Ciechanowiec: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia: opis zamku na podstawie "Leksykonu Zamków w Polsce" L.Kajzera, str. 132 |
→Obecnie: drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 70: | Linia 70: | ||
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] miasto niszczyli – w myśl [[Pakt Ribbentrop-Mołotow|Paktu Ribbentrop-Mołotow]] najpierw żołnierze [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], a od czerwca [[1941]] – wojska [[III Rzesza|niemieckie]]. Ludność żydowska została prawie całkowicie wymordowana w [[Treblinka (KL)|Treblince]]. Po wojnie odbudowa trwała długo – miasto nie odzyskało już dawnego znaczenia oraz liczby ludności. Pozostało także na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych. |
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] miasto niszczyli – w myśl [[Pakt Ribbentrop-Mołotow|Paktu Ribbentrop-Mołotow]] najpierw żołnierze [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], a od czerwca [[1941]] – wojska [[III Rzesza|niemieckie]]. Ludność żydowska została prawie całkowicie wymordowana w [[Treblinka (KL)|Treblince]]. Po wojnie odbudowa trwała długo – miasto nie odzyskało już dawnego znaczenia oraz liczby ludności. Pozostało także na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych. |
||
== |
== Zabytki == |
||
[[Plik:Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu 1.jpg|thumb| |
[[Plik:Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu 1.jpg|thumb|right|300px|Chałupa w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu]] |
||
* Pałac w Ciechanowcu - w odrestaurowanym obiekcie znajduje się [[Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu|Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka]], wraz z bogatym [[skansen]]em, wystawą maszyn rolniczych, [[ogród botaniczny|ogrodem botanicznym]] [[rośliny lecznicze|roślin leczniczych]], pierwszym w Polsce muzeum [[pisanka|pisanki]] oraz jedynym w Polsce i największym w [[Europa|Europie]] Muzeum Weterynarii. |
|||
* Skansen Mazowiecko-Podlaski - na terenie skansenu znajdują się m.in. reprezentatywne dla regionu zagrody wiejskie, dworek z XIX wieku, spichlerze, młyn, a w lecie organizowane są [[plener]]y artystyczne, latem zaś także koncerty. |
|||
* Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w [[Architektura barokowa|stylu barokowym]], wzniesionym w latach [[1731]]–[[1737]] z fundacji [[Franciszek Maksymilian Ossoliński|Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego]]. Można w nim obejrzeć [[epitafium]] nagrobne ([[1848]]) z marmurowym popiersiem ks. Krzysztofa Kluka. |
|||
* Zespół [[klasztor]]no-[[szpital]]ny z [[XVIII wiek]]u oraz wykonana w [[neogotyk|stylu neogotyckim]] [[XIX wiek|XIX-wieczna]] statua [[Święty Florian|św. Floriana]], patrona [[straż pożarna|straży ogniowej]]. |
|||
* Ruiny [[Synagoga w Ciechanowcu|starej synagogi]] i [[Mykwa w Ciechanowcu|mykwy]] |
|||
* Cerkiew [[Prawosławie|prawosławna]] pw. Wniebowstąpienia Pańskiego, gdzie jeszcze w latach 90. [[XX wiek]]u odprawiano raz w miesiącu [[Boska Liturgia|liturgię]]. Cerkiew ta została wybudowana w [[1884]] roku na miejsce rozebranego [[Kościół unicki|kościoła unickiego]]. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] była miejscem egzekucji ludności cywilnej, co upamiętnia obelisk ustawiony na placu cerkiewnym. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Turystyka == |
|||
Jednym z walorów turystycznych Ciechanowca i jego okolic jest przepływająca przez miasto rzeka [[Nurzec (rzeka)|Nurzec]], której dolny, ok. 8-kilometrowy odcinek znajduje się w granicach [[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca|Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca]]. Meandry i zakola wijące się wśród pól i lasów stanowią ostoję dla wielu gatunków zwierząt żyjących nad wodą, np. bobrów, wydr oraz różnych gatunków ptaków. Nurzec oraz zalew na Nurcu z ośrodkiem sportowo-rekreacyjnym i plażą stanowi zaś atrakcję m.in. dla miłośników spływów kajakowych. |
Jednym z walorów turystycznych Ciechanowca i jego okolic jest przepływająca przez miasto rzeka [[Nurzec (rzeka)|Nurzec]], której dolny, ok. 8-kilometrowy odcinek znajduje się w granicach [[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca|Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca]]. Meandry i zakola wijące się wśród pól i lasów stanowią ostoję dla wielu gatunków zwierząt żyjących nad wodą, np. bobrów, wydr oraz różnych gatunków ptaków. Nurzec oraz zalew na Nurcu z ośrodkiem sportowo-rekreacyjnym i plażą stanowi zaś atrakcję m.in. dla miłośników spływów kajakowych. |
||
Wersja z 00:30, 18 lis 2010
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}} | |||||
| |||||
Państwo | {{{państwo}}} | ||||
---|---|---|---|---|---|
Zarządzający |
Burmistrz | ||||
Powierzchnia |
26,01 km² | ||||
Populacja (2009) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
{{{numer kierunkowy}}} | ||||
Kod pocztowy |
{{{kod pocztowy}}} | ||||
Tablice rejestracyjne |
{{{tablice rejestracyjne}}} | ||||
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |||||
Strona internetowa |
Ciechanowiec – miasto na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, w woj. podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ciechanowiec. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. łomżyńskiego. Na terenie miejskim Ciechanowca znajduje się wydzielone sołectwo Ciechanowczyk.
Według danych z 31 grudnia 2007 miasto miało 4946 mieszkańców. Gmina Ciechanowiec miała 9780 mieszkańców.
Ciechanowiec leży w odległości 130 km od Warszawy, na trasie turystycznej do Białowieży, w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca, na skrzyżowaniu dróg z Ostrowi Mazowieckiej do Bielska Podlaskiego i z Siemiatycz do Zambrowa
Jest jednym z najstarszych miast Podlasia, leży nad Nurcem, prawym dopływem Bugu. Na lewym, wschodnim brzegu rzeki znajduje się starsza część Ciechanowca z dawnym rynkiem, kościołem, cerkwią (nieużywaną), dawną synagogą i najważniejszymi urzędami, na prawym zaś znajduje się Muzeum Rolnictwa.
Historia
Ciechanowiec otrzymał ok. 1429 roku miejskie prawa magdeburskie, prawdopodobnie od litewskiego księcia Witolda. Najstarsze zachowane dokumenty miejskie pochodzą z XVI wieku.
W XVI wieku miasto należało do rodu Kiszków. W połowie XVI wieku kasztelan trocki Piotr Kiszka zbudował zamek na prawym brzegu Nurca, na północny wschód od miasta. W latach 1617-1642 Mikołaj Kiszka otoczył tenże zamek fortyfikacjami ziemnymi, jednakże wkrótce zamek został spalony w czasie wojen szwedzkich, a powstały na jego zgliszczach siedzibę Ossolińskich spalili Rosjanie w 1915 roku[1]. Do czasów dzisiejszych przetrwały jedynie fundamenty i fosa.
Kolejnymi właścicielami miasta (lub jego części) byli: Bremmerowie, Ossolińscy, Szczukowie i Ciecierscy. W szczególności Ossolińscy w drugiej połowie XVII wieku zainwestowali w rozwój miasta.
W latach 1736–1739 powstał murowany kościół pw. Trójcy Przenajświętszej i szpital sióstr miłosierdzia, wedle projektu warmińskiego architekta Jana Adriana Kluka. Jego syn, ks. Jan Krzysztof Kluk (1739–1796), miejscowy proboszcz, poświęcił się przyrodoznawstwu, stając się jednym z najważniejszych polskich przyrodników doby Oświecenia. Jest on autorem pierwszego kompleksowego podręcznika w języku polskim o rolnictwie, jak również innych pionierskich prac naukowych, a także podręczników szkolnych pisanych na zamówienie Komisji Edukacji Narodowej. Zakres jego badań obejmował zarówno botanikę, jak i zoologię, a także farmaceutykę naturalną. Za zasługi dla polskiej nauki został uhonorowany przez króla Stanisława Augusta medalem „Merentibus”, a Szkoła Główna w Wilnie nadała mu doktorat honorowy.
W dobie rozbiorów Ciechanowiec początkowo (1795–1807) przypadł Prusom, a po kongresie wiedeńskim – Rosji. Wówczas miasto zostało podzielone na dwie części. Prawobrzeżna część (zwana Nowym Miastem lub „polską stroną”), znalazła się w granicach Królestwa Polskiego, zaś lewobrzeżne Stare Miasto („ruska strona”) – w Rosji. W wyniku powstań prawobrzeżny Ciechanowiec stracił prawa miejskie w roku 1870. Pod koniec XIX wieku rozwinął się w mieście przemysł włókienniczy. Ciechanowiec słynął także z targów konnych. Znaczne zniszczenia z czasów pierwszej wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej były powoli naprawiane w okresie międzywojennym. Wówczas to miasto znane było z dużej liczby warsztatów, głównie żydowskich. Żydzi stanowili wtedy ok. 55% mieszkańców miasta. W 1938 roku do lewobrzeżnego Ciechanowca (położonego wówczas w powiecie bielskim) przyłączono prawobrzeżną część miasta (o statusie osady), położoną dotychczas w powiecie wysokomazowieckim (w gminie Klukowo)[2][3].
Podczas II wojny światowej miasto niszczyli – w myśl Paktu Ribbentrop-Mołotow najpierw żołnierze Armii Czerwonej, a od czerwca 1941 – wojska niemieckie. Ludność żydowska została prawie całkowicie wymordowana w Treblince. Po wojnie odbudowa trwała długo – miasto nie odzyskało już dawnego znaczenia oraz liczby ludności. Pozostało także na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych.
Zabytki
- Pałac w Ciechanowcu - w odrestaurowanym obiekcie znajduje się Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka, wraz z bogatym skansenem, wystawą maszyn rolniczych, ogrodem botanicznym roślin leczniczych, pierwszym w Polsce muzeum pisanki oraz jedynym w Polsce i największym w Europie Muzeum Weterynarii.
- Skansen Mazowiecko-Podlaski - na terenie skansenu znajdują się m.in. reprezentatywne dla regionu zagrody wiejskie, dworek z XIX wieku, spichlerze, młyn, a w lecie organizowane są plenery artystyczne, latem zaś także koncerty.
- Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w stylu barokowym, wzniesionym w latach 1731–1737 z fundacji Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego. Można w nim obejrzeć epitafium nagrobne (1848) z marmurowym popiersiem ks. Krzysztofa Kluka.
- Zespół klasztorno-szpitalny z XVIII wieku oraz wykonana w stylu neogotyckim XIX-wieczna statua św. Floriana, patrona straży ogniowej.
- Ruiny starej synagogi i mykwy
- Cerkiew prawosławna pw. Wniebowstąpienia Pańskiego, gdzie jeszcze w latach 90. XX wieku odprawiano raz w miesiącu liturgię. Cerkiew ta została wybudowana w 1884 roku na miejsce rozebranego kościoła unickiego. W czasie II wojny światowej była miejscem egzekucji ludności cywilnej, co upamiętnia obelisk ustawiony na placu cerkiewnym.
- układ przestrzenny średniowiecznego miasta w kształcie wrzeciona rozciągniętego równolegle do rzeki Nurzec.
Turystyka
Jednym z walorów turystycznych Ciechanowca i jego okolic jest przepływająca przez miasto rzeka Nurzec, której dolny, ok. 8-kilometrowy odcinek znajduje się w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca. Meandry i zakola wijące się wśród pól i lasów stanowią ostoję dla wielu gatunków zwierząt żyjących nad wodą, np. bobrów, wydr oraz różnych gatunków ptaków. Nurzec oraz zalew na Nurcu z ośrodkiem sportowo-rekreacyjnym i plażą stanowi zaś atrakcję m.in. dla miłośników spływów kajakowych.
Okolice Ciechanowca to tereny rolnicze z piaszczystą glebą niskiej jakości, lasy iglaste i mieszane oraz wioski – po części rekreacyjno-letniskowe, zwłaszcza nad Nurcem i Bugiem. Perspektywy rozwoju Ciechanowca wiążą się z gospodarką spożywczą i przetwórstwem, a także z agroturystyką.
Wydarzenia kulturalne
- kwiecień – Jarmark Świętego Wojciecha;
- czerwiec:
- festyn „Wianki na Nurcu”,
- „Zajazd Wysokomazowiecki. Szlachty historia na żywo”;
- lipiec – Podlaskie Zawody w Powożeniu Zaprzęgami Konnymi o Puchar Burmistrza Ciechanowca;
- sierpień:
- „Podlaskie Święto Chleba”,
- Międzynarodowy Festiwal Folkloru „Podlaskie Spotkania”;
- grudzień – Konkurs Gry na Ludowych Instrumentach Pasterskich im. Kazimierza Uszyńskiego „Ligawki”.
Transport
Ciechanowiec leży na skrzyżowaniu trzech dróg wojewódzkich:
- 681 Roszki-Wodźki – Łapy – Brańsk – Ciechanowiec,
- 690 Czyżew-Osada – Ciechanowiec – Siemiatycze,
- 694 Poręba-Kocęby – Brok – Małkinia Górna – Ciechanowiec.
Miasto posiada połączenia autobusowe z Białystokiem, Siemiatyczami, Warszawą, Gdańskiem, Bielskiem Podlaskim, Łomżą, Zambrowem, Wysokiem Mazowieckiem, Ostrowią Mazowiecką i Sokołowem Podlaskim, a także ze stacjami kolejowymi Czyżew-Stacja, Małkinia i Szepietowo.
Demografia
Źródła: Plan Odnowy Miejscowości Ciechanowiec. Uchwała Rady Miejskiej w Ciechanowcu Nr 110/XVII/08 z dnia 29 maja 2008[4], Historia Ciechanowca do roku 1947[5], Żydzi w Ciechanowcu w XVIII–XIX wieku. Część 1[6].
Religia
Katolicyzm
- Kościół Rzymskokatolicki – Parafia Trójcy Przenajświętszej w Ciechanowcu (diecezja drohiczyńska), Parafia Najświętszej Maryi Panny z Fatimy w Ciechanowcu (diecezja łomżyńska)
Prawosławie
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- ↑ Leszek Kajzer "Leksykon Zamków w Polsce" wyd. Arkady, Warszawa 2001, s.132
- ↑ Dz.U. 1938 nr 19 poz. 151
- ↑ Dz.U. 1938 nr 22 poz. 200
- ↑ Plan Odnowy Miejscowości Ciechanowiec. Uchwała Rady Miejskiej w Ciechanowcu Nr 110/XVII/08 z dnia 29 maja 2008
- ↑ N. D. Tomaszewski, Historia Ciechanowca do roku 1947, Ciechanowiec 2008, strony: 80, 92, 137, 211, 349, 352
- ↑ L. Butlewski, Żydzi w Ciechanowcu w XVIII–XIX wieku. Część 1