Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Partia Demokratyczna (USA))
Partia Demokratyczna
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Skrót

Demokraci

Lider

Jaime Harrison[1]

Data założenia

1828 (współczesna) 1792 (historyczna)

Adres siedziby

430 South Capitol Street SE Waszyngton 20003[2]

Ideologia polityczna

amerykański liberalizm, progresywizm

Poglądy gospodarcze

socjalliberalizm, trzecia droga

Liczba członków

ok. 43,1 miliona (w 2012 roku)[3]

Członkostwo
międzynarodowe

Progressive Alliance[4]

Młodzieżówka

Young Democrats of America

Barwy

     niebieski[5]

Obecni posłowie
213/435
Obecni senatorowie
51/100
Strona internetowa
Stany Zjednoczone
Godło USA
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Stanów Zjednoczonych

Partia Demokratyczna (ang. Democratic Party) – jedna z dwóch głównych sił politycznych w Stanach Zjednoczonych, obok Partii Republikańskiej. Powstała w wyniku podziału Partii Demokratyczno-Republikańskiej około 1828 roku. Jest najstarszą funkcjonującą partią polityczną na świecie[6].

Dominującym światopoglądem w Partii Demokratycznej na samym początku był liberalizm klasyczny. W latach 90. XIX wieku, pod wpływem trzykrotnego kandydata na prezydenta, Williama Jenningsa Bryana, ekonomicznie partia przyjęła bardziej lewicowe poglądy. Od lat 30. XX wieku po sukcesie programu Nowy Ład prezydenta Franklina Delano Roosevelta partia promuje się jako platforma socjalliberalna popierająca sprawiedliwość społeczną i gospodarkę mieszaną[7][8][9].

Współcześnie nurtem przewodnim w Partii Demokratycznej jest socjalliberalizm. Rozumiana jest przez to równość społeczna i ekonomiczna oraz opiekuńczość państwa[10]. Gospodarka mieszana proponowana przez Partię Demokratyczną przewiduje istnienie sektora prywatnego, ale także regulacje i interwencje rządu w gospodarkę[11]: pomoc społeczną, wsparcie dla związków zawodowych, powszechną służbę zdrowia, równość szans, ochronę konsumenta i ochronę środowiska[11][12].

Dominującym poglądem parlamentarzystów Partii Demokratycznej jest obecnie progresywizm (działacze Congressional Progressive Caucus) i centrum (działacze New Democrat Coalition), a mniejszość stanowią konserwatyści (Blue Dog Coalition)[13].

Badania Pew Research Center z 2011 roku wykazały, że większość osób uprawnionych do głosowania w Stanach Zjednoczonych utożsamia Partię Demokratyczną z liberalizmem[14].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki (1828 – 1850)[edytuj | edytuj kod]

Andrew Jackson, jeden z czołowych założycieli Partii Demokratycznej i pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych wywodzący się z tego ugrupowania

Partia Demokratyczna wywodzi się z Partii Demokratyczno-Republikańskiej, która przez wiele lat sprawowała samodzielne rządy. Opozycja (której główną siłą była Partia Federalistyczna) od wojny brytyjsko-amerykańskiej w 1812 roku nie była w stanie uzyskać więcej, niż 40% miejsc w parlamencie, a poparcie dla partii rządzącej stale rosło. Ten okres rządów jednopartyjnych w Stanach Zjednoczonych (od 1816 do początku lat 30 XIX wieku) jest nazywany Erą dobrych uczuć. Erę zakończyło pojawienie się na scenie politycznej opozycyjnej Amerykańskiej Partii Wigów[15].

W samej Partii Demokratyczno-Republikańskiej istniały różne frakcje. Główną bezpośrednią przyczyną rozpadu partii w latach 20. XIX wieku był spór o następcę prezydenta Jamesa Monroe. Zwolennicy polityki opartej na ideałach utożsamianych z Thomasem Jeffersonem utworzyli Partię Demokratyczną. Przywódcami tej partii byli Andrew Jackson i Martin Van Buren. Frakcja przeciwników Andrew Jacksona pod przywództwem Henry’ego Claya utworzyła w 1825 roku Partię Narodowo-Republikańską, a w 1834 roku przekształcili się w partię Wigów[16][17].

Pierwszym prezydentem z ramienia Demokratów był wybrany w 1828 roku Andrew Jackson. Pokonał on dotychczasowego prezydenta (wówczas narodowego republikanina, choć wybrany został jako demokratyczny republikanin) Johna Quincy’ego Adamsa. Jako prezydent Jackson był nieprzychylny finansowaniu usprawnień ze środków federalnych. Zawetował przywrócenie uprawnień Drugiemu Bankowi Stanów Zjednoczonych i wywalczył obniżenie ceł. Jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji prezydenta było przygotowanie Aktu Wysiedlenia Indian. Następca Jacksona, demokrata Martin Van Buren wdrożył akt wysiedlenia w życie i w znacznej mierze kontynuował politykę swojego poprzednika, między innymi wspierając twardą walutę. Za kryzys ekonomiczny Van Buren obwinił nadmierność spekulacji i zarządził całkowite rozdzielenie banku od państwa. Nie został wybrany na drugą kadencję, przegrywając z wigiem Williamem Henrym Harrisonem w wyborach w 1840 roku[18].

Demokraci wrócili do władzy w 1845 roku kiedy prezydentem został James Polk. Podobnie jak Jackson był on żarliwym ekspansjonistą. Startował w wyborach z obietnicą przyłączenia Republiki Teksasu do Unii oraz powiększenia terytorium Oregonu o rosyjską wówczas Alaskę. Jednak po wyborach, mimo początkowych starań, uznał ekspansję na daleką północ za niemożliwą. Zamiast tego doprowadził do sprawiedliwego podziału Oregonu pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, a Ameryką Brytyjską. Udało mu się przyłączyć Teksas, a po wojnie amerykańsko-meksykańskiej – także Kalifornię i Nowy Meksyk. Polityka wolnego handlu prowadzona przez Polka przyczyniła się także do ekspansji ekonomicznej. Prezydent był bardzo popularny w społeczeństwie, ale zgodnie ze złożoną w czasie wyborów w 1840 roku obietnicą nie ubiegał się o reelekcję. Partia Demokratyczna wyznaczyła jako jego następcę Lewisa Cassa, ale wybory wygrał wig i weteran wojny amerykańsko-meksykańskiej, Zachary Taylor[18].

Sprawa niewolnictwa i wojna secesyjna (1850 – 1890)[edytuj | edytuj kod]

Proces o zdradę stanu prezydenta Andrew Johnsona

Demokraci posiadali niewielką przewagę nad Wigami do lat 50. XIX wieku, kiedy Partia Wigów rozpadła się z powodu sporu wewnętrznego dotyczącego niewolnictwa. Część demokratów, która również sprzeciwiała się niewolnictwu, opuściła szeregi partyjne i razem z częścią Wigów utworzyła w 1854 roku Partię Republikańską[19][20]. Partię opuścił także były prezydent Martin Van Buren, który stworzył własną partię – Partię Wolnej Ziemi (z ang. Free Soil Party)[21].

Od kwietnia do czerwca 1860 roku trwał konwent Partii Demokratycznej, na którym zadecydowano o poparciu dla ograniczenia autonomiczności stanów i ekspansji niewolnictwa na terytoria, w których wyborcy byli przeciwni niewolnictwu. To doprowadziło do podziału w partii. Część demokratów opuściła konwent. Większość z nich należała lub dołączyła później do frakcji Demokratów Południowych. Konwent zadecydował o wystawieniu w wyborach prezydenckich w 1860 roku senatora Stephena A. Douglasa. Jednak demokraci z południa postanowili wystawić swojego kandydata – Johna Cabella Breckinridge’a. Wielu demokratów popierało też kandydata Unii Konstytucyjnej, Johna Bella. Wybory wygrał republikanin Abraham Lincoln[22].

Wraz z wojną secesyjną doszło do kolejnego podziału wewnętrznego. Tym razem przedmiotem sporu był stosunek do Skonfederowanych Stanów Ameryki. „Wojenni Demokraci” opowiadali się za wojną i poparciem dla republikańskiego prezydenta Abrahama Lincolna. „Pokojowi Demokraci” domagali się pokoju i nieingerowanie w sprawy wewnętrzne konfederacji. Większość wojennych demokratów startowało w wyborach w 1864 roku z ramienia Unii Narodowej i popierała Abrahama Lincolna[22].

Po zakończeniu wojny secesyjnej pozycja Partii Demokratycznej osłabła. Do końca XIX wieku tylko dwa razy wspierany przez nią kandydat wygrał wybory prezydenckie[22]. Po śmierci Abrahama Lincolna, w wyniku sukcesji prezydentem został demokrata Andrew Johnson. Jednak był on bardzo niepopularny, a jego prezydentura została w znacznej mierze zdominowana przez proces o zdradę stanu (w którym został uniewinniony jednym głosem). Jego partia była mu bardzo nieprzychylna i na konwencji w 1868 roku zadecydowano o nienominowaniu go jako kandydata w kolejnych wyborach[23].

Partia została zdominowana przez reformatorsko-postępową frakcję bourbonowych demokratów pod przywództwem Samuela J. Tildena i Grovera Clevelanda. Byli oni zwolennikami systemu waluty złotej oraz przeciwnikami bimetalizmu, imperializmu i ekspansji zamorskiej. Protestowali przeciwko korupcji, wysokim podatkom i cłom. Grover Cleveland wygrał wybory prezydenckie dwa razy, w 1884 i 1892 roku[22].

Wolne srebro i Nowy Ład (1890 – 1960)[edytuj | edytuj kod]

Przywódcy partii Demokratycznej w 1913 roku: Franklin Delano Roosevelt (senator i późniejszy prezydent), Woodrow Wilson (prezydent), Josephus Daniels (sekretarz marynarki wojennej) i William Jennings Bryan (sekretarz stanu)

W 1896 roku William Jennings Bryan wygłosił na konwencie Demokratów w Chicago słynną przemowę, która została później nazwana Cross of Gold Speech. Skrytykował on zwolenników systemu złotej waluty i opowiedział się za wolnym srebrem. To przemówienie zyskało mu wielu zwolenników i na długo uczyniło jednym z najbardziej wpływowych polityków w szeregach partii. Na tym samym konwencie zadecydowano o nominacji Bryana na kandydata w wyborach prezydenckich. Ostatecznie jednak wybory wygrał republikanin William McKinley. W tym samym roku frakcja Bourbon Democrat została rozwiązana. Bryan kandydował później jeszcze w wyborach prezydenckich w 1900 i 1908 roku, ale bezskutecznie[24].

Demokraci zdobyli większość w Izbie Reprezentantów w 1910 roku, a ich kandydat, Woodrow Wilson, wygrał wybory prezydenckie w 1912 i 1916 roku. Pod rządami Demokratów rozwiązanych zostało wiele problemów będących głównymi przedmiotami sporów politycznych w Stanach Zjednoczonych przez wiele lat (na przykład problem monopolu). Ustanowiono wtedy System Rezerwy Federalnej, a na mocy FTCA i ustawy Claytona zakazano nieuczciwych metod konkurencji[24].

Po wielkim kryzysie, jaki miał miejsce w 1929 roku, za prezydentury republikanina Herberta Hoovera i większości parlamentarnej Partii Republikańskiej, aż do 1994 Partia Demokratyczna posiadała większość w Izbie Reprezentantów z wyjątkiem dwóch dwuletnich przerw w latach 1946–1948 i 1952-1954. W 1932 roku prezydentem został wybrany demokrata Franklin Delano Roosevelt, który był tak popularny, że sprawował urząd aż do śmierci przez cztery kolejne kadencje. Program reform prezydenta Roosevelta, zwany Nowy Ład, przyczynił się do ujednolicenia światopoglądu Partii Demokratycznej. Nowoczesny liberalizm oznaczał regulacje ekonomiczne, wsparcie dla związków zawodowych, rządowe wydatki na walkę z bezrobociem, pomoc dla farmerów i tworzenie nowych miejsc pracy. Uważa się to za początek państwa opiekuńczego w Stanach Zjednoczonych. Opozycja, która przeciwstawiała się związkom zawodowym, a stawiała większy nacisk na rozwój gospodarczy i obniżenie podatków, zaczęła nazywać siebie konserwatystami[24].

Aż do lat 80. XX wieku w Partii Demokratycznej wyróżniały się dwa skrzydła: liberalni demokraci na północy i kulturowo konserwatywni demokraci z południa. Obie frakcje popierały politykę ekonomiczną wzorowaną na programie Nowy Ład, ale południowcy sprzeciwiali się zwiększeniu praw człowieka w sposób, w jaki proponowała to północ. Podział stał się bardziej wyraźny po śmierci Roosevelta[25].

Po II wojnie światowej nastąpił okres zimnej wojny i aktywności ruchu praw obywatelskich. Tradycyjnie społeczność afroamerykańska w większości popierała Partię Republikańską, co było pokłosiem polityki anty-niewolniczej Abrahama Lincolna i reform praw człowieka kolejnych republikańskich prezydentów, takich jak Ulysses Simpson Grant. Jednak zmieniło się to po prezydenturze Franklina Delano Roosevelta, przyjęciu Nowy Ład jako myśli przewodniej Partii Demokratycznej oraz zniesieniu segregacji rasowej w armii przez prezydenta Harry’ego Trumana. Północne skrzydło partii stało się skrzydłem dominującym[26][27].

Nowa granica (1960 – 1980)[edytuj | edytuj kod]

John F. Kennedy, prezydent w latach 1961–1963

Wybór na prezydenta Johna F. Kennedy’ego było odzwierciedleniem przemian w Partii Demokratycznej. Sam Kennedy wobec swojej prezydentury używał określenia nowa granica. Przedstawił projekty programów socjalnych i robót publicznych, program reformy praw obywatelskich, a także Program Apollo[28][29][30]. Prezydentura Kennedy’ego zakończyła się zamachem na jego życie, a jego następcą został dotychczasowy wiceprezydent Lyndon B. Johnson. Kontynuował on politykę Kennedy’ego, dokończając i rozwijając większość projektów swojego poprzednika. Udało mu się pokierować kongresem tak aby przyjął ustawę o prawach obywatelskich oraz ustawy dotyczące walki z ubóstwem i niesprawiedliwością rasową[31][32].

Wojna wietnamska była kolejnym zagadnieniem dzielącym wewnętrznie Partię Demokratyczną. Prezydent Johnson znacząco zwiększył kontyngent, ale i tak nie udało mu się usunąć oddziałów Wietkongu z południa. Wraz z zaangażowaniem Stanów Zjednoczonych w wojnę w Wietnamie spadała popularność Partii Demokratycznej wśród młodych wyborców, którzy popierali Partię Demokratyczną na początku lat 60. XX wieku. W dodatku przed wyborami w 1968 roku kandydat Demokratów, senator Robert F. Kennedy został zamordowany. Zastąpił go Hubert Humphrey, który nie zdołał jednak wygrać[33].

Dopiero w 1976 roku kandydatowi Demokratów udało się wygrać wybory prezydenckie. Był to Jimmy Carter. Jednak wzrost inflacji i Irańska rewolucja islamska (a przede wszystkim związana z nim kryzysowa sytuacja amerykańskich dyplomatów w Iranie) przyczyniły się do wzrostu poparcia dla Republikanów i dużej przewagi republikańskiego kandydata na urząd prezydenta, Ronalda Reagana w wyborach w 1980 roku[18][34].

Nowi Demokraci i trzecia droga (od 1980)[edytuj | edytuj kod]

Bill Clinton – prezydent w latach 1993–2001

Demokraci cały czas posiadali większość w kongresie, ale to republikanin Ronald Reagan wygrał wybory prezydenckie w 1980 i 1984 roku, a w 1988 roku prezydentem został wybrany dotychczasowy wiceprezydent George H.W. Bush. W tym czasie w Partii Demokratycznej nastąpiło odejście od tradycji. Zaczęli w niej dominować tak zwani Nowi Demokraci[35] – odłam, który opowiadał się za progresywizmem społecznym i trzecią drogą gospodarczą. Wyróżniającą się postacią w tym gronie był Bill Clinton. Wygrał on wybory z prezydentem George’em H.W. Bushem w 1992 roku. W czasie gdy przejmował urząd, w Stanach Zjednoczonych trwała recesja gospodarcza, ale podczas jego prezydentury nastąpił wzrost. To właśnie strategia ekonomiczna zwana powszechnie clintonomicą w opinii wielu obserwatorów doprowadziła do stabilizacji gospodarki w latach 90. XX wieku. Bill Clinton był pierwszym demokratycznym prezydentem od czasów Franklina Delano Roosevelta, który sprawował urząd przez dwie kadencje[18][36].

W 1994 roku po raz pierwszy od 40 lat Demokraci stracili większość w Kongresie na rzecz Republikanów. Odzyskali ją 12 lat później, w 2006 roku.

W wyborach prezydenckich w 2000 roku z ramienia demokratów wystartował ówczesny wiceprezydent Al Gore. Wygrał on z republikaninem George’em W. Bushem w głosowaniu powszechnym, ale przegrał w głosowaniu elektorskim, w związku z czym nie został prezydentem[37].

W 2008 roku prezydentem został Barack Obama i był pierwszym mulatem, który objął ten urząd[38]. Demokraci odzyskali większość w kongresie w 2006 roku[39], tuż przed globalnym kryzysem finansowym[40]. Partia Demokratyczna wprowadziła pakiet stymulacyjny i reformę służby zdrowia[41]. Od 2010 roku większość w Izbie Reprezentantów mają Republikanie[42], a od 2014 także w Senacie[43].

Brack Obama – prezydent w latach 2009–2017

W 2017 roku skończyła się druga kadencja prezydenta Baracka Obamy. O fotel prezydenta USA z ramienia Partii Demokratycznej ubiegała się Hillary Clinton.

W 2018 roku demokraci odzyskali większość w Izbie Reprezentantów. Kandydatem Partii na Prezydenta w wyborach w 2020 roku został Joe Biden.

Prezydenci z ramienia Partii Demokratycznej[edytuj | edytuj kod]

Imię i nazwisko Wizerunek Stan Od Do
Andrew Jackson
Tennessee
4 marca 1829 4 marca 1837
Martin Van Buren
Nowy Jork
4 marca 1837 4 marca 1841
James Knox Polk
Tennessee
4 marca 1845 4 marca 1849
Franklin Pierce
New Hampshire
4 marca 1853 4 marca 1857
James Buchanan Jr.
Pensylwania
4 marca 1857 4 marca 1861
Andrew Johnson
Tennessee
15 kwietnia 1865 4 marca 1869
Stephen Grover Cleveland
Nowy Jork
4 marca 1885 4 marca 1889
4 marca 1893 4 marca 1897
Thomas W. Wilson
New Jersey
4 marca 1913 4 marca 1921
Franklin Delano Roosevelt
Nowy Jork
4 marca 1933 12 kwietnia 1945
Harry S. Truman
Missouri
12 kwietnia 1945 20 stycznia 1953
John Fitzgerald Kennedy

Massachusetts

20 stycznia 1961 22 listopada 1963
Lyndon Baines Johnson
Teksas
22 listopada 1963 20 stycznia 1969
James Earl Carter Jr.
Georgia
20 stycznia 1977 20 stycznia 1981
William Jefferson Clinton

Arkansas

20 stycznia 1993 20 stycznia 2001
Barack Hussein Obama II
Illinois
20 stycznia 2009 20 stycznia 2017
Joseph Robinette Biden Jr.

Delaware

20 stycznia 2021 nadal

Nazwa i symbole[edytuj | edytuj kod]

Żywy osioł kopiący martwego lwa. Karykatura autorstwa Thomasa Nasta, która ukazała się w Harper’s Magazine 19 stycznia 1870 roku. Wizerunek osła w tej pozycji na długo utrwalił się jako nieoficjalny symbol Partii Demokratycznej.

Po odłączeniu się od Partii Demokratyczno-Republikańskiej jej członkowie określali się mianem Jeffersonistów lub Jacksonistów od imion Thomasa Jeffersona i Andrew Jacksona[18][44]. Stworzyli oni ugrupowanie, które ostatecznie przekształciło się w Partię Demokratyczną. Zanim to się jednak stało, ugrupowanie nosiło nazwę Partia Republikańska. To członkowie opozycyjnej Partii Federalistycznej pierwsi zaczęli nazywać Jeffersonistów demokratami i z założenia miało to mieć pejoratywny wydźwięk oraz budzić skojarzenia z rządami mafii. Ostatecznie termin Partia Demokratyczna przyjął się także wśród Jeffersonistów i w 1844 roku stał się oficjalną nazwą[44][45].

Maskotką partii jest osioł. Po raz pierwszy to skojarzenie zostało użyte przez antyjacksonistów w wyborach w 1828 roku. Przekręcali oni celowo nazwisko kandydata Andrew Jacksona na Jackass (ang. osioł). Jednak Jackson wykorzystał to na swoją korzyść, zauważając, że osioł to zwierzę o silnej woli. Najwcześniejszy znany dzisiaj wizerunek demokratycznego osiołka pochodzi z karykatury Thomasa Nasta, która ukazała się w Harper’s Magazine 19 stycznia 1870 roku[46][47].

Na początku XX wieku symbolem Partii Demokratycznej w stanach środkowo-wschodnich, takich jak Kentucky, Oklahoma i Ohio był kogut, co było odpowiedzią na republikańskiego orła. Ten symbol do dziś pojawia się na kartach do głosowania w Oklahomie, Kentucky, Indianie i Wirginii Zachodniej[48]. W Nowym Jorku symbolem demokratów jest pięcioramienna gwiazda[49].

Zarówno demokraci, jak i republikanie używają kolorów flagi amerykańskiej (czerwony, niebieski i biały), ale od nocy wyborczej 2000 roku niebieski zaczął być bardziej utożsamiany z demokratami, a czerwony z republikanami. Tej nocy po raz pierwszy wszystkie programy telewizyjne używały tego samego schematu kolorów do zaznaczenia na mapie w których stanach wygrał kandydat demokratów, a w których kandydat republikanów[5].

We wrześniu 2010 roku Partia Demokratyczna zaprezentowała swoje nowe logo – niebieska wielka litera D w niebieskim okręgu. Było to pierwsze oficjalne logo partii (osioł jest symbolem tradycyjnym)[50].

Jefferson-Jackson Day jest corocznym wydarzeniem organizowanym przez Partię Demokratyczną w całym państwie. Tego dnia odbywa się między innymi uroczysty obiad i zbiórka pieniędzy, Wydarzenie nosi nazwę od nazwisk prezydentów Thomasa Jeffersona i Andrew Jacksona, którym partia okazuje wdzięczność jako wybitnym przywódcom[51]. Ze względu na kontrowersje związane ze stosunkiem Jeffersona do niewolnictwa i Jacksona do Indian, niektóre organizacje demokratyczne organizują to wydarzenie nie posługując się przy tym tradycyjną nazwą[52].

Piosenka Happy Days Are Here Again jest nieoficjalnym hymnem Partii Demokratycznej. Spopularyzował ją w tym środowisku Franklin Delano Roosevelt, który używał tej piosenki w swojej kampanii wyborczej[53]. Popularnym utworem w Partii Demokratycznej jest też Don’t Stop zespołu Fleetwood Mac, spopularyzowany przez Billa Clintona w 1992 roku. Z kolei Beautiful Day zespołu U2 jest jednym z najpopularniejszych utworów wśród demokratycznych kandydatów. John Kerry wykorzystywał go w swojej kampanii w 2004 roku i wielu kandydatów do kongresu używało go celebrując swoje zwycięstwo w wyborach w 2006 roku[54][55].

Zarząd[edytuj | edytuj kod]

Przywództwo[edytuj | edytuj kod]

Funkcja Osoba Wizerunek Data objęcia funkcji Źródło
Przewodniczący Partii Demokratycznej w Senacie Charles Schumer 3 stycznia 2017 [56]
Przewodniczący Partii Demokratycznej w Izbie Reprezentantów Hakeem Jeffries 3 stycznia 2023
Przewodniczący Komitetu Krajowego Thomas Perez 25 lutego 2017 [1]
Sekretarz Komitetu Krajowego Jason Rae 25 lutego 2017 [57]
Przewodnicząca Stowarzyszenia Gubernatorów Demokratów Gina Raimondo 1 grudnia 2018 [58]

Obecni gubernatorzy z ramienia Partii Demokratycznej[edytuj | edytuj kod]

Stany
Stan Gubernator Zdjęcie Data objęcia funkcji

Arizona

Katie Hobbs 2 stycznia 2023

Connecticut

Ned Lamont 9 stycznia 2019

Delaware

John Carney 17 stycznia 2017

Hawaje

Josh Green 5 grudnia 2022

Illinois

JB Pritzker 14 stycznia 2019

Kalifornia

Gavin Newsom 7 stycznia 2019

Kansas

Laura Kelly 14 stycznia 2019

Karolina Północna

Roy Cooper 1 stycznia 2017
Kentucky Andy Beshear 10 grudnia 2019

Kolorado

Jared Polis 8 stycznia 2019

Luizjana

John Bel Edwards 11 stycznia 2016

Maine

Janet Mills 2 stycznia 2019

Massachusetts

Maura Healey 5 stycznia 2023

Michigan

Gretchen Whitmer 1 stycznia 2019

Minnesota

Tim Walz 7 stycznia 2019

New Jersey

Phil Murphy 16 stycznia 2018

Nowy Meksyk

Michelle Lujan Grisham 1 stycznia 2019

Nowy Jork

Kathy Hochul 1 stycznia 2011

Oregon

Kate Brown 18 lutego 2015

Pensylwania

Tom Wolf 20 stycznia 2015

Rhode Island

Dan McKee 6 stycznia 2015

Waszyngton

Jay Inslee 16 stycznia 2013

Wisconsin

Tony Evers 7 stycznia 2019
Terytoria zależne
Stan Gubernator Zdjęcie Od

Dystrykt Kolumbia

Muriel Bowser 3 stycznia 2013

Guam

Lou Leon Guerrero 7 stycznia 2019

Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych

Albert Bryan 7 stycznia 2019

Krajowy Komitet[edytuj | edytuj kod]

Krajowy Komitet Partii Demokratycznej znany pod oryginalną nazwą jako Democratic National Committee (DNC) odpowiada za wspieranie, organizację i strategię kampanii wyborczych oraz pisanie programów politycznych. Nadzoruje Krajową Konwencję Partii Demokratycznej przed wyborami prezydenckimi. Obecnym przewodniczącym DNC jest Thomas Perez[59].

Ideologia[edytuj | edytuj kod]

Od początku istnienia Partia Demokratyczna popiera agraryzm i demokrację jacksonowską. Od lat 90. XIX wieku partia upodobała sobie progresywizm i liberalizm, który w tym wypadku odbiega od liberalizmu klasycznego i gospodarczego, a bliżej mu do socjalliberalizmu.

Partia tradycyjnie reprezentuje interesy farmerów, pracowników, związków zawodowych oraz mniejszości etnicznych i religijnych. Sprzeciwia się brakowi nadzoru finansowego i biznesowego. Popiera progresję podatkową. W partii istniało silne skrzydło konserwatywne gospodarczo, do którego należeli między innymi prezydent Grover Cleveland i gubernator Nowego Jorku Al Smith. Osłabło ono po tym jak prezydent Lyndon B. Johnson podpisał Ustawę o prawach obywatelskich. Od tego czasu rosną wpływy skrzydła pro-pracowniczego i afroamerykańskiego. Od lat 70. XX wieku zauważalny w partii jest ekologizm[60].

Liberalizm[edytuj | edytuj kod]

Socjalliberalizm i progresywizm to światopoglądy podzielane przez większość członków i wyborców Partii Demokratycznej[61].

Znaczna większość liberałów popiera powszechną służbę zdrowia, badania na komórkach macierzystych, legalizację małżeństw osób tej samej płci, ograniczenie dostępu do broni palnej, ochronę środowiska, prawo do aborcji, sekularyzm i pluralizm kulturowy. Podchodzą sceptycznie do wszelkich interwencji militarnych, a wobec umów o wolnym handlu takich jak NAFTA zwykle są podzieleni[62].

Progresywizm[edytuj | edytuj kod]

Progresywiści są lewicową pro-pracowniczą frakcją, która silnie wspiera regulacje gospodarcze, programy społeczno-opiekuńcze i prawa pracowników[63]. Wielu progresywnych demokratów wywodzi się z nowej lewicy promowanej przez senatora George’a McGoverna. Byli zaangażowani w kampanię wyborczą Howarda Deana, Berniego Sandersa i Dennisa Kucinicha. W 2014 roku senator Elizabeth Warren opublikowała 11 przykazań progresywizmu[64]. Postulowały one silniejszą kontrolę korporacji, przystępną edukację, inwestowanie w naukę, ekologizm, neutralność sieci, podniesienie i zrównanie płac, prawo do negocjacji zbiorowych, ochronę bezpieczeństwa społecznego, równość małżeństw, reformę imigracyjną i powszechny dostęp do służby zdrowia także w zakresie leczenia bezpłodności[64]. Progresywiści sprzeciwiają się korupcji politycznej oraz domagają się zmiany ordynacji wyborczej w kwestii praw wyborczych i finansowania partii politycznych[65]. Wielu z nich uważa za priorytet walkę z nierównością dochodową[66]. Chociaż liberałowie i progresywiści są do siebie bardzo podobni, a niektórzy nawet należą do obu skrzydeł, różnią się od siebie pod pewnymi względami. Na przykład liberałowie kładą większy nacisk na finansowanie programów, a progresywiści na regulację przemysłu[67].

Centryzm[edytuj | edytuj kod]

Nowi Demokraci są najbardziej centrowym środowiskiem w Partii Demokratycznej. Pojawili się po zwycięstwie republikanina George’a H.W. Busha w wyborach w 1988 roku. Trzecia droga była dominującym światopoglądem ekonomicznym w partii od lat 80. XX wieku przez ok. 20 lat. Reprezentują ich takie organizacje jak New Democrat Network i New Democrat Coalition.

New Democrat Coalition uważa za priorytet rozwój przedsiębiorstw i wzrost gospodarczy. Jest to konserwatywne fiskalnie skrzydło partii[68]. W porównaniu do innych stronnictw są mniej sceptyczni wobec operacji militarnych takich jak II wojna w Zatoce Perskiej i bardziej przychylni umowom o wolnym handlu, redukcji regulacji państwowych oraz obniżce podatków. Jedną z najbardziej wpływowych frakcji centrowych była organizacja non-profit Democratic Leadership Council (DLC). Promowali oni prezydenturę Billa Clintona jako dowód sprawności trzeciej drogi. DLC zostało rozwiązane w 2011 roku. Większość członków tej frakcji przeszła do think tanku Third Way[69][70].

Chociaż nigdy nie należeli do większości, zauważalnie wielu demokratów deklaruje poglądy centrowe. Są to między innymi były prezydent Bill Clinton, były wiceprezydent Al Gore, senator Mark Warner, były gubernator Pensylwanii Ed Rendell, były senator Jim Webb, prezydent Joe Biden i przewodnicząca komitetu krajowego Debbie Wasserman Schultz[71][72].

Konserwatyzm[edytuj | edytuj kod]

Niektórzy Demokraci wykazują tendencje konserwatywne. Podobnie jak liberałowie wśród Republikanów (zwani Republikanami Rockefellera[73]), są oni mniejszością i czasem mówi się o nich demokraci tylko z nazwy. W kongresie istnieje klub Blue Dog Democrats. Jego członkowie należą do Partii Demokratycznej i mają konserwatywne socjalnie poglądy[74]. W latach 90. „Nowi Demokraci” tacy jak prezydent Bill Clinton i wiceprezydent Al Gore otwarcie popierają konserwatywną politykę fiskalną[36]. Oprócz tego konserwatyzm jest czasem przypisywany niektórym kandydatom na podstawie ich działalności. Na przykład prezydent Barack Obama uważa, że Franklin Delano Roosevelt prowadził konserwatywną politykę socjalną[75], a konserwatywny dziennikarz i zdobywca Nagrody Pulitzera George Will uważa za konserwatystę prezydenta Johna F. Kennedy’ego[76].

Światopogląd[edytuj | edytuj kod]

Polityka gospodarcza:

Polityka socjalna:

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Partia Demokratyczna tradycyjnie popiera równość szans, podstawowe zabezpieczenia socjalne, związki zawodowe i państwo opiekuńcze. Ta opiekuńczość przewiduje progresję podatkową, wyższe płace minimalne, bezpieczeństwo socjalne, powszechny dostęp do służby zdrowia i edukacji oraz komunalne budownictwo mieszkaniowe[100]. Popierają też sponsorowanie przez rząd rozwoju infrastruktury i tworzenia miejsc pracy[101].

Od lat 90. XX wieku wpływowe w partii jest środowisko centrystów, które opowiada się za centrową polityką ekonomiczną i zmniejszeniem wpływów rządowych w gospodarkę[89].

Polityka fiskalna[edytuj | edytuj kod]

Demokraci są zwolennikami progresji podatkowej i redukcji nierówności ekonomicznej[102]. Uważają, że rząd powinien wydawać więcej pieniędzy na sektor publiczny, a mniej na wojsko[103][104]. Sprzeciwiają się oszczędzaniu na bezpieczeństwie publicznym, Medicare, Medicaid i innych programach socjalnych, uważając to za szkodliwe i niesprawiedliwe społecznie. Demokraci wierzą, że pracownik wynagradzany w postaci świadczeń socjalnych jest bardziej produktywny, a korzyści z tego są większe, niż z niskich podatków. Ponadto uważają świadczenia socjalne za esencjalną wobec wolności pozytywnej[105]. Będąc większością w kongresie w 2007 roku Demokraci wprowadzili zasadę PAYGO, dopuszczającą planowanie wydatków budżetowych tylko ze środków aktualnie dostępnych, a nie pożyczonych[106].

Płace minimalne[edytuj | edytuj kod]

Demokraci wierzą, że każdy Amerykanin ma prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia i opowiadają się za podniesieniem płac minimalnych. Proponują minimum 10,10$/h i regularną weryfikację tej kwoty[107]. W 2007 roku Partia Demokratyczna poczyniła kroki ku realizacji tego celu i przegłosowała w kongresie ustawę o podniesieniu federalnej płacy minimalnej z 5,15$/h do 7,25$/h[108].

Służba zdrowia[edytuj | edytuj kod]

Prezydent Barack Obama podpisuje Patient Protection and Affordable Care Act 23 marca 2010 roku

Demokraci opowiadają się za niedrogą i sprawną służbą zdrowia oraz rozszerzenie wpływów rządu w tym zakresie. Preferują system państwowych ubezpieczeń zdrowotnych lub powszechną opiekę zdrowotną. Celem ma być rozwiązanie problemu stale rosnących kosztów prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych. Niektórzy demokraci tacy jak kongresmeni John Conyers i John Dingell postulowali wprowadzenie służby zdrowia na wzór kanadyjski lub brytyjski, w której to stan opłacałby wszystkie koszty opieki zdrowotnej. John Conyers przygotował w tym celu ustawę United States National Health Care Act w 2003 roku, która jednak nigdy nie została poddana głosowaniu[109]. Grupa istniejąca w strukturach Partii Demokratycznej, Progressive Democrats of America, ustanowiła swoim głównym priorytetem wprowadzenie opieki zdrowotnej opłacanej przez państwo[110]. Próby reformy służby zdrowia podjął już prezydent Bill Clinton jednak zakończyły się one porażką z powodu trudności w uzyskaniu kompromisu ze zdominowanym przez Republikanów kongresem[111]. Podobna reforma nie była później brana pod uwagę aż do 2006 roku gdy Demokraci wrócili do władzy w parlamencie. Podpisana 23 marca 2010 roku przez prezydenta Baracka Obamę ustawa Patient Protection and Affordable Care Act była jednym z najważniejszych kroków w stronę powszechnej opieki zdrowotnej. Od wcielenia ustawy w życie do kwietnia 2014 ponad 10 milionów Amerykanów zgłosiło się do objęcia federalnym ubezpieczeniem zdrowotnym[112].

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

Demokraci są w większości zwolennikami rozwoju szkół publicznych poprzez podnoszenie standardów nauczania oraz reformy oświaty na wzór Kanady i wielu państw Europy. Popierają też powszechną edukację przedszkolną i upowszechnienie dostępu do edukacji podstawowej. Proponują reformy, które obniżą zadłużenie studentów pożyczkami studenckimi. Dążą ku obniżeniu czesnych studenckich. Alternatywnie wspierają projekty pomocy studenckich[113].

Środowisko[edytuj | edytuj kod]

Demokraci są zdania, że rząd powinien chronić środowisko. Nacisk kładą przede wszystkim na odnawialne źródła energii, co ma się przełożyć na poprawę gospodarki, bezpieczeństwo energetyczne i ogólne korzyści dla środowiska naturalnego[114]. Proponują ekspansję obszarów chronionych i dążenia do rozładowania kongestii na autostradach i lotniskach. Wierzą, że błędne jest przeświadczenie jakoby trzeba było wybierać pomiędzy rozwojem ekonomii kosztem środowiska, a dbaniem o środowisko kosztem gospodarki[115].

Za jedno z największych zagrożeń współczesnego świata uważają globalne ocieplenie. Demokratyczny wiceprezydent Al Gore był szczególnie zaangażowany w nagłaśnianie problemu i zachęcanie do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. 15 października 2007 roku otrzymał za swoją działalność Pokojową Nagrodę Nobla[116].

Energetyka[edytuj | edytuj kod]

Demokraci popierają rozwój przemysłu związanego z odnawianiem energii (budowa elektrowni słonecznych i wiatrowych) w celu redukcji zanieczyszczeń karbonowych. Partia promuje czystą energię i wydobycie wewnętrzne, co miałoby uczynić Stany Zjednoczone energetycznie niezależnymi[117]. Proponuje wyższe podatki dla firm petrochemicznych i większą regulację elektrowni węglowych. Demokraci dążą do ukrócenia zależności USA od paliw kopalnych[118].

Handel[edytuj | edytuj kod]

Poglądy na handel międzynarodowy w Partii Demokratycznej przeszły wyraźną ewolucję w ciągu ostatnich kilku dekad. Wielu Demokratów popiera sprawiedliwy handel, a niektórzy wolny handel. W latach 90. XX wieku demokratyczny prezydent Bill Clinton podpisał międzynarodowe porozumienie o wolnym handlu z Kanadą i Meksykiem (NAFTA). Projekt ten poparło wielu znaczących członków Partii Demokratycznej. Jednak w przypadku podobnego porozumienia z Ameryką Środkową (CAFTA) w pierwszej dekadzie XXI wieku tylko 15 demokratycznych reprezentantów zagłosowało za, a 187 przeciw[119][120][121].

Sprawy społeczne[edytuj | edytuj kod]

Shirley Chisholm – demokratka, pierwsza Afroamerykanka wybrana do kongresu i kandydatka na nominację Demokratów w wyborach prezydenckich

Współcześni Demokraci kładą nacisk na egalitaryzm oraz równość społeczną i rasową. Popierają prawa mniejszości, w tym także czynne prawo wyborcze. Opowiadają się za sekularyzmem, poszanowaniem wielokulturowości Stanów Zjednoczonych i prawami osób LGBT. Demokraci doprowadzili do podpisania ustawy o prawach człowieka z 1964 roku, która znosiła segregację rasową. Prawa człowieka i walka z rasizmem są rdzeniem partyjnej filozofii[122][123][124].

Równość szans[edytuj | edytuj kod]

Demokraci popierają równość szans dla wszystkich Amerykanów niezależnie od płci, wieku, rasy, etniczności, orientacji seksualnej, tożsamości płciowej, religii, wyznania, czy pochodzenia. Niektórzy popierają akcje afirmatywne[125]. Demokraci napisali i przegłosowali między innymi ustawy Americans with Disabilities Act of 1990 i ADA Amendments Act of 2008, które wyrównywały szanse dla niepełnosprawnych, między innymi wprowadzając dla nich wiele usprawnień w przestrzeni publicznej[126].

Prawa wyborcze[edytuj | edytuj kod]

Demokraci uważają, że ordynacja wyborcza powinna być uproszczona i bardziej przystępna[127]. Popierają głosowanie bez dowodu tożsamości, wydłużenie czasu głosowania i uznanie dnia głosowania świętem narodowym aby każdy miał czas zagłosować. Domagają się reformy systemu finansowania partii politycznych i reformy ordynacji wyborczej, która wyeliminowałaby gerrymandering[128].

Aborcja i prawa reprodukcyjne[edytuj | edytuj kod]

Partia Demokratyczna wierzy, że „każda kobieta powinna mieć całkowitą kontrolę nad swoim ciałem” i opowiada się za antykoncepcją finansowaną ze środków publicznych dla najbiedniejszych kobiet. Program partii w latach 1992–2004 głosił, że aborcja powinna być bezpieczna, legalna i rzadka. Osiągnąć to zamierzano poprzez utrzymanie legalności aborcji, odrzucenie ustaw ograniczających kontrolę człowieka nad swoim ciałem i zmniejszenie liczby aborcji poprzez promowanie wiedzy o reprodukcji i antykoncepcji[129].

Według danych z Newsweeka z października 2006, 25% Demokratów opowiadało się za ochroną życia poczętego, a 69% za wolnym wyborem. Przywódca Partii Demokratycznej w Senacie (od 2007 roku) Harry Reid jest przeciwnikiem wolnego wyboru. Istnieje również odłam obrońców życia w Partii Demokratycznej o nazwie Democrats for Life of America[130].

Imigranci[edytuj | edytuj kod]

Prezydent Lyndon B. Johnson podpisuje ustawę imigracyjną z 1965 roku

Wielu Demokratów opowiada się za reformą prawa imigracyjnego Stanów Zjednoczonych tak aby ułatwić tak zwanym nielegalnym imigrantom uzyskanie obywatelstwa. Prezydent Barack Obama ogłosił w listopadzie 2013 roku, że w prawo imigracyjne źle funkcjonuje i należy je naprawić by niezwykle zdolni młodzi ludzie, którzy przybyli do Stanów Zjednoczonych aby studiować, mogli uzyskać pełne amerykańskie obywatelstwo. Według badań The Public Religion Research Institute z 2013 roku 73% Demokratów i 63% wszystkich Amerykanów popierało ułatwienie imigrantom uzyskania obywatelstwa[131].

To za sprawą Demokratów w 1968 roku weszła w życie reforma wizowa. Została ona przygotowana przez kongresmena Emanuela Cellera i podpisana przez prezydenta Lyndona B. Johnsona. Ustawa znosiła system wizowy oparty na pochodzeniu etnicznym i nakazywała branie pod uwagę relacji rodzinnych oraz umiejętności ubiegającego się o wizę[132].

W 2013 roku Demokraci w senacie przegłosowali ustawę, która legalizowała pobyt wszystkich nielegalnych imigrantów przebywających w tym czasie na terenie Stanów Zjednoczonych[133].

LGBT[edytuj | edytuj kod]

Partia Demokratyczna wspiera prawa osób LGBT, w tym także prawo do małżeństwa osób tej samej płci i rejestrowane związki partnerskie. Znaczna większość Demokratów popierała także inne prawa związane ze społecznością LGBT takie jak zakaz szerzenia nienawiści, zapobieganie dyskryminacji w miejscach pracy, a także uchylenie ustawy Don’t ask, don’t tell.

Zakaz czynnej służby wojskowej dla homoseksualistów został wprowadzony przez republikańskiego prezydenta Ronalda Reagana. W 1994 roku prezydent Bill Clinton podpisał ustawę Don’t ask, don’t tell. Był to kompromis demokratycznego prezydenta i zdominowanego przez Republikanów kongresu umożliwiający służbę militarną homoseksualnych, ale za cenę całkowitego zakazu rozmawiania o orientacji seksualnej w wojsku. Ustawa została zniesiona przez prezydenta Baracka Obamę w 2010 roku. Od tego momentu homoseksualiści nadal mają prawo do czynnej służby wojskowej, ale rozmawianie na temat orientacji seksualnej nie jest już zakazane[134].

Barack Obama jest też pierwszym prezydentem Stanów Zjednoczonych, który otwarcie przyznał, że popiera małżeństwa osób tej samej płci. Jeszcze jako senator sprzeciwiał się ustawom ograniczającym to prawo, takim jak Defense of Marriage Act i Don’t ask, don’t tell[135][136].

Badania Pew Research Center z 2006 roku pokazywały, że 55% Demokratów popierała adopcję przez pary homoseksualne, a 40% było przeciwnych, natomiast 70% Demokratów popierało prawo do służby militarnej homoseksualistów, a 23% było przeciwnych[137]. W 2009 roku badania The Gallup Organization pokazały, że wśród Demokratów poparcie dla służby militarnej osób homoseksualnych wzrosło do 82%[138]. Według badań Newsweeka z czerwca 2008 roku 42% Demokratów popierało małżeństwa osób tej samej płci, 23% opowiadała się tylko za rejestrowanym związkiem partnerskim, a 28% było przeciwnych jakiejkolwiek prawnej rejestracji podobnego związku[139]. Z czasem poparcie dla małżeństw jednopłciowych w Partii Demokratycznej wzrosło i według badań ABC News/Washington Post z kwietnia 2009 roku wynosiło ono 62%[140]. Jednym z bardziej wyróżniających się Demokratów, którzy są przeciwnikami małżeństwom osób jednopłciowych jest John Kerry, kandydat Demokratów na prezydenta w 2004 roku i późniejszy Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych w gabinecie Baracka Obamy[141].

Prawo[edytuj | edytuj kod]

Prawo do posiadania broni[edytuj | edytuj kod]

Partia Demokratyczna postawiła sobie za cel zmniejszenie przestępczości i liczby zabójstw. W związku z tym wprowadziła w przeszłości wiele przepisów dotyczących kontroli posiadania broni. Prezydent Franklin Delano Roosevelt wprowadził wymaganie posiadania licencji na sprzedaż broni palnej i ograniczył dostęp do posiadania broni przez osoby skazane. W 1968 roku prezydent Lyndon B. Johnson podniósł wiek nabycia prawa do posiadania broni do 21 lat i wprowadził ograniczenia dotyczące międzynarodowego handlu bronią. W 1994 roku prezydent Clinton podpisał zakaz handlu półautomatyczną bronią szturmową i bronią posiadającą dużą pojemność magazynka[142].

Kara śmierci[edytuj | edytuj kod]

Większość Demokratów popiera karę śmierci. W 1996 roku za ustawą zaostrzającą karę śmierci w ramach walki z terroryzmem zagłosowało 105/191 demokratycznych reprezentantów i 40/47 demokratycznych senatorów. Ustawę podpisał także demokratyczny prezydent Bill Clinton[143]. Demokratyczni przeciwnicy kary śmierci to przede wszystkim progresywiści. Jednym z nich był kongresmen z Teksasu Henry González, który sporządził ustawę zakazującą kary śmierci i próbował nakłonić zdominowany przez Demokratów kongres do przegłosowania jej w 1990, 1992, 1993 i 1995 roku, ale nigdy mu się to nie udało[144].

Tortury[edytuj | edytuj kod]

Demokraci są podzieleni w kwestii stosowania tortur przez United States Army. Przeciwni są głównie liberałowie, uważając takie metody za niehumanitarne i wbrew Konwencji genewskiej. Rezultaty przesłuchań więźniów tymi metodami nazywają kwestionowanymi. Tortury popierają głównie centryści[145].

Patriot Act[edytuj | edytuj kod]

Obecnie Partia Demokratyczna jest podzielona w sprawie USA Patriot Act. W 2001 roku za tą ustawą zagłosowało 145/207 demokratycznych reprezentantów i wszyscy demokratyczni senatorowie oprócz Russa Feingolda (głos przeciw) i Mary Landrieu (wstrzymała się od głosu). W 2006 roku Demokraci byli podzieleni w sprawie przedłużenia Patriot Act – za przedłużeniem opowiedziała się większość demokratycznych senatorów, a przeciw większość demokratycznych reprezentantów[146]. W 2015 roku Senat przytaczającą liczbą głosów (przeciwko była tylko jedna Demokratka – Tammy Baldwin) poparł ustawę o NSA, która przedłużała ważność Patriotic Act. Ustawę podpisał demokratyczny prezydent Barack Obama[147][148].

Ochrona danych osobowych[edytuj | edytuj kod]

Demokraci wierzą, że dane osobowe każdego człowieka powinny być chronione. Sprzeciwiali się między innymi nielegalnemu nadzorowi NSA w latach 2001–2007. Niektórzy domagają się też wprowadzenia przepisów ochrony konsumenta, ograniczającej wymianę danych o konsumencie między korporacjami. Są przeciwni penalizacji kontaktów homoseksualnych i uważają, że rząd nie powinien regulować zachowań seksualnych osób dorosłych, gdyż jest to ich prywatna sprawa[149].

Polityka zagraniczna[edytuj | edytuj kod]

Większość członków Partii Demokratycznej jest zdania, że Stany Zjednoczone za bardzo ingerują w sprawy innych państw[150], mimo że to ugrupowanie w przeszłości także przyczyniało się do zaangażowania swojego kraju w interwencje militarne (Inwazja w Zatoce Świń, operacja Allied Force).

Irak[edytuj | edytuj kod]

W 2002 roku demokratyczni kongresmeni byli podzieleni w sprawie autoryzacji inwazji sił amerykańskich w Iraku. Poparło ją 81/208[151] demokratycznych reprezentantów i 29/50 senatorów[152]. Wielu demokratów wyraziło później żal z powodu tej decyzji, między innymi były senator i kandydat na wiceprezydenta John Edwards[153] oraz była senator i sekretarz stanu Hillary Clinton[154]. Lider demokratów w senacie Harry Reid w kwietniu 2007 roku nazwał wojnę przegraną[155], a inni (szczególnie w okresie kampanii prezydenckiej w 2004 roku) oskarżali prezydenta George’a W. Busha o publiczne kłamstwo odnośnie do produkcji broni masowego rażenia w Iraku[156]. W 2006 roku wycofanie sił z Iraku znalazło się w programie partii[157]. W kwietniu 2008 roku sondaż dla CBS News wykazał, że 89% Demokratów w całym kraju było niezadowolonych z efektów inwazji Stanów Zjednoczonych na Irak i opowiadało się za zakończeniem wojny w kolejnym roku[158]. 27 lutego 2009 przyszły prezydent Barack Obama zapowiedział swój plan wycofania wojsk z Iraku jeśli wygra wybory. Plan spotkał się z ponadpartyjnym poparciem[159]. Obama wycofał ostatnie oddziały z Iraku w 2011 roku[160].

Iran[edytuj | edytuj kod]

Partia Demokratyczna krytykowała program nuklearny Iranu i opowiadała się za sankcjami ekonomicznymi wobec irańskiego rządu. W 2013 roku Demokratycznemu gabinetowi udało się wypracować porozumienie z irańskim rządem – Iran zawiesił swój program, a Stany Zjednoczone wycofały sankcje. Od tego czasu Partia Demokratyczna popiera zacieśnianie stosunków dyplomatycznych z Iranem[161][162]. W 2015 roku gabinet Obamy podpisał oficjalne Porozumienie nuklearne z Iranem[163].

Afganistan[edytuj | edytuj kod]

W 2001 roku Demokratyczni kongresmeni zagłosowali niemal jednogłośnie za interwencją militarną w Afganistanie w ramach wojny z terroryzmem i wymierzenia sprawiedliwości ludziom odpowiedzialnym za zamachy z 11 września 2001 roku. Jednak większość z nich sprzeciwiała się przedłużającej się okupacji wojska amerykańskich w Afganistanie. W 2009 roku przeciwko wojnie było 75% Demokratów[164]. Tego sprzeciwu nie podzielał natomiast prezydent Barack Obama, który zapowiedział, że chciałby aby amerykański kontyngent w Afganistanie utrzymał się nawet po zakończeniu jego kadencji[165].

Wyniki wyborów[edytuj | edytuj kod]

Do lat 30 XIX wieku ugrupowanie, które przekształciło się w Partię Demokratyczną i sama Partia Demokratyczna używały w wyborach innych nazw[166].

Poniższa tabela nie uwzględnia tego, że wiele wyborów trwało na przełomie dwóch lat, szczególnie przed 1880 rokiem.

Legenda

     Zdobyto najwięcej głosów / kandydat wygrał wybory

     Nie zdobyto najwięcej głosów / kandydat przegrał wybory

Rok Izba reprezentantów Senat Prezydent
Miejsca Zmiana % Zmiana Miejsca Zmiana % Zmiana Kandydat Głosy powszechne Głosy elektorskie
Liczba Zmiana % Liczba Głosy Zmiana % Zmiana
1822
71/213
[i]
33,33
31/48
[ii]
64,58
1824
104/213
[iii]
33 48,83 15,50
26/48
[iii]
5 54,17 10,41 Andrew Jackson[iv][v] 151 271 41,35
99/261
37,93
1826
113/213
[iii]
9 53,05 4,22
27/48
[iii]
1 56,25 2,08
1828
136/213
[iii]
23 63,85 10,80
25/48
[iii]
2 52,08 4,17 Andrew Jackson 642 553 491 282 55,97 14,62
178/261
79 68,20 97,95
1830
126/213
[iii]
10 59,15 -4,70
24/48
[iii]
1 50,00 2,08
1832
143/240
[iii]
7 59,58 0,43
20/48
[iii]
4 41,67 8,33 Andrew Jackson 701 780 59 227 54,23 1,74
178/261
0 76,57 59,31
1834
143/242
[iii]
0 59,09 -0,49
26/52
[iii]
6 50,00 8,33
1836
128/242
15 52,89 -6,20
35/52
9 67,31 17,31 Martin Van Buren 764 176 62 396 50,83 3,40
170/294
8 57,82 18,75
1838
125/242
3 51,65 -1,24
30/52
5 57,69 9,62
1840
98/242
27 40,50 -11,15
22/52
8 42,31 15,38 Martin Van Buren 1 128 854 364 678 52,88 2,05
234/294
64 20,41 37,41
1842
147/223
49 65,92 25,42
23/52
1 44,23 1,92
1844
142/228
5 64,47 -1,45
34/58
11 58,62 14,39 James Polk 1 339 494 210 640 49,54 3,34
170/275
64 61,81 41,40
1846
110/230
32 47,83 -16,64
38/60
4 63,33 4,71
1848
113/233
3 48,50 0,67
35/62
3 56,45 6,88 Lewis Cass 1 361 393 21 899 47,28 2,26
163/290
7 56,21 5,60
1850
127/233
14 54,51 6,01
36/62
1 58,06 1,61
1852
157/234
30 67,38 12,87
38/62
2 61,29 3,23 Franklin Pierce 1 607 510 246 117 50,84 3,56
254/290
91 85,81 29,60
1854
83/234
74 35,47 -31,91
39/62
1 62,90 1,61
1856
132/237
49 55,70 20,23
41/66
2 62,12 0,78 James Buchanan 1 836 072 228 562 45,28 5,56
254/296
0 58,78 27,03
1858
83/238
49 34,87 -20,83
38/66
3 57,58 4,54
1860
44/183
[vi]
39 24,04 -10,83
15/50
[vi]
23 30,00 27,58 Stephen A. Douglas 1 380 202 455 870 29,46 15,82
12/303
312 3,96 54,82
1862
72/184
[vi]
28 39,13 15,09
10/52
[vi]
5 19,23 10,77
1864
38/193
[vi]
34 19,69 -19,44
11/54
[vi]
1 20,37 1,14 George McClellan 1 812 807 432 605 44,96 15,50
21/233
79 9,01 5,05
1866
47/226
9 20,80 1,11
9/68
2 13,24 7,13
1868
67/243
20 27,57 6,77
12/74
3 16,22 2,98 Horatio Seymour 2 708 744 895 937 47,34 2,38
80/294
59 27,21 18,20
1870
104/243
37 42,80 15,23
17/74
5 22,97 6,75
1872
88/292
16 30,14 -12,66
19/74
2 25,68 2,71 Horace Greeley[vii] 2 834 761 126 017 43,78 3,56
3/352
136 18,75 8,46
1874
182/293
94 62,12 31,98
28/76
9 36,84 11,16
1876
155/293
27 52,90 -9,22
35/76
7 46,05 9,21 Samuel J. Tilden[viii] 4 286 808 1 452 047 50,92 7,14
184/369
240 49,86 31,11
1878
141/293
14 48,12 -4,78
42/76
7 55,26 9,21
1880
128/293
13 43,69 -4,43
37/76
5 48,68 6,58 Winfield Hancock 4 444 260 157 452 48,25 2,67
155/369
29 42,01 7,85
1882
196/325
68 60,31 16,62
36/76
1 47,37 1,31
1884
182/325
14 56,00 -4,31
34/76
2 44,74 2,63 Grover Cleveland 4 914 482 470 222 48,85 0,60
219/401
64 54,61 12,60
1886
167/325
15 51,38 -4,62
37/76
3 48,68 3,94
1888
152/332
15 45,78 -5,60
37/88
0 42,05 6,63 Grover Cleveland[viii] 5 534 488 620 006 48,63 0,22
168/401
51 41,90 12,71
1890
238/332
86 71,69 25,91
39/88
2 44,32 2,27
1892
218/356
20 61,24 -10,45
44/88
5 50,00 5,68 Grover Cleveland 5 553 898 19 410 46,02 2,61
277/444
109 62,39 20,49
1894
93/357
125 26,05 -35,19
40/90
4 44,44 5,56
1896
124/357
31 34,73 8,68
34/90
6 37,79 6,65 William Bryan 6 509 052 955 154 46,70 0,68
176/447
101 39,37 23,02
1898
161/357
37 45,10 10,37
26/90
8 28,89 8,90
1900
151/357
10 42,30 -2,80
32/90
6 35,56 6,67 William Bryan 6 370 932 138 120 45,52 1,18
155/447
21 34,68 4,69
1902
176/386
25 45,60 3,30
33/90
1 36,67 1,11
1904
135/386
41 34,97 -10,63
32/90
1 35,56 1,11 Alton B. Parker 5 083 880 1 287 052 37,59 7,93
140/476
15 29,41 5,27
1906
167/391
32 42,71 7,74
31/92
1 33,70 1,86
1908
172/391
15 43,99 1,28
32/92
1 34,78 1,08 William Bryan 6 408 979 1 325 099 43,04 5,45
162/483
22 33,54 4,13
1910
230/394
58 58,38 14,39
44/96
12 45,83 11,05
1912
291/435
61 66,90 8,52
51/96
7 53,13 7,30 Woodrow Wilson 6 296 284 112 695 41,84 1,20
435/531
273 81,92 48,38
1914
230/435
61 52,87 14,02
56/96
5 58,33 5,20
1916
214/435
16 49,20 3,68
54/96
2 56,25 2,08 Woodrow Wilson 9 126 868 2 830 584 49,24 7,40
277/531
158 52,17 29,75
1918
192/435
22 44,14 5,06
47/96
7 48,96 7,29
1920
131/435
61 30,11 14,02
37/96
10 38,54 10,42 James M. Cox 9 139 661 12 793 34,15 15,09
127/531
150 34,15 18,02
1922
207/435
76 47,59 17,47
42/96
5 43,75 5,21
1924
183/435
24 42,07 5,52
41/96
1 42,71 1,04 John W. Davis 8 386 242 753 419 28,82 5,33
136/531
9 25,61 8,54
1926
194/435
11 44,60 2,53
46/96
5 47,92 5,21
1928
164/435
30 37,70 6,90
39/96
7 40,63 7,29 Al Smith 15 015 464 6 629 222 40,80 11,98
87/531
49 16,38 9,23
1930
216/435
52 49,66 11,95
47/96
8 48,96 8,33
1932
313/435
97 71,95 22,30
59/96
12 61,46 12,5 Franklin Delano Roosevelt 22 821 277 7 805 813 57,41 16,61
472/531
385 88,89 72,51
1934
322/435
9 74,02 2,07
69/96
10 71,88 10,42
1936
334/435
12 76,78 2,76
76/96
7 79,17 7,29 Franklin Delano Roosevelt 27 752 648 4 931 371 60,80 3,39
523/531
51 98,49 9,60
1938
262/435
72 60,23 16,55
69/96
7 71,88 7,29
1940
267/435
5 61,38 1,15
66/96
3 68,75 3,13 Franklin Delano Roosevelt 27 313 945 438 703 54,74 6,06
449/531
74 84,56 13,93
1942
222/435
45 51,03 10,34
57/96
9 59,38 9,37
1944
244/435
22 56,09 5,06
57/96
0 59,38 0,00 Franklin Delano Roosevelt 25 612 916 1 701 029 53,39 1,35
432/531
17 81,36 3.20
1946
188/435
56 43,22 12,87
45/96
12 46,88 12,5
1948
263/435
75 60,46 17,24
54/96
9 56,25 9,37 Harry Truman 24 179 347 1 433 569 49,55 3,84
303/531
129 57,06 24,30
1950
235/435
28 54,02 6,44
49/96
5 51,04 5,21
1952
213/435
22 48,97 5,06
47/96
2 48,96 2,08 Adlai Ewing Stevenson II 27 375 090 3 195 743 44,33 5,22
89/531
214 16,76 40,30
1954
232/435
19 53,33 4,37
48/96
1 50,00 1,04
1956
232/435
0 53,33 0,00
49/96
1 51,04 1,04 Adlai Ewing Stevenson II 26 028 028 1 347 062 41,97 2,36
73/531
16 13,75 3,01
1958
282/435
50 64,83 11,49
65/100
6 65,00 6,00
1960
264/435
18 60,69 4,14
64/100
1 64,00 1,00 John F. Kennedy 34 220 984 8 192 956 49,72 7,75
303/537
230 56,42 42,67
1962
260/435
4 59,77 0,92
66/100
2 66,00 2,00
1964
295/435
35 67,82 8,05
68/100
2 68,00 2,00 Lyndon B. Johnson 43 127 041 8 906 057 61,05 11,33
442/538
139 90,33 33,91
1966
248/435
47 57,01 10,80
64/100
4 64,00 4,00
1968
243/435
5 55,86 1,15
57/100
7 57,00 7,00 Hubert Humphrey 31 271 839 11 855 202 42,72 18,33
191/538
251 35,50 54,83
1970
255/435
12 58,62 2,76
54/100
3 54,00 3,00
1972
243/435
12 55,86 2,76
56/100
2 56,00 2,00 George McGovern 29 173 222 2 098 617 37,52 5,20
17/538
174 3,16 32,34
1974
291/435
48 66,90 11,03
61/100
5 61,00 5,00
1976
292/435
1 67,13 0,23
61/100
0 61,00 0,00 Jimmy Carter 40 831 881 11 658 659 50,08 12,56
297/538
280 55,20 52,04
1978
279/435
13 64,14 2,99
58/100
3 58,00 3,00
1980
243/435
36 55,86 8,28
46/100
12 46,00 12,00 Jimmy Carter 35 480 115 5 351 766 41,01 9,07
49/538
248 9,11 46,09
1982
269/435
26 61,84 5,98
45/100
1 45,00 1,00
1984
255/435
14 58,62 3,22
47/100
2 47,00 2,00 Walter Mondale 37 577 352 2 097 237 40,56 0,45
13/538
36 2,42 6,69
1986
258/435
3 59,31 0,69
55/100
8 55,00 8,00
1988
262/435
4 60,23 0,92
55/100
0 55,00 0,00 Michael Dukakis 41 809 476 4 232 124 45,65 5,09
111/538
98 20,63 18,21
1990
267/435
5 61,38 1,15
56/100
1 56,00 1,00
1992
258/435
9 59,31 2,07
57/100
1 57,00 1,00 Bill Clinton 44 909 806 3 100 330 43,01 2,64
370/538
259 68,77 48,14
1994
206/435
52 47,36 11,95
48/100
9 48,00 9,00
1996
207/435
1 47,59 0,23
45/100
3 45,00 3,00 Bill Clinton 47 401 185 2 491 379 49,24 6,23
379/538
9 70,45 1,68
1998
211/435
4 48,51 0,92
45/100
0 45,00 0,00
2000
213/435
2 48,97 0,46
50/100
5 50,00 5,00 Al Gore[viii] 50 999 897 3 598 712 48,38 0,86
266/538
113 49,44 21,01
2002
205/435
8 47,13 1,84
48/100
2 48,00 2,00
2004
201/435
4 46,21 0,92
44/100
4 44,00 4,00 John Kerry 59 028 444 8 028 547 48,27 0,11
251/538
15 46,65 2,79
2006
233/435
32 53,56 7,36
49/100
[ix]
5 49,00 5,00
2008
257/435
24 59,08 5,52
57/100
8 57,00 8,00 Barack Obama 69 498 516 10 470 072 52,93 4,66
365/538
114 67,84 21,19
2010
193/435
64 44,37 14,71
51/100
6 51,00 6,00
2012
201/435
8 46,21 1,84
53/100
2 53,00 2,00 Barack Obama 65 915 796 3 582 720 51,06 1,87
332/538
33 61,71 6,13
2014
188/435
13 43,22 2,99
44/100
9 44,00 9,00
2016
194/435
6 44,60 1,38
46/100
2 46,00 2,00 Hillary Clinton[viii] 65 853 516 62 280 48,18 2,88
227/538
105 42,19 19,52
2018
235/435
41 54,02 9,42
45/100
1 45,00 1,00
2020
222/435
13 51,03 2,99
48/100
[x]
3 48,00 3,00 Joe Biden 81 268 757 15 415 241 51,31 3,13
306/538
79 56,88 14,69
Źródło: Senat USA, Kongres USA, Our Campaigns, US Election Atlas, Political Science Quarterly
  1. Suma wyniku ugrupowań Jackson Republicans i Jackson Federalists.
  2. Jako Jackson & Crawford Republicans.
  3. a b c d e f g h i j k l Jako Jacksoniści.
  4. Był jednym z czterech kandydatów Partii Demokratyczno-Republikańskiej, wspierany przez frakcję, która później przekształciła się w Partię Demokratyczną.
  5. Andrew Jackson zdobył najwięcej głosów w wyborach powszechnych i w Kolegium Elektorów, ale przegrał wybory, ponieważ nie zdobył ponad połowy głosów w kolegium i prezydenta wybrała Izba Reprezentantów.
  6. a b c d e f Spadek miejsc został spowodowany secesją. Część senatorów (głównie z Partii Demokratycznej) opuściła Senat by dołączyć do Konfederacji lub została wygnana za wspieranie rebelii.
  7. Należał do Liberal Republican Party, ale Partia Demokratyczna udzieliła mu poparcia.
  8. a b c d Kandydat wygrał w wyborach powszechnych, ale przegrał w Kolegium Elektorów.
  9. Demokraci mogli przejąć kontrolę nad Senatem dzięki 2 senatorom niezależnym, Berniemu Sandersowi i Joe Liebermanowi.
  10. Grupa demokratów w Senacie (razem z 2 senatorami niezależnymi: B. Sandersem i A. Kingiem) będzie liczyć 50 senatorów. Demokraci przejmą kontrolę po zaprzysiężeniu Kamali Harris na wiceprezydenta (z urzędu przewodnicząca Senatu, głosuje w wypadku remisu).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Leadership. Democrats. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
  2. The Democratic Party – Contact, my.democrats.org [dostęp 2016-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-10].
  3. US Political Parties – 2012 Presidential Election – ProCon.org, 2012election.procon.org [dostęp 2016-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-22].
  4. Participants – Progressive Alliance, progressive-alliance.info [dostęp 2016-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-05].
  5. a b Clark Bensen, RED STATE BLUES – Did I Miss That Memo?, 27 maja 2004 [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-27].
  6. Kenneth Janda, Jeffrey Berry, Jerry Goldman, The Challenge of Democracy: American Government in Global Politics, Cengage Learning, 2011, ISBN 978-0-495-90618-6 [dostęp 2016-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  7. Ellen Grigsby, Cengage Advantage Books: Analyzing Politics, Cengage Learning, 2011, s. 106–107, ISBN 1-111-34277-6 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-01] (ang.).
  8. N. Scott Arnold, Imposing Values: Liberalism and Regulation, Oxford University Press, 20 lutego 2009, s. 3, ISBN 978-0-19-045202-5 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  9. Lewis L. Gould, America in the Progressive Era, 1890-1914, Routledge, 12 maja 2014, ISBN 978-1-317-87998-5 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  10. Larry E. Sullivan, The SAGE Glossary of the Social and Behavioral Sciences, SAGE Publications, 31 sierpnia 2009, s. 291, ISBN 978-1-4129-5143-2 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  11. a b Jonah D. Levy, The State After Statism: New State Activities in the Age of Liberalization, Harvard University Press, 2006, s. 198, ISBN 978-0-674-02276-8 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  12. A Mixed Economy: The Role of the Market, About.com Education [dostęp 2016-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-18].
  13. The House’s Ideology, in Seven Circles, Roll Call [dostęp 2016-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-12] (ang.).
  14. 1615 L. Street i inni, More Now See GOP as Very Conservative, Pew Research Center for the People and the Press [dostęp 2016-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-05].
  15. Sean Wilentz, The Rise of American Democracy: Jefferson to Lincoln, W.W. Norton & Co., 1 października 2008, ISBN 978-0-393-93111-2 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  16. Lee Bahan, Origins of the National Republican Party, Indiana University, 1941 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  17. Demokratyczno-Republikańska Partia, portalwiedzy.onet.pl [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-03].
  18. a b c d e Democratic party Facts, encyclopedia.com [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-19].
  19. Of the People: The 200-year History of the Democratic Party, General Publishing Group, 1992, ISBN 978-1-881649-00-7 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  20. Robert Rutland, The Democrats: From Jefferson to Clinton, University of Missouri Press, 1 października 1995, ISBN 978-0-8262-6154-0 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  21. James M. McPherson, Battle Cry of Freedom: The Civil War Era, OUP USA, 16 czerwca 1988, ISBN 978-0-19-503863-7 [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-27] (ang.).
  22. a b c d Robert Allen Rutland, The Democrats: From Jefferson to Clinton, ISBN 978-0-8262-1034-0 (ang.).
  23. Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Iskry, ISBN 978-83-207-1558-3 [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-01] (pol.).
  24. a b c Ellen Russell, New Deal Banking Reforms and Keynesian Welfare State Capitalism, Routledge, 23 sierpnia 2007, ISBN 978-1-135-91065-5 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-25] (ang.).
  25. Michael Kazin, Rebecca Edwards, Adam Rothman, The Concise Princeton Encyclopedia of American Political History, Princeton University Press, 8 sierpnia 2011, ISBN 1-4008-3946-7 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  26. A Short History of Democrats, Republicans, and Racism, russp.us [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-28].
  27. Tim McNeese, The Cold War and Postwar America 1946-1963, Infobase Publishing, 2010, ISBN 978-1-60413-360-8 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  28. NASA – Ten Presidents and NASA, nasa.gov [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-01] (ang.).
  29. Remembering JFK’s Legacy: Bill Clinton, Caroline Kennedy and Shinzō Abe visit Waseda, Waseda University [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-09].
  30. Kennedy’s New Frontier [ushistory.org], ushistory.org [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-28].
  31. Michael L. Gillette, Launching the War on Poverty: An Oral History, Oxford University Press, 9 lipca 2010, ISBN 978-0-19-977986-4 [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  32. Lyndon Johnson was a civil rights hero. But also a racist., MSNBC [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-28].
  33. The History of the Democratic Party – Kennedy, Johnson, Carter: A False Hope For Change, speakout-now.org [dostęp 2016-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-04].
  34. John Dumbrell, The Carter Presidency: A Re-evaluation, Manchester University Press, 1995, ISBN 978-0-7190-4693-3 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  35. Wayne Lemieux, The Democrats’ New Path, CreateSpace Independent Publishing Platform, 18 kwietnia 2006, ISBN 978-1-4196-3872-5 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  36. a b John F. Harris, The Survivor: Bill Clinton in the White House, Random House Publishing Group, 31 maja 2005, ISBN 978-1-58836-213-1 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  37. Login Pastusiak, Co się zdarzyło w Ameryce?, „Wiedza i Życie”, 2001 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-15].
  38. Obama’s legacy: The first black president, The Day [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-05].
  39. Ballot Access News -- January 1, 2007, ballot-access.org [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30].
  40. Peter Eigner, Thomas S. Umlauft, The Great Depression(s) of 1929-1933 and 2007-2009? Parallels, Differences and Policy Lessons, Rochester, NY: Social Science Research Network, 1 lipca 2015 [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-13].
  41. The U.S. Economic Stimulus Plan, Council on Foreign Relations [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-11].
  42. Our Campaigns – U.S. House of Representatives, ourcampaigns.com [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2006-03-29].
  43. Republicans win majority in US Senate, giving party full control of Congress, The Guardian [dostęp 2022-02-25] (ang.).
  44. a b Jeffersonian Republicans, u-s-history.com [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-22].
  45. Thomas Jefferson, Joyce Appleby, Terence Ball, Jefferson: Political Writings, Cambridge University Press, 9 września 1999, ISBN 978-0-521-64841-7 [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  46. The Democratic Party, 7 marca 2009 [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2009-03-07].
  47. John William Ward, Andrew Jackson: Symbol for an Age, Oxford University Press, 31 grudnia 1962, ISBN 978-0-19-992320-5 [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-08] (ang.).
  48. Barbour County, West Virginia General Election Ballot, 2008 (ang.).
  49. Schenectady County, schenectadycounty.com [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-16].
  50. Explaining the New Democratic Logo, The American Spectator, 21 września 2010 [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-30].
  51. Obama sets sights on November battle, 28 lutego 2008 [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2008-02-28].
  52. Jonathan Martin, State by State, Democratic Party Is Erasing Ties to Jefferson and Jackson, „The New York Times”, 11 sierpnia 2015, ISSN 0362-4331 [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-04].
  53. A Brief History of Campaign Songs, „Time”, 18 września 2008, ISSN 0040-718X [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-22].
  54. Local roast becomes political pep rally for Democrats, The Virginian-Pilot [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-25].
  55. Tim Grieve, Pelosi: It’s about the war, Salon [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-14].
  56. U.S. Senate: Majority and Minority Leaders, Senat Stanów Zjednoczonych [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-17] (ang.).
  57. DNC Party Secretary Race – Feb 25, 2017, Our Campaigns [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  58. Gov. Malloy Elected as DGA Chair, Democratic Governors Association (DGA), 1 grudnia 2018 [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-29] (ang.).
  59. Lauren Gambino, Tom Perez is new Democratic party chair, beating Keith Ellison in tight vote, the Guardian, 26 lutego 2017 [dostęp 2018-05-08] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-06] (ang.).
  60. Theodore Caplow i inni, Recent Social Trends in the United States, 1960-1990, McGill-Queen’s Press – MQUP, 1994, ISBN 978-0-7735-1212-2 [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-25] (ang.).
  61. President Exit Polls, The New York Times [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-30].
  62. 1615 L. Street i inni, Beyond Red vs. Blue, Pew Research Center for the People and the Press, 10 maja 2005 [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-08].
  63. progressivism. The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition. 2001-07, 29 czerwca 2008 [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-29].
  64. a b Emma Roller, Elizabeth Warren’s 11 Commandments of Progressivism, The Atlantic [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-02] (ang.).
  65. Deborah Sexton, The Bernie Sanders Handbook – Everything You Need to Know about Bernie Sanders, Emereo Publishing, 9 kwietnia 2016, ISBN 978-1-4891-1552-2 [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  66. The Invisible Primary Against Hillary Clinton, National Journal [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-05].
  67. What’s the Difference Between a Liberal and a Progressive?, The Huffington Post, 25 maja 2011 [dostęp 2016-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-27].
  68. About Us – New Democrat Coalition, newdemocratcoalition-kind.house.gov [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-10].
  69. How the DLC Does It, The American Prospect [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-18] (ang.).
  70. Kirsten Powers, DLC Shut Down: The Democrats’ New Power Base, The Daily Beast, 9 lutego 2011 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-20].
  71. Membership – New Democrat Coalition, newdemocratcoalition-kind.house.gov [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-13].
  72. Jon F. Hale, The Making of the New Democrats, „Political Science Quarterly”, 2, 1995, s. 207–232, DOI10.2307/2152360, JSTOR2152360 [dostęp 2016-05-02].
  73. First Principles – Rockefeller Republicans, firstprinciplesjournal.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-10].
  74. Why the Blue Dogs’ decline was inevitable, Washington Post [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-10].
  75. Obama: FDR Was ‘Fiscally Conservative’, CNS News, 25 lipca 2011 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-05].
  76. George F. Will, George Will: John F. Kennedy the conservative, „The Washington Post”, 20 listopada 2013, ISSN 0190-8286 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-10] (ang.).
  77. Greg Sargent, Push to expand Social Security (not cut it) gets another boost, „The Washington Post”, 13 marca 2014, ISSN 0190-8286 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-10] (ang.).
  78. Obama likely to make economic recovery a centerpiece of State of the Union address, Washington Post [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-10].
  79. a b c Democratic Party on the Issues, ontheissues.org [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-04].
  80. The Democratic Party Adopts $15/hour Minimum Wage into National Platform, U.S. Uncut, 29 sierpnia 2015 [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-29] (ang.).
  81. Democrats.org, Democrats.org [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-30].
  82. a b c Congressional Progressive Caucus: Back to Work Budget, cpc.grijalva.house.gov [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-21].
  83. Democrats.org, Democrats.org [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-21].
  84. Democrats.org, Democrats.org [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-21].
  85. a b 6 Energy Policy Highlights from the Democratic Party Platform, US News & World Report [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-09].
  86. Daniel Schlozman, The alliance of U.S. labor unions and the Democratic Party, 2013 [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  87. Asma Khalid, Obama Endorses Sen. Warren’s Student Loan Refinancing Bill, wbur, 9 czerwca 2014 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-11].
  88. Democrats highlight equal pay in political push [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-10].
  89. a b Dan Roberts, Wall Street deregulation pushed by Clinton advisers, documents reveal, „The Guardian”, 19 kwietnia 2014, ISSN 0261-3077 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-01] (ang.).
  90. Edward Wyatt, Obama Asks F.C.C. to Adopt Tough Net Neutrality Rules, „The New York Times”, 10 listopada 2014, ISSN 0362-4331 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-16].
  91. Democratic Party on Government Reform, ontheissues.org [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-30].
  92. A Call for Election Reform, Beginning with New York, The Huffington Post, 15 czerwca 2013 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  93. Democrats.org, Democrats.org [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-18].
  94. David A. Graham, Sanders Wins the Debate on Points, The Atlantic [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-30] (ang.).
  95. Democratic Party on Abortion, ontheissues.org [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-05].
  96. Alex Frakt, Jaki wyniki wyborow moga wplynac na prawo imigracyjne, prawoimigracyjne.com [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-12].
  97. Prezydent Obama ogłasza ograniczenia w dostępie do broni palnej, Onet Wiadomości, 6 stycznia 2016 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-03] (pol.).
  98. For Torture and Surveillance Commission via H.R. 104, Target The Congressional Progressive Caucus, Irregular Times, 27 kwietnia 2009 [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-21].
  99. Democratic Party on Crime, ontheissues.org [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-29].
  100. Larry E. Sullivan, The SAGE Glossary of the Social and Behavioral Sciences, SAGE Publications, 31 sierpnia 2009, s. 291, ISBN 978-1-4129-5143-2 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16], Cytat: This liberalism favors a generous welfare state and a greater measure of social and economic equality. Liberty thus exists when all citizens have access to basic necessities such as education, health care, and economic opportunities. (ang.).
  101. Democrats.org, Democrats.org [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-20].
  102. Tax Terms: Understanding the Flat Tax, About.com Money [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-14].
  103. Opinion & Reviews – Wall Street Journal, opinionjournal.com [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-29].
  104. Budget Resolution Calls for Massive Tax Hikes and Spending Increases, The Heritage Foundation [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2010-03-12] (ang.).
  105. Day Two: House passes new budget rules, msnbc.com, 5 stycznia 2007 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-02].
  106. Day Two: House passes new budget rules, msnbc.com, 5 stycznia 2007 [dostęp 2016-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-04].
  107. Reid slates minimum wage vote, POLITICO [dostęp 2016-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-05].
  108. H.R.2 – Fair Minimum Wage Act of 2007, congress.gov [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-04] (ang.).
  109. H.R.676 – Expanded & Improved Medicare For All Act, congress.gov [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-24] (ang.).
  110. Issue Organizing Teams – Progressive Democrats of America, 12 czerwca 2010 [dostęp 2016-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2010-06-12].
  111. Mark E. Rushefsky, Kant Patel, Politics, Power and Policy Making: The Case of Health Care Reform in the 1990s, M.E. Sharpe, 24 marca 1998, ISBN 978-0-7656-3218-0 [dostęp 2016-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-13] (ang.).
  112. Reuters, Medicaid Enrollments Bring Obamacare Enrollment To More Than 10 Million, Newsweek, 4 kwietnia 2014 [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-04] (ang.).
  113. Moving America Forward 2012 Democratic National Platform, presidency.ucsb.edu [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-19] (ang.).
  114. The Democratic Party, 15 marca 2007 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2007-03-15].
  115. Democratic Party on Environment, ontheissues.org [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-03].
  116. Gore Nobel prize puts environment back on Democrats’ agenda, The Independent, 14 października 2007 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-05] (ang.).
  117. The Democratic Party Platform, 15 marca 2014 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-15].
  118. Democrats.org, Democrats.org [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-18].
  119. Richard Rorty, Achieving Our Country: Leftist Thought in Twentieth-century America, Harvard University Press, 1999, ISBN 978-0-674-00312-5 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  120. CAFTA Reflects Democrats’ Shift From Trade Bills, washingtonpost.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-14].
  121. CAFTA Vote Outs „Bush Democrats”, 13 grudnia 2006 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2006-12-13].
  122. Edward G. Carmines, James A. Stimson, Racial Issues and The Structure of Mass Belief Systems, „The Journal of Politics”, 1, 1982, s. 2–20, DOI10.2307/2130281, JSTOR2130281 [dostęp 2016-05-05].
  123. Talmadge Anderson, James Benjamin Stewart, Introduction to African American Studies: Transdisciplinary Approaches and Implications, Black Classic Press, 2007, ISBN 978-1-58073-039-6 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-25] (ang.).
  124. Jeffrey M. Stonecash, New Directions in American Political Parties, Routledge, 10 czerwca 2010, ISBN 978-1-135-28205-9 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-25] (ang.).
  125. Democrats.org, Democrats.org [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-06].
  126. Americans with Disabilities Act Amendments Act of 2008, eeoc.gov [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-13].
  127. Here Are Four Good Reasons for Voting, About.com News & Issues [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10].
  128. Democratic Party on Government Reform, ontheissues.org [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-30].
  129. Eleanor Clift, Democrats Push Envelope on Abortion, Drop Insistence That It Be Rare, The Daily Beast, 15 września 2012 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-08].
  130. Abortion, pollingreport.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-04].
  131. Obama: ‘Long past time’ for immigration reform, MSNBC [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-21].
  132. The Hart-Celler Immigration Act of 1965, Center for Immigration Studies, 30 września 2015 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-13].
  133. U.S. Senate: Roll Call Vote, senate.gov [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10].
  134. Timeline: A history of ‘don’t ask, don’t tell’ – The Washington Post, washingtonpost.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-28].
  135. Obama backs same-sex marriage, cbsnews.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-10].
  136. Same-sex Marriage – Issues – Election Center 2008 – CNN.com, cnn.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-28].
  137. Less Opposition to Gay Marriage, Adoption and Military Service, Pew Research Center for the People and the Press, 22 marca 2006 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-28].
  138. Conservatives Shift in Favor of Openly Gay Service Members, Gallup.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-01].
  139. Civil Rights, pollingreport.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-28].
  140. Changing Views on Social Issues: Allemande Left. Allemande Right, [w:] ABC NEWS/WASHINGTON POST [online], 30 kwietnia 2009 [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-10] (ang.).
  141. Kerry Again Opposes Same-Sex Marriage (washingtonpost.com), washingtonpost.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-13].
  142. Key Congressional Acts Related to Firearms, Law Center to Prevent Gun Violence [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-26].
  143. Cary Federman, The Body and the State: Habeas Corpus and American Jurisprudence, SUNY Press, 1 czerwca 2007, s. 224, ISBN 978-0-7914-6704-6 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-16] (ang.).
  144. Proposing an amendment to the Constitution of the United States to prohibit the death penalty. (1992 – H.J.Res. 518), GovTrack.us [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-03].
  145. Obama and Democrats’ Torture Problem, US News & World Report [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10].
  146. Senate Vote Roll Call on U.S. Patriot Act 2001 & 2006, educate-yourself.org [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-07].
  147. Julian Hattem, Obama signs NSA bill, renewing Patriot Act powers, TheHill, 3 czerwca 2015 [dostęp 2016-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-13].
  148. U.S. Senate: Roll Call Vote, senate.gov [dostęp 2016-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-18].
  149. Here’s The Medieval-Sounding Sodomy Law That Helped Cuccinelli Lose The Governorship, The Huffington Post, 6 listopada 2013 [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-25].
  150. Quinnipiac University, QU Poll Release Detail, QU Poll [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-02].
  151. Final Vote Results For Roll Call 455, clerk.house.gov, 10 października 2002 [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2004-01-15].
  152. U.S. Senate: Roll Call Vote, senate.gov [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-23].
  153. Matthew Mosk, Edwards Again Says He Was Wrong to Vote for War, „The Washington Post”, 5 lutego 2007, ISSN 0190-8286 [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-10] (ang.).
  154. Clinton: Iraq vote ‘greatest political regret’, Washington Examiner [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-24].
  155. Senator Reid On Iraq: „This War Is Lost”, cbsnews.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-11].
  156. Democrats, Not Just Bush, Made Claims of WMDs in Iraq, Democracy Now! [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-06].
  157. Bill Van Auken, Democrats unveil midterm election platform: a blueprint for endless war – World Socialist Web Site, wsws.org [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-05].
  158. Iraq (2), pollingreport.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-17].
  159. Top Republicans embrace Iraq plan, POLITICO [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-13].
  160. Amerykanie wyszli z Iraku, Newsweek, 18 grudnia 2011 [dostęp 2019-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-11] (pol.).
  161. Michael R. Gordon, Accord Reached With Iran to Halt Nuclear Program, „The New York Times”, 23 listopada 2013, ISSN 0362-4331 [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-17].
  162. JTA, Jewish Democratic Donors Urge Congress: Back Off Iran Sanctions, „Ha-Arec”, 28 lutego 2014 [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24] (ang.).
  163. Jest historyczne porozumienie nuklearne z Iranem, TVN24.pl [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  164. Most Americans oppose Afghanistan war: poll, NewsComAu [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-01].
  165. Grupa Wirtualna Polska, Barack Obama potwierdza: żołnierze USA zostaną w Afganistanie, wiadomosci.wp.pl, 15 października 2015 [dostęp 2016-05-06] (pol.).
  166. U.S. Senate: Party Division, www.senate.gov [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-15] (ang.).