Krzysztof Radziwiłł (1585–1640): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Polityk infobox |
{{Polityk infobox |
||
| polityk = Krzysztof II Radziwiłł |
| polityk = Krzysztof II Radziwiłł |
||
| grafika = [[Plik: |
| grafika = [[Plik:Kryštap Radzivił. Крыштап Радзівіл (W. J. Delff, 1639).jpg|240px]] |
||
| opis grafiki = |
| opis grafiki = |
||
| data urodzenia = [[22 marca]] [[1585]] |
| data urodzenia = [[22 marca]] [[1585]] |
||
Linia 68: | Linia 68: | ||
Gorliwy różnowierca, przeciwnik duchowieństwa katolickiego i [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]], na elekcję po jego śmierci przyprowadził klika tysięcy zbrojnych żołnierzy i zamówił pomoc elektora brandenburskiego dla zabezpieczenia losu swych współwyznawców. |
Gorliwy różnowierca, przeciwnik duchowieństwa katolickiego i [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]], na elekcję po jego śmierci przyprowadził klika tysięcy zbrojnych żołnierzy i zamówił pomoc elektora brandenburskiego dla zabezpieczenia losu swych współwyznawców. |
||
<gallery widths="180" heights="180"> |
|||
Plik:Kryštap Radzivił. Крыштап Радзівіл.jpg |
|||
Plik:Hanusz trylner, christoph radziwill, oro, 1625.JPG |
|||
Plik:Krzysztof Radziwiłł (młodszy) (1585-1640).jpg |
|||
</gallery> |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
Wersja z 11:12, 10 wrz 2018
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Hetman wielki litewski | |
Okres | |
Poprzednik |
vacat |
Następca |
vacat |
Marszałek Sejmu | |
Okres |
od 22 czerwca 1632 |
Poprzednik | |
Następca |
Trąby | |
Rodzina | |
---|---|
Ojciec | |
Matka | |
Żona | |
Dzieci |
Krzysztof II Radziwiłł herbu Trąby (ur. 22 marca 1585, zm. 19 listopada 1640 w Świadości) – książę z birżańskiej linii Radziwiłłów, hetman polny litewski od 1615, kasztelan i wojewoda wileński od 1633, hetman wielki litewski od 1635, marszałek sejmu konwokacyjnego 1632 roku[1].
Syn Krzysztofa Mikołaja Radziwiłła Pioruna, ojciec Janusza Radziwiłła.
Wyznawca i protektor kalwinizmu na Litwie. Zdolny wódz.
W młodości u boku ojca uczestnik wojny ze Szwecją za Gustawa Adolfa. Pierwszy raz samodzielnie dowodził broniąc Inflant w 1608 roku podczas wojny ze Szwecją w latach 1600-1611[2].
Był marszałkiem koła poselskiego sejmiku generalnego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1615 i 1618 roku[3]. Poseł nowogródzki na sejmy 1616 i 1624 roku[4]. Poseł sejmiku wiłkomierskiego na sejm nadzwyczajny 1629 roku[5].
Walczył w wojnie z Rosją 1609-1618. Podczas walk ze Szwedami w latach 1617-1618 wykazał się energią i talentem, odzyskując większość utraconych wcześniej twierdz.
Podczas wojny ze Szwecją w latach 1621-1626, mając tylko kilkuset ludzi, nie zdołał w 1621 roku obronić Rygi[2]. W 1622 roku odparł pod Mitawą atak przeważających sił szwedzkich, którymi dowodził sam Gustaw Adolf. Choć odzyskał Kurlandię, podpisał rozejm ze Szwecją i od tego momentu zaczął się jego konflikt z królem Zygmuntem III Wazą[2]. Przywódca antykrólewskiej opozycji na Litwie za panowania Zygmunta Wazy, pomijany przy rozdawaniu wakansów.
Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa wileńskiego w 1632 roku[6].
Wyróżnił się w wojnie smoleńskiej 1632-1634 z Rosją. Przez kilka miesięcy na czele słabej Armii Wielkiego Księstwa Litewskiego operował wokół oblężonego Smoleńska, kilkakrotnie wprowadzając do twierdzy posiłki i zaopatrzenie. Aktywnymi i śmiałymi działaniami dał czas na nadejście głównej armii polskiej króla Władysława IV. Po nadejściu odsieczy brał udział w osaczeniu rosyjskiej armii i doprowadzeniu jej do kapitulacji. Następnie przeprowadził śmiały rajd jazdy w głąb terytorium Rosji. Nagrodzony buławą wielką litewską zbliżył się do dworu. Z zastrzeżeniami popierał wojenne plany Władysława IV.
Gorliwy różnowierca, przeciwnik duchowieństwa katolickiego i Zygmunta III Wazy, na elekcję po jego śmierci przyprowadził klika tysięcy zbrojnych żołnierzy i zamówił pomoc elektora brandenburskiego dla zabezpieczenia losu swych współwyznawców.
Przypisy
- ↑ Władysław Konopczyński, Chronologia sejmów polskich 1493-1793, Kraków 1948, s. 149.
- ↑ a b c Dariusz Kupisz, Smoleńsk 1632-1634, s. 84
- ↑ Andrzej Rachuba, Sejmiki generalne Wielkiego Księstwa Litewskiego w Wołkowyski i Słonimiu , w: Między wschodem a zachodem. Studia z dziejów Rzeczypospolitej w epoce nowożytnej, Toruń 2002, s. 46
- ↑ Henryk Wisner, Przedsejmowy sejmik nowogrodzki w latach 1607-1648, w: Przegląd Historyczny, Tom 69, Numer 4 (1978), s. 690.
- ↑ Henryk Wisner, Wojsko w społeczeństwie litewskim pierwszej połowy XVII wieku, w: Przegląd Historyczny, 1975, Tom 66 , Numer 1, s. 56.
- ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., s. A2.
Literatura
- Dariusz Kupisz, Smoleńsk 1632-1634, Bellona, 2001, ISBN 83-11-09282-6
- Urszula Augustyniak, Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła, Warszawa 2001, ISBN 83-86951-91-5
- Urszula Augustyniak, W służbie hetmana i Rzeczypospolitej, Warszawa 2004, ISBN 83-89100-54-1
Linki zewnętrzne
- Elektorzy Władysława IV Wazy
- Elektorzy władców Polski (województwo wileńskie)
- Hetmani polni litewscy
- Hetmani wielcy litewscy
- Kasztelanowie wileńscy
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Marszałkowie sejmikowi (Wielkie Księstwo Litewskie)
- Marszałkowie Sejmu I Rzeczypospolitej
- Polscy książęta Świętego Cesarstwa Rzymskiego
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (powiat wiłkomierski)
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (województwo nowogródzkie)
- Posłowie na sejm 1616
- Posłowie na sejm 1624
- Posłowie na sejm 1629 (nadzwyczajny)
- Radziwiłłowie herbu Trąby
- Szlachta kalwińska w Polsce
- Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1609–1618 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1632–1634 (strona polska)
- Urodzeni w 1585
- Wojewodowie wileńscy (I Rzeczpospolita)
- Zmarli w 1640