Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego
49°43′29″N 18°54′10″E/49,724722 18,902778
| |
| |
| park krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie |
gminy: Bielsko-Biała, Szczyrk, Węgierska Górka, Milówka, Istebna, Wisła, Ustroń, Brenna, Buczkowice, Goleszów, Jaworze, Lipowa, Radziechowy-Wieprz, Wilkowice |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
16 czerwca 1998 |
| Akt prawny |
Rozporządzenie Nr 10/98 Woj. Bielskiego z 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego |
| Powierzchnia |
386,20 km² |
| Powierzchnia otuliny |
222,85 km² |
| Obszary chronione |
8 rezerwatów przyrody |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 49°43′29″N 18°54′10″E/49,724722 18,902778
| |
| Strona internetowa | |
Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego – park krajobrazowy położony w województwie śląskim. Obejmuje porośnięte lasem pasma górskie Beskidu Śląskiego: pasmo Czantorii oraz Baraniej Góry[1].
Park zajmuje powierzchnię 38 620 ha, natomiast jego otulina liczy 22 285 ha[2].
Na terenie parku znajdują się źródła Białej i Czarnej Wisełki – dwóch potoków dających początek Wiśle.
Geologia[edytuj | edytuj kod]
Budowa geologiczna wzniesień Beskidu Śląskiego jest zróżnicowana. Wzgórza zbudowane są głównie z łupków i wapieni. Występują tu również warstwy zbudowane z piaskowców godulskich i zlepieńców istebniańskich. Na terenie parku znajdują się liczne jaskinie fliszowe, z których część ma status pomników przyrody. Na terenie parku znajdują się m.in. Jaskinia w Trzech Kopcach, Jaskinia Wiślańska (najdłuższa niekrasowa jaskinia w Polsce), Jaskinia Malinowska, Jaskinia Lodowa w Szczyrku, Jaskinia Mokra. Dla ochrony m. in. jaskiń został utworzony w gminie Lipowa rezerwat przyrody Kuźnie. W parku znajdują się też ostańce skalne: ambony, grzyby i grzędy, wśród nich Malinowska Skała czy Skały Grzybowe w Paśmie Stożka[1].
Flora[edytuj | edytuj kod]
Lasy na terenie parku uległy przekształceniom wskutek eksploatacji. Prawie całkowicie zanikły grądy, które pierwotnie występowały w piętrze pogórza. Wzrósł areał borów jodłowo-świerkowych oraz świerczyn. Zmniejszona została powierzchnia dolnoreglowych lasów bukowych. W dolinach potoków w piętrze pogórza występują obecnie podgórski łęg jesionowy, nadrzeczna olszynka górska oraz dolnoreglowy świerkowy bór na torfie. W reglu dolnym dominują świerczyny. Miejscami spotyka się lasy bukowe: kwaśną buczynę górską i żyzną buczynę karpacką. W runie tego ostatniego zbiorowiska występuje żywiec dziewięciolistny. Strome stoki porastają jaworzyny górskie, fragmentarycznie jaworzyny karpackie. W wyższych partiach regla dolnego występuje bór jodłowo-świerkowy. Regiel górny porastają świerczyny, najlepiej wykształcone w rezerwacie przyrody na Baraniej Górze. Część parku zajmują łąki oraz pastwiska. Wzdłuż potoków występują łopuszyny. Na terenach podmokłych rozwijają się młaki[1].
Fauna[edytuj | edytuj kod]
Z rzadkich gatunków zwierząt występujących na terenie Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego źródła wymieniają: drozda obrożnego, świergotka górskiego, głuszca, jarząbka, wilka szarego, rysia eurazjatyckiego oraz okresowo niedźwiedzia brunatnego. W parku spotyka się też podkowca małego, nocka orzęsionego i nocka wąsatka. Rzadkie gatunki ryb to głowacz pręgopłetwy i głowacz białopłetwy. Z zagrożonych gatunków bezkręgowców notowano pachnicę dębową oraz czerwończyka nieparka[1].
Rezerwaty[edytuj | edytuj kod]
Park obejmuje szereg rezerwatów przyrody, utworzonych w celu ochrony najlepiej zachowanych fragmentów zbiorowisk roślinnych, a zwłaszcza zespołów leśnych, charakterystycznych dla Beskidu Śląskiego[3][4]:
- Barania Góra – pow. 383,04 ha, górski las mieszany, przechodzący w bór wysokogórski; założony w 1953 na terenie gminy Wisła
- Czantoria – pow. 97,71 ha, dolnoreglowe zbiorowiska leśne z udziałem jaworów, jesionów i klonów; założony w 1996 na terenie gminy Ustroń
- Dolina Łańskiego Potoku (w otulinie parku) – pow. 46,89 ha, podgórski łęg jesionowy i nadrzeczna olszyna górska; założony w 1998 na terenie gminy Jasienica w miejscowości Grodziec
- Jaworzyna – pow. 40,03 ha, jaworzyna górska, buczyna górska i żyzna buczyna karpacka; założony w 2003 r. nad Doliną Wapienicy na terenie miasta Bielsko-Biała
- Kuźnie – pow. 7,22 ha, drzewostan świerkowy, wychodnie skalne i jaskinie; założony w 1996 na terenie gminy Lipowa w miejscowości Twardorzeczka
- Stok Szyndzielni – pow. 54,96 ha, lasy bukowe; założony w 1953 r. nad Doliną Wapienicy na terenie miasta Bielsko-Biała
- Wisła – pow. 17,61 ha, rezerwat faunistyczny, ochrona pstrąga potokowego w naturalnym środowisku występowania; założony w 1959 na terenie gminy Wisła
- Zadni Gaj (w otulinie parku) – pow. 6,39 ha, naturalne stanowisko cisa w drzewostanie świerkowym z domieszką drzew liściastych; założony w 1957 na terenie gminy Goleszów
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d R. Bula: Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego. 2007.przyroda.katowice.pl, 2004-03-15. [dostęp 2011-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-13)].
- ↑ Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-08-25].
- ↑ R. Bula: Wykaz rezerwatów przyrody w województwie śląskim. 2007.przyroda.katowice.pl, 2004-03-31. [dostęp 2011-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-05)].
- ↑ Oficjalna strona internetowa parku. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. [dostęp 2018-08-25].
