Trzmielina pospolita

Trzmielina pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	dławiszowce
Rodzina	dławiszowate
Rodzaj	trzmielina
Gatunek	trzmielina pospolita
	Nazwa systematyczna
	Euonymus europaeus L.; Sp.Pl.1:197. 1753
Synonimy
	Euonymus europaea; Euonymus vulgaris Mill.;
	Euonymus europaea; Euonymus vulgaris Mill.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trzmielina pospolita, t. zwyczajna (Euonymus europaeus L.) – gatunek krzewu należący do rodziny dławiszowatych (Celastraceae). Występuje w Europie i Azji, w Polsce jest dość pospolity na całym obszarze.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Rozłożysty krzew osiągający wysokość do 3 m.
Łodyga: Młode gałązki gładkie, oliwkowozielonawe, starsze czterokanciaste, o ciemniejszych krawędziach. Pączki z jasnymi dwubarwnymi łuskami, przylegające do pędów.
Liście: Eliptyczne, zaostrzone, o klinowatej podstawie, piłkowanych brzegach i długości 3–9 cm. Ogonek liściowy krótki (ok. 0,5–1 cm), na blaszce widoczne 5–6 nerwów bocznych. Jesienią liście przebarwiają się na czerwono.
Kwiaty: Drobne, bladozielonawe, przedprątne, zebrane w pozorne baldaszki na szczytach gałązek. Mają kielich i koronę czterodziałkowe, 4 pręciki i 1 słupek.
Owoc: Czterograniasta jaskraworóżowa torebka, zawierająca 4 białe nasiona w pomarańczowej osnówce. Utrzymują się na krzewie jeszcze długo po opadnięciu liści.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina wieloletnia, nanofanerofit. Kwitnie w maju, zapylana jest przez muchówki^[4]. Siedlisko: lasy i zarośla na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Querco-Fagetaea, Cl. Rhamno-Prunetea^[5]. Roślina silnie trująca: wszystkie części rośliny, ale przede wszystkim owoce zawierają glikozydy: ewobiozyd, ewomonozyd i ewonozyd^[6]. Zatrucie trzmieliną zwyczajną powoduje osłabienie, wymioty, biegunkę, dreszcze, konwulsje, zaburzenia w pracy serca, paraliż, a w końcu śmierć^[7]. Za śmiertelną dla dorosłego człowieka dawkę uważa się 35 owoców^[7]. Liczba chromosomów 2n= 64^[8].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Liście
Kwiaty
Diagram kwiatowy
Dojrzewające owoce
Dojrzałe owoce
Nasiona
Kora
Larwy szkodnika: namiotówki trzmielinówki

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-19] (ang.).
↑ Euonymus europaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Jan Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin trujących i szkodliwych. Warszawa: PWRiL, 1982. ISBN 83-200-2415-3.
↑ ^a ^b Burkhard Bohne, Peter Dietze: Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących. Warszawa: Bellona, Spółka Akcyjna, 2008. ISBN 978-83-11-11088-5.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

W. Kulesza: Klucz do oznaczania drzew i krzewów. Warszawa: PWRiL, 1955.
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-19] (ang.).

[iucn-3] Euonymus europaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[4] Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.

[5] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[6] Jan Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin trujących i szkodliwych. Warszawa: PWRiL, 1982. ISBN 83-200-2415-3.

[A-7] Burkhard Bohne, Peter Dietze: Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących. Warszawa: Bellona, Spółka Akcyjna, 2008. ISBN 978-83-11-11088-5.

[8] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]