3 Brygada Strzelców (PSZ)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Marian Wieroński |
| Ostatni |
płk dypl. Władysław Dec |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
3 Brygada Strzelców (3 BS) – wielka jednostka zmotoryzowanej piechoty Polskich Sił Zbrojnych w latach 1943-1947.
Brygada została sformowana z dniem 5 listopada 1943 w okresie przeformowania 1 Dywizji Pancernej na nowy etat wojenny. Historia brygady opisana jest na stronach oddziałów i pododdziałów wchodzących w jej skład.
Tradycje brygady kultywuje 34 Brygada Kawalerii Pancernej.
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
W ramach reorganizacji utworzono Kwaterę Główną 3 BS, a w skład brygady włączono następujące pododdziały 1 DPanc.:
- Batalion Strzelców Podhalańskich (wyłączony z 16 Brygady Pancernej),
- 1 Batalion Strzelców (wyłączony z Grupy Wojsk Wsparcia i przemianowany na 8 Batalion Strzelców),
- 9 Batalion Strzelców Flandryjskich (sformowany na bazie żołnierzy 2 i 3 batalionów strzelców 1 Dywizji Grenadierów i kilku oficerów 1 batalionu strzelców podhalańskich oraz żołnierzy z 14 pułku kawalerii pancernej, szwadronu sztabowego 1 DPanc. kompanii przeciwpancernej 1 DGren. 3 szwadronu żandarmerii i wpływających uzupełnień z K.U. nr 1.),
- Batalion Broni Wsparcia (sformowany na bazie 1 Pułku Rozpoznawczego, a następnie przeformowany na 1 Samodzielny Szwadron CKM).
Znak na pojazdach Kwatery Głównej: 
Żołnierze brygady[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy brygady
- ppłk/płk Marian Wieroński (4 XII 1943 - 24 VIII 1944)[1][2]
- płk dypl. Franciszek Skibiński (26 VIII 1944 - 18 I 1945)[3]
- płk dypl. Władysław Dec (19 I 1945 - 1 IV 1947)[4]
- płk dr Zdzisław Szydłowski (26 IV - 10 VI 1947)[4]
- Zastępca dowódcy brygady
- ppłk/płk dypl. Władysław Dec (5 XI 1943 - 18 I 1945)[5]
- ppłk dr Zdzisław Szydłowski (19 I 1945 - 25 VI 1947)[6]
Szef sztabu brygady
- kpt./mjr dypl. Stefan Nowara (5 XI 1943 - 26 VIII 1944[7])
- mjr Hieronim Kurek (26 VIII - 14 IX 1944[8])
- rtm./mjr dypl. Jan Stachowicz (15 IX 1944 - ?[9])
- mjr dypl. Zygmunt Chojnowski (? - 10 VI 1947[4])
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Obsada personalna 1 Dywizji Pancernej na przełomie sierpnia i września 1944 r.. brukselanato.msz.gov.pl. [dostęp 2015-08-18].
- ↑ Tym 2015 ↓, s. 12, 13, 42, 63, 64.
- ↑ Tym 2015 ↓, s. 43, 71.
- ↑ a b c Wysocki 1994 ↓, s. 267.
- ↑ Tym 2015 ↓, s. 12, 13, 44.
- ↑ Tym 2015 ↓, s. 45.
- ↑ Gaj 2015 ↓, s. 92.
- ↑ Kutzner i Tym 2010 ↓, s. 522, 555.
- ↑ Skibiński 1979 ↓, s. 382.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Witold Biegański: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 5, Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie : formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967.
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939-1945: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
- Jerzy Murgrabia: Symbole wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Wydawnictwo Bellona, 1990. ISBN 83-11-07825-4.
- Bohdan Królikowski: Kres ułańskiej epopei : szkice do dziejów kawalerii rozpoznawczej i pancernej Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939–1947. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2007. ISBN 83-7306-332-3.
- Jacek Kutzner, Juliusz S. Tym: Polska 1 Dywizja Pancerna w Normandii. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2010. ISBN 978-83-7399-404-1.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945. Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-2043299-2.
- Henryk Smaczny: Księga kawalerii polskiej 1914-1947: rodowody, barwa, broń. Warszawa: TESCO, 1989. ISBN 83-00-02555-3.
- Franciszek Skibiński, Wojska pancerne w II wojnie światowej, Warszawa 1982.
- Tadeusz Antoni Wysocki: 1 Polska Dywizja Pancerna 1939-1947 : geneza i dzieje. Warszawa: Bellona, 1994. ISBN 83-11-08219-7.
- Zbigniew Wawer, Organizacja Polskich Wojsk Lądowych w Wielkiej Brytanii 1940-1945, Bellona, Warszawa 1992, ISBN 83-11-08218-9.
- Zbigniew Wawer, Wojsko Polskie w Wielkiej Brytanii 1940-1947, Warszawa 1992,
- Polski czyn zbrojny w II wojnie światowej, tom II, Walki formacji polskich na zachodzie 1939-1945, Warszawa 1981, opracowanie zbiorowe pod redakcją Witolda Biegańskiego,
- Stefan Kazimierczak: Żołnierz losu nie wybierał. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06697-3.
- Juliusz Tym: 3 Brygada Strzelców 1. Dywizji Pancernej 1943-1947. Polskie oddziały pancerne na zachodzie.Tom 21 Śladami polskich gąsienic 1939-1947. Warszawa: Edipresse-Kolekcje, 2015. ISBN 978-83-7989-120-7.
- Krzysztof Gaj: 1. Dywizja Pancerna (organizacja Wielkiej Jednostki pancernej PSZ na Zachodzie - sierpień 1944 r.). Oświęcim: Napoleon V, 2015. ISBN 978-83-7889-283-0.
- Franciszek Skibiński: Pierwsza Pancerna. Warszawa: Czytelnik, 1979.