North American Rockwell OV-10 Bronco
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
lekki samolot rozpoznawczo- szturmowy |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1965 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 turbośmigłowe Garret |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
12,19 m |
| Długość |
13,41 m |
| Wysokość |
4,6 m |
| Powierzchnia nośna |
27 m² |
| Masa | |
| Własna |
3100 kg |
| Startowa |
6600 kg |
| Uzbrojenia |
1600 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
463 km/h |
| Pułap |
9100 m |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 4 karabiny maszynowe kaliber 7,62 mm zmienne uzbrojenie podwieszane (bomby, rakiety) o masie do 1600 kg | |
| Użytkownicy | |
| Filipiny, Indonezja, Kolumbia, Niemcy, Stany Zjednoczone, Tajlandia | |
North American Rockwell OV-10 Bronco – amerykański lekki samolot szturmowy i obserwacyjny, opracowany na początku lat 60. przez firmę North American jako samolot przeznaczony głównie do działań przeciwpartyzanckich. Po wejściu North American w skład firmy Rockwell znany pod oznaczeniem Rockwell OV-10.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1959 US Marines zgłosiło zapotrzebowanie na nowy lekki samolot szturmowy przeznaczony do bliskiego wsparcia pola walki. Nowy, tani i prosty konstrukcyjnie samolot miał być także przeznaczony do eskortowania śmigłowców transportowych. W 1961 zapotrzebowanie na podobną konstrukcję zgłosiły także US Air Force. Także lotnictwo wojsk lądowych poszukiwało w tym czasie nowego lekkiego samolotu rozpoznawczego. W związku z potrzebą opracowania samolotu dla trzech rodzajów sił zbrojnych powołano komitet, który miał opracować wspólne wymagania techniczne. Komitet miał zorganizować konkurs na nowy samolot, wybrać a następnie wprowadzić go do produkcji. W konkursie wzięło udział 11 różnych konstrukcji, z których ścisłe wymagania spełniało tylko 7. Ostatecznie wybrano projekt przedstawiony przez firmę North American, która w październiku 1964 otrzymała zlecenie na zbudowanie prototypu. Pierwszy lot samolotu oznaczonego YOV-10A miał miejsce 16 lipca 1965. Do konstrukcji samolotu wprowadzono liczne zmiany, które były efektem doświadczeń działań bojowych w Wietnamie. Zwiększono zasięg, dodano opancerzenie kabiny załogi i samouszczelniające się zbiorniki paliwa. Do zadań samolotu dodano także rolę wysuniętego stanowiska obserwacji i naprowadzania samolotów szturmowych. Wszystkie te wymagania sprawiły, że w pierwotnym projekcie zaszły duże zmiany, które dotyczyły m.in. skrzydeł, silnika i przenoszonego uzbrojenia. Pierwszy lot poprawiona wersja samolotu wykonała w 1967. Dostawy samolotów seryjnych rozpoczęły się w lutym 1968.
Wersje[edytuj | edytuj kod]
- OV-10A - pierwsza i podstawowa wersja seryjna
- OV-10B - wersja opracowana dla Niemiec przeznaczona do holowania celu dla ćwiczeń przeciwlotniczych
- OV-10B(Z) - wersja dla Niemiec do holowania celów, dostarczono 18 samolotów (z tego jeden wyposażono dodatkowo w jeden silnik odrzutowy zamontowany na górnej części kadłuba)
- OV-10C - zmodernizowana wersji A dla Tajlandii
- OV-10E - zmodernizowana wersja dla Wenezueli
- OV-10F - zmodernizowana wersja dla Indonezji
- OV-10D - modernizacja wersji A przeprowadzona przez US Marines, w wyniku której dodano mocniejsze silniki i zamontowano w przedniej części kadłuba urządzenie optoelektroniczne umożliwiające obserwację w nocy
- OV-10D+ - modernizacja wersji D polegająca m.in. na poprawie osiągów silnika i wzmocnieniu konstrukcji skrzydeł
Użytkownicy[edytuj | edytuj kod]
Kolumbia
Niemcy (wycofane)
- Luftwaffe (6 OV-10B i 18 OV-10B(Z))
Indonezja (wycofane)
- Indonezyjskie Siły Powietrzne (16 OV-10F)
Filipiny
- Filipińskie Siły Powietrzne (10 OV-10A/C)
Tajlandia (wycofane)
- Królewskie Tajskie Siły Powietrzne (32 OV-10C)
Stany Zjednoczone (wycofane)
Wenezuela (16 OV-10E)
Maroko (wycofane)
Użytkownicy cywilni[edytuj | edytuj kod]
- Kalifornijski departament leśnictwa i ochrony przeciwpożarowej (California Department of Forestry and Fire protection).
- Departament Stanu w Kolumbii (obsługiwany przez korporację DynCorp)
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Samoloty OV-10 były stosowane podczas wojny w Wietnamie od 1968 w misjach rozpoznawczych, jako eskorta dla śmigłowców, a także podczas bezpośredniego wsparcia żołnierzy na polu walki. W czasie walk dowództwo wydało rozkaz, aby zdemontować z samolotów karabiny maszynowe, ponieważ z powodu ich niewielkiego zasięgu samoloty musiały zbliżać się do nieprzyjaciela i narażone były na działanie broni przeciwlotniczej, czego efektem były duże straty samolotów OV-10 i ich załóg.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- www.volanteaircraft.com. volanteaircraft.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-14)]. (ang.)
