Jaz Różanka
51°07′59″N 17°02′09″E/51,133056 17,035833.jpg) widok z Mostu Trzebnickiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Droga wodna | |
| Lokalizacja |
na 5,15 km |
| Stopień wodny | |
| Budowa | |
| Lata budowy |
1913 (1976)–1917 (1981) |
| Dane techniczne | |
| Rodzaj |
3 × sektorowy |
| Długość |
75 m |
| Różnica poziomów |
2,3 m |
| Liczba przęseł |
3 |
| Światła przęseł |
3 × 25 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51°07′59″N 17°02′09″E/51,133056 17,035833
| |
Jaz Różanka – jaz z zamknięciem sektorowym, położony we Wrocławiu, wybudowany w ramach Stopnia Wodnego Różanka. Jaz piętrzy wody rzeki Odry na jej odnodze, tzw. Starej Odrze, przy czym położony jest w 5,15 km jej biegu[1][2]. Jaz wybudowany został w latach 1913–1914, w ramach inwestycji z zakresu hydrotechniki, polegającej na budowie nowej drogi wodnej przeprowadzonej przez miasto w ramach Wrocławskiego Węzła Wodnego, tzw. Wrocławskiego Szlaku Głównego oraz nowego systemu przeciwpowodziowego dla miasta. Pierwotnie był to jaz kozłowo-iglicowy. Obecny jaz wybudowany w miejscu poprzedniego, to jaz z zamknięciami sektorowymi. Budowa nowego jazu została przeprowadzona w latach 1976–1981[2].
Funkcje[edytuj | edytuj kod]
Jaz reguluje stany wody:
- stan wody górnej dla Śluzy Różanka[a],
- stan wody dolnej dla Śluzy Zacisze[b].
- powyżej położony jest:
- Jaz Zacisze[b], na Kanale Powodziowym, jest on obecnie wyłączony z eksploatacji; na tym kanale poprzednim, eksploatowanym jazem, jest Jaz Bartoszowice[c],
- Jaz Psie Pole[d], na Starej Odrze,
- poniżej położony jest Jaz Rędzin[e],
- równorzędnie, na Odrze Śródmiejskiej położone są jazy: Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław II, Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław II, elektrowni wodnych: południowej i północnej[f].
Jaz przegradza koryto Starej Odry:
- lewy brzeg stanowi grobla, rozdzielająca Starą Odrę od Kanału Miejskiego, na koronie której przebiega Ulica Pasterska[g].
- prawy brzeg stanowi grobla, rozdzielająca Starą Odrę od Kanału Różanka[h].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Jest to jaz trójprzęsłowy, wykonany w technologii żelbetowej. Przęsła mają po 25 m, co daje 75 m całkowitego światła jazu dla przeprowadzania wód. Wszystkie przęsła wyposażone są w zamknięcia sektorowe. Spad przy normalnym piętrzeniu wynosi 2,3 m[1][2]. Ponadto jaz wyposażony jest w sterownię, w przyczółku prawym, oraz przepławkę dla ryb, w przyczółku lewym[2]. Jaz położony jest poniżej Mostów Trzebnickich. Budynek sterowni połączony jest z mostem za pomocą kładki udostępnionej wyłącznie obsłudze jazu.
.jpg)
,_Stara_Odra_(po_lewej),_k%C5%82adka_do_sterowni_Jazu_R%C3%B3%C5%BCanka_(w_tle_Most_Osobowicki_P%C3%B3%C5%82nocny).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wchodzącej w skład Stopnia Wodnego Różanka.
- ↑ a b Wchodzących w skład Stopnia Wodnego Zacisze.
- ↑ Wchodzący w skład Stopnia Wodnego Bartoszowice.
- ↑ Wchodzący w skład poprzedniego stopnia wodnego – Stopień Wodny Psie Pole.
- ↑ Wchodzący w skład następnego stopnia wodnego – Stopień Wodny Rędzin.
- ↑ Wchodzących w skład stopnia wodnego – Mieszczański Stopień Wodny, Śródmiejski Węzeł Wodny Dolny; każdy z jazów zlokalizowany jest w korycie jednej z dwóch odnóg rzeki: odpowiednio na Odrze Północnej i Odrze Południowej.
- ↑ Położona na południe od jazu.
- ↑ Położona na północ od jazu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Zespół autorski: dr inż. kpt. ż.s. Jacek Trojanowski – kierownik pracy, dr kpt. ż.s. Krzysztof Wos, dr inż. Anna Galor, dr inż. Bogusz Wiśnicki, mgr inż. Marcin Breitsprecher, Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródlądowej na rzece Odrze w latach 2007–2013. bip.transport.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE, INSTYTUT INŻYNIERII TRANSPORTU, Zakład Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej, SZCZECIN 2006 (dostęp 2009-12-22).
- ↑ a b c d wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego (dostęp 2009-12-21).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jaz Różanka w Wikimapii (dostęp 2009-12-22)
- Jaz Różanka na stronie Wratislaviae Amici (dostęp 2009-12-22)
