Nowa Ruda (gmina wiejska)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nowa Ruda
gmina wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Data powstania

1976

TERC

0208112

Siedziba

Nowa Ruda

Wójt

Adrianna Mierzejewska

Powierzchnia (2016)

139,66 km²

Populacja (31.12.2021)
• liczba ludności


11 322[1]

• gęstość

81,1 os./km²

Nr kierunkowy

74

Tablice rejestracyjne

DKL

Adres urzędu:
ul. Niepodległości 2
57-400 Nowa Ruda
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Nowa Ruda
Liczba sołectw

17

Liczba miejscowości

16

Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Ruda”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowa Ruda”
Ziemia50°35′N 16°30′E/50,579167 16,501389
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Nowa Rudagmina wiejska w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, położona w Sudetach Środkowych u podnóża Gór Sowich i na zboczach Włodzickich Wzgórz w dolinach Włodzicy i jej dopływu – Woliborki.

Według danych z 30 czerwca 2020 roku gminę zamieszkiwało 11 478 osób[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Zaczęło się od gminy Przygórze, którą utworzono w sierpniu 1945 roku. Składała się ze wsi, które dziś terytorialnie obejmują: Przygórze, Wolibórz, Dzikowiec i Nowa Wieś Kłodzka. W październiku tego samego roku powiększyła się jeszcze o wsie, które dziś obejmują Bieganów, Włodowice i Drogosław. W roku 1954 powołano gromady w miejsce gminy. Gromady zlikwidowano w 1972, a w ich miejsce utworzono gminę, której obszar zmieniono już rok później. W 1973 obejmował on wsie należące do gromady Nowa Ruda: Bieganów, Krajanów, Sokolicę, Włodowice, Dzikowiec, Nową Wieś Kłodzką, Wolibórz (z wyjątkiem Tłumaczowa i Ścinawki Górnej), wsie z gromady Ludwikowice: Bartnica, Dworki, Ludwikowice Kłodzkie, Sokolec, Świerki i wsie gromady Jugów: Jugów, Przygórze. Po zlikwidowaniu w 1976 roku gminy Bożków, wsie Bożków i Czerwieńczyce dołączyły do gminy Nowa Ruda. W tym kształcie gmina funkcjonuje do dziś. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie wałbrzyskim[3].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Obecnie gmina Nowa Ruda położona jest w województwie dolnośląskim, powiecie kłodzkim. Geograficznie należy do Sudetów Środkowych, u podnóża Gór Sowich i na obszarze Wzgórz Włodzickich, w dolinie rzeki Włodzicy i jej dopływów.

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Do Gminy Nowa Ruda należy 17 wsi sołeckich: Bartnica, Bieganów, Bożków, Czerwieńczyce, Dworki, Dzikowiec, Jugów, osada Koszyn, Krajanów, Ludwikowice Kłodzkie, Nowa Wieś Kłodzka, Przygórze, Sokolec, Sokolica, Świerki, Włodowice i Wolibórz[4].

Siedziba gminy znajduje się na terenie Nowej Rudy, która nie należy do gminy wiejskiej Nowa Ruda.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Bielawa, Dzierżoniów (gmina wiejska), Głuszyca, Kłodzko (gmina wiejska), Nowa Ruda (gmina miejska), Pieszyce, Radków, Stoszowice, Walim. Gmina graniczy z Republiką Czeską.

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 2016[5] gmina Nowa Ruda ma obszar 139,67 km², w tym:

  • użytki rolne: 50%
  • użytki leśne: 41%

Gmina stanowi 8,5% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 2016[5] gminę zamieszkiwały 11 814 osoby. Gminę zamieszkuje 7,3% ludności powiatu[6].

Wyszczególnienie Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Populacja 11814 100 5947 50,3 5867 49,7

Polityka i administracja[edytuj | edytuj kod]

Władze gminy[edytuj | edytuj kod]

Wsie otaczające Nową Rudę tworzą osobną gminę, posiadającą status gminy wiejskiej. Mieszkańcy gminy wybierają 15 radnych do rady gminy w wyborach co 5 lat, w ośmiu okręgach wyborczych[7]. Organem wykonawczym władz jest wójt. Siedzibą władz gminy jest dawna willa, znajdująca się przy ulicy Niepodległości 1[8].

Wójtowie Nowej Rudy (od 1990)[9]:

Mieszkańcy gminy Nowa Ruda wybierają parlamentarzystów do Sejmu z okręgu wyborczego Wałbrzych, a do Senatu z okręgu wyborczego dzierżoniowsko-kłodzko-ząbkowickiego, zaś posłów do Parlamentu Europejskiego z dolnośląsko-opolskiego okręgu wyborczego z siedzibą we Wrocławiu[10].

Gminy partnerskie[11][edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Stan, ruch naturalny i wędrówkowy ludności w roku według podziału administracyjnego, stan w dniu 31.12.2021, Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  2. GUS, TABL. 11. LUDNOŚĆ WEDŁUG WOJEWÓDZTW, POWIATÓW, GMIN ORAZ PŁCI W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM W 2020 R., 30 czerwca 2020.
  3. Tadeusz Bieda, Wśród malowniczych wzgórz na Włodzicą. Zarys dziejów miejscowości gminy Nowa Ruda, Nowa Ruda: Wydawnictwo „Maria”, 2007, ISBN 978-83-60478-20-2, OCLC 316547677.
  4. Uchwała Nr 388/LIII/18 Rady Gminy Nowa Ruda z dnia 27 września 2018 roku w sprawie Statutu Gminy Nowa Ruda. [w:] Statut Gminy Nowa Ruda, § 4. 2 [on-line]. DUW we Wrocławiu, 11 października 2018. s. 1. [dostęp 2019-10-18]. (pol.).
  5. a b Bank Danych Lokalnych, bdl.stat.gov.pl [dostęp 2018-01-24].
  6. Gmina Nowa Ruda w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-01-24] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  7. Informacje dotyczące liczby radnych i okręgów wyborczych na stronie PKW [on-line] [dostęp 2011-11-19].
  8. Informacje adresowe Urzędu Gminy na stronie BIP gminy Nowa Ruda [on-line] [dostęp 2011-11-20].
  9. Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, pod red. J. Laski i M. Kowalcze, t. 1-4, Kłodzko 2009-2011.
  10. Informacje PKW, stan na 2011 rok.
  11. Gminy Partnerskie - GMINY PARTNERSKIE - Gmina Nowa Ruda - Oficjalny serwis internetowy, gmina.nowaruda.pl [dostęp 2021-05-08].