Łask: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 15:36, 10 lis 2012

Szablon:POL miasto infobox Łask – miasto w woj. łódzkim, w powiecie łaskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Łask. Położone na Wysoczyźnie Łaskiej, nad Grabią.

Według danych z dnia 31 grudnia 2008 miasto liczyło 18 500 mieszkańców^[1].

Położenie

Miasto Łask leży w obrębie aglomeracji łódzkiej, na Wysoczyźnie Łaskiej i Kotliny Szczercowskiej. Są one częścią Niziny Południowowielkopolskiej. Miasto leży 35 km od Łodzi i znajduje się w jednym z dwudziestu jeden powiatów ziemskich regionu. Niedaleko Łasku leżą jedne z największych miast województwa łódzkiego: Pabianice, Wieluń, Bełchatów, Zduńska Wola i Sieradz.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. sieradzkiego.

Historia

Osobny artykuł: Historia Łasku.

Łask był wsią wzmiankowaną już w 1356. Prawa miejskie otrzymał w 1422 roku od polskiego króla Władysława Jagiełły^[2]. W 1517 roku rozpoczęto budowę kościoła w stylu gotyckim. W XVI wieku rozwinął się jako ośrodek rzemieślniczo-handlowy, lecz w połowie XVII wieku nastąpił upadek miasta w związku z Potopem szwedzkim i związanymi z nim zarazami. W 1666 roku zbudowano kościół Świętego Ducha. W 1749 roku miasto ucierpiało w związku z pożarem. Po przegranej Wojnie obronie Konstytucji 3 maja i II Rozbiorze Polski w 1793 roku Łask znalazł się składzie zaboru pruskiego. Po Pokoju w Tylży od 1807 stał się częścią Księstwa Warszawskiego, a od 1815 Królestwa Kongresowego. Na przełomie XVIII i XIX w. miasto stało się dużym skupiskiem Żydów^[3]. Od 1903 miasto uzyskało pierwsze połączenie kolejowe. Na początku XX wieku powstały tu pierwsze zakłady przemysłowe. W czasie okupacji niemieckiej w mieście powstało getto, w którym zgromadzono około 4 tysiące Żydów. W wyniku eksterminacyjnej polityki okupanta zginęło ponad 90% ludności żydowskiej^[3]. W 1957 roku w pobliżu miasta ulokowano jednostkę wojsk lotniczych.

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:

Administracja

Od 1999 Łask stał się siedzibą powiatu. Jest też siedzibą gminy.

Podział administracyjny:

Łask
Kolumna – osada włączona w 1973

Struktura przestrzenna^[6]:

Łask
- centralna część śródmieścia
- dwa zespoły terenów przemysłowo-składowych
- tereny rozproszonej zabudowy jednorodzinnej
- Batorego – osiedle mieszkaniowe
- Mickiewicza – osiedle mieszkaniowe
- Sobieskiego – osiedle mieszkaniowe
- Wojskowe – osiedle mieszkaniowe
- MON – osiedle mieszkaniowe
- Zajączek – osiedle mieszkaniowe
- Przylesie – osiedle mieszkaniowe włączone w latach 90-tych
Łask-Kolumna
- część północna
- część południowa
- zespół zabudowy na północ od torów kolejowych

Komunikacja

Miasto Łask to duży węzeł komunikacji drogowej^{[potrzebny przypis]}. Niedaleko znajduje się również ważny^{[potrzebny przypis]} węzeł kolejowy. Przez miasto przechodzą ważne drogi tranzytowe^{[potrzebny przypis]}:

droga krajowa nr 12: Łęknica – Leszno- Kalisz – Łask – Piotrków Trybunalski – Dorohusk,
droga krajowa nr 14: Łódź – Łask – Walichnowy – (Wrocław).

Ponadto miasto przecinają drogi wojewódzkie:

nr 473: Łask – Koło,
nr 481: Łask – Wieluń,
nr 483: Łask – Częstochowa.

W położonym w północnej części miasta (sąsiedztwo wsi Wiewiórczyn) niewielkim węźle kolejowym Łask krzyżują się linie:

linia kolejowa nr 14: Łódź – Łask – Zduńska Wola – Kalisz – Leszno – Żagań – Granica Państwa,
Łask-Zelów (nieczynna).

Istnieje możliwość dojazdu pociągiem z Łasku do Sieradza, Łodzi, Zduńskiej Woli, Kalisza, Poznania, Warszawy, Ostrowa Wielkopolskiego, Wrocławia i Szczecina. Dużą rolę odgrywa również komunikacja autobusowa. Linie w mieście i okolicach obsługuje głównie PKS Zduńska Wola, można też spotkać tu autobusy PKS Łódź, PKS Sieradz, PKS Wieluń, PKS Kalisz, PKS Częstochowa i innych przewoźników (w tym prywatnych).

W Łasku jest też komunikacja miejska ZKM, autobusy kursują na liniach^[7]:

1: Łask PKP – Kolumna – Poleszyn – Kolumna – Barycz

2: Łask szpital – pl. 11 Listopada – Sięganów (nie kursuje w wakacje, kursuje w dni robocze)

3: pl. 11 Listopada – Ostrów

5: Przylesie – Łask PKP

B: Łask szpital – Zduńska Wola/Sieradzka

C: Łask szpital – Zelów

C-bis: Buczek – Zelów

D: Dw. PKS – Pabianice: Sikorskiego lub Waltera (Obsługiwana wspólnie z MZK Pabianice)

Kultura i sztuka

Przy Bibliotece Publicznej w Łasku istnieje Muzeum prezentujące historię miasta oraz organizujące wystawy sztuki regionalnej. Działa również Łaski Dom Kultury organizujący przedstawienia teatralne, wystawy oraz zajęcia artystyczne. W klubie garnizonowym „MUZA” odbywają się liczne zajęcia artystyczne w tym próby zespołów jak np. REDRUM.

Ochrona przyrody

W granicach miasta znajdują się liczne formy ochrony przyrody^[8]:

Ponadto w parku miejskim im. Rodu Łaskich znajduje się 10 drzew będących pomnikami przyrody.

Sport i rekreacja

Dostępne ośrodki sportu i rekreacji:

Centrum Sportu i Rekreacji:
- Boisko przy ul. Armii Krajowej 5a
- Miejska Pływalnia Kryta w Łasku przy ul. Szkolnej 2
- Kąpielisko Miejskie w Łasku przy ul. Armii Krajowej 75
- Kompleksu boisk sportowych „ORLIK 2012” przy ul. Szkolnej
Szlaki turystyczne (piesze i rowerowe)
Spływy kajakowe rzeką Grabią

Zabytki

kościół kolegiacki Nawiedzenia NMP i św. Michała Archanioła zbudowany w stylu późnogotyckim 1517-1523, przebudowany w stylu barokowym po 1749. Znajdują się w nim m.in. barokowe kaplice z XVII i XVIII w., alabastrowa płaskorzeźba Matki Bożej Łaskiej z końca XV w. autorstwa Andrei della Robbia, dar papieża Leona X^[2] dla Jana Łaskiego, koronowana 25 września 2005 przez kard. Józefa Glempa koronami poświęconymi przez Jana Pawła II w Krakowie w 2002^[9];
drewniany kościół św. Ducha, wzniesiony w stylu barokowym w 1666;
cmentarz żydowski;
synagoga z końca XIX w., obecnie remiza straży pożarnej;
murowane domy z XVIII i XIX w.;
park miejski.
Zajazd Jamboł

Łask jako garnizon wojskowy

W mieście znajduje się jednostka wojskowa, a w okolicach 32 baza lotnicza oraz inne obiekty wojskowe.

Jednostki stacjonujące po 1945:

Na bazie tych jednostek powstała 32 Baza Lotnictwa Taktycznego

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie^[10]:

Urodzeni w Łasku

Magda Femme, polska piosenkarka i debiutująca aktorka
Jan Łaski (starszy), polski duchowny katolicki, prymas Polski
Jan Łaski (młodszy), duchowny ewangelicko-reformowany, najwybitniejszy polski działacz Reformacji
Zbigniew Rakowiecki, polski aktor filmowy i teatralny
Henryk Redlich, polski grafik i malarz
Mieczysław Wolfke, polski fizyk, prekursor telewizji i holografii
Grażyna Błęcka-Kolska, polska aktorka
Marian Marek Drozdowski, polski historyk
Ilona Felicjańska, polska modelka

Zobacz też

↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). , 2009. GUS, Departament Badań Statystycznych. Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1734-6118. (pol.).
↑ ^a ^b Stanisław Rusin: Ród Łaskich. Łask: Urząd Miasta i gminy w Łasku, 1990. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „dwa” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ ^a ^b Historia miasta
↑ Dekanat Łask
↑ Luteranie.pl
↑ Zmiana Studium uwarunkowań Zagospodarowania Przestrzennego miasta i gminy Łask. Uchwała Nr XVIII/137/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 6 lutego 2008 r.
↑ Łask
↑ Plan Rozwoju Lokalnego dla gminy Łask na lata 2009-2013. [dostęp 2012-06-22].
↑ Koronacja w Łasku
↑ Miasta partnerskie

Linki zewnętrzne

Łask, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 600 .

[pl-gus6-1] Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). , 2009. GUS, Departament Badań Statystycznych. Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1734-6118. (pol.).

[dwa-2] Stanisław Rusin: Ród Łaskich. Łask: Urząd Miasta i gminy w Łasku, 1990. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „dwa” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
BŁĄD PRZYPISÓW

[historia-3] Historia miasta

[4] Dekanat Łask

[5] Luteranie.pl

[trzy-6] Zmiana Studium uwarunkowań Zagospodarowania Przestrzennego miasta i gminy Łask. Uchwała Nr XVIII/137/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 6 lutego 2008 r.

[7] Łask

[8] Plan Rozwoju Lokalnego dla gminy Łask na lata 2009-2013. [dostęp 2012-06-22].

[9] Koronacja w Łasku

[10] Miasta partnerskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

@@ Linia 49: / Linia 49: @@
 == Historia ==
 {{main|Historia Łasku}}
-Łask był wsią wzmiankowaną już w 1356. Prawa miejskie otrzymał w 1422<ref name=dwa>{{cytuj książkę | imię = Stanisław | nazwisko = Rusin | tytuł = Ród Łaskich | wydawca = Urząd Miasta i gminy w Łasku | miejsce = Łask | rok = 1990 | isbn =}}</ref>. Do połowy XVII wieku rozwinął się jako ośrodek rzemieślniczo-handlowy, lecz został w znacznym stopniu zniszczony podczas wojen w drugiej połowie XVII i pierwszej połowie XVIII wieku. Od 1793 był w składzie zaboru [[Królestwo Prus|pruskiego]]. Od 1807 stał się częścią [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]], a od 1815 [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]]. Na przełomie XVIII i XIX w. miasto stało się dużym skupiskiem [[Żydzi|Żydów]]<ref name="historia">[http://www.lask.pl/node/302 Historia miasta]</ref>. Od 1903 miasto uzyskało pierwsze połączenie kolejowe. Na początku XX wieku powstały tu pierwsze zakłady przemysłowe. W czasie [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji niemieckiej]] w mieście powstało [[getto]], w którym zgromadzono około 4 tysiące Żydów. W wyniku eksterminacyjnej polityki okupanta zginęło ponad 90% ludności żydowskiej<ref name="historia"/>.
+Łask był wsią wzmiankowaną już w 1356. Prawa miejskie otrzymał w 1422 roku od polskiego króla Władysława Jagiełły<ref name=dwa>{{cytuj książkę | imię = Stanisław | nazwisko = Rusin | tytuł = Ród Łaskich | wydawca = Urząd Miasta i gminy w Łasku | miejsce = Łask | rok = 1990 | isbn =}}</ref>. W 1517 roku rozpoczęto budowę kościoła w stylu gotyckim. W XVI wieku rozwinął się jako ośrodek rzemieślniczo-handlowy, lecz w połowie XVII wieku nastąpił upadek miasta w związku z [[Potop szwedzki|Potopem szwedzkim]] i związanymi z nim zarazami. W 1666 roku zbudowano kościół Świętego Ducha. W 1749 roku miasto ucierpiało w związku z pożarem. Po przegranej [[Wojna polsko-rosyjska 1792|Wojnie obronie Konstytucji 3 maja]] i II Rozbiorze Polski w 1793 roku Łask znalazł się składzie zaboru [[Królestwo Prus|pruskiego]]. Po [[Pokój w Tylży|Pokoju w Tylży]] od 1807 stał się częścią [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]], a od 1815 [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Kongresowego]]. Na przełomie XVIII i XIX w. miasto stało się dużym skupiskiem [[Żydzi|Żydów]]<ref name="historia">[http://www.lask.pl/node/302 Historia miasta]</ref>. Od 1903 miasto uzyskało pierwsze połączenie kolejowe. Na początku XX wieku powstały tu pierwsze zakłady przemysłowe. W czasie [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji niemieckiej]] w mieście powstało [[getto]], w którym zgromadzono około 4 tysiące Żydów. W wyniku eksterminacyjnej polityki okupanta zginęło ponad 90% ludności żydowskiej<ref name="historia"/>. W 1957 roku w pobliżu miasta ulokowano jednostkę wojsk lotniczych.
 == Wspólnoty wyznaniowe ==

Miasta na prawach powiatu	Łódź Piotrków Trybunalski Skierniewice
Miasta powiatowe	Bełchatów Brzeziny Kutno Łask Łęczyca Łowicz Opoczno Pabianice Pajęczno Poddębice Radomsko Rawa Mazowiecka Sieradz Tomaszów Mazowiecki Wieluń Wieruszów Zduńska Wola Zgierz
Miasta gminne	Aleksandrów Łódzki Białaczów Biała Rawska Błaszki Bolesławiec Bolimów Dąbrowice Drzewica Działoszyn Głowno Grabów Inowłódz Jeżów Kamieńsk Kiernozia Koluszki Konstantynów Łódzki Krośniewice Lutomiersk Lututów Osjaków Ozorków Parzęczew Piątek Przedbórz Rozprza Rzgów Stryków Sulejów Szadek Tuszyn Ujazd Uniejów Warta Wolbórz Zelów Złoczew Żarnów Żychlin

Miasto	Łask
Wsie	Aleksandrówek Anielin Bałucz Borszewice Cmentarne Borszewice Kolejowe Borszewice Kościelne Budy Stryjewskie Gorczyn Grabina Jabłonki Karszew Kolonia Bałucz Kolonia Bilew Kopyść Krzucz Łopatki Łopatki-Cegielnia Mauryca Mikołajówek Młynisko Okup Mały Okup Wielki Orchów Orchów-Wesółka Ostrów Ostrów-Osiedle Podłaszcze Rembów Remiszew Rokitnica Sięganów Stryje Księże Stryje Paskowe Teodory Teodory-Osiedle Ulejów Wiewiórczyn Wincentów Wola Bałucka Wola Łaska Wola Stryjewska Wronowice Wrzeszczewice Wrzeszczewice Nowe Wrzeszczewice-Skrejnia Wrzeszczewice-Tomaszew Wydrzyn Zielęcice
Osada leśna	Szadek
Części miasta	Kolumna Kolumna-Las Nowy Młyn Utrata Wierzchy
Części wsi	Górki Kliny Nowy Młyn Osiny Ostrówek Piaski Posada Ptasica Szatyń Tumidaj Wrzeszczewiczki Zielęcice-Parcela Żdżary
Osada wsi	Łętków
Dawna wieś	Borszewice

Przynależność wojewódzka	gubernia piotrkowska (1867–1915) woj. łódzkie (II RP) (1919–1939) woj. łódzkie (1945–1975)
Miasta	Lutomiersk (do 1870) Łask Pabianice (do 1951 →) Szczerców (do 1870) Widawa (do 1870) Zelów (od 1957)
Osiedla (1954–1972)	Kolumna (1959–1972) Zelów (do 1957)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–1975)	Bałucz (do 1954) Buczek Chociw (do 1954) Dąbrowa Rusiecka (do 1954) Dąbrowa Widawska (do 1930) Dłutów Dobroń (od 1929) Dzbanki (do 1930) Górka Pabianicka (do 1954) Ksawerów (1953–1954) Lutomiersk (do 1954) Łask (do 1953 i od 1973) Pabianice (od 1973) Pruszków (do 1954) Sędziejowice (od 1931) Szczerców (1930–1954) Widawa (od 1930) Widzew (do 1953) Wiewiórczyn (1953–1954) Wodzierady Wola Wężykowa (do 1931) Wygiełzów (do 1954) Wymysłów (do 1929) Zapolice Zelów
Gromady (1954–1972)	Bałucz (1954–1972) Barycz (1954–1957) Brodnia (1954–1968) Brzyków (1957–1972) Buczek (1954–1972) Chechło (1954–1958) Chociw (1954–1972) Chorzeszów (1954–1959) Czestków (1954–1959) Dąbrowa Widawska (1956–1958) Dłutów (1954–1972) Dobroń (1954–1972) Dzbanki (1957–57) Gorczyn (1954–1957) Górka Pabianicka (1959–1972) Grabia (1954–1959) Kociszew (← 1956–1968) Kodrań (1954–1961 →) Kolumna-Las (1954–1959) Ksawerów (1954–1958 →) Kwiatkowice (1954–1968) Ldzań (1954–1958) Lutomiersk (1954–1957 →) Łaskowice (1954–1958) Marzenin (1954–1972) Mierzączka Duża (1954–1958) Ochle (1954–1968) Okup Wielki (1954–1968) Osieczno (1954–1957) Paprotnia (1954–1968) Pawlikowice (1954–1972) Petrykozy (1954–1958) Podule (1954–1959) Porszewice (1954–1958) Pożdżenice (1954–1968) Pruszków (1954–1972) Przatów (1954–1961) Rembieszów (1954–58) Restarzew Cmentarny (1954–1961) Rusiec (1954–1961 →) Sędziejowice (1954–1972) Siedlce (1954–1968) Szczercowska Wieś (1954–1957) Szczerców (1954–1961 →) Walewice (1954–1966) Widawa (1954–1972) Wielka Wieś (1954–1956) Wiewiórczyn (1954–1972) Wodzierady (1954–1972) Wola Kleszczowa (1954–1957) Wola Wiązowa (1954–1961 →) Wrzeszczewice (1954–1961) Wygiełzów (1954–1972) Zapolice (1954–1972) Zelów (1954) Zelów (1968–1972) Zofiówka (1954–1956 →) Żytowice (1954–1961)