Ciechanowiec

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}}
[[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]] [[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Zarządzający	Burmistrz
Powierzchnia	26,01 km²
Populacja (2009) • liczba ludności • gęstość	{{{liczba ludności}}} {{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Nr kierunkowy	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | nazwa oryginalna = | numer kierunkowy = | zdjęcie = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | liczba ludności = | współrzędne = | opis zdjęcia = | państwo = | flaga = | nazwa = | tablice rejestracyjne = Nieznane pola: "fax_um", "sekundN", "flaga_miasta", "Miasto", "herb_miasta", "gęstość", "grodzki", "tel_um", "mail_um", "rodzaj_gminy", "kod_poczt", "populacja", "tablica_rej", "gmina", "galeria_commons", "domena", "adres_um", "nr_kier", "powiat", "prawa_miejskie", "założone", "minutE", "TERYT", "aglomeracja", "stopniN", "kod_poczt_um", "mapa_miasta", "Miejska", "stopniE", "pozycja", "sekundE", "SIMC", "minutN", "dopełniacz_miasta", "mail", "miasta_partnerskie", "prezydent" oraz "województwo".

Ciechanowiec – miasto na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, w woj. podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ciechanowiec. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. łomżyńskiego. Na terenie miejskim Ciechanowca znajduje się wydzielone sołectwo Ciechanowczyk.

Według danych z 31 grudnia 2007 miasto miało 4946 mieszkańców. Gmina Ciechanowiec miała 9780 mieszkańców.

Ciechanowiec leży w odległości 130 km od Warszawy, na trasie turystycznej do Białowieży, w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca, na skrzyżowaniu dróg z Ostrowi Mazowieckiej do Bielska Podlaskiego i z Siemiatycz do Zambrowa

Jest jednym z najstarszych miast Podlasia, leży nad Nurcem, prawym dopływem Bugu. Na lewym, wschodnim brzegu rzeki znajduje się starsza część Ciechanowca z dawnym rynkiem, kościołem, cerkwią (nieużywaną), dawną synagogą i najważniejszymi urzędami, na prawym zaś znajduje się Muzeum Rolnictwa.

Historia

Ciechanowiec otrzymał ok. 1429 roku miejskie prawa magdeburskie, prawdopodobnie od litewskiego księcia Witolda. Najstarsze zachowane dokumenty miejskie pochodzą z XVI wieku.

W XVI wieku miasto należało do rodu Kiszków. W połowie XVI wieku kasztelan trocki Piotr Kiszka zbudował zamek na prawym brzegu Nurca, na północny wschód od miasta. W latach 1617-1642 Mikołaj Kiszka otoczył tenże zamek fortyfikacjami ziemnymi, jednakże wkrótce zamek został spalony w czasie wojen szwedzkich, a powstały na jego zgliszczach siedzibę Ossolińskich spalili Rosjanie w 1915 roku. Do czasów dzisiejszych przetrwały jedynie fundamenty i fosa.

Kolejnymi właścicielami miasta (lub jego części) byli: Bremmerowie, Ossolińscy, Szczukowie i Ciecierscy. W szczególności Ossolińscy w drugiej połowie XVII wieku zainwestowali w rozwój miasta.

W latach 1736–1739 powstał murowany kościół pw. Trójcy Przenajświętszej i szpital sióstr miłosierdzia, wedle projektu warmińskiego architekta Jana Adriana Kluka. Jego syn, ks. Jan Krzysztof Kluk (1739–1796), miejscowy proboszcz, poświęcił się przyrodoznawstwu, stając się jednym z najważniejszych polskich przyrodników doby Oświecenia. Jest on autorem pierwszego kompleksowego podręcznika w języku polskim o rolnictwie, jak również innych pionierskich prac naukowych, a także podręczników szkolnych pisanych na zamówienie Komisji Edukacji Narodowej. Zakres jego badań obejmował zarówno botanikę, jak i zoologię, a także farmaceutykę naturalną. Za zasługi dla polskiej nauki został uhonorowany przez króla Stanisława Augusta medalem „Merentibus”, a Szkoła Główna w Wilnie nadała mu doktorat honorowy.

W dobie rozbiorów Ciechanowiec początkowo (1795–1807) przypadł Prusom, a po kongresie wiedeńskim – Rosji. Wówczas miasto zostało podzielone na dwie części. Prawobrzeżna część (zwana Nowym Miastem lub „polską stroną”), znalazła się w granicach Królestwa Polskiego, zaś lewobrzeżne Stare Miasto („ruska strona”) – w Rosji. W wyniku powstań prawobrzeżny Ciechanowiec stracił prawa miejskie w roku 1870. Pod koniec XIX wieku rozwinął się w mieście przemysł włókienniczy. Ciechanowiec słynął także z targów konnych. Znaczne zniszczenia z czasów pierwszej wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej były powoli naprawiane w okresie międzywojennym. Wówczas to miasto znane było z dużej liczby warsztatów, głównie żydowskich. Żydzi stanowili wtedy ok. 55% mieszkańców miasta. W 1938 roku do lewobrzeżnego Ciechanowca (położonego wówczas w powiecie bielskim) przyłączono prawobrzeżną część miasta (o statusie osady), położoną dotychczas w powiecie wysokomazowieckim (w gminie Klukowo).

Podczas II wojny światowej miasto niszczyli – w myśl Paktu Ribbentrop-Mołotow najpierw żołnierze Armii Czerwonej, a od czerwca 1941 – wojska niemieckie. Ludność żydowska została prawie całkowicie wymordowana w Treblince. Po wojnie odbudowa trwała długo – miasto nie odzyskało już dawnego znaczenia oraz liczby ludności. Pozostało także na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych.

Obecnie

Chałupa w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu

W odrestaurowanym ciechanowieckim pałacu znajduje się Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka, wraz z bogatym skansenem, wystawą maszyn rolniczych, ogrodem botanicznym roślin leczniczych, pierwszym w Polsce muzeum pisanki oraz jedynym w Polsce i największym w Europie Muzeum Weterynarii. Na terenie skansenu organizowane są plenery artystyczne, latem zaś także koncerty.

W barokowym kościele pw. Trójcy Przenajświętszej, wzniesionym w latach 1731–1737 z fundacji Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego, można obejrzeć epitafium nagrobne (1848) z marmurowym popiersiem ks. Krzysztofa Kluka. Obok kościoła znajduje się zabytkowy zespół klasztorno-szpitalny z XVIII wieku oraz wykonana w stylu neogotyckim XIX-wieczna statua św. Floriana, patrona straży ogniowej.

Do znaczniejszych zabytków zaliczyć można także ruiny starej synagogi i mykwy oraz murowaną cerkiew prawosławna pw. Wniebowstąpienia Pańskiego, gdzie jeszcze w latach 90. XX wieku odprawiano raz w miesiącu liturgię. Cerkiew ta została wybudowana w 1884 roku na miejsce rozebranego kościoła unickiego. W czasie II wojny światowej była miejscem egzekucji ludności cywilnej, co upamiętnia obelisk ustawiony na placu cerkiewnym.

Oprócz tego, Ciechanowiec posiada dobrze zachowany, czytelny układ przestrzenny średniowiecznego miasta w kształcie wrzeciona rozciągniętego równolegle do rzeki Nurzec.

Jednym z walorów turystycznych Ciechanowca i jego okolic jest przepływająca przez miasto rzeka Nurzec, której dolny, ok. 8-kilometrowy odcinek znajduje się w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca. Meandry i zakola wijące się wśród pól i lasów stanowią ostoję dla wielu gatunków zwierząt żyjących nad wodą, np. bobrów, wydr oraz różnych gatunków ptaków. Nurzec oraz zalew na Nurcu z ośrodkiem sportowo-rekreacyjnym i plażą stanowi zaś atrakcję m.in. dla miłośników spływów kajakowych.

Okolice Ciechanowca to tereny rolnicze z piaszczystą glebą niskiej jakości, lasy iglaste i mieszane oraz wioski – po części rekreacyjno-letniskowe, zwłaszcza nad Nurcem i Bugiem. Perspektywy rozwoju Ciechanowca wiążą się z gospodarką spożywczą i przetwórstwem, a także z agroturystyką.

Wydarzenia kulturalne

• kwiecień – Jarmark Świętego Wojciecha;
• czerwiec:
  • festyn „Wianki na Nurcu”,
  • „Zajazd Wysokomazowiecki. Szlachty historia na żywo”;
• lipiec – Podlaskie Zawody w Powożeniu Zaprzęgami Konnymi o Puchar Burmistrza Ciechanowca;
• sierpień:
  • „Podlaskie Święto Chleba”,
  • Międzynarodowy Festiwal Folkloru „Podlaskie Spotkania”;
• grudzień – Konkurs Gry na Ludowych Instrumentach Pasterskich im. Kazimierza Uszyńskiego „Ligawki”.

Transport

Ciechanowiec leży na skrzyżowaniu trzech dróg wojewódzkich:

• 681 Roszki-Wodźki – Łapy – Brańsk – Ciechanowiec,
• 690 Czyżew-Osada – Ciechanowiec – Siemiatycze,
• 694 Poręba-Kocęby – Brok – Małkinia Górna – Ciechanowiec.

Miasto posiada połączenia autobusowe z Białystokiem, Siemiatyczami, Warszawą, Gdańskiem, Bielskiem Podlaskim, Łomżą, Zambrowem, Wysokiem Mazowieckiem, Ostrowią Mazowiecką i Sokołowem Podlaskim, a także ze stacjami kolejowymi Czyżew-Stacja, Małkinia i Szepietowo.

Demografia

• Wykres liczby ludności miasta Ciechanowca od 1580 roku:

Źródła: Plan Odnowy Miejscowości Ciechanowiec. Uchwała Rady Miejskiej w Ciechanowcu Nr 110/XVII/08 z dnia 29 maja 2008, Historia Ciechanowca do roku 1947, Żydzi w Ciechanowcu w XVIII–XIX wieku. Część 1.

Religia

Katolicyzm

• Kościół Rzymskokatolicki – Parafia Trójcy Przenajświętszej w Ciechanowcu (diecezja drohiczyńska), Parafia Najświętszej Maryi Panny z Fatimy w Ciechanowcu (diecezja łomżyńska)

Prawosławie

• Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny – Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego w Ciechanowcu

Zobacz też

• Gmina Ciechanowiec
• Ciechanowiec (Nowe Miasto)
• Nurzec (rzeka)

• Ignacy Tłoczek
• Jan Krzysztof Kluk

Linki zewnętrzne

• Ciechanowiec - Miejski Portal Internetowy
• Ciechanowiec Online
• Ciechanowiec okiem kamery