Bell XF-109

Bell XF-109
	Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Bell Aircraft Corporation
Typ	myśliwiec bombardujący
Konstrukcja	całkowicie metalowa
Załoga	1
	Dane techniczne
Napęd	6 x General Electric J85-GE-5; 2 x General Electric J85-GE-19
	Wymiary
Rozpiętość	7,24 m
Długość	17,88 m
Wysokość	4 m
Powierzchnia nośna	18,05 m²
	Masa
Własna	6250 kg
Startowa	9300 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	2,3 Ma
Prędkość wznoszenia	304 m/s
Pułap	18 200 m
Zasięg	2225 km
Promień działania	630 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	2 × 20 mm; 1 bomba atomowa o masie do 1000 kg
	Użytkownicy
	USA
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bell XF-109 – amerykański myśliwiec bombardujący pionowego startu i lądowania (VTOL). Zaprojektowany przez firmę Bell Aircraft Corporation. Zbudowano jedynie makietę samolotu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Firma Bell na własną rękę opracowywała projekt samolotu pionowego startu i lądowania od 1959 roku. Projekt powstał na fali zaniepokojenia Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych możliwością zniszczenia i utraty lotnisk podczas ewentualnej wojny w Europie. Powstało wówczas szereg projektów samolotów wielozadaniowych, mogących działać niezależnie od stałych baz lotniczych. Jednym z takich projektów był Bell XF-109 (oznaczenie firmy D-188A), ośmiosilnikowy pionowzlot. Samolot posiadał długi kadłub z jednoosobową kabiną, za którą umieszczono dwa ustawione pionowo silniki J85-GE-19 o ciągu 13,4 kN. Za nimi znajdowały się zbiorniki paliwa, a w tylnej części kadłuba umieszczono dwa małe chwyty powietrza dla dwóch silników J85-GE-5, o ciągu 11,6 kN każdy, służących do lotu poziomego. Na końcach trapezowych skrzydeł zamontowano po jednej gondoli z dwoma silnikami J85-GE-5 każda. Gondole mogły obracać się o 90°, umożliwiając pionowy start samolotu. Cała konstrukcja miała zostać wykonana jako klasyczna konstrukcja półskorupowa, z duraluminium i częściowo ze stali. Siły powietrzne nie wykazały jednak żadnego zainteresowania tą konstrukcją i w 1961 roku program zamknięto.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Gruszczyński. Niezrealizowane projekty serii wieku. „Nowa Technika Wojskowa”. 2, s. 46-50, 2001. ISSN 1230-1655.

Samoloty myśliwskie	F-4 F-5 F-8 F-9 F-11 F-14 F-15 F-15E F-16 F/A-18 F/A-18E/F F-22 F-35 F-80 F-82 F-84 F-84F F-86 F-89 F-94 F-100 F-101 F-102 F-104 F-105 F-106 F-111 FH FJ F2H F3D F3H F4D F6U F7U F8F F9F
Samoloty bombowe	B-1 B-2 B-36 B-45 B-47 B-50 B-52 B-57 B-58 B-66 F-117 P6M
Samoloty szturmowe	A-1 (AD) A-2 (AJ) A-3 A-4 A-5 A-6 A-7 A-10 A-26 A-37 AC-47 AC-119 AC-130 AM AV-8B
Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych	AF-2/3 P-2 (P2V) P-3 P-8 P4M P5M S-2 S-3
Samoloty rozpoznawcze WRE i dowodzenia	E-1 E-2 E-3 E-4 E-6 E-8 EA-6B EA-18G EC-121 RF-61C MC-12W RC-135 SR-71 U-2 (TR-1) P4M-1Q
Samoloty obserwacyjne	O-1 O-2 OV-1 OV-10
Samoloty szkolno-treningowe	TT T-6 T-28 T-33 T-34 T-37 T-38 T-43
Samoloty transportowe	C-2 C-5 C-7 C-8 C-9 C-17 C-20A/B/C/D/E C-20F/G/H/J C-23 C-32 C-37B C-74 C-97 C-118 C-119 C-123 C-124 C-130 C-131 C-133 C-135 C-140 C-141 L-20/U-6 U-1
Śmigłowce i pionowzloty	AH-1 AH-1Z AH-64 CH-34 CH-37 CH-46 CH-47 CH-53 CH-53E CH-54 HH-43 MH-6 MH-53 OH-6 OH-58 SH-2 SH-2G SH-3 SH-60 UH-1 UH-1N UH-1Y UH-19 UH-60 V-22
Bezzałogowe	AQM-91 BQM-74 D-21 FQM-151 Q-2 MQM-105 ScanEagle MQ-1/RQ-1 RQ-2 RQ-3 RQ-4 RQ-5 RQ-6 RQ-7 RQ-8A MQ-4C MQ-9 RQ-21 RQ-170
Konstrukcje doświadczalne i prototypy	A-12 A2D AH-56 AR40 Avenger Compound Seasprite 533 Bird of Prey Charger CL-760 E-10 F5D F2Y F-20 F-107 16H Jet Mentor MQ-25 N-102 NH-3A RAH-66 RQ-37 S-67 S-92 S-97 S-71 S-72 Sioux Scout KingCobra Skyrocket Skystreak Tacit Blue T-46 T-7 X-21 X-44 X-49 XB-46 XB-48 XC-99 XB-51 XB-70 XCG-20 XC-120 XF10F XF-85 XF-87 XF-88 XF-90 XF-91 XF-92 XF-103 XF-108 XF-109 XH-51A Compound XH-59 XP-79 XQ-58 XT-30 YA-9 YAH-63 YAL-1 YB-35 YB-49 YC-125 YF-12 YF-17 YF-23 YF-93 YF-95 YF-96 V-247 V-280 VZ-2 ARH-70