Łask: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia: drobne merytoryczne |
ilustracja |
||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
|bip = |
|bip = |
||
}} |
}} |
||
[[Plik:Collegiate church in Łask-014.JPG|thumb|Kolegiata NMP od frontu w stylu gotyckim]] |
|||
[[Plik:Kolegiata Lask tył.jpg|thumb|Tylna część kolegiaty Nw stylu gotyckim]] |
|||
[[Plik:Collegiate church in Łask-007.JPG|thumb|Ołtarz barokowy w kolegiacie]] |
|||
[[Plik:Łask - Kościół Św. Ducha-005.JPG|thumb|Kościół Św. Ducha]] |
|||
'''Łask''' – [[miasto]] w [[województwo łódzkie|woj. łódzkim]], w [[powiat łaski|powiecie łaskim]], siedziba [[gmina Łask|gminy miejsko-wiejskiej Łask]]. Położone na [[Wysoczyzna Łaska|Wysoczyźnie Łaskiej]], nad [[Grabia (rzeka)|Grabią]]. |
'''Łask''' – [[miasto]] w [[województwo łódzkie|woj. łódzkim]], w [[powiat łaski|powiecie łaskim]], siedziba [[gmina Łask|gminy miejsko-wiejskiej Łask]]. Położone na [[Wysoczyzna Łaska|Wysoczyźnie Łaskiej]], nad [[Grabia (rzeka)|Grabią]]. |
||
Wersja z 15:47, 10 lis 2012
Łask – miasto w woj. łódzkim, w powiecie łaskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Łask. Położone na Wysoczyźnie Łaskiej, nad Grabią.
Według danych z dnia 31 grudnia 2008 miasto liczyło 18 500 mieszkańców[1].
Położenie
Miasto Łask leży w obrębie aglomeracji łódzkiej, na Wysoczyźnie Łaskiej i Kotliny Szczercowskiej. Są one częścią Niziny Południowowielkopolskiej. Miasto leży 35 km od Łodzi i znajduje się w jednym z dwudziestu jeden powiatów ziemskich regionu. Niedaleko Łasku leżą jedne z największych miast województwa łódzkiego: Pabianice, Wieluń, Bełchatów, Zduńska Wola i Sieradz.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. sieradzkiego.
Historia
Łask był wsią wzmiankowaną już w 1356. Prawa miejskie otrzymał w 1422 roku od polskiego króla Władysława Jagiełły[2]. W 1517 roku rozpoczęto budowę kościoła w stylu gotyckim. W XVI wieku rozwinął się jako ośrodek rzemieślniczo-handlowy, lecz w połowie XVII wieku nastąpił upadek miasta w związku z Potopem szwedzkim i związanymi z nim zarazami. W 1666 roku zbudowano kościół Świętego Ducha. W 1749 roku miasto ucierpiało w związku z pożarem. Po przegranej Wojnie obronie Konstytucji 3 maja i II Rozbiorze Polski w 1793 roku Łask znalazł się składzie zaboru pruskiego. Po Pokoju w Tylży od 1807 stał się częścią Księstwa Warszawskiego, a od 1815 Królestwa Kongresowego. Na przełomie XVIII i XIX w. miasto stało się dużym skupiskiem Żydów[3]. Od 1903 miasto uzyskało pierwsze połączenie kolejowe. Na początku XX wieku powstały tu pierwsze zakłady przemysłowe. W czasie okupacji niemieckiej w mieście powstało getto, w którym zgromadzono około 4 tysiące Żydów. W wyniku eksterminacyjnej polityki okupanta zginęło ponad 90% ludności żydowskiej[3]. W 1957 roku w pobliżu miasta ulokowano jednostkę wojsk lotniczych.
Wspólnoty wyznaniowe
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Administracja
Od 1999 Łask stał się siedzibą powiatu. Jest też siedzibą gminy.
Podział administracyjny:
- Łask
- Kolumna – osada włączona w 1973
Struktura przestrzenna[6]:
- Łask
- centralna część śródmieścia
- dwa zespoły terenów przemysłowo-składowych
- tereny rozproszonej zabudowy jednorodzinnej
- Batorego – osiedle mieszkaniowe
- Mickiewicza – osiedle mieszkaniowe
- Sobieskiego – osiedle mieszkaniowe
- Wojskowe – osiedle mieszkaniowe
- MON – osiedle mieszkaniowe
- Zajączek – osiedle mieszkaniowe
- Przylesie – osiedle mieszkaniowe włączone w latach 90-tych
- Łask-Kolumna
- część północna
- część południowa
- zespół zabudowy na północ od torów kolejowych
Komunikacja
Miasto Łask to duży węzeł komunikacji drogowej[potrzebny przypis]. Niedaleko znajduje się również ważny[potrzebny przypis] węzeł kolejowy. Przez miasto przechodzą ważne drogi tranzytowe[potrzebny przypis]:
- droga krajowa nr 12: Łęknica – Leszno- Kalisz – Łask – Piotrków Trybunalski – Dorohusk,
- droga krajowa nr 14: Łódź – Łask – Walichnowy – (Wrocław).
Ponadto miasto przecinają drogi wojewódzkie:
W położonym w północnej części miasta (sąsiedztwo wsi Wiewiórczyn) niewielkim węźle kolejowym Łask krzyżują się linie:
- linia kolejowa nr 14: Łódź – Łask – Zduńska Wola – Kalisz – Leszno – Żagań – Granica Państwa,
- Łask-Zelów (nieczynna).
Istnieje możliwość dojazdu pociągiem z Łasku do Sieradza, Łodzi, Zduńskiej Woli, Kalisza, Poznania, Warszawy, Ostrowa Wielkopolskiego, Wrocławia i Szczecina. Dużą rolę odgrywa również komunikacja autobusowa. Linie w mieście i okolicach obsługuje głównie PKS Zduńska Wola, można też spotkać tu autobusy PKS Łódź, PKS Sieradz, PKS Wieluń, PKS Kalisz, PKS Częstochowa i innych przewoźników (w tym prywatnych).
W Łasku jest też komunikacja miejska ZKM, autobusy kursują na liniach[7]:
- 1: Łask PKP – Kolumna – Poleszyn – Kolumna – Barycz
- 2: Łask szpital – pl. 11 Listopada – Sięganów (nie kursuje w wakacje, kursuje w dni robocze)
- 3: pl. 11 Listopada – Ostrów
- 5: Przylesie – Łask PKP
- B: Łask szpital – Zduńska Wola/Sieradzka
- C: Łask szpital – Zelów
- C-bis: Buczek – Zelów
- D: Dw. PKS – Pabianice: Sikorskiego lub Waltera (Obsługiwana wspólnie z MZK Pabianice)
Kultura i sztuka
Przy Bibliotece Publicznej w Łasku istnieje Muzeum prezentujące historię miasta oraz organizujące wystawy sztuki regionalnej. Działa również Łaski Dom Kultury organizujący przedstawienia teatralne, wystawy oraz zajęcia artystyczne. W klubie garnizonowym „MUZA” odbywają się liczne zajęcia artystyczne w tym próby zespołów jak np. REDRUM.
Ochrona przyrody
W granicach miasta znajdują się liczne formy ochrony przyrody[8]:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Środkowej Grabi
- Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy "Dolina Grabi"
- Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy "Kolumna-Las"
Ponadto w parku miejskim im. Rodu Łaskich znajduje się 10 drzew będących pomnikami przyrody.
Sport i rekreacja
Dostępne ośrodki sportu i rekreacji:
- Centrum Sportu i Rekreacji:
- Boisko przy ul. Armii Krajowej 5a
- Miejska Pływalnia Kryta w Łasku przy ul. Szkolnej 2
- Kąpielisko Miejskie w Łasku przy ul. Armii Krajowej 75
- Kompleksu boisk sportowych „ORLIK 2012” przy ul. Szkolnej
- Szlaki turystyczne (piesze i rowerowe)
- Spływy kajakowe rzeką Grabią
Zabytki
- kościół kolegiacki Nawiedzenia NMP i św. Michała Archanioła zbudowany w stylu późnogotyckim 1517-1523, przebudowany w stylu barokowym po 1749. Znajdują się w nim m.in. barokowe kaplice z XVII i XVIII w., alabastrowa płaskorzeźba Matki Bożej Łaskiej z końca XV w. autorstwa Andrei della Robbia, dar papieża Leona X[2] dla Jana Łaskiego, koronowana 25 września 2005 przez kard. Józefa Glempa koronami poświęconymi przez Jana Pawła II w Krakowie w 2002[9];
- drewniany kościół św. Ducha, wzniesiony w stylu barokowym w 1666;
- cmentarz żydowski;
- synagoga z końca XIX w., obecnie remiza straży pożarnej;
- murowane domy z XVIII i XIX w.;
- park miejski.
- Zajazd Jamboł
Łask jako garnizon wojskowy
W mieście znajduje się jednostka wojskowa, a w okolicach 32 baza lotnicza oraz inne obiekty wojskowe.
Jednostki stacjonujące po 1945:
Na bazie tych jednostek powstała 32 Baza Lotnictwa Taktycznego
Współpraca międzynarodowa
Miasta i gminy partnerskie[10]:
Urodzeni w Łasku
- Magda Femme, polska piosenkarka i debiutująca aktorka
- Jan Łaski (starszy), polski duchowny katolicki, prymas Polski
- Jan Łaski (młodszy), duchowny ewangelicko-reformowany, najwybitniejszy polski działacz Reformacji
- Zbigniew Rakowiecki, polski aktor filmowy i teatralny
- Henryk Redlich, polski grafik i malarz
- Mieczysław Wolfke, polski fizyk, prekursor telewizji i holografii
- Grażyna Błęcka-Kolska, polska aktorka
- Marian Marek Drozdowski, polski historyk
- Ilona Felicjańska, polska modelka
Zobacz też
- Cerkiew Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łasku
- Najstarszy cmentarz żydowski w Łasku
- Stary cmentarz żydowski w Łasku
- Nowy cmentarz żydowski w Łasku
- Hufiec ZHP Łask
- ↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). , 2009. GUS, Departament Badań Statystycznych. Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1734-6118. (pol.).
- ↑ a b Stanisław Rusin: Ród Łaskich. Łask: Urząd Miasta i gminy w Łasku, 1990. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik
<ref>; nazwę „dwa” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartościąBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b Historia miasta
- ↑ Dekanat Łask
- ↑ Luteranie.pl
- ↑ Zmiana Studium uwarunkowań Zagospodarowania Przestrzennego miasta i gminy Łask. Uchwała Nr XVIII/137/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 6 lutego 2008 r.
- ↑ Łask
- ↑ Plan Rozwoju Lokalnego dla gminy Łask na lata 2009-2013. [dostęp 2012-06-22].
- ↑ Koronacja w Łasku
- ↑ Miasta partnerskie
Linki zewnętrzne
- Łask, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 600.
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
|
Siedziba gminy: Łask
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Osada leśna | |
| Części miasta | |
| Części wsi |
|
| Osada wsi | |
| Dawna wieś |
