Port lotniczy Olsztyn-Mazury

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Port Lotniczy Olsztyn-Mazury
Lotnisko Szymany
Ilustracja
Terminal lotniska
Państwo

 Polska

Miejscowość

Szymany

Właściciel

Warmia i Mazury Spółka z o.o.

Data otwarcia

1996 (stary port)
2016 (nowy port)

Data zamknięcia

2003 (stary port)

Kod IATA

SZY

Kod ICAO

EPSY

Strefa czasowa

UTC UTC +1

Wysokość

141 m n.p.m.

Statystyki ruchu (2019[1])
Liczba pasażerów

154 500 (2019 r.)Increase2.svg 27,4%
121 300 (2018 r.)Increase2.svg 15%

Cargo

0 t

Liczba operacji

2400 (2017 r.)
2850 Increase2.svg 19% (2018 r.)

Drogi startowe
Kierunek 01/19:

beton, 2500 × 60 m

Położenie na mapie gminy wiejskiej Szczytno
Mapa konturowa gminy wiejskiej Szczytno, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „SZY”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „SZY”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „SZY”
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego
Mapa konturowa powiatu szczycieńskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „SZY”
Ziemia53°29′16,486″N 20°56′50,243″E/53,487913 20,947290
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Port Lotniczy Olsztyn-Mazury (kod IATA: SZY, kod ICAO: EPSY) – port lotniczy położony w miejscowości Szymany, ponad 10 km od centrum Szczytna i ok. 56 km na południowy wschód od centrum Olsztyna. Port ten obsługiwał region Warmii i Mazur w latach 1996–2003 oraz po rozbudowie od 2016. Jest jedynym portem lotniczym w województwie warmińsko-mazurskim.

Część lotnicza lotniska zajmuje powierzchnię ok. 322 ha.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Oficjalna nazwa w rejestrze ICAO Lotnisko Szymany, w 2015 r. Rada nadzorcza zarządzającej lotniskiem spółki „Warmia i Mazury” zatwierdziła nazwę Olsztyn-Mazury. Oficjalną pełną nazwą lotniska jest „Port lotniczy Olsztyn-Mazury”[2]. Autorem logo Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury jest Mateusz Obarek Studio Gravite.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Port lotniczy Olsztyn-Dajtki[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Lotnisko Olsztyn-Dajtki.

Po zakończeniu I wojny światowej postanowiono wybudować port lotniczy w pobliżu Olsztyna. Do tego celu wybrano w 1926 r. największy w pobliżu miasta teren o płaskiej powierzchni w pobliżu wsi Dajtki. Lotnisko miało służyć celom wojskowym, a także cywilnym. 1 czerwca 1926 roku rozpoczęły się w sezonie letnim regularne loty pasażerskie Lufthansy do Gdańska. Był poprzednikiem portu lotniczego Szymany.

Port lotniczy Szymany[edytuj | edytuj kod]

Logo Portu lotniczego Olsztyn-Mazury

Port ten obsługiwał region Warmii i Mazur od 1996 do 2003. Jest jedynym portem lotniczym w województwie warmińsko-mazurskim. Lotnisko w Szymanach było wykorzystywane przez niemieckie lotnictwo wojskowe przed i w czasie II wojny światowej, a po jej zakończeniu przez polskie lotnictwo wojskowe. Na początku lat 60. podniesiono parametry lotniska do II klasy wojskowej.

16 stycznia 1996 – w związku z malejącym wykorzystywaniem przez wojsko – lotnisko zaczęto wykorzystywać do celów cywilnych. Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Olsztynie powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością: Porty Lotnicze „Mazury-Szczytno”.

Stanowiska odprawy biletowo-bagażowej check-in

Czerwiec 1996 – pierwsze lądowanie samolotu Polskich Linii Lotniczych LOT – ATR-72 z pasażerami na pokładzie.

10 października 2001 – rozporządzeniem Rady Ministrów lotnisko zostało wpisane na listę lotnisk, na których mogą być wykonywane starty i lądowania w ruchu międzynarodowym /przejście graniczne/.

22 sierpnia 2002 – Ministerstwo Obrony Narodowej przekazuje lotnisko Agencji Mienia Wojskowego.

14 maja 2003 – Spółka Porty Lotnicze Mazury-Szczytno uzyskuje certyfikat Agenta Obsługi Naziemnej Nr PL-15H/03 w zakresie obsługi pasażerów, obsługi bagażu, obsługi płytowej statków powietrznych, obsługi w zakresie zaopatrywania statków powietrznych w paliwo, transportu naziemnego pomiędzy statkiem powietrznym i dworcem lotniczym.

30 listopada 2003 – wojsko opuszcza lotnisko.

2 grudnia 2005 – lotnisko zostało wpisane do Rejestru Lotnisk Cywilnych pod numerem 59 jako lotnisko cywilne użytku publicznego kodzie referencyjnym 3C.

27 października 2006 – Urząd Lotnictwa Cywilnego certyfikuje część lotniczą lotniska.

Płyta postojowa z samolotem LOT odlatującym do Lwowa
Widok na terminal od strony płyty postojowej

Listopad 2008 – spółka European Businessa Partners sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie obejmuje 60% udziałów w spółce zarządzającej lotniskiem. Jest to pierwsza prywatyzacja polskiego lotniska regionalnego. Lotnisko powstało w latach 50. XX w. jako obiekt wojskowy. Jego znaczenie wzrosło po usytuowaniu Ośrodka Kształcenia Kadr Wywiadu (tzw. szkoły szpiegów) w pobliskich Starych Kiejkutach. W 1996 lotnisko zostało przekazane jako zbędne dla potrzeb wojska Agencji Mienia Wojskowego, która wydzierżawiła je spółce Porty Lotnicze „Mazury-Szczytno”. Od tego czasu, w latach 1996–2003, w sezonie letnim, odbywały się regularne, cotygodniowe loty z Warszawy i z miast w Niemczech.

W 2005 port posiadał infrastrukturę zdolną do obsługi samolotów średniej wielkości, w tym 2000-metrową betonową drogę startową oraz system ILS. Wolę wykonywania połączeń do tego portu wyraziła linia lotnicza Ryanair, uzależniając to od inwestycji w rozbudowę terminalu oraz poprawę jakości nawierzchni pasa startowego.

31 października 2006 spółka zarządzająca lotniskiem podpisała 5-letnią umowę dzierżawy gruntu z Agencją Mienia Wojskowego, z opcją na jej przedłużenie na następne lata. Dzięki temu była w stanie otrzymać 1 mln zł dofinansowania od samorządu województwa na ponowne uruchomienie portu. Dalszy milion miał być przekazany spółce przez jej udziałowca, firmę Energopol. Spółka miała jeszcze szanse otrzymania 2 mln zł od polskiego rządu. Również inny udziałowiec spółki, Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, miało zamiar darować jej część zadłużenia[3].

Wnętrze terminala
Miejsce oczekiwania dla pasażerów
Taras widokowy (1sze piętro) terminala

W latach 2007–2013 na rozbudowę portu lotniczego przeznaczono ponad 204 miliony złotych, między innymi na przekształcenie go z kategorii 3C do 4D oraz wyposażenie w przyrządowe podejściem do lądowania (ILS II kategorii, VOR/DME). Zakończenie prac nastąpiło w 2015 roku, natomiast pierwszy rejsowy lot odbył się 20 stycznia 2016. Samoloty rejsowe firmy Sprint Air obsługują połączenia z Krakowem i Berlinem[4].

Lotnisko uzyskało certyfikat Urzędu Lotnictwa Cywilnego 18 stycznia 2016. 20 stycznia wystartował z niego pierwszy czarterowy samolot do Berlina. Natomiast pierwszy samolot rejsowy wystartował z Szyman 21 stycznia[5].

5 lipca 2017 z Szyman odleciał samolot z turystami na Rodos, a 7 lipca 2017 lotnisko przyjęło stutysięcznego pasażera[6].

31 sierpnia 2019 r. odbył się ostatni lot do Lwowa [7].

27 października 2019 r. poleciał pierwszy samolot Wizzair do Bremy[8].

28 października 2019 r. aby zapewnić większy komfort podróży pasażerom korzystającym z Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury uruchomiono nowy dodatkowy Gate nr 3 znajdujący się na pierwszym piętrze terminala[9].

7 listopada 2019 r. poleciał pierwszy samolot Ryanair do Kolonii[10].

14 grudnia 2021 r. Port Lotniczy Olsztyn-Mazury został włączony do transeuropejskiej sieci TEN-T[11].

2 lipca 2021 r. poleciał pierwszy samolot Ryanair do Wrocławia[12].

Statystyki ruchu[edytuj | edytuj kod]

Zobacz zapytanie i odniesienia źródłowe Wikidata o wartości.

Rok Pasażerowie Cargo Operacje lotnicze
1998 2632 0 180
1999 2453 0 238
2000 1873 0 788
2001 2049 0 928
2002 1091 0 516
2003 448 0 418
2004-2015 0 0 0
2016 47 146[13] 0 882[14]
2017 104 851[15] 0 2400[15]
2018 121 300[16] 0 2850[16]
2019 154 319[17] 0 2035[18]
2020 62 395[19] 0 1256[18]
2021 46 939[19] 0 1828[19]

Źródła

Kierunki lotów i linie lotnicze[edytuj | edytuj kod]

Loty rejsowe[edytuj | edytuj kod]

Linia lotnicza Kierunek
LOT Polska Kraków

Sezonowe:

Polska Rzeszów

Ryanair Wielka Brytania Londyn-Stansted

Sezonowe:

Polska Kraków

Polska Wrocław

Wizz Air Niemcy Dortmund

Wielka Brytania Londyn-Luton

Mapa kierunków lotów[edytuj | edytuj kod]

Mapa konturowa Europy
Geographylogo.svg
Kierunki lotów regularnych z lotniska Olsztyn-Mazury

Kierunki obsługiwane w przeszłości[edytuj | edytuj kod]

Linia lotnicza Kierunek Okres operowania
Adria Airways Niemcy Monachium od 17 czerwca do 28 października 2016[21]
LOT Polska Warszawa-Okęcie[22]
Ukraina Lwów[23] 		od 2 lipca do 30 września 2016[24]
od 27 marca 2018 do 31 sierpnia 2019[7]
Ryanair Niemcy Kolonia/Bonn od 7 listopada 2019 do 27 lutego 2020[25]
Sprint Air Niemcy Berlin-Tegel[4]
Polska Kraków-Balice[4]
Polska Wrocław[26] 		od 21 stycznia do 28 października 2016[27]
od 22 stycznia do 28 października 2016
od 6 czerwca do 28 października 2016
Wizz Air Norwegia Oslo-Torp
Niemcy Brema 		od 20 maja[28] do 25 grudnia 2017[29]
od 27 października 2019 do 5 stycznia 2020[30]
Small Planet Airlines Bułgaria Burgas[31] od 19 czerwca do 4 września 2018[32]

Połączenie kolejowe i autobusowe[edytuj | edytuj kod]

Peron przystanku kolejowego przy terminalu lotniska Olsztyn-Mazury

Pod koniec 2015 roku ukończono budowę przystanku kolejowego Szymany Lotnisko[33]. 21 stycznia 2016, w dniu rozpoczęcia działalności portu lotniczego, połączenie kolejowe zostało uruchomione. Odległość od stacji Olsztyn Główny wynosi 55 km, a czas przejazdu wynosi około godziny[34].

Olsztyn-Mazury jest szóstym portem lotniczym w Polsce (po Krakowie, Warszawie, Szczecinie-Goleniowie, Lublinie i Gdańsku), który posiada pasażerskie połączenie kolejowe. Pociąg lotniskowy zatrzymuje się w drodze na lotnisko na wszystkich stacjach i przystankach osobowych: Klewki, Marcinkowo, Pasym, Grom, Szczytno i Siódmak. Wszystkie kursy pociągów lotniskowych są skorelowane z odlotami i przylotami samolotów operujących z lotniska Olsztyn-Mazury.

Do lotniska można dojechać z Olsztyna autobusem przewoźnika Markus Travel, a także z Grajewa, Ełku, Orzysza, Pisza autobusem przewoźnika Transport Wesołowski. Kursy autobusów lotniskowych są skorelowane z odlotami i przylotami większości samolotów operujących z lotniska Olsztyn-Mazury.

Szymany a tajne loty CIA[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Sprawa tajnych więzień CIA w Europie.

Lotnisko w Szymanach stało się szerzej rozpoznawalne w 2005 roku, gdy organizacja Human Rights Watch ogłosiła, że Boeing 737 o numerach N313P, który należał do CIA, przewoził więzionych bojowników z Kabulu do Guantánamo i lądował w Szymanach. W Szymanach miał też lądować Gulfstream V o numerach N379P, który według Amnesty International zaliczył ponad 50 lotów do Guantanamo, zyskując przydomek „Guantanamo Bay Express”. Według byłej rzeczniczki prasowej lotniska Marioli Przewłockiej miało miejsce 6 lądowań, w przypadku których władze nakazywały, aby nie urządzać normalnej odprawy pasażerów, a opłaty lotniskowe, znacznie wyższe niż normalnie, były uiszczane w gotówce, na faktury wystawiane na fikcyjne amerykańskie przedsiębiorstwa[35][36]. Dowody w tej sprawie opublikowała „Rzeczpospolita”[37]. Według brytyjskiej organizacji Reprieve oraz na podstawie materiałów sądowych z pozwu o zapłatę wniesionego przez Richmor Aviation i SportsFlight, loty te były organizowane przez amerykańskie przedsiębiorstwo Dyncorp z siedzibą w Wirginii, które potem połączyło się z Computer Sciences Corporation[38][39].

Więźniowie mieli być przewożeni do tajnego obiektu wojskowego znajdującego się w okolicy Szczytna – do Ośrodka Kształcenia Kadr Wywiadu (tzw. szkoła szpiegów) w Starych Kiejkutach, w którym następnie mieli być torturowani[40]. Wśród więźniów miał być Chalid Szajch Muhammad, uważany za głównego organizatora zamachu na World Trade Center[40][41].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ https://www.pasazer.com/news/43050/olsztyn,podsumowuje,grudzien,i,caly,rok.html.
  2. ↑ Tomasz Kurs: „Port Olsztyn-Mazury”. Dyrektor tłumaczy, skąd ta nazwa. 2015-07-02.
  3. ↑ Gazeta Olsztyńska, „Będzie lotnisko w Szymanach”, 1 listopada 2006, [1].
  4. ↑ a b c Do Berlina i Krakowa z lotniska Olsztyn-Mazury. Znamy ceny biletów i godziny odlotów!. gazetaolsztynska.pl. [dostęp 2015-10-28].
  5. ↑ Lotnisko Szymany już działa. Port lotniczy Olsztyn-Mazury już działa, Onet Biznes [dostęp 2016-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-24] (pol.).
  6. ↑ Stutysięczny pasażer wylądował. Jakie plany na przyszłość ma lotnisko Olsztyn-Mazury?, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-07-08] (pol.).
  7. ↑ a b Telewizja Polska S.A, Rekordowy lipiec w Szymanach. Lotnisko obsłużyło 15,4 tys. pasażerów, olsztyn.tvp.pl [dostęp 2022-03-27] (pol.).
  8. ↑ SZYMANY. POLECIAŁ PIERWSZY SAMOLOT DO BREMY, NIEBAWEM RUSZA POŁĄCZENIE DO KOLONII, Ostróda News, 28 października 2019 [dostęp 2019-11-17] (pol.).
  9. ↑ Pasazer.com: Dodatkowy gate na lotnisku Olsztyn-Mazury, Pasazer.com [dostęp 2019-11-17].
  10. ↑ Pasazer.com: Ryanair poleciał z Olsztyna do Kolonii, Pasazer.com [dostęp 2019-11-17].
  11. ↑ Port Lotniczy Olsztyn-Mazury został włączony do sieci TEN-T, Olsztyn24 [dostęp 2019-12-30].
  12. ↑ Andrzej Zwoliński, Z Wrocławia na Mazury samolotem. Jest nowe połączenie, Gazeta Wrocławska, 17 marca 2021 [dostęp 2021-03-18] (pol.).
  13. ↑ Lotnisko Olsztyn-Mazury z kolejnym rekordem, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-01-05].
  14. ↑ Dane nie uwzględniają lotnictwa ogólnego i ruchu tranzytowego. Źródło: Urząd Lotnictwa Cywilnego, Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym, rok 2016. Link sprawdzony 2017-11-12.
  15. ↑ a b Olsztyn: Imponujący wzrost liczby pasażerów w 2017 roku [dostęp 2018-01-21] (pol.).
  16. ↑ a b Dobry rok Portu Lotniczego Olsztyn – Mazury, wnp.pl [dostęp 2019-01-03] (pol.).
  17. ↑ Jeszcze nigdy nie lataliśmy tak dużo! Polskie lotniska blisko granicy 50 mln pasażerów!, Fly4free.pl – tanie loty i sposoby na tanie bilety lotnicze [dostęp 2021-03-18] (pol.).
  18. ↑ a b Podsumowanie ruchu lotniczego w 2020 roku, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej – PAŻP, odpowiada za bezpieczeństwo ruchu lotniczego w polskiej przestrzeni powietrznej., 14 stycznia 2021 [dostęp 2022-03-27] (pol.).
  19. ↑ a b c Olsztyn-Mazury: Niespełna 47 tys. pasażerów w całym 2021 roku, www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2022-03-27] (pol.).
  20. ↑ Dane nie uwzględniają lotnictwa ogólnego i ruchu tranzytowego. Źródło: Urząd Lotnictwa Cywilnego, Statystyki przewozów osobowych i przesyłek oraz wykonanych operacji lotniczych w ruchu rejsowym oraz czarterowym w polskich portach lotniczych w latach 2007–2004. Link sprawdzony 2008-03-18.
  21. ↑ Koniec lotów do Monachium z portu Olsztyn-Mazury? Lotnisko nie potwierdza, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-04-20] (pol.).
  22. ↑ LOT uruchomi połączenia z Warszawy na Mazury – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury, LOT uruchomi połączenia z Warszawy na Mazury – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury [dostęp 2017-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-22] (pol.).
  23. ↑ Pasazer.com: LOT wraca do Szyman. Poleci do Lwowa, Pasazer.com [dostęp 2022-03-27] (pol.).
  24. ↑ Loty z portu Olsztyn-Mazury do Warszawy zawieszone, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-04-20] (pol.).
  25. ↑ Pasazer.com: Ryanair wycofuje się z trasy Olsztyn-Kolonia/Bonn, Pasazer.com [dostęp 2021-03-18] (pol.).
  26. ↑ SprintAir poleci z Olsztyna do Wrocławia, „SprintAir SA” [dostęp 2017-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-22] (pol.).
  27. ↑ Odleciał ostatni SprintAir do Berlina. Co dalej z lotniskiem Olsztyn-Mazury?, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2017-04-20] (pol.).
  28. ↑ Wyborcza.pl, olsztyn.wyborcza.pl [dostęp 2018-12-18].
  29. ↑ Wizz Air odwołuje loty z Szyman do Oslo!, gazetaolsztynska.pl [dostęp 2018-12-18] (pol.).
  30. ↑ Loty do Bremy z Szyman zawieszone od stycznia, Onet Olsztyn, 12 grudnia 2019 [dostęp 2021-03-18] (pol.).
  31. ↑ Small Planet: Z Olsztyna do Bułgarii.
  32. ↑ Burgas – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury, Burgas – Port Lotniczy Olsztyn – Mazury [dostęp 2018-12-18] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-29] (pol.).
  33. ↑ Otwarto port Olsztyn-Mazury. Jutro na lotnisko ruszą pociągi, kurier-kolejowy.pl [dostęp 2016-01-21].
  34. ↑ Pierwszy pociąg na lotnisko Szymany zderzył się z jeleniem, kurier-kolejowy.pl, 21 stycznia 2016 [dostęp 2016-01-24].
  35. ↑ The Guardian, Deep in Le Carré country, the remote Polish airport at heart of CIA flights row, 4 stycznia 2007, [2].
  36. ↑ Gazeta.pl, BBC: CIA korzystała z Szyman, przewożąc więźniów, 4 stycznia 2007, [3].
  37. ↑ Rzeczpospolita, CIA w Szymanach: są dowody, 16.04.2009, [4].
  38. ↑ Reprieve–Huge stash of rendition documents reveal how the CIA covered its tracks.
  39. ↑ BBC News – US court case reveals CIA rendition details.
  40. ↑ a b Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
  41. ↑ CIA ‘tortured suspects’ in secret prison in Poland (ang.). BBC, 2010-10-06. [dostęp 2011-10-08].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Porty lotnicze i lotniska w Polsce
Porty lotnicze
czynne
planowane
Lotniska
cywilne
według rejestru ULC
wojskowe
niekontrolowane
nieczynne
zlikwidowane

Sylwetka samolotu

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Port_lotniczy_Olsztyn-Mazury&oldid=67430796”