Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe

Medal za Wybitne
Osiągnięcia Sportowe
	; Awers wzoru medalu
	; Rewers wzoru medalu
Ustanowiono	7 lipca 1954 /; zref. 26 czerwca 1985
Wycofano	6 kwietnia 1996
Dewiza	ZA; WYBITNE; OSIĄGNIĘCIA; SPORTOWE
Wielkość	∅ 40 mm
Kruszec	metal w kolorze właściwym dla każdego stopnia
Poniżej	Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu”
Powiązane	Odznaka „Za Zasługi dla Sportu”
	Multimedia w Wikimedia Commons

Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, do 1984 pod nazwą: Medal „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe” – polskie resortowe odznaczenie cywilne, nagroda państwowa w postaci medalu nadawanego sportowcom, którzy uzyskali wyniki światowej rangi. Przyznawany przez Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej (od 1985 r. Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu). Było to najwyższe rangą odznaczenie sportowe^[1].

Historia

Medal „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe” został ustanowiony 7 lipca 1954 przez Józefa Cyrankiewicza^[1]. Nowa ustawa z 1984 o kulturze fizycznej zmieniła nazwę medalu na „Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe”^[2], którego przepisy i tryb nadawania określiła ustawa z 26 czerwca 1985^[3]. Z dniem 6 lipca 1996 uchwała o „Medalu za Wybitne Osiągnięcia Sportowe” uznana została za nieobowiązującą ze względu na uchyloną podstawę prawną^[4] w związku z uchwaleniem 18 stycznia 1996 ustawy o kulturze fizycznej modyfikującej Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki, która weszła w życie 6 kwietnia 1996^[5].

Obecnie jedynym resortowym wyróżnieniem honorowym w zakresie sportu jest Odznaka „Za Zasługi dla Sportu” ustanowiona w 2007^[6]^[7].

Medal posiadał trzy stopnie:

I stopień – Medal Złoty;
II stopień – Medal Srebrny;
III stopień – Medal Brązowy^[8].

Medal nadawał Przewodniczący Głównego Komitetu Kultury Fizycznej (i jego następcy prawni) z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwych związków sportowych^[1]^[3].

Kryteria nadawania

W latach 1954–1985

Przyznawano:

medal złoty – za zdobycie tytułu mistrza świata, mistrza olimpijskiego lub mistrza Europy, pobicie rekordu światowego lub rekord Europy;
medal srebrny – za zdobycie wicemistrzostwa świata lub Europy, za zdobycie drugiego lub trzeciego miejsca w igrzyskach olimpijskich, za uzyskanie tytułu akademickiego mistrza świata lub za uzyskanie innego wybitnego sukces międzynarodowego;
medal brązowy – za pobicie rekordu Polski przewyższającego normę klasy Mistrza Sportu lub uzyskanie znacznego sukcesu międzynarodowego^[1].

W latach 1985–1996

Przyznawano:

medal złoty – za zdobycie tytułu mistrza olimpijskiego, mistrza świata lub Europy, pobicie rekordu świata lub Europy albo za uzyskanie innego osiągnięcia sportowego o najwyższej randze międzynarodowej;
medal srebrny – za zdobycie wicemistrzostwa olimpijskiego, wicemistrzostwa świata lub Europy, za uzyskanie tytułu Mistrza Uniwersjady, Mistrza Spartakiady Armii Zaprzyjaźnionych lub za uzyskanie innego szczególnie wybitnego osiągnięcia sportowego o międzynarodowym znaczeniu;
medal brązowy – za zdobycie trzeciego miejsca w igrzyskach olimpijskich, mistrzostwach świata lub Europy albo innego znaczącego osiągnięcia sportowego w zawodach międzynarodowych^[3].

Opis medalu (wzór 1985)

Medal miał kształt okrągły i średnicę 40 mm. Na licowej stronie znajdowały się dwie głowy w wieńcach laurowych. W górnej części znajdował się oparty na wąskim prostokącie wieniec laurowy z czerwoną baretką, w środku podzieloną paskami metalu w kolorze medalu. Na odwrotnej stronie medalu znajdował się napis „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe”, a pod nim element dekoracyjny. Medal był wykonywany z metalu w kolorze właściwym dla każdego stopnia; nosiło się go na prawej stronie piersi^[3].

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Uchwała nr 422 Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1954 r. w sprawie ustanowienia państwowych nagród sportowych (M.P. z 1954 r. nr 69, poz. 861, s. 885-886)
↑ Ustawa z dnia 3 lipca 1984 r. o kulturze fizycznej (Dz.U. z 1984 r. nr 34, poz. 181. Art. 22)
↑ ^a ^b ^c ^d Uchwała nr 90 Rady Ministrów z dnia 30 maja 1985 r. w sprawie określenia zasad i trybu nadawania "Medalu za Wybitne Osiągnięcia Sportowe", tytułów "Mistrz Sportu" i "Zasłużony Mistrz Sportu" oraz ustalenia wzorów Medalu i odznak tych tytułów, a także sposobu ich noszenia (M.P. z 1985 r. nr 15, poz. 117, s s. 130-132)
↑ Uchwała nr 48 Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1996 r. w sprawie uznania niektórych uchwał Rady Ministrów i jej organów za nieobowiązujące (M.P. z 1996 r. nr 29, poz. 301)
↑ Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz.U. z 1996 r. nr 25, poz. 113)
↑ Informacja o zasadach rozpatrywania wniosków w sprawie przyznawania odznaki „Za zasługi dla Sportu” za osiągnięcia w działalności w zakresie sportu. msit.gov.pl. [dostęp 2017-07-31].
↑ Odznaka „Za Zasługi dla Sportu”. msport.gov.pl. [dostęp 2016-12-08].
↑ Stefan Oberleitner: Odznaki honorowe (resortowe) PRL 1944-1989. Rzeszów: PTN, 2000, s. 15-16

[u1954-1] Uchwała nr 422 Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1954 r. w sprawie ustanowienia państwowych nagród sportowych (M.P. z 1954 r. nr 69, poz. 861, s. 885-886)

[2] Ustawa z dnia 3 lipca 1984 r. o kulturze fizycznej (Dz.U. z 1984 r. nr 34, poz. 181. Art. 22)

[u1985-3] Uchwała nr 90 Rady Ministrów z dnia 30 maja 1985 r. w sprawie określenia zasad i trybu nadawania "Medalu za Wybitne Osiągnięcia Sportowe", tytułów "Mistrz Sportu" i "Zasłużony Mistrz Sportu" oraz ustalenia wzorów Medalu i odznak tych tytułów, a także sposobu ich noszenia (M.P. z 1985 r. nr 15, poz. 117, s s. 130-132)

[4] Uchwała nr 48 Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1996 r. w sprawie uznania niektórych uchwał Rady Ministrów i jej organów za nieobowiązujące (M.P. z 1996 r. nr 29, poz. 301)

[u1996-5] Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz.U. z 1996 r. nr 25, poz. 113)

[6] Informacja o zasadach rozpatrywania wniosków w sprawie przyznawania odznaki „Za zasługi dla Sportu” za osiągnięcia w działalności w zakresie sportu. msit.gov.pl. [dostęp 2017-07-31].

[7] Odznaka „Za Zasługi dla Sportu”. msport.gov.pl. [dostęp 2016-12-08].

[8] Stefan Oberleitner: Odznaki honorowe (resortowe) PRL 1944-1989. Rzeszów: PTN, 2000, s. 15-16

[wojna-9] Ordery i odznaczenia nadawane w czasie wojny i do pięciu lat po niej, obecnie wstrzymane

[10] Odznaczenia nadawane do 16 października 1992, obecnie nadawanie zakończono

[do1999-11] Odznaczenia nadawane do 8 maja 1999, obecnie nadawanie zakończono

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[A]

[B]

[C]

II RP na obczyźnie^[B]	Krzyż Kampanii Wrześniowej Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Medal Lotniczy Medal Morski Medal Morski Polskiej Marynarki Handlowej Medal Wojska
Organizacje PPP^[C]	Krzyż Armii Krajowej Krzyż Batalionów Chłopskich Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego
RP-PRL 1944–1989^[C]	Krzyż Bitwy pod Lenino Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Krzyż Oświęcimski Krzyż Partyzancki Krzyż za udział w Wojnie 1918–1921 Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal za Warszawę 1939–1945 Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Śląski Krzyż Powstańczy Warszawski Krzyż Powstańczy Wielkopolski Krzyż Powstańczy

PRM	Odznaka Honorowa „Za zasługi w zapewnianiu bezpieczeństwa państwa poza granicami RP” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Legislacji Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Wynalazczości” Odznaka honorowa „Zasłużony dla repatriacji” Odznaka honorowa za Zasługi dla Komunikacji Elektronicznej Odznaka Honorowa za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą Odznaka Honorowa za Zasługi dla Służby Cywilnej
MAP	Odznaka honorowa „Zasłużony dla Górnictwa RP” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Łączności”
MEiN	Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”
MF	Odznaka „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Finansów Publicznych RP”
MI	Odznaka honorowa „Zasłużony dla drogownictwa” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kolejnictwa” Odznaka honorowa „Zasłużony dla transportu RP” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza”
MKiŚ	Odznaka Honorowa za Zasługi dla Energetyki Odznaka honorowa „Zasłużony dla Leśnictwa” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Klimatu Odznaka honorowa „Zasłużony dla polskiej geologii” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Przemysłu Naftowego i Gazowniczego”
MKiDN	Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
MON	Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal Wojska Polskiego Wojskowa odznaka „Za Rany i Kontuzje”
MRiPS	Odznaka Honorowa Primus in Agendo Odznaka Honorowa Meritis pro Familia
MRiRW	Odznaka honorowa „Zasłużony dla Rolnictwa”
MRiT	Odznaka honorowa „Za zasługi dla budownictwa” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Geodezji i Kartografii” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Rozwoju Gospodarki RP
MSiT	Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Turystyki” Odznaka „Za Zasługi dla Sportu”
MSWiA	Medal za Zasługi dla Straży Granicznej Medal za Zasługi dla Policji Medal imienia podkomisarza Policji Andrzeja Struja Odznaka „Zasłużony Policjant” Odznaka „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej” Odznaka Honorowa „Za zasługi w działaniach poza granicami RP” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego Odznaka okolicznościowa Medal Stulecia Utworzenia Policji Państwowej Odznaka okolicznościowa Medal 20-lecia Utworzenia Centralnego Biura Śledczego Odznaka okolicznościowa Medal Trzydziestolecia Powołania Straży Granicznej Odznaka Świętego Floriana „Za Zasługi dla Społeczności Lokalnej” Odznaka okolicznościowa Medal Stulecia Powołania Formacji Ochronnej
MSZ	Odznaka Honorowa „Bene Merito”
MS	Odznaka „Za zasługi dla więziennictwa” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Wymiaru Sprawiedliwości
MZ	Odznaka „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu” Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony zdrowia” Odznaka „Dawca Przeszczepu”
inne organy i urzędy	Medal Honorowy za zasługi dla Żandarmerii Wojskowej Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” Medal „Reipublicae Memoriae Meritum” Medal „Pro Bono Poloniae” Medal „Pro Patria” Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” Krzyż Więźnia Politycznego Odznaka Honorowa „Za Rozminowanie Kraju” Odznaka Honorowa Służby Ochrony Państwa Odznaka Honorowa imienia gen. Stefana Roweckiego „Grota” Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Pracy Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka Odznaka Honorowa Zasłużonego dla Bezpieczeństwa w Górnictwie Odznaka honorowa „Za Zasługi dla bankowości RP” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” Odznaka honorowa „Za zasługi dla statystyki RP” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Systemu Badań i Certyfikacji” Odznaka honorowa „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” Odznaka „Semper paratus”
wycofane	Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe Odznaka „Mistrz Sportu” Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu” Medal „Pro Memoria” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka „Zasłużony dla Służby Celnej” Odznaka „Za zasługi dla transportu” Odznaka „Za zasługi w pracy penitencjarnej” Odznaka Honorowa Biura Ochrony Rządu Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” Odznaka honorowa „Wzorowy Kierowca” Odznaka „Wzorowego Sprzedawcy” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Energetyki” Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa” Odznaka honorowa „Zasłużony dla bankowości” Odznaka „Za zasługi dla celnictwa” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Skarbowości RP Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej” Odznaka „Za zasługi w zwalczaniu powodzi” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe