McDonnell F2H Banshee

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
McDonnell F2H Banshee
Ilustracja
McDonnell F2H-2 Banshee
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

McDonnell Aircraft Corporation

Typ

myśliwiec

Załoga

1

Historia
Data oblotu

11 stycznia 1947

Liczba egz.

895

Dane techniczne
Napęd

2 silniki turboodrzutowe Westinghouse J34-WE-34

Ciąg

2 × 14,46 kN

Wymiary
Rozpiętość

12,72 m

Długość

12,2 m (F2H-2)
14,7 m (F2H-3)

Wysokość

4,4 m

Powierzchnia nośna

27,31 m²

Masa
Własna

5980 kg (F2H-3)

Startowa

12 927 kg (F2H-3)

Osiągi
Prędkość maks.

945 km/h (F2H-1)

Prędkość wznoszenia

30 m/s

Pułap praktyczny

14 785 m (F2H-2)

Zasięg

2762 km (F2H-3)

Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 x działko kalibru 20 mm,
do 454 kg bomb, rakiety niekierowane
Użytkownicy
Stany Zjednoczone, Kanada
Rzuty
Rzuty samolotu
Multimedia w Wikimedia Commons

McDonnell F2H Banshee – amerykański jednomiejscowy odrzutowy pokładowy samolot myśliwski z okresu po II wojnie światowej, produkowany w latach 1948–1953.

Samolot był wykorzystywany przez United States Navy i United States Marine Corps w latach 1948–1961 oraz Royal Canadian Navy w latach 1955–1962. Był używany bojowo podczas wojny koreańskiej, także jako samolot rozpoznawczy. Stanowił samolot o konstrukcji metalowej i prostych skrzydłach, z dwoma silnikami odrzutowymi umieszczonymi w przykadłubowych częściach skrzydeł i klasycznym usterzeniem, o prędkości poddźwiękowej. Zbudowano 892 samoloty seryjne czterech zbliżonych modeli.

Historia powstania[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy prototyp XF2H-1 Banshee przebudowany jako prototyp wersji F2H-2

Samolot F2H Banshee wywodził się z myśliwca McDonnell FH Phantom, oblatanego 26 stycznia 1945 roku, który był pierwszym pokładowym samolotem odrzutowym w służbie marynarki amerykańskiej (US Navy)[1]. Jego osiągi były jednak słabsze od współczesnych mu myśliwców Sił Powietrznych Armii oraz przewidywanych przeciwników, dlatego marynarka zdawała sobie sprawę z konieczności szybkiego wprowadzenia lepszych konstrukcji[2]. 22 marca 1945 roku Biuro Aeronautyki US Navy zleciło firmie McDonnell zbudowanie trzech prototypów samolotu o lepszych osiągach i uzbrojeniu[3].

24 kwietnia zaprezentowano makietę samolotu, którego głównym konstruktorem był Herman D. Barkey[2]. Otrzymał on typową dla tego producenta nazwę fabryczną Banshee, oznaczającą złośliwego ducha (inne samoloty McDonnella również miały nazwy związane z duchami i demonami, jak: Phantom, Demon, Voodoo)[4].

Przy zachowaniu układu konstrukcyjnego Phantoma, nową konstrukcję powiększono, a przede wszystkim zastosowano dwa nowe silniki odrzutowe Westinghouse J34-WE-22 o prawie dwukrotnie większym ciągu[5]. Jednostki były jednak większe i wymagały powiększenia przykadłubowych części skrzydeł[6]. Mimo niewielkiego wzrostu rozmiarów (rozpiętość o 25 cm, a długość o 10 cm), cała konstrukcja płatowca musiała być nowa, powiększono również statecznik pionowy[5]. Wzmocniono uzbrojenie, stosując w miejsce karabinów maszynowych kalibru 12,7 mm cztery działka kalibru 20 mm, przeniesione z górnej do dolnej części nosa kadłuba, aby nie oślepiać pilota wystrzałami[5]. W nosie ponadto zamontowano dalmierz radarowy[5]. Zmienił się także sposób składania podwozia głównego do wnęk w skrzydłach – w kierunku na zewnątrz od kadłuba zamiast do wewnątrz[5]. Inna, bardziej opływowa stała się kroplowa osłona kabiny[7].

Prototyp początkowo oznaczono XF2D-1, a w 1947 roku – ostatecznie XF2H-1 (przed 1947 rokiem McDonnell miał przydzieloną literę „D” w systemie oznaczeń samolotów US Navy, następnie zmienioną na „H” wraz z powrotem Douglasa do dostarczania samolotów myśliwskich marynarce)[8]. Po raz pierwszy wzleciał z lotniska Lambert Field 11 stycznia 1947 roku (pilot Robert Edholm)[5]. Samolot spełnił oczekiwania co do osiągów i już w pierwszym locie pokazał najlepszą prędkość wnoszenia spośród myśliwców tego okresu, osiągając w minutę wysokość 2743 m (45,7 m/s), chociaż na maszynach seryjnych parametr ten był słabszy[9]. Samolot miał początkowo długość 11,89 m i pojemność zbiorników paliwa 1991 litrów (526 galonów)[2]. W toku prób między innymi zmieniono stwarzające problemy usterzenie poziome, likwidując jego wznios[5]. Przed skierowaniem do produkcji zmniejszono także przednie oprofilowanie statecznika[10]. Powstały ogółem trzy prototypy o numerach od 99858 do 99860, ostatni dostarczono 29 maja 1948 roku[2][11]. Już 29 maja 1947 roku marynarka zamówiła 56 maszyn, pod oznaczeniem F2H-1[2].

Produkcja i wersje[edytuj | edytuj kod]

F2H-1 Banshee

F2H-1[edytuj | edytuj kod]

Pierwszą wersją produkcyjną była F2H-1. Pierwszy samolot seryjny wyprodukowano w sierpniu 1948 roku, ogółem powstało ich 56[10]. Napędzały je silniki J34-WE-22 o ciągu 3000 funtów (13,34 kN), wymieniane następnie na J34-WE-30 o ciągu 3150 funtów (14 kN)[10]. Prędkość maksymalna wynosiła 944,7 km/h na poziomie morza, a pułap operacyjny 14 783 m[12]. Uzbrojenie stanowiły cztery działka kalibru 20 mm M3 ze 150 nabojami na lufę[10]. W porównaniu do prototypu wydłużono kroplową osłonę kabiny o ok. 61 cm[11].

W wersji F2H-1 zwiększono też, w porównaniu z prototypem, zapas paliwa – według niektórych publikacji, do 2650 litrów (700 galonów)[13]. Według części publikacji jednak, już w F2H-1 powiększono zbiorniki paliwa do 877 galonów, wraz z przedłużeniem kadłuba do 12,2 m, aczkolwiek według innych miało to miejsce dopiero w wersji F2H-2[a].

F2H-2 Banshee z VF-11 nad Koreą
F2H-2P Banshee, ok. 1956 roku

F2H-2[edytuj | edytuj kod]

Najliczniejszą wersją produkcyjną była F2H-2, w której dodano charakterystyczne dodatkowe zbiorniki paliwa na końcach skrzydeł, o pojemności po 757 litrów (200 galonów)[14]. Zapas paliwa w zbiornikach wewnętrznych wynosił natomiast 3320 l (877 galonów)[15]. Zastosowano silniki J34-WE-34 o ciągu 3250 funtów (14,46 kN)[b]. Długość tej wersji wynosiła 12,2 m, a masa własna, na skutek wzmocnienia konstrukcji skrzydeł, wzrosła do 5056 kg[12]. Wzrost masy zmniejszył również prędkość maksymalną, która na poziomie morza wynosiła 925 km/h[12]. Wersja ta jako pierwsza mogła przenosić uzbrojenie podwieszane – dwie bomby o masie 226 kg lub do ośmiu rakiet niekierowanych HVAR kalibru 127 mm[c]. Zbudowano 306 samolotów wersji podstawowej F2H-2, z których pierwszy oblatano 18 sierpnia 1949 roku, a łącznie z jej odmianami opisanymi niżej powstało 436 maszyn tej rodziny[16].

W ramach produkcji wersji F2H-2 budowano także trzy specjalne odmiany. Wersja F2H-2B miała wzmocnione skrzydła i mogła przenosić 1361 kg bomb lub jedną taktyczną bombę atomową Mk 7 lub Mk 8[17]. Bomba Mk 7 miała moc regulowaną od 8 do 61 kt, natomiast cięższa bomba Mk 8, przeznaczona do użycia przeciw umocnionym celom, około 30 kt[18]. Zbudowano 27 samolotów w tej wersji, które używane były głównie do prób taktyki użycia uzbrojenia[17]. Zbudowano także w 1950 roku 14 myśliwców nocnych F2H-2N wyposażonych w radar AN/APS-19 w wydłużonym nosie[17]. Uzbrojenie pozostało takie samo, z czterech działek kalibru 20 mm, lecz umieszczono je po bokach nosa[17]. Długość samolotu tej wersji wynosiła 13,1 m[17].

Najliczniejszą odmianą był samolot rozpoznawczy F2H-2P, którego pierwszy prototyp oblatano 12 października 1950 roku, po czym łącznie zbudowano do 1952 roku 89 samolotów[16]. Był on nieuzbrojony i miał wydłużony o 73 cm poszerzony spłaszczony nos mieszczący do sześciu kamer[16]. W nosie znajdowały się po trzy okna po obu bokach i na dole. Przedział kamer był ogrzewany dla zapewnienia lepszych warunków pracy na wysokościach, a kamery mogły być obracane[19]. Stosowano różne zestawy aparatów do zdjęć pionowych lub ukośnych w zależności od potrzeb, a także opcjonalnie kamerę w końcówce nosa[20]. Samolot wyposażony był ponadto w wyrzutniki 20 rac oświetlających pod każdym skrzydłem do zdjęć nocnych[19]. Prędkość maksymalna tego wariantu wynosiła 851 km/h[21].

F2H-3 Banshee
F2H-4 (na pierwszym planie) i rozpoznawczy F2H-2P – widoczne różnice między płatowcami

F2H-3 / F2H-4[edytuj | edytuj kod]

Kolejna wersja F2H-3, powstała na bazie doświadczeń z modelu wyposażonego w radar oraz wojny koreańskiej, była myśliwcem przeznaczonym do działania w każdych warunkach atmosferycznych[22]. Wprowadzono w niej zasadniczo zmieniony i wydłużony aż o 2,48 m kadłub[16]. Do budowy prototypu posłużył jeden z F2H-2N[22]. Wersję tę wyposażono w radar Westinghouse AN/APQ-41 z większą anteną w wydłużonym nosie[23]. Przez wydłużenie kadłuba ilość paliwa w zbiornikach wewnętrznych wzrosła do 4171 litrów (1102 galony)[23]. Można było przenosić również zbiorniki na końcach skrzydeł o pojemności zmniejszonej do 643,5 l, lecz były one rzadko stosowane[22]. Statecznik poziomy o zmienionym kształcie został przeniesiony ze statecznika pionowego niżej i do tyłu, na koniec kadłuba i otrzymał niewielki wznios[23]. Uzbrojenie pozostało z czterech działek 20 mm, ale nowszego modelu Mk 12 lub Mk 16, z zapasem amunicji zwiększonym do 220 pocisków na lufę górnej pary i 250 na lufę dolnej pary[22]. Górne lewe działko mogło być zastąpione przez sondę do tankowania w powietrzu[22]. Samolot mógł przenosić bombę atomową, a pod koniec lat 50. część samolotów zmodyfikowano także do przenoszenia dwóch pocisków powietrze-powietrze AIM-9 Sidewinder[24]. Pierwszy samolot seryjny został oblatany 29 marca 1952 roku, a do października kolejnego roku wyprodukowano ich 250[22]. Długość wzrosła do 14,7 m, a masa własna do 5980 kg[24]. Silniki pozostały natomiast takie same – WE-34 o ciągu 3250 funtów (14,46 kN)[d]. Prędkość na poziomie morza nieco wzrosła do 933 km/h, a pułap praktyczny do 14 204 m[24]. Zrezygnowano z planowanej odmiany rozpoznawczej F2H-3P[25]. W 1962 roku wariant ten otrzymał oznaczenie F-2C[25].

Ostatnią wersją był myśliwiec przeznaczony do działania w każdych warunkach atmosferycznych F2H-4. Był on taki sam jak F2H-3, a jedynie wyposażony w inny radar Hughes AN/APG-37[25]. Produkowano je równolegle do poprzedniej wersji i do września 1953 roku powstało ich 150[25]. Według niektórych publikacji zastosowano w nim nową wersję silników J34-WE-38 o ciągu 3600 funtów (16 kN), z którą prędkość miała wzrosnąć do 982 km/h, pułap praktyczny do 17 069 m oraz zasięg do 3219 km[e]. Zmiany silników w stosunku do F2H-3 nie potwierdza jednak oficjalna karta charakterystyk samolotu[26]. W 1962 roku wariant ten otrzymał oznaczenie F-2D[27].

Ogółem powstało 895 samolotów rodziny F2H, wraz z trzema prototypami[28].

Służba[edytuj | edytuj kod]

F2H-2 Banshee z VF-11 z bombami nad Koreą, 1952 rok
Rozpoznawczy F2H-2P z dywizjonu VMJ-1 Marines w Korei (przed samolotem kamery)

Dostawy Banshee zaczęły się w sierpniu 1948 roku do doświadczalnego dywizjonu Marynarki USA VX-3, a następnie w marcu 1949 roku do dywizjonu VF-171[16]. W maju otrzymał je też dywizjon VF-172i[29]. W sierpniu 1949 roku prowadzono próby kwalifikacyjne F2H-1 na lotniskowcu USS „Franklin D. Roosevelt”[30]. W służbie potocznie nowe samoloty nazywano „Banjo”[10]. Podstawowa wersja F2H-2 zaczęła wchodzić na wyposażenie dywizjonów latem 1949 roku, zastępując F2H-1[14]. Przede wszystkim samoloty te weszły najpierw na wyposażenie dywizjonów bojowych na lotniskowcach operujących na Atlantyku i Morzu Śródziemnym[31]. Zaletą samolotu był duży pułap operacyjny – ponad 14 km, największy spośród myśliwców Marynarki tego okresu[18]. 9 sierpnia 1949 roku doszło na Banshee do pierwszego w USA ratunkowego użycia fotela wyrzucanego (pilot J. Fruin)[32]. W tym samym miesiącu jeden F2H-1 ustanowił nieoficjalny rekord wysokości 15 850 m[16].

Nieliczne myśliwce nocne F2H-2N weszły na wyposażenie zbiorczego dywizjonu (composite squadron) VC-4, z którego samoloty były przydzielane do lotniskowców Floty Atlantyckiej w razie potrzeb[17]. Samoloty przystosowane do przenoszenia broni nuklearnej F2H-2B, oprócz dywizjonów doświadczalnych (VX), były również przydzielane do dywizjonów zbiorczych VC[17]. Wariant rozpoznawczy F2H-2P był pierwszym odrzutowym samolotem rozpoznawczym Marynarki[16]. Był on ceniony z uwagi na wysoki pułap i zasięg i został wycofany dopiero w 1960 roku, pozostając w służbie dłużej niż F9F-5P Panther tej samej generacji[19].

Banshee zadebiutowały bojowo podczas wojny koreańskiej, przybywając jednak na teatr działań dopiero po roku walk[31]. Przyczyna opóźnienia była konieczność wyposażenia lotniskowców w nowe katapulty parowe, umożliwiające start samolotów z pełnym zapasem uzbrojenia i paliwa[33]. W wersji myśliwsko-bombowej używane były głównie do ataków na linie zaopatrzenia i zgrupowania wojsk[34]. Ponosiły pewne straty od ognia przeciwlotniczego, natomiast nie doszło podczas wojny do napotkania północnokoreańskich myśliwców MiG-15[35]. 23 sierpnia 1951 roku pierwszą misję bojową wykonał dywizjon VF-172 z lotniskowca USS „Essex”[31]. 25 sierpnia samoloty Marynarki zostały użyte do nietypowej misji eskortowania na dużej wysokości bombowców Boeing B-29 Superfortress, bombardujących węzeł kolejowy Rasŏn[31]. Jesienią 1951 roku „Essex” powrócił do USA i dopiero rok później ponownie pojawiły się nad Koreą myśliwsko-bombowe Banshee, z dywizjonu VF-11 z USS „Kearsarge” (CVA-33), który był na nim zaokrętowany od sierpnia 1952 do marca 1953 roku[34]. W czerwcu 1953 roku przybył tam z kolei USS „Lake Champlain” (CVA-39) z dwoma dywizjonami Banshee: VF-22 i VF-62[31][35]. Oprócz ograniczonego użycia myśliwsko-bombowych Banshee, szersze zastosowanie znalazły tam samoloty rozpoznawcze F2H-2P, wykonujące misje z eskortą innych myśliwców. Na ośmiu lotniskowcach operujących na wodach Korei znajdowały się rozpoznawcze Banshee lotnictwa Marynarki, przydzielone ze zbiorczych dywizjonów VC-61 i VC-62[31]. Jako pierwsze przybyły tam w czerwcu 1951 roku samoloty na USS „Valley Forge” (CV-45)[36]. Ponadto, od marca 1952 roku do końca walk w lipcu 1953 roku działał tam aktywnie dywizjon VMJ-1 lotnictwa Marines z 12 rozpoznawczymi Banshee, operując z lotniska K-3 w Pohang[37]. Odgrywały one tam ważną rolę, wykonując od 30% do 40% lotów rozpoznawczych 5. Armii Powietrznej nad Koreą i dostarczając miesięcznie około stu tysięcy fotografii[37].

Wersja myśliwca przystosowanego do działań w różnych warunkach atmosferycznych F2H-3 nie zdążyła zostać użyta bojowo w Korei[22]. F2H-3 były używane tylko przez lotnictwo Marynarki, a F2H-4 także w trzech dywizjonach Marines[27]. Już w drugiej połowie lat 50. Banshee były zastępowane przez nowsze samoloty i wycofywane z dywizjonów bojowych do rezerwowych[22]. Ostatnie zostały wycofane z dywizjonu rezerwowego VF-896 w 1961 roku[38]. Mimo to, we wrześniu 1962 roku samoloty F2H-3 i 4 przechowywane nadal w zapasie otrzymały nowe standardowe oznaczenia F-2C i F-2D (brak jest informacji, żeby przemianowano starsze wersje)[39].

Kanadyjskie F2H-3

39 używanych F2H-3 zakupiła Kanada, dostarczonych między listopadem 1955 roku a czerwcem 1958 roku[40]. Stały się pierwszymi i jedynymi kanadyjskimi odrzutowymi myśliwcami pokładowymi, a zarazem pierwszymi samolotami McDonnella sprzedanymi za granicę[24]. Używały je dywizjony bojowe VF-870 i VF-871 na przyjętym do służby w styczniu 1957 roku lotniskowcu HMCS „Bonaventure”[40]. W 1958 roku samoloty zostały zmodyfikowane do przenoszenia dwóch pocisków AIM-9 Sidewinder[40]. Z uwagi jednak na przestarzałość samolotu, ostatni dywizjon VF-870 rozwiązano 12 września 1962 roku[40]. Samolot nie miał następcy w marynarce Kanady[40].

Samoloty F2H odznaczały się oprócz dużego pułapu, dużym zasięgiem lotu. Mogły też dla oszczędności paliwa lecieć na jednym silniku, kiedy zużycie paliwa wynosiło 225 galonów na godzinę[11]. Spotykana w publikacjach informacja o zasięgu maksymalnym F2H-1 wynoszącym 3218,6 km (2000 mil) jest jednak niespójna z innymi danymi[f]. Wyczynem był natomiast przelot samolotu F2H-2 z Kalifornii na Florydę o długości 3060 km (1900 mil) w 3 godziny 58 minut 31 października 1954 roku[41][42].

Malowanie[edytuj | edytuj kod]

Samoloty amerykańskie były typowo malowane początkowo na kolor błyszczący granatowy (Glossy Sea Blue, błyszczący morski niebieski)[43]. Od 27 lutego 1950 roku samoloty nosiły duży napis NAVY lub MARINES z tyłu kadłuba[44]. W 1954 roku stosowano próbny schemat pozostawiania samolotów w kolorze anodowanego aluminium[45]. Od 1955 roku stosowano nowy schemat malowania w kolorze jasnoszarym (Light Gull Gray, jasny mewi szary) i białym na dolnych powierzchniach (Insignia White)[43]. Samoloty kanadyjskie były malowane na kolor ciemnoszary morski (Dark Sea Grey) i jasnoszary morski od dołu (Light Sea Grey)[40].

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Płatowiec[edytuj | edytuj kod]

Samolot przedstawiał jednomiejscowy dwusilnikowy całkowicie metalowy dolnopłat z prostymi skrzydłami i pojedynczym usterzeniem[35]. Kadłub o przekroju owalnym był konstrukcji półskorupowej, wykonany ze stopów aluminium[35]. W nosie mieścił się radiodalmierz lub radar i uzbrojenie strzeleckie, a dalej była hermetyzowana kabina pilota[35]. Kabina przykryta była dwuczęściową osłoną kroplową, odsuwaną elektrycznie do tyłu[35]. Pilot chroniony był z przodu przegrodą pancerną i przednim szkłem pancernym wiatrochronu, a z tyłu płytą za oparciem siedzenia i zagłówkiem[15]. W wersji F2H-3 dodatkowo dodano płyty pancerne grubości 12,7 mm chroniące częściowo od dołu silniki, zbiorniki paliwa, siedzenie i nogi pilota, o łącznej masie 196 kg[26]. Pilot dysponował fotelem wyrzucanym[10]. W środkowej części kadłuba znajdowały się mocowania dźwigarów skrzydeł i zbiorniki paliwa[35].

F2H-2 ze złożonymi skrzydłami na podnośniku lotniskowca USS „Essex”

Skrzydła były proste, o obrysie trapezowym, z prostą krawędzią natarcia i ukośną krawędzią spływu. W grubszej części przykadłubowej skrzydeł mieściły się silniki odrzutowe, z wlotami o nieregularnym kształcie z przodu i dyszami z tyłu. Skrzydła były konstrukcji dwudźwigarowej[35]. Wyposażone były w lotki i klapy na dolnej powierzchni, napędzane hydraulicznie[35]. W części przykadłubowej, na ok. 1/4 długości, skrzydła miały profil laminarny NACA 65-212 o względnej grubości 12%, a w częściach zewnętrznych profil NACA 63-209[6]. Skrzydła składały się hydraulicznie do góry; szerokość samolotu ze złożonymi skrzydłami wynosiła 5,6 m we wszystkich wersjach[46]. Powierzchnia nośna wynosiła 27,32 m² (F2H-2)[15]. Usterzenie klasyczne na końcu kadłuba – statecznik poziomy o rozpiętości 5495 mm (F2H-2)[15].

Wersja F2H-2 miała wewnętrzne zbiorniki paliwa o pojemności 3320 l (877 galonów), w tym trzy kadłubowe o pojemnościach kolejno 377, 189 i 223 galonów i dwa w wewnętrznych częściach skrzydeł o pojemności po 44 galony[15]. Standardowo w tej wersji stosowano dwa dodatkowe zbiorniki paliwa na końcach skrzydeł o pojemności po 757 l (200 galonów)[14]. Zbiorniki nie były odrzucane, lecz mogły być demontowane. W F2H-3 zapas paliwa w zbiornikach wewnętrznych wynosił 4171 litrów (1102 galony), całość w kadłubowych zbiornikach o pojemnościach 504, 185 i 413 galonów[26]. Można było przenosić w tej wersji zbiorniki na końcach skrzydeł o pojemności po 644 l (170 galonow)[23]. Wewnętrzne zbiorniki paliwa miały powłokę samouszczelniającą[26].

Napęd[edytuj | edytuj kod]

Napęd samolotu stanowiły dwa silniki turboodrzutowe rodziny Westinghouse J34, z 11-stopniową sprężarką osiową i 2-stopniową turbiną[26]. W poszczególnych wersjach stosowano silniki typu:

  • F2H-1: J34-WE-22 o ciągu 3000 funtów (1361 kG, 13,34 kN)[10]
  • F2H-1 (później): J34-WE-30 o ciągu 3150 funtów (1429 kG, 14 kN)[10]
  • F2H-2: J34-WE-34 o ciągu 3250 funtów (1474 kG, 14,46 kN)[b]
  • F2H-3: J34-WE-34 o ciągu 3250 funtów (1474 kG, 14,46 kN)[d]
  • F2H-4: J34-WE-38 o ciągu 3600 funtów (1633 kG, 16 kN) (według niektórych publikacji)[e]

Podwozie[edytuj | edytuj kod]

Podwozie chowane elektrycznie, trójpodporowe, z kołami pojedynczymi[47]. Podwozie główne chowane do wnęk w skrzydłach w kierunku na zewnątrz od kadłuba[5]. Koła podwozia głównego miały rozmiary 660×170 mm, podwozia przedniego 560×185 mm[47]. Rozstaw kół podwozia głównego wynosił 3981 mm, baza podwozia 3353 mm[15]. Cechą szczególną pierwszych dwu wersji była możliwość składania przedniej goleni podwozia w celu uniesienia ogona, co pozwalało wsuwać jedne samoloty pod drugie i zaoszczędzić miejsce przy hangarowaniu, lecz okazało się to niepraktyczne i usunięto tę możliwość w dalszych wersjach[47]. Według Mesko[10] zrezygnowano ze składania przedniej goleni już po wersji F2H-1, lecz przeczy temu oryginalny opis techniczny F2H-2 u Gintera[48]. Samolot wyposażony był w hak do aerofiniszera pod ogonem i zaczep do katapulty[47].

Uzbrojenie[edytuj | edytuj kod]

Uzbrojenie stałe wszystkich wersji z wyjątkiem rozpoznawczej stanowiły cztery działka automatyczne kalibru 20 mm. W wersjach F2H-1 i F2H-2 były to działka M3 ze 150 nabojami na lufę[10]. W wersjach F2H-3 i F2H-4 były to działka Mk 12 lub Mk 16, z zapasem amunicji 220 pocisków na lufę górnej pary i 250 na lufę dolnej pary[22].

Od wersji F2H-2 samolot miał osiem belek do podwieszania uzbrojenia, w tym po dwie pod wewnętrznymi częściami skrzydeł, blisko siebie, między silnikami a podwoziem, i po dwie pod zewnętrznymi częściami skrzydeł[49]. Można było przenosić dwie bomby wagomiaru 227 kg (500 funtów) albo cztery bomby 114 kg (250 funtów) albo osiem bomb 45 kg (100 funtów)[49]. W wersji F2H-3 dopuszczano też osiem bomb 114 kg[26]. Alternatywnie można było przenosić do ośmiu niekierowanych pocisków rakietowych kalibru 127 mm HVAR lub HPAG[c]. Dopuszczalne były też warianty mieszane z bombami i czterema pociskami na zewnętrznych belkach[49]. W drugiej połowie lat 50. prowadzono próby z wieloprowadnicowymi wyrzutniami pocisków FFAR kalibru 70 mm i Zuni kalibru 127 mm[50]. Samoloty F2H-2B, F2H-3 i F2H-4 mogły przenosić jedną bombę atomową. Pod koniec lat 50. część samolotów F2H-3 i F2H-4 zmodyfikowano do przenoszenia dwóch pocisków powietrze-powietrze samonaprowadzających się na podczerwień AIM-9 Sidewinder[24]. Maksymalny udźwig uzbrojenia wersji F2H-3 wynosił 1452 kg[26].

Dane techniczne[edytuj | edytuj kod]

F2H-1 F2H-2 F2H-2P F2H-3
Masa własna (kg) 4442 5056 5980
Masa całkowita (kg) 7348 9324 9344 9616
Masa maksymalna (kg) 8591 10 120[51] (9525) 11 437[g]
Rozpiętość / ze zbiornikami dodatk. (m) 12,68 12,72 / 13,71 12,72 / 13,71 12,72 / 13,72
Długość (m) 12,24 (11,89[12]) 12,2 12,93 14,68
Wysokość (m) 4,41 4,41 4,41 4,4[h]
Powierzchnia nośna (m²) 27,31 27,31 27,31 27,31
Prędkość maks. na poziomie morza (km/h) 945[12] 925[12] (943) 851 933[52]
Prędkość maks. na wysokości (km/h) 906 / 6096 m[12] 856 / 3048 m[53]
Prędkość przelotowa (km/h) 565 806 764 742
Pułap operacyjny (m) 15 025 (14 783[12]) 14 783 (13 655[12]) 14 783 14 203[52]
Maks. wznoszenie (m/s) 37 30 (37[54]) 30 30
Zasięg (km) 2057 2374 2374 2762

Dane na podstawie Francillon 1990 ↓, s. 91-92 (przeliczone z oryginalnych wartości w milach i stopach), poza zaznaczonymi. Ważniejsze rozbieżności w publikacjach w nawiasach.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Literatura podaje sprzeczne informacje dotyczące zapasu paliwa i długości F2H-1. Według Francillon 1990 ↓, s. 79-81, już w F2H-1 kadłub wydłużono do 12,24 m i zwiększono zbiorniki z 526 do 877 galonów i takie same dane pozostały w F2H-2. Według Ginter 1980 ↓, s. 3, F2H-1 miał zapas paliwa 700 galonów i długość 11,89 m, a w F2H-2 kadłub wydłużono o 30,5 cm do 12,24 m i zwiększono zbiorniki o 177 galonów (670 l). W nowszej pracy jednak autor ten podaje w sposób niespójny, że już w F2H-1 kadłub wydłużono o 30,5 cm i zwiększono zbiorniki o 177 galonów i takie same dane pozostały w F2H-2, ale zarazem przepisuje informację o zapasie paliwa F2H-1 – 700 galonów (Ginter 2006 ↓, s. 6-7). Według Mesko 2002 ↓, s. 12-16, zapas paliwa w F2H-1 wzrósł do 877 galonów przy długości kadłuba 11,89 m, a w F2H-2 wydłużono płatowiec do 12,2 m i zwiększono zapas paliwa o 177 galonów. Informacje te są błędne albo w zakresie zapasu paliwa F2H-1, albo jego długości oraz zwiększenia tych parametrów w F2H-2. Tak samo błędnie podają Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 136.
  2. ↑ a b Ciąg silników J34-WE-34 3250 funtów (1474 kG) według Francillon 1990 ↓, s. 81. Podobnie Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 136 podają 1470 kG. Według Ginter 1980 ↓, s. 3 i Mesko 2002 ↓, s. 15 – 3150 funtów (przy tym Ginter na s. 6 podaje dla tego samego silnika przy F2H-3 ciąg 3250 funtów)
  3. ↑ a b Większość publikacji podaje jako uzbrojenie F2H-2 sześć rakiet niekierowanych (Mesko 2002 ↓, s. 15, Ginter 1980 ↓, s. 3, Francillon 1990 ↓, s. 81), natomiast Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 137 podają osiem rakiet – co potwierdzają rysunki z instrukcji w Ginter 2006 ↓, s. 48
  4. ↑ a b Według oficjalnej karty charakterystyk z 1952 roku (Standard Aircraft Characteristics F2H-3,-4 "Banshee"), F2H-3 miał nadal silniki J34-WE-34 o ciągu 3250 funtów (1474 kG). Tak samo podaje Ginter 1980 ↓, s. 6 i Francillon 1990 ↓, s. 81-83, natomiast Mesko 2002 ↓, s. 37 podaje silniki J34-WE-36, ale taki sam ciąg 3250 funtów. Odmiennie Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 143 podają silniki WE-36 o ciągu 1540 kG (ok. 3400 funtów). Nie można wykluczyć wymiany silników, lecz brak jest takich informacji w publikacjach.
  5. ↑ a b Tak według Ginter 1980 ↓, s. 6 i Mesko 2002 ↓, s. 46, natomiast według Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 145 miał on silniki WE-38 o ciągu aż 1910 kG (4210 funtów). Zastosowaniu innych silników w miejsce WE-34 przeczy jednak Francillon 1990 ↓, s. 84 oraz oficjalna karta charakterystyk z 1952 roku (Standard Aircraft Characteristics F2H-3,-4 "Banshee"). Nie można wykluczyć, że silniki były później wymieniane lub że F2H-4 był testowany z mocniejszymi silnikami, lecz brak jest takich informacji w publikacjach. Informacja o wzroście zasięgu do okrągłej wartości 2000 mil (3219 km) jest przy tym niespójna z brakiem zwiększenia zapasu paliwa i zastosowaniem silników o większym ciągu
  6. ↑ Zasięg maksymalny 2000 mil dla F2H-1 podają Ginter 1980 ↓, s. 3 (przy prędkości 350 mph – 563 km/h) i Mesko 2002 ↓, s. 12 (przy prędkości 350 węzłów – 649 km/h), jednakże obaj autorzy podają równocześnie w innym miejscu zasięg tej wersji 1278 mil (2056,7 km). Bliżej niewyjaśniona informacja o zasięgu 2000 mil jest niespójna z informacją o najkorzystniejszym zużyciu paliwa 225 galonów na godzinę na jednym silniku i tym samym odległością jaką samolot mógł przelecieć z zapasem 700 lub 877 galonów paliwa, a także z faktem, że za godne uwagi osiągnięcie wersji F2H-2 z dodatkowymi zbiornikami uznano przelot 1900 mil (Francillon 1990 ↓, s. 87)
  7. ↑ Maksymalna masa startowa wersji F2H-3: 11 437 kg według Ginter 1980 ↓, s. 6 i Mesko 2002 ↓, s. 38, zgodna z wartością obliczeniową w karcie charakterystyk (Standard Aircraft Characteristics F2H-3,-4 "Banshee"). Odmiennie Francillon 1990 ↓, s. 92 podaje 12 927 kg
  8. ↑ Wysokość 4,4 m wersji F2H-3 według Ginter 1980 ↓, s. 6 i Mesko 2002 ↓, s. 38, potwierdzona w karcie charakterystyk (Standard Aircraft Characteristics F2H-3,-4 "Banshee") (14 stóp 5,5 cala). Odmiennie Francillon 1990 ↓, s. 92 podaje 4,25 m

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 5.
  2. ↑ a b c d e Francillon 1990 ↓, s. 78-79.
  3. ↑ Francillon 1990 ↓, s. 78.
  4. ↑ Francillon 1990 ↓, s. 63-150.
  5. ↑ a b c d e f g h Mesko 2002 ↓, s. 10.
  6. ↑ a b Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 133.
  7. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 10 (rysunki).
  8. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 6, 11.
  9. ↑ Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 135.
  10. ↑ a b c d e f g h i j Mesko 2002 ↓, s. 12.
  11. ↑ a b c Ginter 2006 ↓, s. 6.
  12. ↑ a b c d e f g h i Ginter 1980 ↓, s. 3, Mesko 2002 ↓, s. 12, 15-16
  13. ↑ Ginter 1980 ↓, s. 3, Ginter 2006 ↓, s. 6
  14. ↑ a b c Mesko 2002 ↓, s. 15.
  15. ↑ a b c d e f Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 151.
  16. ↑ a b c d e f g Francillon 1990 ↓, s. 81-82.
  17. ↑ a b c d e f g Mesko 2002 ↓, s. 22.
  18. ↑ a b Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 139-141.
  19. ↑ a b c Ginter 2006 ↓, s. 50-51.
  20. ↑ Ginter 2006 ↓, s. 52-69.
  21. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 27.
  22. ↑ a b c d e f g h i Mesko 2002 ↓, s. 37.
  23. ↑ a b c d Francillon 1990 ↓, s. 83.
  24. ↑ a b c d e Mesko 2002 ↓, s. 37-38.
  25. ↑ a b c d Francillon 1990 ↓, s. 84.
  26. ↑ a b c d e f g Standard Aircraft Characteristics F2H-3,-4 "Banshee". 1 May 1951 (Revised 6/1/52). US Navy, 1952. (ang.).
  27. ↑ a b Mesko 2002 ↓, s. 46.
  28. ↑ Francillon 1990 ↓, s. 460-461.
  29. ↑ Ginter 2006 ↓, s. 157.
  30. ↑ Ginter 2006 ↓, s. 153.
  31. ↑ a b c d e f Mesko 2002 ↓, s. 32.
  32. ↑ Francillon 1990 ↓, s. 84-87.
  33. ↑ Ginter 1980 ↓, s. 6.
  34. ↑ a b Mesko 2002 ↓, s. 32-34.
  35. ↑ a b c d e f g h i Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 148.
  36. ↑ Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 146.
  37. ↑ a b Ginter 1980 ↓, s. 6, 12.
  38. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 37-39.
  39. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 39, 46.
  40. ↑ a b c d e f Mesko 2002 ↓, s. 48.
  41. ↑ Francillon 1990 ↓, s. 87.
  42. ↑ Ginter 2006 ↓, s. 113-114.
  43. ↑ a b Mesko 2002 ↓, s. 31.
  44. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 20.
  45. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 42.
  46. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 17.
  47. ↑ a b c d Czeczyn i Okolełow 2014 ↓, s. 152.
  48. ↑ Ginter 2006 ↓, s. 8, 34.
  49. ↑ a b c Ginter 2006 ↓, s. 48.
  50. ↑ Ginter 2006 ↓, s. 83-85.
  51. ↑ Mesko 2002 ↓, s. 16.
  52. ↑ a b Ginter 1980 ↓, s. 6, Mesko 2002 ↓, s. 38, 46
  53. ↑ Ginter 1980 ↓, s. 3.
  54. ↑ McDonnell F2H-2 Banshee. [zarchiwizowane z tego adresu].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Amerykańskie samoloty i śmigłowce wojskowe z okresu po 1945 roku
Samoloty myśliwskie
Samoloty bombowe
Samoloty szturmowe
Samoloty patrolowe
i zwalczania okrętów podwodnych
Samoloty rozpoznawcze
WRE i dowodzenia
Samoloty obserwacyjne
Samoloty szkolno-treningowe
Samoloty transportowe
Śmigłowce i pionowzloty
Bezzałogowe
Konstrukcje doświadczalne
i prototypy

Stany Zjednoczone

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=McDonnell_F2H_Banshee&oldid=73202496”