György Orth

György Orth

Pełne imię i nazwisko	György Orth Wirth
Data i miejsce urodzenia	30 kwietnia 1901 Budapeszt
Data i miejsce śmierci	11 stycznia 1962 Porto
Wzrost	187 cm
Pozycja	napastnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1914–1915 Terézvárosi SK 1915–1916 Vasas SC
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole 1917–1923 MTK Budapest FC 1923 First Vienna FC 1894 1923–1926 MTK Budapest FC 167 (138) 1927–1929 Olympique Marsylia 1929 Budai 33 3 (1) 1932 Budai 33 1 (0) 1933 Bocskai FC 1 (0) 1932–1933 AC Messina 1937–1938 1. FC Nürnberg
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1919–1927 Węgry 32 (13)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1930 Chile 1930–1931 CSD Colo-Colo 1932 Bocskai FC (grający trener) 1932–1933 AC Messina (grający trener) 1933–1934 L’Aquila 1927 1934–1935 Pisa SC 1935–1936 Genoa CFC 1936–1938 1. FC Nürnberg (grający trener) 1938–1939 FC Metz 1939–1940 AFC Catania 1940–1942 AC Savona 1944 San Lorenzo de Almagro 1945 Rosario Central 1946–1949 CD Guadalajara 1947 Meksyk 1950–1951 Club América 1953 CA Boca Juniors 1955–1956 Selección Valle 1957–1959 Peru 1960 Sporting CP 1960–1962 FC Porto

György Orth Wirth (węg. György Faludi, ur. 30 kwietnia 1901 w Budapeszcie, zm. 11 stycznia 1962 w Porto) – węgierski piłkarz grający na pozycji napastnika, reprezentant Węgier w latach 1919–1927, trener piłkarski.

Podczas kariery trenerskiej pracował w dziewięciu różnych krajach. Był selekcjonerem reprezentacji Chile podczas pierwszych mistrzostw świata. W plebiscycie IFFHS zajął ósme miejsce wśród najlepszych węgierskich piłkarzy XX wieku.

Kariera

Kariera klubowa

Pierwszym klubem Ortha był Terézvárosi SK z Budapesztu. Zespół istniał stosunkowo krótko, lecz udało mu się wypromować wielu późniejszych reprezentantów Węgier.

W wieku 15 lat dostał się do jednego z bardziej znanych klubów węgierskich, Vasasu Budapeszt. Po zaledwie kilku miesiącach gry dla VSC na krótko przeprowadził się do Włoch, gdzie grał w piłkę dla Pisa Calcio. Wkrótce jednak powrócił do ojczyzny i dołączył do zespołu MTK Budapeszt, który trenował wówczas Anglik Jimmy Hogan. Po I wojnie światowej o sile MTK stanowili m.in. Imre Schlosser, Alfréd Schaffer, József Braun, a po dojściu do drużyny Ortha, zaczął on odnosić sukcesy na arenie krajowej. Początkowo trener Hogan ustawiał Ortha jako obrońcę obok Gyuli Feldmanna i Gyuli Mándiego. Przed sezonem 1919/1920 MTK opuścił jednak Schaffer i Orth, przeniesiony do linii ataku, z miejsca stał się najlepszym strzelcem klubu. Z 28 golami na koncie został najlepszym strzelcem ligi, który to wyczyn powtarzał jeszcze przez dwa sezony z rzędu. W tym okresie MTK ośmiokrotnie sięgał po mistrzostwo Węgier i raz po Puchar Węgier. W roku 1923 Orth wyjechał do Austrii, gdzie grał w klubie First Vienna FC.

Już po roku Orth wrócił do MTK po średnio udanej przygodzie w Austrii. We wrześniu 1925 jego klub grał mecz towarzyski z Wiener Amateur SV. W starciu z Johannem Tandlerem doznał poważnej kontuzji kolana i powrócił do gry dopiero jesienią 1926. Jego organizm był jednak już wówczas na tyle wyeksploatowany, że wielu węgierskich kibiców martwiło się, iż wkrótce zakończy grę w piłkę nożną. W 1927 Orth postanowił jednak kontynuować swoją karierę we Francji i kolejne dwa lata spędził w Olympique Marsylia. W teorii karierę zakończył w 1929 w węgierskim Budai 33 FC, lecz w latach 30. grywał jeszcze sporadycznie, pełniąc rolę grającego trenera w FC Messina i 1. FC Nürnberg.

Kariera reprezentacyjna

W reprezentacji Węgier Orth zadebiutował w listopadzie 1917 jako zaledwie szesnastoletni chłopak w wygranym przez Madziarów 2:1 meczu z Austrią. W następnych latach miał niemal zawsze pewne miejsce w pierwszym składzie kadry, w której grał jako napastnik bądź środkowy pomocnik. W 1924 wziął udział w igrzyskach olimpijskich rozgrywanych w Paryżu. Tam Węgrzy w pierwszym spotkaniu wygrali 5:0 z Polską, by w następnej rundzie ulec 0:3 Egiptowi. Ostatni mecz w kadrze narodowej zagrał w październiku 1927 w przegranym 1:2 spotkaniu z Czechosłowacją. Ogółem jego dorobek reprezentacyjny zamknął się na 32 meczach i 13 golach.

Kariera trenerska

Po zakończeniu kariery piłkarskiej Orth wyrobił licencję trenerską w akademii w Berlinie. W 1930 dostał propozycję poprowadzenia reprezentacji Chile podczas mistrzostw świata w 1930, którą przyjął, jednocześnie stając się drugim najmłodszym trenerem w historii mundiali (miał wówczas 29 lat), przegrywając jedynie z ówczesnym selekcjonerem reprezentacji Argentyny Juanem José Tramutolą. Chilijczycy wygrali dwa z trzech spotkań na boiskach Urugwaju, jednak w decydującym o wyjściu z grupy meczu ulegli Argentynie. Po turnieju Orth pojechał wraz z podopiecznymi do Chile, gdzie kontynuował karierę trenerską w CSD Colo-Colo. Wkrótce otrzymał chilijski paszport, na którym figurował jako Jorge Orth.

W 1932 powrócił na Węgry, gdzie przez kilka miesięcy trenował tamtejszą drużynę Bocskai FC. Jeszcze w tym samym sezonie wyjechał do Włoch, gdzie kolejno trenował zespoły: AC Messina (jako grający trener), L’Aquila 1927, Pisa SC oraz Genoa CFC.

Jesienią 1936 Orth przeprowadził się do Niemiec, gdzie trenował piłkarzy 1. FC Nürnberg, a w kilku spotkaniach sam nawet pojawił się na boisku. Wraz z podopiecznymi dwukrotnie zdobył mistrzostwo Bawarii, zaś finałowy mecz o mistrzostwo kraju przegrał w stosunku 0:2 z FC Schalke 04. W sezonie 1938/1939 prowadził FC Metz.

W latach 1939–1942 znów pracował we Włoszech, trenując AFC Catania oraz AC Savona. W 1942 powrócił do Ameryki Południowej, gdzie szkolił ponownie reprezentację Chile, a następnie argentyńskie San Lorenzo de Almagro oraz meksykański CD Guadalajara. Był również szkoleniowcem CA Boca Juniors oraz selekcjonerem reprezentacji Meksyku, Kolumbii i Peru.

W 1961 powrócił do Europy i osiadł w Portugalii, gdzie trenował Sporting CP i FC Porto. 11 stycznia 1962, będąc szkoleniowcem Sportingu, zmarł na atak serca.

Osiągnięcia

• 8 razy mistrzostwo Węgier (1918, 1919, 1920, 1921, 1922, 1923, 1924, 1925)
• Puchar Węgier (1923)
• 3 razy król strzelców ligi węgierskiej (1920, 1921, 1922)
• 2 razy mistrzostwo Bawarii (1937, 1938)
• wicemistrzostwo Niemiec (1938)

Linki zewnętrzne

• György Orth Notka biograficzna na Huszadikszazad.hu (węg.)
• György Orth. next.habostorta.hu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-16)]. Biografia na Habostorta.hu (węg.)
• György Orth. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-16)]. Statystyki z Igrzysk Olimpijskich 1924 (ang.)