Nikozja
35°10′N 33°21′E/35,166667 33,350000
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Dystrykt | |||||
| Burmistrz |
Eleni Mavrou | ||||
| Powierzchnia |
111 km² | ||||
| Wysokość |
149 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
22 | ||||
| Kod pocztowy |
1010–1107 | ||||
Położenie na mapie Cypru  | |||||
| 35°10′N 33°21′E/35,166667 33,350000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Nikozja (gr. Λευκωσία, Lefkosía, tur. Lefkoşa) – stolica Cypru i Cypru Północnego, zarazem największe miasto wyspy.
Położone jest w środkowej części wyspy na równinie Mesaria, nad rzeką Pedias (Kalindere). Stanowi siedzibę rządu oraz główne centrum biznesowe. Nikozja jest stolicą jednostki administracyjnej Dystryktu Nikozja. Pomimo ostatnich symbolicznych gestów likwidacji małych fragmentów muru dzielącego miasto czynionych przez przedstawicieli obydwu społeczności zamieszkujących Nikozję, stolica Cypru nadal pozostaje jedyną na świecie podzieloną stolicą, z częścią północną (turecką) i częścią południową (grecką), oddzielonymi od siebie zieloną linią, strefą zdemilitaryzowaną utrzymywaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Niewielu jednakże używa terminów „Nikozja Północna” i „Nikozja Południowa”. Już po pewnym podziale stolicy w 1964 roku, turecka inwazja ostatecznie podzieliła miasto na pół w 1974 roku. Turcy cypryjscy uważają północną część Nikozji za stolicę nieuznawanego na arenie narodowej (a jedynie przez Turcję) państwa znanego jako Cypr Północny.
Populacja części miasta pod kontrolą Republiki Cypryjskiej wyniosła pod koniec 2004 roku 270 000, plus dalsze 84 893 osoby w strefie tureckiej. Nikozja jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i turystycznym Cypru. Produkuje się tam m.in. tkaniny, skórę, ceramikę i plastik. Niedaleko miasta znajdują się kopalnie miedzi. Nikozja jest również siedzibą Uniwersytetu Cypryjskiego.
Historia
- pierwsze wzmianki z VII wieku p.n.e. (o nazwie Ledra)
- okres panowania rzymskiego
- okres panowania bizantyjskiego
- w XII wieku panowanie krzyżowców (Królestwo Cypru)
- 1489 – zdobyta przez Wenecję
- 1571 – zdobyta przez Turków
- 1878 – panowanie brytyjskie
- 1960 – Nikozja stolicą niepodległego Cypru
- po inwazji tureckiej Nikozję podzielono na 2 strefy: grecką i turecką
Burmistrzowie Nikozji
Okres brytyjski
- Christodoulos Severis (15 listopada 1882 – 31 lipca 1888)
- Achilleas Liassides (1 sierpnia 1888 – 10 kwietnia 1906)
- Antonios Theodotou (8 stycznia 1888 – 10 kwietnia 1906)
- Mehmet Şevket Bey (11 kwietnia 1908 – 31 marca 1911)
- Antonios Theodotou (1924 – 1926)
- George Markides (6 kwietnia 1926 – 31 marca 1929)
- Themistoclis Dervis (5 kwietnia 1929 – 28 września 1946)
- Ioannis Klerides (1 czerwca 1946 – 31 maja 1949)
- Themistoclis Dervis (1 czerwca 1949 – 18 grudnia 1959)
Część grecka po 1959 roku
- Diomedes Skettos (1959–1960)
- George M. Spanos (1960–62; 1963–1964)
- Odysseas Ioannides (1964–1970)
- Lellos Demetriades (grudzień 1971-lipiec 1974)
- Christoforos Kithreotis (sierpień 1974)
- Lellos Demetriades (październik 1974-2001, wybrany w 1986 roku, ponownie wybrany w 1991 i 1996 roku)
- Michael Zampelas (2002-2006)
- Eleni Mawrou (2007-2011)
- Constantinos Yiorkadjis (od 2011)
Część turecka po 1958 roku
Na podstawie[1]:
- Tahsin Gözmen (1958-1961)
- Cevdet Mirata (1961-1962)
- Fuat Celalettin (1962-1969)
- Ziver Kemal (1969-1976)
- Mustafa Akıncı (1976-1990)
- Burhan Yetkili (1990-1994)
- Şemi Bora (1994-2002)
- Kutlay Erk (2002-2006)
- Cemal M.Bulutoğluları (2006-2013)
- Kadri Fellahoğlu (2013–2014)
- Mehmet Harmancı (od 2014)
Klimat
Nikozja znajduje się w strefie klimatu subtropikalnego[2][3] typu śródziemnomorskiego[4], z bardzo łagodnymi zimami i długimi ciepłymi, w większości gorącymi latami. Średnia roczna temperatura wynosi 26 °C w dzień i 13 °C w nocy.
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień [°C] | 15.5 | 15.9 | 19.2 | 24.0 | 29.7 | 34.3 | 37.2 | 36.9 | 33.5 | 29.0 | 22.1 | 17.0 | 26,2 |
| Średnie dobowe temperatury [°C] | 10.6 | 10.6 | 13.1 | 17.1 | 22.3 | 26.9 | 29.7 | 29.4 | 26.2 | 22.3 | 16.3 | 12.0 | 19,7 |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | 5.7 | 5.2 | 7.0 | 10.2 | 14.8 | 19.4 | 22.2 | 21.9 | 18.8 | 15.6 | 10.4 | 7.1 | 13,2 |
| Opady [mm] | 54.7 | 41.6 | 28.3 | 19.9 | 23.5 | 17.6 | 5.8 | 1.3 | 11.7 | 17.4 | 54.6 | 65.8 | 342 |
| Średnia liczba dni z opadami | 7.3 | 6.5 | 5.4 | 3.5 | 2.7 | 1.3 | 0.5 | 0.1 | 0.6 | 2.8 | 4.7 | 7.7 | 43,1 |
| Średnie usłonecznienie [h] | 183 | 200 | 239 | 267 | 332 | 369 | 388 | 366 | 312 | 276 | 213 | 171 | 3314 |
| Źródło: Department of Meteorology of Cyprus[5] | |||||||||||||
Zabytki i turystyka
- wczesnochrześcijański sobór św. Jana z grobem św. Barnaby
- kościół św. Zofii z XIII wieku, zamieniony na meczet Selimiye
- mury miejskie z XVI wieku
- Muzeum Cypryjskie
- Muzeum Miejskie Leventis
- park miejski
- meczet Omara
- pałac arcybiskupi
- dom Hadżigeorgakisa Kornesiosa
- Muzeum Bizantyjskie
- Muzeum Walki Wyzwoleńczej
- Brama Famagustiańska
- Brama Kireńska (Cypr Północny)
- mevlevi tekke
- meczet Selima
- lapidarium
Sport
W mieście działa kilka klubów piłkarskich: APOEL Nikozja, Ethnikos Achna, Olympiakos Nikozja i Omonia Nikozja, ten ostatni posiada także sekcję piłki siatkowej.
Z Nikozji pochodzi dziesięciu olimpijczyków: Lina Aristodimou, Alekhis Fotiadis, Pavlos Fotiadis, Theodoros Christodoulou, Khristos Kourtellas, Sofia Miaouli, Kyriakos Onisiforou, Khrysanthos Papakhrysanthou, Antonis Petris i Giannos Pipis[6].
Miasta partnerskie
Przypisy
- ↑ 1958’den günümüze LTB Başkanlığı görevini üstlenen belediye başkanları. [w:] Belediyemizin Tarihçesi [on-line]. lefkosabelediyesi.org. [dostęp 2015-05-23]. (tur.).
- ↑ Climatic map by Istituto Geografico De Agostini.
- ↑ Die Klimatypen der Erde – Pädagogische Hochschule in Heidelberg.
- ↑ World Map of Köppen – Geiger Climate Classification.
- ↑ Department of Meteorology of Cyprus: Meteorological Service – Climatological and Meteorological Reports.
- ↑ Olympic Athletes Born in Nicosia, Lefkosia, Cyprus. Sports-Reference.com. [dostęp 2012-02-06]. (ang.).
