Marian Jaworski
| kardynał prezbiter | |||
 Roman Indrzejczyk i Marian Jaworski (2008) | |||
| |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data śmierci | |||
| arcybiskup metropolita lwowski | |||
| Okres sprawowania |
1991–2008 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
25 czerwca 1950 | ||
| Nominacja biskupia |
21 maja 1984 | ||
| Sakra biskupia |
23 czerwca 1984 | ||
| Kreacja kardynalska |
21 lutego 1998 in pectore | ||
| Kościół tytularny | |||
| Odznaczenia | |||
| |||
| Data konsekracji |
23 czerwca 1984 | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | |||||||||||||||||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||||||||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Marian Jaworski (ur. 21 sierpnia 1926 we Lwowie) – polski biskup rzymskokatolicki, administrator apostolski polskiej części archidiecezji lwowskiej z siedzibą w Lubaczowie w latach 1984–1991, arcybiskup metropolita lwowski w latach 1991–2008, od 2008 arcybiskup senior archidiecezji lwowskiej, kardynał prezbiter od 2001 (in pectore od 1998), wieloletni zwierzchnik episkopatu rzymskokatolickiego na Ukrainie, bliski przyjaciel Jana Pawła II.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Urodził się jako syn Wincentego i Stanisławy z domu Łastowieckiej. Gdy ukończył szkołę średnią, w 1945 wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego we Lwowie. Po przesiedleniu seminarium do Polski kontynuował studia w Kalwarii Zebrzydowskiej.
Prezbiterat
25 czerwca 1950 otrzymał w sanktuarium maryjno-pasyjnym w Kalwarii Zebrzydowskiej święcenia kapłańskie. Mszę prymicyjną odprawił w kościele parafialnym pw. św. Klemensa w Zawoi. Pracował w duszpasterstwie parafialnym w Baszni Dolnej koło Lubaczowa i w Poroninie. Był kapelanem arcybiskupa metropolity lwowskiego Eugeniusza Baziaka.
Studia specjalistyczne odbywał na Uniwersytecie Jagiellońskim (doktorat z teologii w 1952), na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (doktorat z filozofii w 1955) oraz na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (habilitacja z filozofii religii w 1965).
W 1967 w wypadku kolejowym pod Działdowem utracił lewą dłoń. W szpitalu w Działdowie odwiedził go metropolita krakowski Karol Wojtyła.
Przez wiele lat oddawał się pracy naukowo-dydaktycznej, pełniąc obowiązki profesora seminariów duchownych w Krakowie, sekretarza Rady Naukowej Episkopatu Polski (1970–1980), dziekana Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie (1976–1981), rektora Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (1981–1987).
Pracując przy boku przewodniczącego Rady Naukowej Episkopatu Polski kardynała Karola Wojtyły, przyczynił się do odnowy i organizacji fakultetów teologicznych w całej Polsce i zabiegał o ich publiczne uznanie przez władze państwowe.
Biskupstwo
21 maja 1984 został mianowany przez Jana Pawła II biskupem i administratorem apostolskim polskiej części archidiecezji lwowskiej z siedzibą w Lubaczowie. 23 czerwca 1984 w katedrze na Wawelu przyjął sakrę biskupią z rąk kardynała Franciszka Macharskiego.
16 stycznia 1991 Jan Paweł II mianował go arcybiskupem metropolitą archidiecezji lwowskiej dla wiernych obrządku łacińskiego. W 1992 został on wybrany przewodniczącym Konferencji Episkopatu Rzymskokatolickiego Ukrainy. Jako arcybiskup zajmował się utworzonym we Lwowie seminarium duchownym jak i poprawą infrastruktury świątyń katolickich. Przeprowadził synod archidiecezji lwowskiej i diecezji łuckiej, którego celem była odnowa życia religijnego w duchu soboru watykańskiego II. W latach 1996–1998 był administratorem apostolskim diecezji łuckiej.
21 lutego 1998 został przez papieża Jana Pawła II mianowany kardynałem in pectore. 28 stycznia 2001 papież ogłosił jego nazwisko i na konsystorzu 21 lutego 2001 dokonał kreacji kardynalskiej.
Był przyjacielem papieża Jana Pawła II. Umierającemu papieżowi udzielił sakramentu namaszczenia chorych.
Od 1998 jest członkiem Prezydium Papieskiej Rady ds. Rodziny. Opublikował ponad 140 prac naukowych i artykułów.
21 października 2008 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z urzędu metropolity lwowskiego złożoną ze względu na wiek. Aktualnie (stan na lipiec 2012) kard. Jaworski mieszka na terenie archidiecezji krakowskiej[1].
Odznaczenia
Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 17 września 2007 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[2]
Otrzymał tytuły doctora honoris causa Uniwersytetu w Bochum (1985), Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (2002), Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (2006), Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (2006).
Jest honorowym obywatelem Lubaczowa (1996) i Krakowa (2006)[3].
W 1996 otrzymał medal Bene Merenti Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, a w 2009 medal Bene merenti Polskiego Towarzystwa Teologicznego.
- ↑ Kardynał Prezbiter Marian Jaworski. archidiecezja krakowska. [dostęp 2012-07-22].
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 3, poz. 28
- ↑ Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 2011-02-18].
Linki zewnętrzne
- Nota biograficzna Mariana Jaworskiego na stronie archidiecezji lwowskiej (ukr.) [dostęp 2011-06-08]
- Nota biograficzna Mariana Jaworskiego w słowniku biograficznym kardynałów prof. Salvadora Mirandy (ang.) [dostęp 2011-06-08]
- {{{tytuł}}} [online], catholic-hierarchy.org (ang.). [dostęp 2011-06-08]
- Biskupi lwowscy (Kościół łaciński)
- Polscy biskupi katoliccy pracujący poza granicami Polski
- Biskupi katoliccy na Ukrainie
- Polscy kardynałowie
- Rektorzy Papieskiej Akademii Teologicznej
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
- Honorowi Obywatele Miasta Krakowa
- Urodzeni w 1926