wiecha, t. 1, 2000, s. 305 Repozytorium UJK - wersja elektroniczna.
↑ Stefan Artymowski, Droga Juliusza Poniatowskiego do funkcji Kuratora Liceum Krzemienieckiego, „Dialog dwóch kultur”, 2020 nr 1, Sulejówek 2021, s. 173.
↑ Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA PONIATOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-17] .
↑ Artur Patek: Polski cmentarz w Jerozolimie. Polacy pochowani na cmentarzu katolickim na górze Syjon. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2009, s. 57. ISBN 978-83-62261-00-0. [dostęp 2023-04-25]. (pol.).
↑ AnnaA. Mieszczanek AnnaA., Przedwojenni, Warszawa: Muza, 2020, s. 52 .
↑ Stefan Artymowski, Droga Juliusza Poniatowskiego do funkcji Kuratora Liceum Krzemienieckiego, „Dialog dwóch kultur”, 2020 nr 1, Sulejówek 2021, s. 171.
↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 706 „za wybitne zasługi na polu pracy państwowej i społecznej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego. Warszawa 1994. wyd I.
Marek Marian Drozdowski: Juliusz Poniatowski (1886–1975). Warszawa: 2012.
Alicja Bieńkowska: Juliusz Poniatowski. Biografia polityczna. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2012. ISBN 978-83-7543-241-1.

[1] AnnaA. Mieszczanek AnnaA., Przedwojenni. Historia ziemian, Warszawa 2020, s. 120 .

[2] Alicja Bieńkowska, Działalność Związku Pracy dla Państwa na Bliskim Wschodzie w czasie II wojny światowej, [w:] Archiwum Emigracji, Studia — Szkice — Dokumenty, Toruń, Rok 2009, Zeszyt 1 (10), s. 76.

[3] Jerzy Z. Pająk, O rząd i armię. Centralny Komitet Narodowy (1915–1917), Kielce 2003, s. 246 ISBN 83-7133-208-4.

[4] Jerzy Z. Pająk, Zjazdy Okręgowej Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Niepodległościowych w Kielcach w listopadzie 1917 roku, [w:] Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne pod red. K. Brachy i S. Wiecha, t. 1, 2000, s. 305 Repozytorium UJK - wersja elektroniczna.

[5] Stefan Artymowski, Droga Juliusza Poniatowskiego do funkcji Kuratora Liceum Krzemienieckiego, „Dialog dwóch kultur”, 2020 nr 1, Sulejówek 2021, s. 173.

[6] Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA PONIATOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-17] .

[7] Artur Patek: Polski cmentarz w Jerozolimie. Polacy pochowani na cmentarzu katolickim na górze Syjon. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2009, s. 57. ISBN 978-83-62261-00-0. [dostęp 2023-04-25]. (pol.).

[8] AnnaA. Mieszczanek AnnaA., Przedwojenni, Warszawa: Muza, 2020, s. 52 .

[9] Stefan Artymowski, Droga Juliusza Poniatowskiego do funkcji Kuratora Liceum Krzemienieckiego, „Dialog dwóch kultur”, 2020 nr 1, Sulejówek 2021, s. 171.

[10] M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 706 „za wybitne zasługi na polu pracy państwowej i społecznej”.

[11] 17 listopada 1918 do 25 kwietnia 1927

[12] 25 kwietnia 1927 do 1 lipca 1932

[13] 24 lipca 1923 do 1 lipca 1932

[14] 1 lipca 1932 do 30 września 1939

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

[B]

[C]

[D]

W dniu zaprzysiężenia	Wincenty Witos Kazimierz Bartel Witold Chodźko Wiesław Chrzanowski Ignacy Daszyński Władysław Grabski Jan Fryderyk Heurich p.o. Władysław Kucharski Józef Leśniewski Gabriel Narutowicz Stanisław Nowodworski Edward Pepłowski Juliusz Poniatowski Maciej Rataj Eustachy Sapieha Leopold Skulski Władysław Stesłowicz Stanisław Śliwiński
Późniejsi członkowie rządu	Ludwik Darowski Jan Dąbski p.o. Bolesław Grodziecki Władysław Leon Grzędzielski Jan Stanisław Jankowski Zygmunt Jasiński Jan Michalski Stefan Przanowski Władysław Raczkiewicz Józef Raczyński Konstanty Skirmunt Bronisław Sobolewski Kazimierz Sosnkowski Jan Kanty Steczkowski Jan Stefan Stoiński Juliusz Trzciński Ignacy Weinfeld p.o.

W dniu zaprzysiężenia	Leon Kozłowski Józef Beck Michał Butkiewicz Henryk Floyar-Rajchman Wacław Jędrzejewicz Emil Kaliński Czesław Michałowski Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski Jerzy Paciorkowski Bronisław Pieracki Józef Piłsudski Władysław Zawadzki
Późniejsi członkowie rządu	Juliusz Poniatowski Marian Zyndram-Kościałkowski

W dniu zaprzysiężenia	Marian Zyndram-Kościałkowski Józef Beck Michał Butkiewicz Roman Górecki Władysław Jaszczołt Emil Kaliński Tadeusz Kasprzycki Eugeniusz Kwiatkowski Czesław Michałowski Juliusz Poniatowski Władysław Raczkiewicz
Późniejsi członkowie rządu	Wojciech Świętosławski

W dniu zaprzysiężenia	Felicjan Sławoj Składkowski Józef Beck Witold Grabowski Emil Kaliński Tadeusz Kasprzycki Eugeniusz Kwiatkowski Juliusz Poniatowski Antoni Roman Wojciech Świętosławski Juliusz Ulrych Marian Zyndram-Kościałkowski
Późniejsi członkowie rządu	Wacław Kostek-Biernacki Kazimierz Sosnkowski Michał Grażyński

Ministrowie rolnictwa i dóbr państwowych^[A] Ministrowie rolnictwa^[B]	Franciszek Wojda Błażej Stolarski Stanisław Janicki Zygmunt Chmielewski Franciszek Bardel Franciszek Bujak Juliusz Poniatowski Józef Raczyński Jerzy Gościcki Alfred Chłapowski Józef Raczyński Stanisław Janicki Władysław Kiernik Józef Raczyński Aleksander Raczyński Karol Niezabytowski Wiktor Leśniewski Leon Janta-Połczyński Seweryn Ludkiewicz
Ministrowie reform rolnych^[C]	Stanisław Osiecki Zdzisław Ludkiewicz Stanisław Janicki Wiesław Kopczyński Józef Radwan Józef Raczyński Witold Staniewicz Leon Kozłowski Seweryn Ludkiewicz
Ministrowie rolnictwa i reform rolnych^[D]	Seweryn Ludkiewicz Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski Juliusz Poniatowski

Marszałek Senatu	Maciej Rataj (PSL „Piast”)
Wicemarszałkowie	Ludwik Gdyk (ChD) Juliusz Poniatowski (PSL „Wyzwolenie”) Jędrzej Moraczewski (PPS) Ignacy Daszyński (PPS) Stanisław Osiecki (PSL „Piast”) Jan Dębski (PSL „Piast”) Zygmunt Seyda (ZLN) Leon Pluciński (ZLN) Aleksander Zwierzyński (ZLN)

Sejm II RP	Jakub Bojko (1919–1922) Andrzej Maj (1919–1922) Jędrzej Moraczewski (1919–1925) Stanisław Osiecki (1919–1922) Józef Ostachowski (1919) Stanisław Nowicki (1919) Zygmunt Seyda (1921–1925) Ludwik Gdyk (1922–1928) Aleksander Zwierzyński (1922 26 marca 1928) Juliusz Poniatowski (1922–1927) Leon Pluciński (1925–1926) Ignacy Daszyński (1925–1928) Jan Dębski (1925–1928) Zygmunt Marek (1928–1930) Jan Woźnicki (1928–1930) Wołodymyr Zahajkewycz (1928–1930) Seweryn Czetwertyński (1928–1931) Jan Dąbski (1928–1931) Michał Róg (1930–1935) Zygmunt Żuławski (1930) Jan Piłsudski (1930–1931) Karol Polakiewicz (1930–1935) Stanisław Car (1930–1935) Wacław Makowski (1931–1935) Władysław Byrka (1935–1936) Bogusław Miedziński (1935–1938) Bohdan Podoski (1935–1938) Tadeusz Schaetzel (1935–1938) Stanisław Kielak (1936–1938) Wasyl Mudry (1935–1939) Zygmunt Wenda (1938–1939) Wacław Długosz (1938–1939) Jan Henryk Jedynak (1938–1939) Leon Surzyński (1938–1939)
Sejm RP/PRL	Wacław Barcikowski (1947–1952) Stanisław Szwalbe (1947–1952) Roman Zambrowski (1947–1952) Franciszek Mazur (1952–1956) Józef Ozga-Michalski (1952–1956) Stanisław Kulczyński (1952–1956) Jerzy Jodłowski (1957–1961) Zenon Kliszko (1957–1961) Zenon Kliszko (1961–1965) Jan Wende (1961–1965) Zenon Kliszko (1965–1969) Jan Wende (1965–1969) Zenon Kliszko (1969–1971) Jan Wende (1969–1971) Andrzej Werblan (1971–1972) Halina Skibniewska (1971–1972) Andrzej Benesz (1971–1976) Halina Skibniewska (1972–1976) Andrzej Werblan (1972–1976) Halina Skibniewska (1976–1980) Piotr Stefański (1976–1980) Andrzej Werblan (1976–1980) Halina Skibniewska (1980–1985) Piotr Stefański (1980–1985) Andrzej Werblan (1980–1982) Zbigniew Gertych (1982–1985) Jerzy Ozdowski (1982–1985) Jadwiga Biedrzycka (1985–1988) Jerzy Ozdowski (1985–1989) Mieczysław Rakowski (1985–1988) Marek Wieczorek (1985–1989) Elżbieta Gacek (1988–1989) Tadeusz Porębski (1988–1989) Teresa Dobielińska-Eliszewska (1989–1991) Tadeusz Fiszbach (1989–1991) Olga Krzyżanowska (1989–1991)
Sejm III RP	Henryk Bąk (1991–1993) Andrzej Kern (1991–1993) Jacek Kurczewski (1991–1993) Dariusz Wójcik (1991–1993) Józef Zych (1991–1993) Olga Krzyżanowska (1993–1997) Aleksander Małachowski (1993–1997) Józef Zych (1993–1995) Włodzimierz Cimoszewicz (1995–1996) Marek Borowski (1996–2001) Jan Król (1997–2001) Franciszek Stefaniuk (1997–2001) Stanisław Zając (1997–2001) Andrzej Lepper (2001) Tomasz Nałęcz (2001–2005) Donald Tusk (2001–2005) Janusz Wojciechowski (2001–2004) Kazimierz Ujazdowski (2004–2005) Józef Zych (2004–2005) Jarosław Kalinowski (2005–2007) Bronisław Komorowski (2005–2007) Marek Kotlinowski (2005–2006) Andrzej Lepper (2005–2006) Wojciech Olejniczak (2005–2007) Genowefa Wiśniowska (2006–2007) Janusz Dobrosz (2006–2007) Jarosław Kalinowski (2007–2009) Stefan Niesiołowski (2007–2011) Krzysztof Putra (2007–2010) Jerzy Szmajdziński (2007–2010) Ewa Kierzkowska (2009–2011) Jerzy Wenderlich (2010–2011) Marek Kuchciński (2010–2011) Cezary Grabarczyk (2011–2014) Eugeniusz Grzeszczak (2011–2015) Marek Kuchciński (2011–2015) Wanda Nowicka (2011–2015) Jerzy Wenderlich (2011–2015) Elżbieta Radziszewska (2014–2015) Joachim Brudziński (2015–2018) Barbara Dolniak (2015–2019) Małgorzata Kidawa-Błońska (2015–2023) Ryszard Terlecki (2015–2023) Stanisław Tyszka (2015–2019) Beata Mazurek (2018–2019) Małgorzata Gosiewska (2019–2023) Włodzimierz Czarzasty (od 2019) Piotr Zgorzelski (od 2019) Krzysztof Bosak (od 2023) Dorota Niedziela (od 2023) Monika Wielichowska (od 2023)