Przejdź do zawartości

Cmentarz wojenny nr 114 – Rzepiennik Strzyżewski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cmentarz wojenny nr 114
Rzepiennik Strzyżewski
Zabytek: nr rej. A-1362/M z 14.10.2013[1]
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Rzepiennik Strzyżewski

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Liczba pochówków

147

Architekt

Jan Szczepkowski

Położenie na mapie gminy Rzepiennik Strzyżewski
Mapa konturowa gminy Rzepiennik Strzyżewski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rzepiennik Strzyżewski, cmentarz wojenny nr 114”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Rzepiennik Strzyżewski, cmentarz wojenny nr 114”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Rzepiennik Strzyżewski, cmentarz wojenny nr 114”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Rzepiennik Strzyżewski, cmentarz wojenny nr 114”
Ziemia49°47′58,4″N 21°02′40,5″E/49,799556 21,044583

Cmentarz wojenny nr 114 – Rzepiennik Strzyżewski – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej, znajdujący się we wsi Rzepiennik Strzyżewski, w gminie Rzepiennik Strzyżewski, powiecie tarnowskim, województwie małopolskim. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27[2].

Centralny obelisk
Fragment cmentarza
Dolna bramka wejściowa
Stele na nagrobkach żołnierzy

Lokalizacja

[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz znajduje się jako oddzielna kwatera na cmentarzu komunalnym w Rzepienniku Strżyżewskim[2]. Projektantem był Jan Szczepkowski. Cmentarz zbudowany został na planie prostokąta na stoku opadającym w stronę jaru. Głównym elementem ozdobnym jest wysoki i widoczny z daleka obelisk. Jest osadzony na schodkowym, trójstopniowym, betonowym fundamencie i murowany z kamienia ciosanego. Na przedniej ścianie posiada duży, malowany na biało krzyż łaciński. Ogrodzenie cmentarza składa się z murowanych z kamieni solidnych słupków, pomiędzy którym zawieszono metalowe rury. W narożach są fragmenty pełnego muru, i umieszczono tam kamienne ławeczki. Nagrobki rozłożone oryginalnie, nie w rzędach jak na większości cmentarzy zachodniogalicyjskich, lecz promieniście. 4 nagrobki oficerów odróżniają się od pozostałych. Umieszczone są przed przednią strona obelisku i posiadają osadzone na betonowym cokole żeliwne krzyże łacińskie z okrągłą glorią. Wszyscy polegli oficerowie byli w stopniu porucznika. Pozostałe nagrobki to betonowe stele z krzyżami na froncie[3]:

Na cmentarz są dwa wejścia. Jedno prowadzi kilkunastoma krętymi schodkami od dolnej strony cmentarza (obecnie jest rzadko używane), drugie od cmentarza komunalnego[2].

Polegli

[edytuj | edytuj kod]

Pochowano tu 147 żołnierzy, w tym[2]:

  • 128 żołnierzy armii rosyjskiej,
  • 19 żołnierzy armii austro-węgierskiej.

Żołnierze ci polegli w grudniu 1914 r. i kwietniu 1915 r. Zidentyfikowano 57 z nich[3]. Ponadto w kronice parafialnej wymienieni są z nazwiska dwaj żołnierze (prawdopodobnie zostali pochowani na cmentarzu komunalnym)[4].

Losy cmentarza

[edytuj | edytuj kod]

W 1915 r. po wygranej bitwie pod Gorlicami i przepędzeniu Rosjan dalej na wschód, monarchia austro-węgierska przystąpiła do budowy cmentarzy. Po II wojnie ranga cmentarza w świadomości społeczeństwa i ówczesnych władz zmalała, nie dbano o nie i ulegały niszczeniu[2]. Ten cmentarz zachował się jednak w dość dobrym stanie, dokonano też jego remontu. M.in. uzupełniono brakujące rury ogrodzenia, a stele pomalowano na biało. Obecnie jednak różni się nieco od pierwotnego. Przy dolnej bramce umieszczono tablicę informacyjną.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2015-05-20].
  2. a b c d e Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa: Rewasz, 1995. ISBN 83-85557-20-2.
  3. a b Gmina Sękowa. [dostęp 2015-05-15].
  4. Rzepiennik Strzyżewski (114). Spis poległych. [dostęp 2015-05-15].