1 Batalion Straży Granicznej

1 Batalion Straży Granicznej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1922
Rozformowanie	1923
Tradycje
Rodowód	1 Batalion Celny
Organizacja
Dyslokacja	Łachwa Borszczów
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Łunińcu

Szkic rozmieszczenia 1 batalionu Straży Granicznej w 1923

1 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną. 1 batalion celny przemianowany został na 1 batalion Straży Granicznej.

1 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Łunińcu, a jego dowództwo stacjonowało w Łachwie. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów.

W lipcu 1923 roku 1 batalion SG w Borszczowie przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany.

Służba graniczna

23 września 1922 zapadła decyzja by 1 baon SG przedyslokować do Łachwy. Miał on stać się batalionem rezerwowym Inspektoratu. 5 października z Korotycz batalion został przetransportowany do Łachwy jako rezerwa Głównej Komendy Straży Granicznej.

Sąsiednie bataliony

• 23 batalion Straży Granicznej ⇔ 22 batalion Straży Granicznej − V 1923

Kadra batalionu

Dowódcy batalionu

stopień	imię i nazwisko	okres pełnienia służby	kolejne stanowisko
kpt. żand.	Stanisław Kohmann	X - XI 1922

Dowódcy kompanii

Data	Dowódca 1 kompanii straży granicznej	Dowódca 2 kompanii straży granicznej	Dowódca 3 kompanii straży granicznej	Dowódca 4 kompanii straży granicznej	Dowódca kompanii cekaemów
30 X 1922	por. Stefan Kopczyński	kpt. Gabriel Pilchowicz	por. Franciszek Ojczyk	por. Stanisław Stefanowicz	por Ludwik Połomski
30 XI 1922	por Stefan Kopczyński	kpt. Gabriel Pilchowicz	por. Franciszek Ojczyk	por. Stanisław Stefanowicz	por. Ludwik Połomski

Struktura organizacyjna

Ordre de Bataille 1 batalionu Straży Granicznej w Borszczowie na dzień 7 maja 1923
kompania	1. Łosiacz	3. Kociubińczyki	4. Skała	2. Sidorów
placówka	Czarnokońce Wlk.	Siekierzyńce	Burdiakowce	Suchodół
placówka	Wola Czarnokoniecka	Borysy	Krągła	Trojanówka
placówka	Gusztyn	Zbrzyż	Skała Str.	Bojanówka
placówka	Cygany	Zielona	Gusztynek	Szydłowce
placówka	Dębówka		Bereżanka

Bibliografia

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
• Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
• Szkice dyslokacyjne baonów Straży Granicznej 1922−1923. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 161/46.)
• Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące likwidacji Straży Granicznej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Materiały dotyczące zmian w dyslokacji na odcinku Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.165/8.)