Bogdan Zdrojewski

Bogdan Zdrojewski
	; Bogdan Zdrojewski (2024)
Data i miejsce urodzenia	18 maja 1957 ; Kłodzko
	Minister kultury i dziedzictwa narodowego
Okres	od 16 listopada 2007; do 17 czerwca 2014
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Poprzednik	Kazimierz Michał Ujazdowski
Następca	Małgorzata Omilanowska
	Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej
Okres	od 5 grudnia 2006; do 5 listopada 2007
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Poprzednik	Donald Tusk
Następca	Zbigniew Chlebowski
	Prezydent Wrocławia
Okres	od 4 czerwca 1990; do 8 maja 2001
Poprzednik	Stefan Skąpski
Następca	Stanisław Huskowski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Wiadomości w Wikinews

Bogdan Andrzej Zdrojewski (ur. 18 maja 1957 w Kłodzku) – polski polityk i samorządowiec.

Prezydent Wrocławia (1990–2001), senator IV i X kadencji (1997–2000, 2019–2023), poseł na Sejm IV, V, VI, VII i X kadencji (2001–2014, 2023–2024), poseł do Parlamentu Europejskiego VIII i X kadencji (2014–2019, od 2024), przewodniczący klubu parlamentarnego Platformy Obywatelskiej (2006–2007), minister kultury i dziedzictwa narodowego w pierwszym i drugim rządzie Donalda Tuska (2007–2014).

Życiorys

Syn Leonarda i Mirosławy. W latach 1976–1977 pracował jako młodszy maszynista trakcji elektrycznej w PKP, a następnie do 1979 jako specjalista w Państwowych Zakładach Zbożowo-Młynarskich we Wrocławiu^[1]. Absolwent filozofii (1983) i kulturoznawstwa (1985) na Uniwersytecie Wrocławskim. W czasie studiów założył, a następnie prowadził koło naukowe historii filozofii (od 1980). W 1980 został członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów, jesienią tego samego roku został przewodniczącym struktury NZS na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UWr. Po ogłoszeniu stanu wojennego na początku 1982 stanął na czele tajnego zarządu NZS na Uniwersytecie Wrocławskim, którym kierował do 1984.

Od 1984 pracował w Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, był członkiem komisji zakładowej NSZZ „Solidarność” na AE. W 1989 został pracownikiem Instytutu Socjologii UWr. Równocześnie był sekretarzem Wrocławskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (1989–1990), a także kierownikiem założonego przez siebie Ośrodka Badań Społecznych przy RKW NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk (1989–1990). W 1990 został radnym Rady Miejskiej Wrocławia z listy WKO. Od 4 czerwca 1990 do 8 maja 2001 sprawował urząd prezydenta Wrocławia. Pewną popularność zyskał w czasie powodzi z 1997, osobiście kierując w mieście akcją przeciwpowodziową^[2].

W 1997 jako kandydat niezależny został senatorem (otrzymał 241 179 głosów). Zrezygnował 11 stycznia 2000 po tym, jak Trybunał Konstytucyjny orzekł, że funkcji prezydenta miasta na prawach powiatu nie można łączyć z mandatem parlamentarzysty. Z urzędu prezydenta miasta ustąpił w maju 2001, kiedy zdecydował się kandydować do Sejmu. Został w tymże roku wybrany na posła IV kadencji z ramienia Platformy Obywatelskiej (otrzymując 47 297 głosów). Po wyborze zrzekł się immunitetu w związku z zarzutami o rzekomą niegospodarność (w sprawie tzw. wrocławskiego VAT-u); w 2004 został prawomocnie uniewinniony od popełnienia zarzucanych mu czynów^[3].

W 2005 ponownie wybrano go do Sejmu V kadencji z wrocławskiej listy PO (liczbą 73 959 głosów). W 2006 został członkiem gabinetu cieni PO odpowiadającym za obronę narodową. 5 grudnia 2006 objął stanowisko przewodniczącego klubu parlamentarnego PO. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 uzyskał z ramienia PO w okręgu wrocławskim we Wrocławiu 213 883 głosy (trzeci wynik w kraju). 16 listopada 2007 został ministrem kultury i dziedzictwa narodowego w pierwszym rządzie Donalda Tuska. W wyborach w 2011 uzyskał poselską reelekcję liczbą 149 962 głosów^[4]. W drugim rządzie Donalda Tuska pozostał na stanowisku ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

W wyborach w 2014 uzyskał mandat eurodeputowanego VIII kadencji^[5]. 17 czerwca tego samego roku został odwołany ze stanowiska ministra, a 1 lipca 2014 złożył ślubowanie w Parlamencie Europejskim. W 2019 nie wystartował w kolejnych wyborach europejskich. W wyborach krajowych w tym samym roku z ramienia Koalicji Obywatelskiej został natomiast wybrany na senatora X kadencji w okręgu nr 6^[6]. 17 stycznia 2020 został wybrany przez Senat na członka Krajowej Rady Sądownictwa.

W wyborach w 2023 był kandydatem do Sejmu z okręgu wrocławskiego z listy KO. Uzyskał mandat posła X kadencji z wynikiem 85 099 głosów^[7]. Objął funkcje przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz członka Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka^[8]. W wyborach w 2024 został natomiast wybrany do PE X kadencji, zdobywając 310 544 głosy^[9]. W Parlamencie Europejskim zasiadł w Komisji Handlu Międzynarodowego oraz Komisji Kultury i Edukacji^[10].

Wyniki w wyborach ogólnopolskich

Wybory		Organ	Okręg	Wynik
1997	KW Bogdana Zdrojewskiego	Senat IV kadencji	nr 47	241 179 (57,68%)^[11]
2001	Platforma Obywatelska	Sejm IV kadencji	nr 3	47 297 (11,29%)^[12]
2005		Sejm V kadencji		73 959 (19,07%)^[13]
2007		Sejm VI kadencji		213 883 (38,46%)^[14]
2011		Sejm VII kadencji		149 962 (30,20%)^[4]
2014		Parlament Europejski VIII kadencji	nr 12	162 426 (24,53%)^[5]
2019	Koalicja Obywatelska	Senat X kadencji	nr 6	133 374 (45,45%)^[6]
2023		Sejm X kadencji	nr 3	85 099 (10,97%)^[7]
2024		Parlament Europejski X kadencji	nr 12	310 544 (27,11%)^[9]

Życie prywatne

Jest żonaty z Barbarą Zdrojewską; ma dwoje dzieci: Karolinę i Stanisława.

Odznaczenia i wyróżnienia

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2014)^[15]
Złoty Krzyż Zasługi (2001)^[16]
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015)^[17]
Komandor Orderu Świętego Sylwestra (Watykan, 1998)^[17]
Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi RFN (Niemcy, 2001)
Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Portugalia, 2008)^[18]
Komandor z Gwiazdą Orderu Zasługi (Norwegia, 2012)^[19]
Komandor Legii Honorowej (Francja, 2012)
Order Zasługi Wolnego Kraju Saksonii (Saksonia, 2012)^[20]
Komandor Orderu Świętego Karola (Monako, 2012)^[21]
Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi (Zakon Maltański, 2012)^[17]
Wielki Oficer Krzyża Uznania (Łotwa, 2013)^[22]
Wielki Komandor Orderu Honoru (Grecja, 2013)
Krzyż Wielki Orderu Oranje-Nassau (Holandia, 2014)
Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy (Estonia, 2014)^[23]
Order Wschodzącego Słońca II klasy (Japonia, 2015)^[24]

Nagrody i wyróżnienia

Złota Odznaka Honorowa Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego (2018)^[25]
Nagroda im. Andrzeja Bączkowskiego (1997)^[26]
Nagroda im. Władysława Grabskiego przyznana przez Konfederację Lewiatan (2011)^[27]
Nagroda im. Ireny Sendlerowej (2013)
Tytuł honorowego obywatela Wrocławia (2013)^[28]
Tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu (2015)

Przypisy

↑ Bożena Szaynok: Bogdan Zdrojewski. encyklopedia-solidarnosci.pl. [dostęp 2013-11-22].
↑ Rafała Bubnicki: Prezydent na co dzień i od święta. rp.pl, 28 listopada 1997. [dostęp 2010-09-12].
↑ Zdrojewski uniewinniony. „Gazeta Prawna”. Nr 51, 12 marca 2004.
↑ ^a ^b Serwis PKW – Wybory 2011. pkw.gov.pl. [dostęp 2011-11-08].
↑ ^a ^b Serwis PKW – Wybory 2014. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].
↑ ^a ^b Serwis PKW – Wybory 2019. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-10-14].
↑ ^a ^b Serwis PKW – Wybory 2023. pkw.gov.pl. [dostęp 2023-10-18].
↑ Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2023-11-26].
↑ ^a ^b Serwis PKW – Wybory 2024. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-06-10].
↑ Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2024-07-20].
↑ Wybory do Senatu w 1997 r.. kbw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].
↑ Serwis PKW – Wybory 2001. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].
↑ Serwis PKW – Wybory 2005. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].
↑ Serwis PKW – Wybory 2007. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].
↑ M.P. z 2014 r. poz. 982
↑ M.P. z 2002 r. nr 8, poz. 146
↑ ^a ^b ^c Wyróżnienia. zdrojewski.info. [dostęp 2015-10-18].
↑ Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt, 26 lutego 2009. [dostęp 2010-09-12]. (port.).
↑ Årsberetning 2012. Det kongelige hoff. kongehuset.no, marzec 2013. s. 44–45. [dostęp 2013-12-05]. (norw.).
↑ Order dla Bogdana Zdrojewskiego. rp.pl, 2 października 2012. [dostęp 2012-10-02].
↑ Ordonnance Souveraine n° 4.047 du 20 novembre 2012 portant nominations dans l’Ordre de Saint-Charles. legimonaco.mc, 23 listopada 2012. [dostęp 2013-12-10]. (fr.).
↑ Ar Atzinības krustu apbalvotie, sākot no 2005. gada marta. president.lv. s. 42. [dostęp 2016-09-24]. (łot.).
↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-27]. (est.).
↑ Japonia: Order Wschodzącego Słońca dla Bogdana Zdrojewskiego. onet.pl, 4 listopada 2015. [dostęp 2015-11-04].
↑ Uchwała Nr XLV/1542/18 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie przyznania Bogdanowi Zdrojewskiemu Odznaki Honorowej Złotej Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego. bip.umwd.dolnyslask.pl, 29 marca 2018. [dostęp 2018-04-08].
↑ Bogdan Zdrojewski. baczkowski.org. [dostęp 2012-10-02].
↑ Nagrody Lewiatana. konfederacjalewiatan.pl. [dostęp 2022-01-10].
↑ Hanna Wieczorek, Robert Migdał: Bogdan Zdrojewski – motorniczy, psi fotograf, prezydent, minister. CV Honorowego Obywatela Wrocławia. gazetawroclawska.pl, 29 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-30].

Bibliografia

Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2024-07-20].
Kto jest kim we Wrocławiu. Informator biograficzny. Krzysztof Gluziński (red.). Wrocław: FOX, 1999.
Jolanta Popińska, Krzysztof Popiński: Od SKS do NZS. Niezależne Zrzeszenie Studentów we Wrocławiu 1980–2010. Wrocław: Atut i Instytut Edukacji Społecznej we Wrocławiu, 2010.
Kamil Dworaczek: Burzliwa dekada. NZS we Wrocławiu 1980–1989. Warszawa: IPN, 2012.

Linki zewnętrzne

Bogdan Zdrojewski – strona prywatna. [dostęp 2014-08-07].

[1] Bożena Szaynok: Bogdan Zdrojewski. encyklopedia-solidarnosci.pl. [dostęp 2013-11-22].

[2] Rafała Bubnicki: Prezydent na co dzień i od święta. rp.pl, 28 listopada 1997. [dostęp 2010-09-12].

[3] Zdrojewski uniewinniony. „Gazeta Prawna”. Nr 51, 12 marca 2004.

[:0-4] Serwis PKW – Wybory 2011. pkw.gov.pl. [dostęp 2011-11-08].

[:1-5] Serwis PKW – Wybory 2014. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].

[:2-6] Serwis PKW – Wybory 2019. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-10-14].

[:3-7] Serwis PKW – Wybory 2023. pkw.gov.pl. [dostęp 2023-10-18].

[8] Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2023-11-26].

[pe2024-9] Serwis PKW – Wybory 2024. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-06-10].

[10] Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2024-07-20].

[11] Wybory do Senatu w 1997 r.. kbw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].

[12] Serwis PKW – Wybory 2001. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].

[13] Serwis PKW – Wybory 2005. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].

[14] Serwis PKW – Wybory 2007. pkw.gov.pl. [dostęp 2024-08-08].

[15] M.P. z 2014 r. poz. 982

[16] M.P. z 2002 r. nr 8, poz. 146

[wyr-17] Wyróżnienia. zdrojewski.info. [dostęp 2015-10-18].

[18] Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt, 26 lutego 2009. [dostęp 2010-09-12]. (port.).

[19] Årsberetning 2012. Det kongelige hoff. kongehuset.no, marzec 2013. s. 44–45. [dostęp 2013-12-05]. (norw.).

[20] Order dla Bogdana Zdrojewskiego. rp.pl, 2 października 2012. [dostęp 2012-10-02].

[21] Ordonnance Souveraine n° 4.047 du 20 novembre 2012 portant nominations dans l’Ordre de Saint-Charles. legimonaco.mc, 23 listopada 2012. [dostęp 2013-12-10]. (fr.).

[22] Ar Atzinības krustu apbalvotie, sākot no 2005. gada marta. president.lv. s. 42. [dostęp 2016-09-24]. (łot.).

[23] Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-27]. (est.).

[24] Japonia: Order Wschodzącego Słońca dla Bogdana Zdrojewskiego. onet.pl, 4 listopada 2015. [dostęp 2015-11-04].

[25] Uchwała Nr XLV/1542/18 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie przyznania Bogdanowi Zdrojewskiemu Odznaki Honorowej Złotej Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego. bip.umwd.dolnyslask.pl, 29 marca 2018. [dostęp 2018-04-08].

[26] Bogdan Zdrojewski. baczkowski.org. [dostęp 2012-10-02].

[27] Nagrody Lewiatana. konfederacjalewiatan.pl. [dostęp 2022-01-10].

[28] Hanna Wieczorek, Robert Migdał: Bogdan Zdrojewski – motorniczy, psi fotograf, prezydent, minister. CV Honorowego Obywatela Wrocławia. gazetawroclawska.pl, 29 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-30].

[ko1-29] Od 2018 przewodniczący KP Platforma Obywatelska – Koalicja Obywatelska

[ko2-30] Przewodniczący KP Koalicja Obywatelska – Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[A]

[B]

Nadburmistrzowie (1809–1945)	Benjamin Gottlieb Müller (1809–1812) Friedrich von Kospoth (1812–1832) Gottlieb Donatus Menzel (1833–1838) Gottlieb Karl Lange (1838–1842) Hermann Julius Pinder (1843–1848) Carl Friedrich Eduard Bartsch (1848–1851) Julius Alexander Elwanger (1851–1863) Arthur Hobrecht (1863–1872) Max von Forckenbeck (1873–1878) Ferdinand Friedensburg (1879–05.03.1891) Georg Bender (01.04.1891–30.09.1912) Paul Matting (30.09.1912–12.11.1918) Hans Trentin (tymczasowo, 12.11.1918–07.01.1919) Otto Wagner (07.01.1919–30.09.1933) Helmut Rebitzky (1933–1934) Hans Fridrich (1934–1944) Ernst Leichenstern (1944–1945) Hermann Hartmann (maj–lipiec 1945)
Prezydenci (1945–1950)	Bolesław Drobner (14.03.1945–9.06.1945) Aleksander Wachniewski (13.06.1945–15.02.1947) Bronisław Kupczyński (15.02.1947 – VI 1950)
Przewodniczący Prezydium MRN (1950–1956)	Józef Barczyk (VI 1950 – XI 1952) Marian Dryll (XI 1952 – IV 1956)
Przewodniczący Prezydium Rady Narodowej miasta Wrocławia (1956–1973)	Eugeniusz Król (4.04.1956–2.02.1958) Bolesław Iwaszkiewicz (2.02.1958–7.06.1969) Stanisław Panek (7.06.1969–6.12.1972) Marian Czuliński (6.12.1972–6.12.1973)
Prezydenci (1973–1975)	Marian Czuliński (6.12.1973–31.05.1975)
Wojewodowie (1975–1984)	Zbigniew Nadratowski (1975-1979) Janusz Owczarek (1979–1984)
Prezydenci (od 1984)	Stanisław Apoznański (25.05.1984–13.12.1985) Stefan Skąpski (26.03.1986–4.06.1990) Bogdan Zdrojewski (5.06.1990–8.05.2001) Stanisław Huskowski (8.05.2001–19.11.2002) Rafał Dutkiewicz (19.11.2002–19.11.2018) Jacek Sutryk (od 19.11.2018)