Departament Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych

Departament Inżynierii
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1921
Rozformowanie	1929
	Tradycje
Rodowód	Departament Inżynierii i Saperów; Departament Wojsk Technicznych
Kontynuacja	Szefostwo Saperów; Dowództwo Saperów
	Dowódcy
Pierwszy	gen. bryg. Mieczysław Dąbkowski
	Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Warszawa
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Saperzy
Podległość	Ministerstwo Spraw Wojskowych

Departament Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych – organ pracy ministra spraw wojskowych właściwy w sprawach wojsk saperskich Wojska Polskiego II RP.

Departament V Inżynierii i Saperów 1921-1925[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu wojny polsko bolszewickiej przystąpiono do demobilizacji armii i przejścia wojska na stopę pokojową. W wyniku nowej organizacji z dotychczasowej Sekcji Inżynierii i Saperów Departamentu II Wojsk Technicznych oraz likwidowanego Departamentu VIII Budownictwa powstał Departament V Inżynierii i Saperów.

Departament zajmował się następującymi zagadnieniami:

opracowywanie projektów organizacji, etatów oraz dyslokacji wojsk saperskich,
określanie stanów osobowych, uzbrojenia i zaopatrzenia materiałowo technicznego,
zagadnienia mobilizacji i demobilizacji,
wyszkolenie oddziałów saperskich,
nadzór nad szkolnictwem saperskim,
opracowanie regulaminów, instrukcji, prowadzeniem badań naukowych i studiów nad rozwojem saperów,
ewidencja oficerów,
sporządzanie budżetu.

Skład departamentu

szef departamentu - płk / gen. bryg. Mieczysław Dąbkowski (1921 - VI 1926)
zastępca szefa departamentu - płk inż. Wacław Abramowski (cz.p.o. szefa departamentu od I 1925^[1])
wydział ogólnoorganizacyjny – ppłk Mieczysław Wężyk
wydział techniczny - urzędnik wojskowy inż. Konstanty Haller
wydział zaopatrzenia - kpt. Wacław Szwykowski
inspektor służby inżynierii - płk inż. Maciej Radziukinas (od grudnia 1924 – płk inż. Józef Płoszko^[2])
inspektor saperów - ppłk Hugon Griebsch, płk Zygmunt Nawratil
referat budowlany
referat szkoleniowy

Departament V Wojsk Technicznych 1925-1927[edytuj | edytuj kod]

23 czerwca 1925 w wyniku połączenia dotychczasowego Departamentu V Inżynierii i Saperów z Departamentem VI Wojsk Technicznych powstał Departament V Wojsk Technicznych Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Departament Inżynierii 1927-1929[edytuj | edytuj kod]

19 maja 1927 Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zniósł numerację departamentów, a dla dotychczasowego Departamentu V ustalił nazwę „Departament Inżynierii”^[3].

17 września 1927 generał dywizji Daniel Konarzewski w zastępstwie Ministra Spraw Wojskowych rozkazem B.Og.Org. 8114/Org. zatwierdził tymczasową organizację i składy osobowe Departamentu Inżynierii i centralnych zakładów inżynierii. Reorganizacja departamentu i centralnych zakładów inżynierii miała być przeprowadzona do 15 października 1927.

Skład osobowy Departamentu Inżynierii

szef departamentu – płk Jan Skoryna
Wydział Ogólny
Wydział Fortyfikacyjny
Wydział Saperów
Wydział Łączności
Wydział Broni Pancernej
Samodzielny Referat Rachunkowo-Budżetowy

Ogółem departament liczył 80 oficerów (3 generałów, 59 oficerów sztabowych broni, 13 oficerów młodszych broni, 5 oficerów administracyjnych), 4 podoficerów zawodowych i nadterminowych, 80 szeregowców (osobistych ordynansów) i 51 urzędników cywilnych^[4].

31 stycznia 1929 na bazie wydziałów utworzono:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 stycznia 1925, s. 32, płk inż. Wacław Abramowski czasowo pełnił obowiązki szefa departamentu, gdy generał Dąbkowski był odkomenderowany na II Kurs w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 128 z 6 grudnia 1924, s. 718.
↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z 19 maja 1927, poz. 177.
↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 26 z 17 września 1927, poz. 327.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

TadeuszT. Böhm TadeuszT., Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej. Organizacja i kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1918-1939, Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1994, ISBN 83-11-08368-1, OCLC 749724324 .
Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
Zdzisław Józef. Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_7_z_22_stycznia_1925,_s._32,_płk_inż._Wacław_Abramowski_czasowo_pełnił_obowiązki_szefa_departamentu,_gdy_generał_Dąbkowski_był_odkomenderowany_na_II_Kurs_w_[[Centrum_Wyższych_Studiów_Wojskowych]]-1] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 stycznia 1925, s. 32, płk inż. Wacław Abramowski czasowo pełnił obowiązki szefa departamentu, gdy generał Dąbkowski był odkomenderowany na II Kurs w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_128_z_6_grudnia_1924,_s._718-2] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 128 z 6 grudnia 1924, s. 718.

[3] Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z 19 maja 1927, poz. 177.

[4] Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 26 z 17 września 1927, poz. 327.

[1]

[2]

[3]

[4]

Departamenty	Artylerii Budownictwa Dowodzenia Ogólnego Intendentury Inżynierii Kawalerii Piechoty Sprawiedliwości Uzbrojenia Uzupełnień Wojsk Technicznych Zaopatrzenia Inżynierii Zdrowia
Dowództwa	Broni Pancernych Lotnictwa Obrony Przeciwlotniczej Saperów Taborów i Szefostwo Remontu Wojsk Łączności Żandarmerii
Biura	Administracji Armii Budżetowe Personalne Przemysłu Wojennego

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna