Brama Przeciwpowodziowa
51°07′34″N 17°03′48″E/51,126111 17,063333
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Droga wodna | |
| Lokalizacja |
na 3,3 km Starej Odry |
| Stopień wodny |
Stopień Wodny Psie Pole |
| Dane techniczne | |
| Rodzaj |
powodziowa |
| Szerokość |
10 m |
| Wrota |
wsporne, stalowe |
| Rodzaj napędu |
ręczny |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
| 51°07′34″N 17°03′48″E/51,126111 17,063333
| |
Brama Przeciwpowodziowa (Flutschleusen Brücke[1], Miejska śluza górna[2], pot. Śluza Powodziowa) – śluza wodna (wrota przeciwpowodziowe), zlokalizowana we Wrocławiu na rzece Odra, w 3+300 km biegu Starej Odry, a 0+050 km kanału Kanału Miejskiego. Jej zadaniem jest zabezpieczenie Kanału Miejskiego przed wodami wezbraniowymi i powodziowymi[2][3][4].
Śluza została wybudowana w ramach inwestycji z zakresu hydrotechniki prowadzonej we Wrocławiu, w ramach przebudowy drogi wodnej na rzece Odra prowadzącej do i przez miasto, ale z pominięciem centrum miasta i Śródmiejskiego Węzła Wodnego. Inwestycja ta była przeprowadzona w latach 1892–1897 i polegała na budowie nowego szlaku żeglugowego, głównie pod kątem możliwości przewozu drogą wodną materiałów masowych, szczególności węgla z Górnego Śląska. W tym celu, częściowo istniejącym wcześniej korytem, służącym do odprowadzenia wód wezbraniowych i powodziowych[a], a częściowo nowym Kanałem Miejskim przeprowadzono nową drogę wodną, tzw. Drogę Wielkiej Żeglugi, Wrocławski Szlak Miejski. W ramach nowego systemu wodnego wybudowano między innymi w początkowym biegu Kanału Miejskiego, śluzę odcinającą wody wezbraniowe, i kierującą przepływ tych wód do Starej Odry. Odpowiednie wrota przeciwpowodziowe wybudowano również w głowie dolnej Śluzy Miejskiej, na końcu Kanału Miejskiego. W ten sposób zabezpieczono kanał zarówno na początku jego biegu jak i u jego ujścia, tak aby mógł stanowić bezpieczne miejsce cumowania jednostek pływających także podczas wysokich stanów wody oraz w okresie zimowym[3][4][5][6].
Brama powodziowa jest elementem stopnia wodnego, do którego stosuje się nazwę Stopień Miejski, Stopień Wodny Psie Pole[3].
Wymiary śluzy są następujące: szerokość – 10,0[3][4][6]. Zamknięcie śluzy stanowi zasuwa, stalowa, wykonana w technologii połączeń nitowych. Śluza położona jest w 3,30 km odległości szlaku Starej Odry i w 0+050 m Kanału Miejskiego[3][4]. Brama wyposażona jest w zasilający kanał obiegowy zamykany zasuwą rolkową. Poziom wody kształtowany jest przez Jaz Psie Pole. Głębokość szlaku żeglugowego na progu przy stanie normalnym 2,57 m (rzędna normalnego piętrzenia 113,85 m n.p.m.). Szerokość kanału powyżej bramy 35 m, poniżej bramy 45 m.[3][6].
Prawy brzeg stanowi grobla rozdzielająca Kanał Miejski od Starej Odry[b]. Natomiast lewy brzeg to obszar przynależny do osiedla Ołbin[c].
Przyczółki śluzy stanowią również podstawę dla Mostu Burzowego, stanowiący konstrukcję nośną dla zasuwy. Jest ona zawieszona jest na dwóch wózkach, których koła poruszają się po szynach ułożonych na moście. Brama chowa się we wnęce przyczółku. Krótkie szyny poprzeczne umożliwiają za pomocą dodatkowego napędu, wesprzeć bramę w jednym lub drugim kierunku w zależności od kierunku naporu wody[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Wrocławski Węzeł Wodny
- Odrzańska Droga Wodna
- Drogi wodne we Wrocławiu
- Stopnie wodne we Wrocławiu
- Śluzy wodne we Wrocławiu
- Pierwsza kanalizacja Odry we Wrocławiu
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ poprzez przekopy wykonane w XVI wieku
- ↑ na północny wschód od śluzy
- ↑ na południowy zachód od śluzy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Brama Przeciwpowodziowa na stronie Wratislaviae Amici (dostęp 2009-12-14)
- ↑ a b Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu: WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE – Studium zagospodarowania przestrzennego pasma Odry - Diagnoza stanu. wbu.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (dostęp 2009-12-14)
- ↑ a b c d e f g wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego, (dostęp 2009-12-14)
- ↑ a b c d Zespół autorski: dr inż. kpt. ż.s. Jacek Trojanowski - kierownik pracy, dr kpt. ż.s. Krzysztof Wos, dr inż. Anna Galor, dr inż. Bogusz Wisnicki, mgr inż. Marcin Breitsprecher, Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródlądowej na rzece Odrze w latach 2007-2013. bip.transport.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE, INSTYTUT INŻYNIERII TRANSPORTU, Zakład Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej, SZCZECIN 2006 (dostęp 2009-12-14)
- ↑ www.wroclaw.pl – Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego (dostęp 2009-12-11)
- ↑ a b c Wrocławski Węzeł Wodny – Historia. 2wrzdh.ins.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-07)]. (dostęp 2009-12-11)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Brama Przeciwpowodziowa w Wikimapii (dostęp 2009-12-14)
- Brama Przeciwpowodziowa na stronie Wratislaviae Amici (dostęp 2009-12-14)
