Port lotniczy Olsztyn-Mazury
| |||
Terminal lotniska | |||
Państwo | ![]() | ||
Miejscowość | Szymany | ||
Właściciel | Warmia i Mazury Spółka z o.o. | ||
Data otwarcia | 2016 | ||
Kod IATA | SZY | ||
Kod ICAO | EPSY | ||
Strefa czasowa | UTC UTC +1 | ||
Wysokość | 141 m n.p.m. | ||
Statystyki ruchu (2019)[1] | |||
Liczba pasażerów | 154 500 (2019 r.)![]() 121 300 (2018 r.) ![]() | ||
Cargo | 0 t | ||
Liczba operacji | 2400 (2017 r.) 2850 ![]() | ||
Drogi startowe | |||
---|---|---|---|
| |||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Szczytno ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ![]() | |||
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego ![]() | |||
![]() | |||
Strona internetowa |
Port Lotniczy Olsztyn-Mazury (kod IATA: SZY, kod ICAO: EPSY) – port lotniczy położony w miejscowości Szymany, ponad 10 km od centrum Szczytna i ok. 56 km na południowy wschód od centrum Olsztyna. Port ten obsługiwał region Warmii i Mazur w latach 1996–2003 oraz po rozbudowie od 2016. Jest jedynym portem lotniczym w województwie warmińsko-mazurskim.
Część lotnicza lotniska zajmuje powierzchnię ok. 322 ha.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Oficjalna nazwa w rejestrze ICAO Lotnisko Szymany, w 2015 r. Rada nadzorcza zarządzającej lotniskiem spółki „Warmia i Mazury” zatwierdziła nazwę Olsztyn-Mazury. Oficjalną pełną nazwą lotniska jest „Port lotniczy Olsztyn-Mazury”[2]. Autorem logo Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury jest Mateusz Obarek Studio Gravite.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Port lotniczy Olsztyn-Dajtki[edytuj | edytuj kod]
Po zakończeniu I wojny światowej postanowiono wybudować port lotniczy w pobliżu Olsztyna. Do tego celu wybrano w 1926 r. największy w pobliżu miasta teren o płaskiej powierzchni w pobliżu wsi Dajtki. Lotnisko miało służyć celom wojskowym, a także cywilnym. 1 czerwca 1926 roku rozpoczęły się w sezonie letnim regularne loty pasażerskie Lufthansy do Gdańska. Był poprzednikiem portu lotniczego Szymany.
Port lotniczy Szymany[edytuj | edytuj kod]
Port ten obsługiwał region Warmii i Mazur od 1996 do 2003. Jest jedynym portem lotniczym w województwie warmińsko-mazurskim. Lotnisko w Szymanach było wykorzystywane przez niemieckie lotnictwo wojskowe przed i w czasie II wojny światowej, a po jej zakończeniu przez polskie lotnictwo wojskowe. Na początku lat 60. podniesiono parametry lotniska do II klasy wojskowej.
16 stycznia 1996 – w związku z malejącym wykorzystywaniem przez wojsko – lotnisko zaczęto wykorzystywać do celów cywilnych. Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Olsztynie powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością: Porty Lotnicze „Mazury-Szczytno”.
Czerwiec 1996 – pierwsze lądowanie samolotu Polskich Linii Lotniczych LOT – ATR-72 z pasażerami na pokładzie.
10 października 2001 – rozporządzeniem Rady Ministrów lotnisko zostało wpisane na listę lotnisk, na których mogą być wykonywane starty i lądowania w ruchu międzynarodowym /przejście graniczne/.
22 sierpnia 2002 – Ministerstwo Obrony Narodowej przekazuje lotnisko Agencji Mienia Wojskowego.
14 maja 2003 – Spółka Porty Lotnicze Mazury-Szczytno uzyskuje certyfikat Agenta Obsługi Naziemnej Nr PL-15H/03 w zakresie obsługi pasażerów, obsługi bagażu, obsługi płytowej statków powietrznych, obsługi w zakresie zaopatrywania statków powietrznych w paliwo, transportu naziemnego pomiędzy statkiem powietrznym i dworcem lotniczym.
30 listopada 2003 – wojsko opuszcza lotnisko.
2 grudnia 2005 – lotnisko zostało wpisane do Rejestru Lotnisk Cywilnych pod numerem 59 jako lotnisko cywilne użytku publicznego kodzie referencyjnym 3C.
27 października 2006 – Urząd Lotnictwa Cywilnego certyfikuje część lotniczą lotniska.
Listopad 2008 – spółka European Businessa Partners sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie obejmuje 60% udziałów w spółce zarządzającej lotniskiem. Jest to pierwsza prywatyzacja polskiego lotniska regionalnego. Lotnisko powstało w latach 50. XX w. jako obiekt wojskowy. Jego znaczenie wzrosło po usytuowaniu Ośrodka Kształcenia Kadr Wywiadu (tzw. szkoły szpiegów) w pobliskich Starych Kiejkutach. W 1996 lotnisko zostało przekazane jako zbędne dla potrzeb wojska Agencji Mienia Wojskowego, która wydzierżawiła je spółce Porty Lotnicze „Mazury-Szczytno”. Od tego czasu, w latach 1996–2003, w sezonie letnim, odbywały się regularne, cotygodniowe loty z Warszawy i z miast w Niemczech.
W 2005 port posiadał infrastrukturę zdolną do obsługi samolotów średniej wielkości, w tym 2000-metrową betonową drogę startową oraz system ILS. Wolę wykonywania połączeń do tego portu wyraziła linia lotnicza Ryanair, uzależniając to od inwestycji w rozbudowę terminalu oraz poprawę jakości nawierzchni pasa startowego.
31 października 2006 spółka zarządzająca lotniskiem podpisała 5-letnią umowę dzierżawy gruntu z Agencją Mienia Wojskowego, z opcją na jej przedłużenie na następne lata. Dzięki temu była w stanie otrzymać 1 mln zł dofinansowania od samorządu województwa na ponowne uruchomienie portu. Dalszy milion miał być przekazany spółce przez jej udziałowca, firmę Energopol. Spółka miała jeszcze szanse otrzymania 2 mln zł od polskiego rządu. Również inny udziałowiec spółki, Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, miało zamiar darować jej część zadłużenia[3].
W latach 2007–2013 na rozbudowę portu lotniczego przeznaczono ponad 204 miliony złotych, między innymi na przekształcenie go z kategorii 3C do 4D oraz wyposażenie w przyrządowe podejściem do lądowania (ILS II kategorii, VOR/DME). Zakończenie prac nastąpiło w 2015 roku, natomiast pierwszy rejsowy lot odbył się 20 stycznia 2016. Samoloty rejsowe firmy Sprint Air obsługują połączenia z Krakowem i Berlinem[4].
Lotnisko uzyskało certyfikat Urzędu Lotnictwa Cywilnego 18 stycznia 2016. 20 stycznia wystartował z niego pierwszy czarterowy samolot do Berlina. Natomiast pierwszy samolot rejsowy wystartował z Szyman 21 stycznia[5].
5 lipca 2017 z Szyman odleciał samolot z turystami na Rodos, a 7 lipca 2017 lotnisko przyjęło stutysięcznego pasażera[6].
27 października 2019 r. poleciał pierwszy samolot Wizzair do Bremy.[7]
28 października 2019 r. aby zapewnić większy komfort podróży pasażerom korzystającym z Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury uruchomiono nowy dodatkowy Gate nr 3 znajdujący się na pierwszym piętrze terminala. [8]
7 listopada 2019 r. poleciał pierwszy samolot Ryanair do Koloni.[9]
Statystyki ruchu[edytuj | edytuj kod]
Rok | Pasażerowie | Cargo | Operacje lotnicze |
---|---|---|---|
1998 | 2632 | 0 | 180 |
1999 | 2453 | 0 | 238 |
2000 | 1873 | 0 | 788 |
2001 | 2049 | 0 | 928 |
2002 | 1091 | 0 | 516 |
2003 | 448 | 0 | 418 |
2004-2015 | 0 | 0 | 0 |
2016 | 47146[10] | 0 | 882[11] |
2017 | 104851[12] | 0 | 2400[12] |
2018 | 121300[13] | 0 | 2850[13] |
2019 | 128302[14] (I-X) | - | - |
Źródła
- 2007-2004, Urząd Lotnictwa Cywilnego[15].
Kierunki lotów i linie lotnicze[edytuj | edytuj kod]
Loty rejsowe[edytuj | edytuj kod]
Loty czarterowe[edytuj | edytuj kod]
Miasto | Port lotniczy | Linia lotnicza | |
---|---|---|---|
![]() | |||
Burgas | Port lotniczy Burgas | Bulgarian Air Charter | [21] |
Mapa kierunków lotów[edytuj | edytuj kod]
Kierunki obsługiwane w przeszłości[edytuj | edytuj kod]
Linia lotnicza | Kierunek | Okres operowania |
---|---|---|
Adria Airways | ![]() |
od 17 czerwca do 28 października 2016[22] |
LOT | ![]() |
od 2 lipca do 30 września 2016[24] |
Sprint Air | ![]() ![]() |
od 21 stycznia do 28 października 2016[26]od 22 stycznia do 28 października 2016
od 6 czerwca do 28 października 2016 |
Wizz Air | ![]() |
od 20 maja[27] do 25 grudnia 2017[28] |
Small Planet Airlines | ![]() |
od 19 czerwca do 4 września 2018[30] |
Połączenie kolejowe i autobusowe[edytuj | edytuj kod]
od koniec 2015 roku ukończono budowę przystanku kolejowego Szymany Lotnisko[31]. 21 stycznia 2016, w dniu rozpoczęcia działalności portu lotniczego, połączenie kolejowe zostało uruchomione. Odległość od stacji Olsztyn Główny wynosi 55 km, a czas przejazdu wynosi około godziny[32].
Olsztyn-Mazury jest szóstym portem lotniczym w Polsce (po Krakowie, Warszawie, Szczecinie-Goleniowie, Lublinie i Gdańsku), który posiada pasażerskie połączenie kolejowe. Pociąg lotniskowy zatrzymuje się w drodze na lotnisko na wszystkich stacjach i przystankach osobowych: Klewki, Marcinkowo, Pasym, Grom, Szczytno i Siódmak. Wszystkie kursy pociągów lotniskowych są skorelowane z odlotami i przylotami samolotów operujących z lotniska Olsztyn-Mazury. Na połączenie do lotniska obowiązuje promocja „Połączenie w dobrej cenie” co powoduje, że dojazd pociągiem jest najbardziej atrakcyjną cenowo formą dojazdu na lotnisko (bilet normalny kosztuje jedynie 10zł). Również czasowo jest to najszybsza możliwość dotarcia do lotniska z Olsztyna. Na kursach lotniskowych kursuje autobus szynowy.
Do lotniska można dojechać z Olsztyna autobusem przewoźnika Markus Travel, a także z Grajewa, Ełku, Orzysza, Pisza autobusem przewoźnika Transport Wesołowski. Kursy autobusów lotniskowych są skorelowane z odlotami i przylotami większości samolotów operujących z lotniska Olsztyn-Mazury.
Szymany a tajne loty CIA[edytuj | edytuj kod]
Lotnisko w Szymanach stało się szerzej rozpoznawalne w 2005 roku, gdy organizacja Human Rights Watch ogłosiła, że Boeing 737 o numerach N313P, który należał do CIA, przewoził więzionych bojowników z Kabulu do Guantánamo i lądował w Szymanach. W Szymanach miał też lądować Gulfstream V o numerach N379P, który według Amnesty International zaliczył ponad 50 lotów do Guantanamo, zyskując przydomek „Guantanamo Bay Express”. Według byłej rzeczniczki prasowej lotniska Marioli Przewłockiej miało miejsce 6 lądowań, w przypadku których władze nakazywały, aby nie urządzać normalnej odprawy pasażerów, a opłaty lotniskowe, znacznie wyższe niż normalnie, były uiszczane w gotówce, na faktury wystawiane na fikcyjne amerykańskie przedsiębiorstwa[33][34]. Dowody w tej sprawie opublikowała „Rzeczpospolita”[35]. Według brytyjskiej organizacji Reprieve oraz na podstawie materiałów sądowych z pozwu o zapłatę wniesionego przez Richmor Aviation i SportsFlight, loty te były organizowane przez amerykańskie przedsiębiorstwo Dyncorp z siedzibą w Wirginii, które potem połączyło się z Computer Sciences Corporation[36][37].
Więźniowie mieli być przewożeni do tajnego obiektu wojskowego znajdującego się w okolicy Szczytna – do Ośrodka Kształcenia Kadr Wywiadu (tzw. szkoła szpiegów) w Starych Kiejkutach, w którym następnie mieli być torturowani[38]. Wśród więźniów miał być Chalid Szajch Muhammad, uważany za głównego organizatora zamachu na World Trade Center[38][39].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ https://www.pasazer.com/news/43050/olsztyn,podsumowuje,grudzien,i,caly,rok.html
- ↑ Tomasz Kurs: „Port Olsztyn-Mazury”. Dyrektor tłumaczy, skąd ta nazwa. 2015-07-02.
- ↑ Gazeta Olsztyńska, „Będzie lotnisko w Szymanach”, 1 listopada 2006, [1].
- ↑ a b c Do Berlina i Krakowa z lotniska Olsztyn-Mazury. Znamy ceny biletów i godziny odlotów!. gazetaolsztynska.pl. [dostęp 2015-10-28].
- ↑ Lotnisko Szymany już działa. Port lotniczy Olsztyn-Mazury już działa, Onet Biznes [dostęp 2016-01-24] (pol.).
- ↑ Stutysięczny pasażer wylądował. Jakie plany na przyszłość ma lotnisko Olsztyn-Mazury?, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-07-08] (pol.).
- ↑ SZYMANY. POLECIAŁ PIERWSZY SAMOLOT DO BREMY, NIEBAWEM RUSZA POŁĄCZENIE DO KOLONII, Ostróda News, 28 października 2019 [dostęp 2019-11-17] (pol.).
- ↑ Pasazer.com: Dodatkowy gate na lotnisku Olsztyn-Mazury, Pasazer.com [dostęp 2019-11-17] .
- ↑ Pasazer.com: Ryanair poleciał z Olsztyna do Kolonii, Pasazer.com [dostęp 2019-11-17] .
- ↑ Lotnisko Olsztyn-Mazury z kolejnym rekordem, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-01-05] .
- ↑ Dane nie uwzględniają lotnictwa ogólnego i ruchu tranzytowego. Źródło: Urząd Lotnictwa Cywilnego, Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym, rok 2016. Link sprawdzony 2017-11-12.
- ↑ a b Olsztyn: Imponujący wzrost liczby pasażerów w 2017 roku [dostęp 2018-01-21] (pol.).
- ↑ a b Dobry rok Portu Lotniczego Olsztyn - Mazury, wnp.pl [dostęp 2019-01-03] (pol.).
- ↑ Pasazer.com: Olsztyn-Mazury: W październiku 12-proc. wzrost, Pasazer.com [dostęp 2019-11-17] .
- ↑ Dane nie uwzględniają lotnictwa ogólnego i ruchu tranzytowego. Źródło: Urząd Lotnictwa Cywilnego, Statystyki przewozów osobowych i przesyłek oraz wykonanych operacji lotniczych w ruchu rejsowym oraz czarterowym w polskich portach lotniczych w latach 2007–2004. Link sprawdzony 2008-03-18.
- ↑ WIZZ AIR OTWIERA NOWE POŁĄCZENIE LOTNICZE - OLSZTYN-MAZURY – BREMA – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury, WIZZ AIR OTWIERA NOWE POŁĄCZENIE LOTNICZE – OLSZTYN-MAZURY – BREMA – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury [dostęp 2019-07-02] (pol.).
- ↑ RYANAIR OTWIERA NOWE POŁĄCZENIE LOTNICZE OLSZTYN-MAZURY – KOLONIA – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury, RYANAIR OTWIERA NOWE POŁĄCZENIE LOTNICZE OLSZTYN-MAZURY – KOLONIA – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury [dostęp 2019-07-02] (pol.).
- ↑ LOT poleci z Krakowa do Olsztyna - Pasazer.com, www.pasazer.com [dostęp 2018-12-11] .
- ↑ Boom opublikowany = pasazer.com [dostęp 2016-10-11] (pol.).
- ↑ ''Nowa trasa z Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury. Ryanair poleci z Szyman do Londynu Stansted!
- ↑ Czarterem z Szyman do Bułgarii - Pasazer.com, www.pasazer.com [dostęp 2018-12-19] .
- ↑ Koniec lotów do Monachium z portu Olsztyn-Mazury? Lotnisko nie potwierdza, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-04-20] (pol.).
- ↑ LOT uruchomi połączenia z Warszawy na Mazury - Port Lotniczy Olsztyn - Mazury, LOT uruchomi połączenia z Warszawy na Mazury – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury [dostęp 2017-04-20] (pol.).
- ↑ Loty z portu Olsztyn-Mazury do Warszawy zawieszone, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-04-20] (pol.).
- ↑ SprintAir poleci z Olsztyna do Wrocławia, „SprintAir SA” [dostęp 2017-04-20] (pol.).
- ↑ Odleciał ostatni SprintAir do Berlina. Co dalej z lotniskiem Olsztyn-Mazury?, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-04-20] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl, olsztyn.wyborcza.pl [dostęp 2018-12-18] .
- ↑ Wizz Air odwołuje loty z Szyman do Oslo!, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2018-12-18] (pol.).
- ↑ Small Planet: Z Olsztyna do Bułgarii.
- ↑ Burgas - Port Lotniczy Olsztyn - Mazury, Burgas – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury [dostęp 2018-12-18] (pol.).
- ↑ Otwarto port Olsztyn-Mazury. Jutro na lotnisko ruszą pociągi, kurier-kolejowy.pl [dostęp 2016-01-21] .
- ↑ Pierwszy pociąg na lotnisko Szymany zderzył się z jeleniem, kurier-kolejowy.pl, 21 stycznia 2016 [dostęp 2016-01-24] .
- ↑ The Guardian, Deep in Le Carré country, the remote Polish airport at heart of CIA flights row, 4 stycznia 2007, [2].
- ↑ Gazeta.pl, BBC: CIA korzystała z Szyman, przewożąc więźniów, 4 stycznia 2007, [3].
- ↑ Rzeczpospolita, CIA w Szymanach: są dowody, 16.04.2009, [4].
- ↑ Reprieve–Huge stash of rendition documents reveal how the CIA covered its tracks.
- ↑ BBC News – US court case reveals CIA rendition details.
- ↑ a b Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
- ↑ CIA ‘tortured suspects’ in secret prison in Poland (ang.). BBC, 2010-10-06. [dostęp 2011-10-08].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona oficjalna portu lotniczego Olsztyn-Mazury
- Strona kampanii Instytutu Liberalnego na rzecz otwarcia portu
- Nicholas Watt, „The Guardian”: Deep in Le Carré country, the remote Polish airport at heart of CIA flights row (ang.)
- BBC: Chasing Shadows – audio (ang.)