Krzysztof Radziwiłł (1585–1640)

Krzysztof Radziwiłł (młodszy)

Data i miejsce urodzenia	22 marca 1585 Birże
Data i miejsce śmierci	19 listopada 1640 Świadość
Hetman wielki litewski
Okres	od 1635 do 1640
Poprzednik	vacat
Następca	vacat
Marszałek Sejmu
Okres	od 22 czerwca 1632 do 17 lipca 1632
Poprzednik	Marcin Żegocki
Następca	Jakub Sobieski

{{Polityk infobox}} Nieoczekiwana grafika: "grafika".

Rodzina

Rodzina	Radziwiłł
Ojciec	Krzysztof Mikołaj Radziwiłł Piorun
Matka	Katarzyna Tęczyńska
Dzieci	Janusz Radziwiłł Katarzyna Radziwiłł

{{Szlachcic infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | opis herbu = | grafika = | dynastia = | commons = | żona = | imię oryginalne = | faksymile = | herb = | mąż = | opis grafiki = | rodzeństwo = | odznaczenia = | wszystkie imiona = | tytuł = | opis faksymile = Nieznane pola: "zdjęcie herbu", "zdjęcie", "opis zdjęcia", "malzonka" oraz "nazwa herbu".

Krzysztof Radziwiłł herbu Trąby (ur. 22 marca 1585, zm. 19 listopada 1640 w Świadości) – książę z birżańskiej linii Radziwiłłów, hetman polny litewski od 1615, kasztelan i wojewoda wileński od 1633, hetman wielki litewski od 1635. Syn Krzysztofa Mikołaja Radziwiłła Pioruna, ojciec Janusza Radziwiłła.

Wyznawca i protektor kalwinizmu na Litwie. Zdolny wódz.

W młodości u boku ojca uczestnik wojny ze Szwecją za Gustawa Adolfa. Pierwszy raz samodzielnie dowodził broniąc Inflant w 1608 roku podczas wojny ze Szwecją w latach 1600-1611.

Był marszałkiem koła poselskiego sejmiku generalnego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1615 i 1618 roku.

Walczył w wojnie z Rosją 1609-1618. Podczas walk ze Szwedami w latach 1617-1618 wykazał się energią i talentem, odzyskując większość utraconych wcześniej twierdz.

Podczas wojny ze Szwecją w latach 1621-1626, mając tylko kilkuset ludzi, nie zdołał w 1621 roku obronić Rygi. W 1622 roku odparł pod Mitawą atak przeważających sił szwedzkich, którymi dowodził sam Gustaw Adolf. Choć odzyskał Kurlandię, podpisał rozejm ze Szwecją i od tego momentu zaczął się jego konflikt z królem Zygmuntem III Wazą. Przywódca antykrólewskiej opozycji na Litwie za panowania Zygmunta Wazy, pomijany przy rozdawaniu wakansów.

Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa wileńskiego w 1632 roku.

Wyróżnił się w wojnie smoleńskiej 1632-1634 z Rosją. Przez kilka miesięcy na czele słabej armii litewskiej operował wokół oblężonego Smoleńska, kilkakrotnie wprowadzając do twierdzy posiłki i zaopatrzenie. Aktywnymi i śmiałymi działaniami dał czas na nadejście głównej armii polskiej króla Władysława IV. Po nadejściu odsieczy brał udział w osaczeniu rosyjskiej armii i doprowadzeniu jej do kapitulacji. Następnie przeprowadził śmiały rajd jazdy w głąb terytorium Rosji. Nagrodzony buławą wielką litewską zbliżył się do dworu. Z zastrzeżeniami popierał wojenne plany Władysława IV.

Gorliwy różnowierca, przeciwnik duchowieństwa katolickiego i Zygmunta III Wazy, na elekcję po jego śmierci przyprowadził klika tysięcy zbrojnych żołnierzy i zamówił pomoc elektora brandenburskiego dla zabezpieczenia losu swych współwyznawców.

Literatura

• Dariusz Kupisz, Smoleńsk 1632-1634, Bellona, 2001, ISBN 83-11-09282-6
• Urszula Augustyniak, Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła, Warszawa 2001, ISBN 83-86951-91-5
• Urszula Augustyniak, W służbie hetmana i Rzeczypospolitej, Warszawa 2004, ISBN 83-89100-54-1

Linki zewnętrzne

• Dedykacja Biblii Gdańskiej królowi Władysławowi IV.