Podlasie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne merytoryczne |
→Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Przez obszar Podlasia na przestrzeni dziejów przetaczały się różnego rodzaju wydarzenia historyczne. |
Przez obszar Podlasia na przestrzeni dziejów przetaczały się różnego rodzaju wydarzenia historyczne. Wraz z grodem w [[Haćki|Haćkach]], jednymi z najstarszych wczesnośredniowiecznych grodów na Podlasiu są grody w [[Zbucz]]u, [[Klukowicze|Klukowiczach]] i [[Zajączki (województwo podlaskie)|Zajączkach]], powstałe w końcu IX i w X wieku. Gród w Zbuczu stanowił we wczesnym średniowieczu centrum administracji lokalnej. Informacje zebrane podczas wykopalisk wskazują, że zespół tych grodów należy wiązać z "mazowiecką" falą zasiedlenia tych terenów<ref name=autonazwa1>Krasnodębski D. Badania Instytutu Archeologii i Etnologii PAN na terenie woj. białostockiego (podlaskiego) w latach 1990-2005 [w:]Karwowska H., Andrzejewski A. Stan badań archeologicznych na pograniczu Polsko-Białoruskim od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Białystok 2006, s.66,74, ISBN 83-87026-70-0</ref>. W X-XI wieku tereny dzisiejszego Podlasia wchodziły w skład państwa polskiego pierwszych Piastów<ref>Romaniuk Zbigniew (red.) „Bielsk Podlaski. Studia i materiały do dziejów miasta”, Bielsk Podlaski 1999, s.5</ref>. Tereny te znajdowały się pod panowaniem [[Bolesław I Chrobry|Bolesława Chrobrego]] ([[Wyprawa kijowska (1018)|wyprawa w 1018 na Kijów]]). |
||
Na skutek wewnętrznego kryzysu państwa polskiego po śmierci króla [[Mieszko II|Mieszka II]] w 1034 roku, na Mazowszu powstało oddzielne państewko dawnego [[cześnik]]a królewskiego [[Miecław]]a, które obejmowało też dzisiejsze Podlasie. Upadło ono w [[1047]] roku na skutek działań [[Kazimierz Odnowiciel|Kazimierza Odnowiciela]], przy wsparciu swojego szwagra [[Jarosław Mądry|Jarosława Mądrego]]<ref>S.Alexandrowicz „Działania wojenne w XI-XIII wiekach [w:] Z dziejów wojskowych ziem północno-wschodnich Polski, cz.1 Białystok 1986, s.15”</ref>. Wtedy też zostały zniszczone przez wojska Jarosława Mądrego wyżej wymienione grody<ref name=autonazwa1 />, który w następstwie tego przejął Podlasie od księcia [[Kazimierz I Odnowiciel|Kazimierza Odnowiciela]], w zamian za pomoc w stłumieniu buntu Miecława. W związku z tym od tego czasu region ten przez pewien czas znajdował się pod kontrolą [[Ruś Kijowska|Rusi Kijowskiej]] do czasów panowania króla [[Bolesław II Szczodry|Bolesława Śmiałego]] oraz w [[1182]] roku księcia [[Kazimierz II Sprawiedliwy|Kazimierza Sprawiedliwego]]. W [[1180]] roku Drohiczyn otrzymał książę [[Leszek Bolesławowic (zm. 1186)|Leszek Mazowiecki]] (syn Bolesława Kędzierzawego) w zamian za pomoc zbrojną udzieloną [[Wasylko Jaropełkowic|Wasylowi Jaropełkowiczowi]] w wyprawie przeciw Włodzimierzowi Wołodarowiczowi. Kazimierz Sprawiedliwy przyłączył z powrotem do Polski Ziemię drohiczyńską w 1192 roku<ref>Piotr Bunar, Stanisław A.Sroka "Słownik Wojen, Bitew i Potyczek w Średniowiecznej Polsce", wyd. Universitas, Kraków 2004, s.42</ref>. W latach 1209-1227 [[Ziemia drohicka|Ziemią drohiczyńską]] włada książę [[Leszek Biały]]<ref>K. Kwiatkowski, Drohiczyn n. Bugiem jako miejsce stykania się wpływów rusko-bałtyjsko-polskich (XII-XIV w.),[w:] Zeszyty Naukowe Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku, red. R. Poniat,Białystok 2003, s. 71</ref>, a w latach 1230-1238 książę [[Konrad I mazowiecki]], który w 1237 roku sprowadził na Podlasie zakon rycerski [[Bracia dobrzyńscy|braci dobrzyńskich]]. W 1325 roku mazowieccy książęta [[Siemowit II]] i [[Trojden I]] w liście do papieża określili wschodnią granicę swojego władania jako sięgającą 2 mile od [[Grodno|Grodna]] (''Oppidi quod dictur Grodno, ... a terrarum nostrorum ad duas lencas posit'')<ref>Codex diplomaticus Prussicus, wyd. J.Voigt, tom 3, Konigsberg 1848, nr 134, s.182</ref>. Do [[XV wiek|XV]] wieku Podlasie staje się terenem spornym między [[Mazowsze]]m, [[Litwa|Litwinami]] i książętami ruskimi. W 1382 roku, w czasie walk o władzę pomiędzy litewskimi książętami [[Kiejstut]]em i Jagiełło, Podlasie (oprócz Brześcia) zajął książę mazowiecki [[Janusz I Starszy]], jednak rok później odbił je [[Władysław II Jagiełło|Władysław Jagiełło]], a następnie przekazał swojemu kuzynowi [[Witold Kiejstutowicz|Witoldowi]]. W związku z tym, że wkrótce wybuchła [[Litewska wojna domowa (1389-1392)|wojna domowa między Jagiełłą i Witoldem]], Jagiełło odebrał Witoldowi Podlasie i w [[1390]] roku już jako król Polski przekazał Podlasie dożywotnio [[Janusz I Starszy|księciu Januszowi I Starszemu]] mazowieckiemu co potwierdził aktem wydanym w 1391 r. (''"terram nostram Drohiczensen, Melnyk, Surasz, Byelsko ac omnibus villis in eisdem districtubus"''). Podlasie jednak w niedługim czasie później zajął ponownie książę [[Witold Kiejstutowicz|Witold]], czemu Jagiełło się nie sprzeciwił ponieważ pogodził się z kuzynem. Po śmierci Witolda, nowy wielki książę litewski [[Zygmunt Kiejstutowicz]] zgodził się żeby po jego śmierci Podlasie zajął wnuk Janusza Starszego książę [[Bolesław IV warszawski]], co zgodnie z umową ten zrobił w 1440 roku i na co zgodził się syn Zygmunta [[Michał Bolesław Zygmuntowicz]]. Bolesław IV szybko opanował całą dzielnicę dzięki poparciu starosty drohickiego i mielnickiego Nasuty oraz podlaskiego rycerstwa. Wywołało to oburzenie w Wielkim Księstwie Litewskim, w związku z czym w listopadzie 1441 roku zwołano zjazd do [[Parczew]]a gdzie Litwini zażądali od Mazowszan zwrotu Podlasia, jednak nie doszło do kompromisu. Sprowokowało to akcję odwetową nowego wielkiego księcia Kazimierza Jagiellończyka, z ramienia którego wojewoda wileński [[Jan Gasztołd]] wyparł Nasutę z Mielnika i Drohiczyna. W związku z tym Bolesław IV zdecydował się na ustępstwa i w 1446 roku w Parczewie zrezygnował Podlasia wraz z powiatem węgrowskim za 6 tys. kop groszy praskich i w ten sposób dzielnica ponownie weszła w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego<ref>[[Henryk Łowmiański]] "Polityka Jagiellonów", Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999, s.164</ref>. W 1453 r. Bolesław IV wystąpił ponownie z pretensjami do ziemi podlaskiej. W związku z twardym stanowiskiem króla Polski na zjeździe w Parczewie, książę musiał jednak ostatecznie pogodzić się ze stratą. |
|||
W [[1390]] roku król [[Władysław II Jagiełło|Władysław Jagiełło]] przekazał Podlasie dożywotnio [[Janusz I Starszy|księciu Januszowi I Starszemu]] mazowieckiemu co potwierdził aktem wydanym w 1391 r. (''"terram nostram Drohiczensen, Melnyk, Surasz, Byelsko ac omnibus villis in eisdem districtubus"''). Podlasie jednak w niedługim czasie później zajął książę [[Witold Kiejstutowicz|Witold]]. Wielki Książę Litewski [[Zygmunt Kiejstutowicz]] zgodził się żeby po jego śmierci Podlasie zajął wnuk Janusza książę [[Bolesław IV warszawski]], co zgodnie z umową ten zrobił w 1440 roku i na co zgodził się syn Zygmunta [[Michał Bolesław Zygmuntowicz]]. Bolesław IV szybko opanował całą dzielnicę dzięki poparciu starosty drohickiego i mielnickiego Nasuty oraz podlaskiego rycerstwa. Wywołało to oburzenie w Wielkim Księstwie Litewskim, w związku z czym w listopadzie 1441 roku zwołano zjazd do [[Parczew]]a gdzie Litwini zażądali od Mazowszan zwrotu Podlasia, jednak nie doszło do kompromisu. Sprowokowało to akcję odwetową nowego wielkiego księcia Kazimierza Jagiellończyka, z ramienia którego wojewoda wileński [[Jan Gasztołd]] wyparł Nasutę z Mielnika i Drohiczyna. W związku z tym Bolesław IV zdecydował się na ustępstwa i w 1446 roku w Parczewie zrezygnował Podlasia wraz z powiatem węgrowskim za 6 tys. kop groszy praskich i w ten sposób dzielnica ponownie weszła w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego<ref>[[Henryk Łowmiański]] "Polityka Jagiellonów", Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999, s.164</ref>. W 1453 r. Bolesław IV wystąpił ponownie z pretensjami do ziemi podlaskiej. W związku z twardym stanowiskiem króla Polski na zjeździe w Parczewie, książę musiał jednak ostatecznie pogodzić się ze stratą. |
|||
Od 1496 roku Ziemia drohicka i [[Ziemia mielnicka]] posługiwały się prawem polskim, a od 1501 roku także [[Ziemia bielska]]. Na sejmie w Wilnie w [[1566]] wydzielono z Podlasia Ziemię brzeską i Ziemię kamieniecką, które wraz z księstwem kobryńskim utworzyły [[województwo brzeskolitewskie|województwo brzeskie]]. |
Od 1496 roku Ziemia drohicka i [[Ziemia mielnicka]] posługiwały się prawem polskim, a od 1501 roku także [[Ziemia bielska]]. Na sejmie w Wilnie w [[1566]] wydzielono z Podlasia Ziemię brzeską i Ziemię kamieniecką, które wraz z księstwem kobryńskim utworzyły [[województwo brzeskolitewskie|województwo brzeskie]]. |
||
Wersja z 11:27, 25 cze 2013
Podlasie (albo Podlasze; białoruski: Падляшша, Padlaszsza, Padlašša, ukraiński: Підляшшя, Pidlaszszia, litewski: Palenkė, łacina: Podlachia) – historyczna kraina Polski leżąca na Nizinie Podlaskiej. Historyczne Podlasie obejmuje centralną i południową część województwa podlaskiego, północny wschód i północ województwa lubelskiego oraz wschodni skrawek województwa mazowieckiego[potrzebny przypis]. Zamieszkana jest głównie przez Podlasian, a także w niektórych regionach przez Podlaszuków.
Etymologia
Etymologia nazwy "Podlasie" do dziś nie jest jednoznaczna. Najprawdopodobniejsze są dwie wersje:
Pierwsza mówi o tym, że nazwa wzięła swój początek od olbrzymich niegdyś, a dziś tylko częściowo zachowanych, puszcz i kniei. Tezę tę potwierdza(ło) wielu historyków m.in. polski językoznawca Bogumił Samuel Linde w swoim monumentalnym Słowniku języka polskiego. W haśle Podlasie, Podlasze, Polesie wywodził pochodzenie nazwy od położenia: jako kraj bliski lasów podlesiem nazywany, albo, że nazwa Podlasia może pochodzić od gęstych lasów[1]. Podobnie twierdzi współczesna regionalistka i folklorystka Podlasia – Anna Natalia Kozera[2].
Według drugiej Podlasie wzięło swą nazwę od Lachów, czyli Polaków zamieszkujących te tereny. Twierdził tak m.in. znawca etnografii Podlasia i etymologii – Zygmunt Gloger, który uważał, że nazwa Podlasie nie powstała od lasów, jak nazwa Polesie, ale od Lachów (nazwa plemienia), przy granicy, których ciągnęło się Podlasie. Było to zatem pod-lasze (...)[3] W tym przekonaniu popierał Glogera, także inny znany ówczesny regionalista Józef Mikulski, który pisał: Mazurzy zwartą ławą osiedli ziemie od środkowej Wisły do Liwca. Za Liwcem natomiast przemieszali się z ludnością ruską, która z czasem, naturalnym biegiem rzeczy uległa ich kulturze, przyjmując kulturę polską jako swoją. Jednak kraj leżący za Liwcem długi czas zwano Podlasze tj. kraj <<pod Lachami>>, co z czasem z mazurska przerobiono na Podlasie[4].
Inna spotykana hipoteza to wskazywanie na genezę słowa „Podlasie” od nazwy sąsiedztwa z terenami zamieszkałymi przez Jaćwingów, których Polacy nazywali „Podlasianami” lub „Polesianami”.
Historia
Przez obszar Podlasia na przestrzeni dziejów przetaczały się różnego rodzaju wydarzenia historyczne. Wraz z grodem w Haćkach, jednymi z najstarszych wczesnośredniowiecznych grodów na Podlasiu są grody w Zbuczu, Klukowiczach i Zajączkach, powstałe w końcu IX i w X wieku. Gród w Zbuczu stanowił we wczesnym średniowieczu centrum administracji lokalnej. Informacje zebrane podczas wykopalisk wskazują, że zespół tych grodów należy wiązać z "mazowiecką" falą zasiedlenia tych terenów[5]. W X-XI wieku tereny dzisiejszego Podlasia wchodziły w skład państwa polskiego pierwszych Piastów[6]. Tereny te znajdowały się pod panowaniem Bolesława Chrobrego (wyprawa w 1018 na Kijów). Na skutek wewnętrznego kryzysu państwa polskiego po śmierci króla Mieszka II w 1034 roku, na Mazowszu powstało oddzielne państewko dawnego cześnika królewskiego Miecława, które obejmowało też dzisiejsze Podlasie. Upadło ono w 1047 roku na skutek działań Kazimierza Odnowiciela, przy wsparciu swojego szwagra Jarosława Mądrego[7]. Wtedy też zostały zniszczone przez wojska Jarosława Mądrego wyżej wymienione grody[5], który w następstwie tego przejął Podlasie od księcia Kazimierza Odnowiciela, w zamian za pomoc w stłumieniu buntu Miecława. W związku z tym od tego czasu region ten przez pewien czas znajdował się pod kontrolą Rusi Kijowskiej do czasów panowania króla Bolesława Śmiałego oraz w 1182 roku księcia Kazimierza Sprawiedliwego. W 1180 roku Drohiczyn otrzymał książę Leszek Mazowiecki (syn Bolesława Kędzierzawego) w zamian za pomoc zbrojną udzieloną Wasylowi Jaropełkowiczowi w wyprawie przeciw Włodzimierzowi Wołodarowiczowi. Kazimierz Sprawiedliwy przyłączył z powrotem do Polski Ziemię drohiczyńską w 1192 roku[8]. W latach 1209-1227 Ziemią drohiczyńską włada książę Leszek Biały[9], a w latach 1230-1238 książę Konrad I mazowiecki, który w 1237 roku sprowadził na Podlasie zakon rycerski braci dobrzyńskich. W 1325 roku mazowieccy książęta Siemowit II i Trojden I w liście do papieża określili wschodnią granicę swojego władania jako sięgającą 2 mile od Grodna (Oppidi quod dictur Grodno, ... a terrarum nostrorum ad duas lencas posit)[10]. Do XV wieku Podlasie staje się terenem spornym między Mazowszem, Litwinami i książętami ruskimi. W 1382 roku, w czasie walk o władzę pomiędzy litewskimi książętami Kiejstutem i Jagiełło, Podlasie (oprócz Brześcia) zajął książę mazowiecki Janusz I Starszy, jednak rok później odbił je Władysław Jagiełło, a następnie przekazał swojemu kuzynowi Witoldowi. W związku z tym, że wkrótce wybuchła wojna domowa między Jagiełłą i Witoldem, Jagiełło odebrał Witoldowi Podlasie i w 1390 roku już jako król Polski przekazał Podlasie dożywotnio księciu Januszowi I Starszemu mazowieckiemu co potwierdził aktem wydanym w 1391 r. ("terram nostram Drohiczensen, Melnyk, Surasz, Byelsko ac omnibus villis in eisdem districtubus"). Podlasie jednak w niedługim czasie później zajął ponownie książę Witold, czemu Jagiełło się nie sprzeciwił ponieważ pogodził się z kuzynem. Po śmierci Witolda, nowy wielki książę litewski Zygmunt Kiejstutowicz zgodził się żeby po jego śmierci Podlasie zajął wnuk Janusza Starszego książę Bolesław IV warszawski, co zgodnie z umową ten zrobił w 1440 roku i na co zgodził się syn Zygmunta Michał Bolesław Zygmuntowicz. Bolesław IV szybko opanował całą dzielnicę dzięki poparciu starosty drohickiego i mielnickiego Nasuty oraz podlaskiego rycerstwa. Wywołało to oburzenie w Wielkim Księstwie Litewskim, w związku z czym w listopadzie 1441 roku zwołano zjazd do Parczewa gdzie Litwini zażądali od Mazowszan zwrotu Podlasia, jednak nie doszło do kompromisu. Sprowokowało to akcję odwetową nowego wielkiego księcia Kazimierza Jagiellończyka, z ramienia którego wojewoda wileński Jan Gasztołd wyparł Nasutę z Mielnika i Drohiczyna. W związku z tym Bolesław IV zdecydował się na ustępstwa i w 1446 roku w Parczewie zrezygnował Podlasia wraz z powiatem węgrowskim za 6 tys. kop groszy praskich i w ten sposób dzielnica ponownie weszła w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego[11]. W 1453 r. Bolesław IV wystąpił ponownie z pretensjami do ziemi podlaskiej. W związku z twardym stanowiskiem króla Polski na zjeździe w Parczewie, książę musiał jednak ostatecznie pogodzić się ze stratą. Od 1496 roku Ziemia drohicka i Ziemia mielnicka posługiwały się prawem polskim, a od 1501 roku także Ziemia bielska. Na sejmie w Wilnie w 1566 wydzielono z Podlasia Ziemię brzeską i Ziemię kamieniecką, które wraz z księstwem kobryńskim utworzyły województwo brzeskie.
Po podpisaniu unii lubelskiej w 1569 jako województwo podlaskie znalazło się w składzie Królestwa Polskiego na mocy aktu Przywilej przywrócenia ziemie Podlaskiej do Korony Polskiej. Podlasie wówczas składało się z ziem: drohickiej, mielnickiej i bielskiej.
Podczas Potopu szwedzkiego Podlasie zostało częściowo obrabowane w październiku 1656 roku przez Tatarów Subchana Gazi agi, którzy przeszli przez Czarną pod Brańskiem, Bielsk i Kamieniec. W maju i czerwcu 1657 roku dzielnica została spustoszona podczas najazdu węgierskiego Jerzego II Rakoczego oraz przez wojska szwedzkie. Spalone zostały m.in. Brańsk, Bielsk Podlaski, Mielnik i Drohiczyn. Oblegana była także twierdza w Tykocinie.
W styczniu 1660 roku Podlasie zostało spustoszone przez wojska moskiewskie Iwana Chowańskiego, który 25 grudnia spalił Zabłudów (gdzie wymordowano mieszkańców w kościele), w dniu 28 grudnia pod Krynkami rozbił pułk Jana Ogińskiego, po czym spustoszył dzielnicę po Węgrów, Białą Podlaską i Brześć. Spowodowało to kontrakcję Stefana Czarnieckiego, który ściągnął wojska z leż zimowych w Wielkopolsce.
W lipcu 1769 roku na zgromadzeniu w Drohiczynie szlachta podlaska przystąpiła do Konfederacji barskiej i rozpoczęła działania zbrojne przeciwko Rosjanom. W 1794 roku podczas Insurekcji kościuszkowskiej sformowano w Drohiczynie dywizję podlaską gen. Andrzeja Karwowskiego.
W 1795 roku podczas III Rozbioru Polski Podlasie zostało podzielone między Prusy i Austrię wzdłuż Bugu. Pruską część zorganizowano w departamencie białostockim Nowych Prus Wschodnich. W zaborze rosyjskim znalazło się tylko kilka wschodnich miasteczek takich jak Narewka, Milejczyce, Jałówka i Krynki.
W 1807 większa część Podlasia przeszła do zaboru rosyjskiego jako obwód białostocki. Pozostałą zaś część w 1809 włączono do Księstwa Warszawskiego jako departament łomżyński. Od 1815 część Podlasia, należąca uprzednio do Księstwa Warszawskiego, weszła w skład Królestwa Polskiego (Kongresowego). Wtedy też departament łomżyński przemianowano na województwo augustowskie ze stolicą w Suwałkach, odłączając przy okazji powiaty węgrowski i sokołowski. Po Powstaniu listopadowym władze carskie w 1832 r. wprowadziły granicę celną miedzy Królestwem Polskim i Rosją, co spowodowało przeniesienie wielu zakładów przemysłowych na teren obwodu białostockiego. W 1842 roku będący w zaborze rosyjskim obwód białostocki włączono do guberni grodzieńskiej. W czasie powstania styczniowego w latach 1863-1865 były prowadzone walki z Rosjanami na terenie Puszczy Augustowskiej, Puszczy Białowieskiej oraz w lasach nad rzeką Biebrzą i rzeką Ełk, a pod Siemiatyczami rozegrała się jedna z największych bitew powstania. Powstańczy Oddział Stanisława Brzóski utrzymywał się na Podlasiu aż do 1865 roku.
W 1919 znalazło się w całości w granicach II Rzeczypospolitej.
Miasta
Dawne przekształcenia administracyjne spowodowały duże zmiany w określaniu granic Podlasia. Po rozbiorach Polski i kongresie wiedeńskim Podlasiem zaczęto określać obszary, które nie znajdowały się w województwie podlaskim czasów I Rzeczypospolitej, szczególnie zaś obszar województwa, później guberni podlaskiej z czasów Królestwa Polskiego. Stąd też poniższy podział odróżnia miasta znajdujące się na Podlasiu właściwym (określonym granicami województwa podlaskiego I Rzeczypospolitej) od miast, które z powodu zmian administracyjnych po rozbiorach Polski zaczęły być określane jako również podlaskie.
Miasta Podlasia właściwego
Miasta poza Podlasiem właściwym
Poniżej znajdują się miasta nienależące do właściwego Podlasia. Te po lewej stronie Bugu bywają błędnie określane jako podlaskie z powodu przynależności do województwa podlaskiego w granicach utworzonego w 1809 r. departamentu siedleckiego.
Zobacz też
- ↑ Bogumił Samuel Linde, Słownik języka polskiego. T. IV, Lwów 1858, s. 222
- ↑ Anna Maria Kozera, Z badań nad folklorem muzycznym Podlasia. Portrety muzyków ludowych, Białystok 2002 – praca napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Józefy Katarzyny Dadak-Kozickiej w Uniwersytecie Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie – Filii w Białymstoku
- ↑ Zygmunt Gloger, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1900, s. 201
- ↑ Józef Mikulski, Powiat siedlecki: ziemia, wody, człowiek, Siedlce 1935, s. 79
- ↑ a b Krasnodębski D. Badania Instytutu Archeologii i Etnologii PAN na terenie woj. białostockiego (podlaskiego) w latach 1990-2005 [w:]Karwowska H., Andrzejewski A. Stan badań archeologicznych na pograniczu Polsko-Białoruskim od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Białystok 2006, s.66,74, ISBN 83-87026-70-0
- ↑ Romaniuk Zbigniew (red.) „Bielsk Podlaski. Studia i materiały do dziejów miasta”, Bielsk Podlaski 1999, s.5
- ↑ S.Alexandrowicz „Działania wojenne w XI-XIII wiekach [w:] Z dziejów wojskowych ziem północno-wschodnich Polski, cz.1 Białystok 1986, s.15”
- ↑ Piotr Bunar, Stanisław A.Sroka "Słownik Wojen, Bitew i Potyczek w Średniowiecznej Polsce", wyd. Universitas, Kraków 2004, s.42
- ↑ K. Kwiatkowski, Drohiczyn n. Bugiem jako miejsce stykania się wpływów rusko-bałtyjsko-polskich (XII-XIV w.),[w:] Zeszyty Naukowe Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku, red. R. Poniat,Białystok 2003, s. 71
- ↑ Codex diplomaticus Prussicus, wyd. J.Voigt, tom 3, Konigsberg 1848, nr 134, s.182
- ↑ Henryk Łowmiański "Polityka Jagiellonów", Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999, s.164
- ↑ dzisiejsza Hajnówka jest podzielona przez rzekę Leśna Prawa między Podlasie czyli Koronę (prawy brzeg) a historyczne województwo brzeskie w WKL (lewy brzeg).
Bibliografia
- Podlasie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 411.
- Zygmunt Gloger, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1903: województwo podlaskie i województwo trockie.