Boeing T-43
.jpg)
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
szkolny |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
10 marca 1973 |
| Wycofanie ze służby |
2010 |
| Liczba egz. |
19 |
| Liczba wypadków • w tym katastrof |
|
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 × silnik turbowentylatorowy Pratt & Whitney JT8D-9A |
| Ciąg |
64 kN każdy |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
28,2 m |
| Długość |
30,3 m |
| Wysokość |
11,2 m |
| Powierzchnia nośna |
91 m² |
| Masa | |
| Własna |
29 071 kg |
| Startowa |
53 300 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
904 km/h |
| Pułap praktyczny |
11 200 m |
| Zasięg |
4830 km |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| USA | |
Boeing T-43 – amerykański samolot szkolny, przeznaczony do szkolenia nawigatorów, zbudowany na bazie cywilnej maszyny Boeing 737-200. Samolot wprowadzono na wyposażenie United States Air Force w 1973 roku, a w 2010 wycofano. Maszyna zyskała nieoficjalną nazwę Gator (skrót od navigator) lub Flying Classroom (latająca klasa).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na początku lat 70. XX w. US Air Force zwróciła się do wytwórni Boeing o opracowanie i wdrożenie do produkcji samolotu mającego zastąpić szkolne maszyny Convair T-29A, tłokowe samoloty oparte o płatowiec C-131. Wytwórnia swój projekt oparła na komunikacyjnym modelu 737-253, napędzanym silnikami Pratt & Whitney JT8D-9. W tym celu przeprojektowano wnętrze samolotu przystosowując je do szkolenia dwunastu nawigatorów (Combat Systems Officer) i pracy sześciu instruktorów. Powiększono zasięg maszyny poprzez instalację dodatkowego 3000 litrowego zbiornika paliwa w kadłubie samolotu. Zmniejszono liczbę okien do 9 po każdej stronie oraz usunięto jedne tylne i jedne przednie drzwi. Samolot wyposażono w system radionawigacji LORAN-C, systemy nawigacji bezwładnościowej oraz TACAN (TACtical Air Navigation), urządzenia komunikacyjne pracujące w pasmach UKF, KF. Oprócz systemów radiowych i satelitarnych, kursanci na pokładzie T-43 mogli również zapoznać się z astronawigacją korzystając z pięciu zamontowanych na pokładzie peryskopowych sekstantów.
Służba[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy z 19 zamówionych T-43A dostarczony został we wrześniu 1973 roku do bazy Mather Air Force Base w Kalifornii, gdzie wszedł w skład 323d Flying Training Wing podległemu Air Training Command. Skrzydło odpowiedzialne było za szkolenia personelu US Air Force, Air National Guard, Air Force Reserve, jak również załóg zagranicznych. W 1979 roku dwa T-43 trafiły do 200th Airlift Squadron w należącego do Colorado Air National Guard, samoloty wykorzystywano w celach szkoleniowych dla studentów United States Air Force Academy[1] do 1997 roku. W latach 1992–1997 CT-43 wykorzystywano w 310th Airlift Squadron podległemu 6th Air Mobility Wing z bazy MacDill Air Force Base w Tampa na Florydzie[2]. Samoloty z 310th Airlift Squadron działały na rzecz United States Southern Command zajmując się przewozem personelu wojskowego w Ameryce Środkowej i Południowej. Na rok przed zamknięciem Mather Air Force Base, w 1992 roku, szkolne T-43 zostały przeniesione do bazy Randolph Air Force Base w Teksasie[3] gdzie weszły w skład 558th Flying Training Squadron[4], rok później w skład 562d Flying Training Squadron[5] i 563d Flying Training Squadron[6], w których pozostały aż do końca swojej służby w 2010 roku. 17 września 2010 roku w Randolph Air Force Base miała miejsce uroczystość wycofania ostatniego T-43[7]. Po wycofaniu T-43 ich zadania w amerykańskim lotnictwie przejęły samoloty Beechcraft T-6 Texan II i Raytheon T-1 Jayhawk.
3 kwietnia 1996 roku podczas podchodzenia do lądowania w Dubrowniku rozbił się CT-43 należący do 76th Airlift Squadron z Ramstein Air Base[8]. W katastrofie zginęło 35 osób, wśród nich Sekretarz Handlu Ron Brown.
Wersje[edytuj | edytuj kod]
- T-43A – podstawowa wersja szkolna, zbudowana na bazie Boeinga 737-253.
- CT-43A – sześć przystosowanych do przewozu personelu wojskowego T-43A.
- NT-43A – pojedynczy T-43A, przystosowany do pełnienia radarowego stanowiska badawczego (Radar Test Bed). Z przodu i z tyłu samolotu zainstalowano owiewki kryjące anteny radarowe. Tak zmodyfikowany samolot wzniósł się po raz pierwszy w powietrze 21 marca 2001 roku. Maszyna posłużyła do badań sygnatury radarowej samolotów stealth.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 200TH Airlift Squadron history. [dostęp 2013-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
- ↑ 310 Airlift Squadron (AMC). [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ ‘Flying classroom’ retires after 37 years of service. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ 558 Flying Training Squadron (AETC).
- ↑ 562 Flying Training Squadron (AETC).
- ↑ 563 Flying Training Squadron (AETC).
- ↑ USAF retires T-43.
- ↑ Air Force Releases Brown Crash Investigation Report. [dostęp 2013-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-14)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Fiszer, Jerzy Gruszczyński, Boeing 737 – Seria Oryginalna cz. II, „Lotnictwo”, nr 7 (2010), s. 68–74, ISSN 1732-5323.
