Józef Oleksy

Józef Oleksy

Data i miejsce urodzenia	22 czerwca 1946 Nowy Sącz
Data śmierci	9 stycznia 2015
Prezes Rady Ministrów
Okres	od 7 marca 1995 do 26 stycznia 1996
Przynależność polityczna	Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik	Waldemar Pawlak
Następca	Włodzimierz Cimoszewicz
Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Okres	od 14 października 1993 do 3 marca 1995
Przynależność polityczna	Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik	Wiesław Chrzanowski
Następca	Józef Zych
Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Okres	od 21 kwietnia 2004 do 5 stycznia 2005
Przynależność polityczna	Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik	Marek Borowski
Następca	Włodzimierz Cimoszewicz
Wicepremier, Minister spraw wewnętrznych i administracji
Okres	od 21 stycznia 2004 do 21 kwietnia 2004
Przynależność polityczna	Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik	Krzysztof Janik
Następca	Jerzy Szmajdziński (p.o.)
Przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej
Okres	od 18 grudnia 2004 do 21 maja 2005
Przynależność polityczna	Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik	Krzysztof Janik
Następca	Wojciech Olejniczak

{{Polityk infobox}} Nieoczekiwana grafika: "grafika".

Józef Oleksy (ur. 22 czerwca 1946 w Nowym Sączu) – polski polityk.

Marszałek Sejmu w latach 1993–1995 i 2004–2005, premier Polski w latach 1995–1996, minister spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Leszka Millera w 2004, przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej (2004–2005), poseł na Sejm w latach 1989–2005 (X, I, II, III i IV kadencji).

Wykształcenie i działalność zawodowa

Ukończył studia na Wydziale Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Uzyskał następnie stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych. Jest dziekanem i wykładowcą na Wydziale Stosunków Międzynarodowych Akademii Finansów, byłym wykładowcą Szkoły Głównej Handlowej. Zasiada w radach nadzorczych KSP Polonia Warszawa SSA, J.W. Construction, J.W. Biochemical.

Działalność polityczna w PRL

Należał do PZPR od 1968 do 1990. Zasiadał w prezydium zarządu głównego Socjalistycznego Związku Studentów Polskich. W latach 1970–1978 był tajnym współpracownikiem wojskowego Agenturalnego Wywiadu Operacyjnego. Przewodniczył Ogólnopolskiej Radzie Młodych Naukowców. Pełnił funkcję sekretarza komitetu uczelnianego PZPR w SGPiS. W 1977 przeszedł do pracy w aparacie partyjnym w Wydziale Pracy Ideowo-Wychowawczej KC PZPR. Od 1981 do X Zjazdu kierował biurem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR. W latach 1987–1989 pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Białej Podlaskiej. W 1989 zajmował stanowisko ministra – członka Rady Ministrów ds. współpracy ze związkami zawodowymi. W tym samym roku po stronie rządowej uczestniczył w rozmowach okrągłego stołu.

Działalność polityczna w III RP

W 1990 był jednym z założycieli powstałej na bazie PZPR Socjaldemokracji RP (m.in. zajmował funkcję przewodniczącego tego ugrupowania), w 1999 przystąpił do Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W latach 1989–1991 sprawował mandat posła na Sejm kontraktowy z ramienia PZPR, następnie do 2005 posła na Sejm I, II, III i IV kadencji wybieranego z listy SLD w okręgu siedleckim. Od maja do lipca 2004 był posłem do Parlamentu Europejskiego. W wyborach parlamentarnych w 2005 bezskutecznie kandydował do Senatu.

W latach 1993–1995 pełnił funkcję Marszałka Sejmu II kadencji. Od 7 marca 1995 do 7 lutego 1996 zajmował stanowisko Prezesa Rady Ministrów. Ustąpił po oskarżeniu go przez ministra Spraw Wewnętrznych Andrzeja Milczanowskiego (zasiadającego w rządzie z ramienia prezydenta Lecha Wałęsy) o działalność szpiegowską na rzecz Rosji pod pseudonimem "Olin". Zarzuty te nie zostały potwierdzone.

Jako premier udał się do Moskwy na obchody pięćdziesiątej rocznicy zakończenia II wojny światowej przypadające w trakcie rosyjskiej interwencji zbrojnej w Czeczenii.

Od stycznia do kwietnia 2004 zajmował stanowisko wicepremiera i ministra spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Leszka Millera.

Ponownie został wybrany na urząd Marszałka Sejmu stanowisko w IV kadencji 21 kwietnia 2004 po ustąpieniu Marka Borowskiego. Podał się do dymisji po niekorzystnym dla niego nieprawomocnym wyroku sądu lustracyjnego I instancji. 5 stycznia 2005 Sejm odwołał go z tej funkcji stosunkiem głosów 379 do 17 przy 48 wstrzymujących się.

18 grudnia 2004 na III Kongresie SLD został wybrany na przewodniczącego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zastępując Krzysztofa Janika. Zrezygnował z tej funkcji 21 maja 2005. Należy do Stowarzyszenia Ordynacka.

Proces lustracyjny

22 grudnia 2004 sąd lustracyjny pierwszej instancji orzekł, że Józef Oleksy, wbrew swojemu oświadczeniu, był w latach 1970-1978 tajnym współpracownikiem Agenturalnego Wywiadu Operacyjnego. 21 października 2005 sąd II instancji podtrzymał zaskarżony wyrok. Józef Oleksy złożył kasację do Sądu Najwyższego, który 31 stycznia 2007 umorzył sprawę, uznając, że Józef Oleksy nie wpisując do oświadczenia lustracyjnego swojej współpracy z Agenturalnym Wywiadem Operacyjnym działał "w wyniku błędu". Sąd Najwyższy uznał, że napisał on nieprawdę w oświadczeniu lustracyjnym, ale nie skłamał, gdyż przy wypełnianiu oświadczenia lustracyjnego miał być wprowadzony w błąd przez ówczesnego szefa Wojskowych Służb Informacyjnych kontradmirała Kazimierza Głowackiego, który w 1997 poinformował go (za pośrednictwem ministra obrony narodowej Stanisława Dobrzańskiego), że służba w tym wywiadzie nie podlega ujawnieniu w oświadczeniu.

Taśmy Oleksego i odejście z SLD

W marcu 2007 portal internetowy tygodnika "Wprost" opublikował fragmenty stenogramu nagrań prywatnych wypowiedzi Józefa Oleksego z września 2006, dokonanych w biurze Aleksandra Gudzowatego. Były premier zarzucał w nich Aleksandrowi Kwaśniewskiemu, iż w sposób nielegalny uzyskał składniki swojego majątku i nie będzie w stanie wyjaśnić źródeł jego pochodzenia. Wypowiadał się także negatywnie o innych liderach SLD Wojciechu Olejniczaku (nazwanym "narcyzem") i Jerzym Szmajdzińskim (nazwanym "bucem nadętym").

Po ujawnieniu tej sprawy został zawieszony na 3 miesiące w SLD. 29 marca 2007 zrezygnował z członkostwa w partii, do której ponownie przyjęty został 1 lutego 2010.

Wyróżnienia

• 2003: Medal Zasłużony dla Tolerancji
• 2003: laureat Mistrza Mowy Polskiej

Życie prywatne

Żonaty z Marią Oleksy, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża. Ma dwoje dzieci: syna Michała i córkę Julię.

Odniesienia w kulturze

Do osoby Józefa Oleksego odnosił się bezpośrednio tekst utworu "Łysy jedzie do Moskwy", opublikowany na albumie Oddalenie (1995) Kazika oraz Las Maquinas de la Muerte (1999) grupy Kazik na Żywo, a konkretnie jego wizyty w Moskwie w 1995 na oficjalnych obchodach 50. rocznicy zakończenia II wojny światowej (Józef Oleksy zdecydował się na udział w nich wbrew woli prezydenta Lecha Wałęsy, w tym samym czasie trwała tzw. I wojna czeczeńska). Kazik Staszewski w jednym z wywiadów określił tę wizytę jako skandal. Innym bezpośrednim odniesieniem do osoby Józefa Oleksego jest tekst piosenki "Krótki list do Józefa O." (1997) autorstwa Leszka Czajkowskiego.

Zobacz też

• Skład rządu Józefa Oleksego

Źródła

• Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 8 czerwca 2010].

Linki zewnętrzne

• Blog Józefa Oleksego. [dostęp 8 czerwca 2010].