Bernardo Bertolucci
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 16 marca 1941 Parma | |
| Data i miejsce śmierci | 26 listopada 2018 Rzym | |
| Zawód | reżyser, scenarzysta | |
| Współmałżonek | Adriana Asti Maria Paola Maino (1967–1972) Clare Peploe (od 1978) | |
| Odznaczenia | ||
 
| ||
Bernardo Bertolucci (ur. 16 marca 1941 w Parmie[1], zm. 26 listopada 2018 w Rzymie[2][3]) – włoski reżyser i scenarzysta filmowy[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn poety Attilia Bertolucciego, starszy brat reżysera Giuseppe Bertolucciego. Studiował na Uniwersytecie Rzymskim, ale porzucił studia tuż przed uzyskaniem dyplomu. Jako samodzielny reżyser debiutował filmem Kostucha (1962), według scenariusza Piera Paola Pasoliniego, którego był wcześniej asystentem.
Jego film Konformista został w 1971 nominowany do Oscara za scenariusz adaptowany. Nakręcony w 1972 film Ostatnie tango w Paryżu z Marlonem Brando w roli głównej wywołał skandal z powodu śmiałych scen erotycznych. Ostatni cesarz (1987) zdobył 9 Oscarów, w tym za najlepszy film roku, reżyserię[5] i scenariusz[6].
Przewodniczył jury konkursu głównego na 43. MFF w Cannes (1990). Będąc już na wózku inwalidzkim, pełnił funkcję przewodniczącego jury na 70. MFF w Wenecji (2013).
Zmarł 26 listopada 2018 w Rzymie, w wieku 77 lat, na raka płuc[5].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- 1962: Kostucha (La commare secca)
- 1964: Przed rewolucją (Prima della rivoluzione)
- 1966: Droga nafty (La via del petrolio) (dok.)
- 1968: Partner
- 1969: Agonia – nowela w filmie Miłość i wściekłość (Amore e rabbia)
- 1970: Strategia pająka (Strategia del ragno)
- 1970: Konformista (Il conformista)
- 1971: Zdrowie jest chore, czyli biedni umrą wcześniej (La salute e malata) – dokumentalny
- 1972: Ostatnie tango w Paryżu (Ultimo tango a Parigi)
- 1976: Wiek XX (Novecento)
- 1979: Księżyc (La Luna)
- 1981: Tragedia człowieka śmiesznego (La tragedia di un uomo ridicolo)
- 1987: Ostatni cesarz (L’ultimo imperatore)
- 1990: Pod osłoną nieba (The Sheltering Sky)
- 1993: Mały Budda (Little Buddha)
- 1996: Ukryte pragnienia (Stealing Beauty)
- 1998: Rzymska opowieść (Besieged)
- 2002: Histoire d’eaux – nowela w filmie Dziesięć minut później – Wiolonczela (Ten Minutes Older: The Cello)
- 2003: Marzyciele (The Dreamers)
- 2012: Ja i ty (Io e te)
Nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bernardo Bertolucci (wł.). trovacinema.repubblica.it. [dostęp 2012-09-13].
- ↑ Andrew Pulver, Bernardo Bertolucci, Last Tango in Paris director, dies aged 77, the Guardian, 26 listopada 2018 [dostęp 2018-11-26] (ang.).
- ↑ Bernardo Bertolucci of "Last Tango" fame, dies in Rome (ang.). reuters.com. [dostęp 2018-11-26].
- ↑ Bernardo Bertolucci (16 de Março de 1940) (port.). Filmow. [dostęp 2018-11-28].
- ↑ a b Jacek Szczerba: Bernardo Bertolucci, mistrz włoskiego kina, nie żyje. "Dla mnie kino jest kwestią życia i śmierci. Kręcę każdy film tak, jakby był moim ostatnim". wyborcza.pl, 2018-11-26. [dostęp 2018-11-28].
- ↑ Bernardo Bertolucci (wł.). MYmovies. [dostęp 2018-11-28].
- ↑ a b c d Search Results – Academy Awards Search | Academy of Motion Picture Arts & Sciences, awardsdatabase.oscars.org [dostęp 2018-12-27].
- ↑ a b c d e Bernardo Bertolucci, www.goldenglobes.com [dostęp 2018-12-27] (ang.).
- ↑ a b BAFTA Awards Search | BAFTA Awards, awards.bafta.org [dostęp 2018-12-27].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Bernardo Bertolucci w bazie IMDb (ang.)
- Bernardo Bertolucci w bazie Filmweb
| 1960-69 | |
|---|---|
| 1970-79 | |
| 1980-89 | |
| 1990-99 | |
| 2000-09 | |
| 2010-19 |
.jpg)
- ISNI: 0000 0001 2096 8463
- VIAF: 109921450
- ULAN: 500274635
- LCCN: n50009086
- GND: 118510096
- NDL: 00433167
- LIBRIS: zw9djz3h18vgtzd
- BnF: 118917132
- SUDOC: 027281426
- SBN: IT\ICCU\CFIV\022754
- NLA: 35018086
- NKC: ola2002153001
- BNE: XX861284
- NTA: 073504777
- BIBSYS: 90080278
- CiNii: DA02720973
- Open Library: OL26308A
- PLWABN: 9810622156805606
- NUKAT: n2005132253
- NLI: 003954147
- PTBNP: 126625
- CANTIC: a10049897
- LNB: 000006270
- NSK: 000407572
- CONOR: 34073699
- KRNLK: KAC201104355
- WorldCat: lccn-n50009086
- Laureaci Oscara za najlepszą reżyserię
- Laureaci Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany
- Laureaci nagród BAFTA
- Laureaci Nagrody César
- Laureaci Nagrody David di Donatello
- Laureaci Złotego Globu za najlepszą reżyserię
- Laureaci Europejskiej Nagrody Filmowej Za Osiągnięcia Życia
- Ludzie urodzeni w Parmie
- Ludzie związani z Rzymem
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Włoscy reżyserzy filmowi
- Włoscy scenarzyści
- Urodzeni w 1941
- Zmarli w 2018